شماره (٠٤٠) - ٢٩ شهریور ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٦٤٣ تا ٢٧٠٧

سر مپوشان، تا پدید آید سرم

امر کن تو هر چه بر وی قادرم

گفت زن صدق آن بود کز "بود خویش"

"پاک برخیزند" از "مجهود خویش"

این سبوی آب را بردار و رو

هدیه ساز و پیش شاهنشاه رو

چیست آن کوزه، تن محصور ما

اندر او، آب حواس شور ما

دل نهادن عرب بر التماس دلبر خویش و سوگند خوردن که درین تسلیم مرا حیلتی و امتحانی نیست

.شماره (٠٣٩) - ٢٢ شهریور ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٥٧٦ تا ٢٦٤٢

اهل نار و خلد را، بین هم دکان

در میانشان برزخ لایبغیان

اهل نار و اهل نور آمیخته

در میانشان کوه قاف انگیخته

همچو در کان، خاک و زر کرد اختلاط

در میانشان صد بیابان و رباط

مهر، تلخان را به شیرین می کشد

زآنکه اصل مهرها، باشد "رشد"

"آب حیوان" خوان، مخوان این را سخن

روح نو بین، در تن حرف کهن

حس را تمییز دانی چون شود

آنکه حس "ینظر بنور الله" بود

در معنی آن که مرج البحرین یلتقیان بینهما برزخ لایبغیان

شماره (٠٣٨) - ١٥ شهریور ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٤٣٢ تا ٢٥٧٥

به نزد عقل هر داننده ای هست

که با گردنده گرداننده ای هست

حضرت پر رحمت است و پر کرم

عاشق او هم وجود و هم عدم

کفر و ایمان عاشق آن کبریا

مس و نقره، بنده آن کیمیا

اینت دریایی نهان، در زیر کاه

پا بر این که هین منه با اشتباه

ابلهانش فرد دیدند و ضعیف

کی ضعیف است آنکه با شه شد حریف؟

ابلهان گفتند مردی بیش نیست

وای او کاو عاقبت اندیش نیست

در بیان آنکه موسی و فرعون هر دو مسخر مشیت اند چنانکه زهر و پازهر و ظلمات و نور و مناجات کردن فرعون به خلوت تا ناموس نشکند

__________________________________________

برخی از مطالب و مباحث به "ملاء عام" مربوط می شود، و ذکر آنها در ملاء عام جایز است. برخی از مباحث مربوط به "ملاء خاص" است، و نمی شود در ملاء عام آنها را طرح کرد.

از این رو برخی از مطالب که حضرت مولانا در مثنوی مطرح کرده است، از جمله پنج بیت در اینجا را مطرح نمی کنیم.

شماره (٠٣٧) - ٠٨ شهریور ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٣١٥ تا ٢٤٣٢

زن از اینگونه خشن گفتارها

خواند بر شوی جوان طومارها

گفت ای زن، تو زنی یا بوالحزن

فقر فخرست و مرا بر سر مزن

مال و زر، سر را بود همچون کلاه

کل بود او، کز کله سازد پناه

خواجه در عیبست، غرقه تا به گوش

خواجه را مالست و مالش عیب پوش

نصیحت کردن زن مر شوی را که سخن افزون از قدم و از مقام خود مگو لم تقولون ما لا تفعلون که این سخن ها اگر چه راستست این مقام توکل تو را نیست و این سخن گفتن فوق مقام و معامله خود زیان دارد و کبر مقتا عندالله باشد

_________________________________________

این فقر به تعبیری می توان گفت که "نیاز به حق" و "بی نیازی از خلق" است. فقر در اینجا این معنی را می دهد، و نه فقط فقر اقتصادی و مادی؛ و امر ذاتی است.

"برگرفته از متن سخنرانی"

♦ارجاع به حدیث نبوی: "الفقر فخری و به افتخر" فقر افتخار من است.

♦ارجاع به سوره صف، آیه (٣): كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ.

نزد خدا بسيار مورد غضب است كه چيزى را بگوئيد كه عمل نمى‌كنيد.

شماره (٠٣٦) - ٠١ شهریور ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٢٣٥ تا ٢٣١٤

هر که کارد، گردد انبارش تهی

لیک اندر مزرعه باشد بهی

وآنکه در انبار ماند و صرفه کرد

اشپش و موش وحوادث هاش خورد

این جهان نفی است، در اثبات جو

صورتت صفر است، در معنیت جو

جان شور تلخ، پیش تیغ بر

جان چون دریای شیرین را بخر

زیر دیوار بدن، گنجست یا

خانه مارست و مور و اژدها

عاقل اندر بیش و نقصان ننگرد

زآنکه هر دو، همچو سیلی بگذرد

خواه صاف و خواه سیل تیره رو

چون نمی پاید دمی، از وی نگو

همچنین از پشه گیری تا به پیل

شد "عیال الله و حق نعم المعیل"

تو جوان بودی و قانع تر بدی

زرطلب گشتی، خود اول زر بدی

زر بدی، پر میوه، چون کاسد شدی

وقت میوه پختنت فاسد شدی

قصه خلیفه کی در کرم در زمان خود از حاتم طایی گذشته بود و نظیر خود نداشت

.شماره (٠٣٥) - ٢٥ امرداد ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢١٠٤ تا ٢٢٣٥

آن درم دادن، سخی را لایقست

"جان سپردن خود سخای عاشقست"

نان دهی از بهر حق نانت دهند

جان دهی از بهر حق جانت دهند

هر دمی از وی همی آید الست

جوهر و اعراض می گردند هست

آن ندایی کاصل هر بانگ و نواست

خود ندا آن است و این باقی صداست

در خواب گفتن هاتف مر عمر را رضی الله عنه که چندین زر از بیت المال به آن مرد ده که در گورستان خفته است

.

هر جمعه ساعت ۹ صبح منتظر قسمت جدید مثنوی معنوی باشید. شماره (٠٣٤) - ١٨ امرداد ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٠٤٥ تا ٢١٠٣

این دم ابدال باشد زآن بهار

در دل و جان روید از وی سبزه زار

فعل باران بهاری با درخت

آید از انفاسشان در نیکبخت

گر درخت خشک باشد در مکان

عیب آن، از باد جان افزا مدان

باد، کار خویش کرد و بروزید

‌آنکه جانی داشت، بر جانش گزید

پس به تاویل این بود، کانفاس پاک

چون بهارست و حیوة برگ و تاک

__________________________________________

✴️چرا "غفلت" لازم است؟

"اکنون عالم به غفلت قائم است. که اگر غفلت نباشد، این عالم نماند. شوق خدا و یاد آخرت و سکر و وجد، معمار آن عالم است. اگر همه آن رو نماید، به کلی به آن عالم رویم و اینجا نمانیم؛ و حق تعالی می خواهد که اینجا باشیم، تا دو عالم باشد. پس دو کدخدا را نصب کرد، یکی "غفلت" و دیگری "بیداری". تا هر دو خانه معمور ماند. "

♦️ارجاع به کتاب "فیه ما فیه" مولانا (قرن هفتم) _ در توضیح مفهوم "غفلت"

هر جمعه ساعت ۹ صبح منتظر قسمت جدید مثنوی معنوی باشید. شماره (٠٣٣) - ١١ امرداد ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ٢٠٠٢ تا ٢٠٤٥

روز بارانست، می رو تا به شب

نه از این باران، از آن باران رب

هر گلی کاندر درون بویا بود

آن گل از اسرار کل گویا بود

بوی ایشان رغم انف منکران

گرد عالم می رود پرده دران

نیست این باران ازین ابر شما

هست ابری دیگر و دیگر سما

٠

هر جمعه ساعت ۹ صبح منتظر قسمت جدید مثنوی معنوی باشید. شماره (٠٣٢) - ٠٧ تیر ماه ١٣٨٩

دفتر اول - ابیات ١٩٨١ تا ٢٠٠١

عقل جزوی، عشق را منکر بود

گرچه بنماید که صاحب سر بود

زیرک و داناست، اما نیست نیست

تا فرشته "لا" نشد، اهریمنیست

او به قول و فعل یار ما بود

چون به حکم حال آیی، "لا" بود

پس بزرگان این نگفتند از گزاف

جسم پاکان، عین جان افتاد صاف

گفتشان و نفسشان و نقششان

جمله جان مطلق آمد، "بی نشان"

هر جمعه ساعت ۹ صبح منتظر قسمت جدید مثنوی معنوی باشید. شماره (٠٣١) - ٣١ خرداد ماه ١٣٨٩

معرفی "علم همیوپاتی" _

به تعبیر استاد علی بیانی "علم حیرت"

✴️قسمت دوم

"مثنوی معنوی تماما حکمت است، و "حکمت عملی" است؛ مباحث نظری صرف در آن نیست. تمام مواردی که در مثنوی معنوی و کتب حضرت مولانا آمده است، راه و روش عملی زندگی است. ما که در این قالب جسمانی آمده ایم، چگونه با این عالم مواجه شویم، و بتوانیم به آرامش و راحتی این دوره را طی کنیم... هر چند که میسر نیست..! ولی در هر صورت، شناختی از زندگی به ما می دهد که در همه امور و شئون زندگی، از جمله در علوم مختلف، موثر است. اگر یک پزشک با امور حکمی آشنا باشد، او با پزشکی که فقط متخصص است و با این امور آشنایی ندارد، خیلی متفاوت است. در واقع پزشکی در فرهنگ گذشته ما، بخشی از حکمت بود، و پزشک را حکیم می گفتند. پزشک فقط متخصص نبود، که تنها بر روی بیماری مشخصی کار بکند؛ و اینکه حالا درمان کند یا نه هم بحث دیگری است.

روش حکمی به نوعی هرمنوتیک است، یعنی بتواند موارد کلی و جزئی را با سیر متقابل طی کند، و از کل به جزء و از جزء به کل حرکت کند. به عنوان مثال، چنانچه فردی با بیماری مواجه می شود، معالج او اگر پزشک متخصص باشد، به موارد دیگر زندگی او کاری ندارد، معمولا سراغ ناحیه آسیب دیده از نگاه او می رود، و به همان می پردازد. مثلا کلیه کسی دچار اشکال شده است و معالج می خواهد سراغ کلیه برود، و با موارد دیگر کاری ندارد. در صورتی که در روش های طبی حکیمانه، کل زندگی فرد مورد مطالعه قرار می گیرد، و "علت" به وجود آمدن مشکل در هر عضوی بررسی می شود. حتی در روش های پیشرفته طب، اگر عضوی درگیر عفونت باکتریال شده باشد، آن عفونت به باکتری نسبت داده نمی شود و آن درگیری مربوط به عضو نیست؛ بلکه بیماری مربوط به کل زندگی آن فرد و افکار او و نوع نسبتی است که با عالم برقرار می کند. چنانچه رایان ساکرا می گوید: "بیماری استنباط ناصحیح از واقعیت است". شاید در بدو امر این سخن دور از ذهن به نظر بیاید، ولی استنباط ناصحیح از واقعیت منجر به نوعی درگیری در وجود ما می شود که نتیجه آن فعالیت غدد درون ریز است، که بیوشیمی بدن ما را تغییر می دهد.

برای اینکه بتوانیم یک تکلم معمولی انجام دهیم، فعل و انفعالات شیمیایی زیادی در بدن ما صورت می گیرد. متخصصان تاکنون ١٦٠٠ فعل و انفعال شیمیایی را برای تکلم شناخته اند، که تا صورت نگیرد، کسی نمی تواند سخن بگوید. کل این ارگانیزم در مقابل شرایط خارجی، مرتب در حال تبادل است، هم تبادل انرژیک و هم تبادل بیوشیمیایی. یک چرخه بسیار حیرت انگیز بیوشیمیایی را ایجاد می کند که فقط در حوزه حکمت قابل تبیین است، و در حوزه فیزیک کوانتوم قابل تبیین است، و نه در حوزه شیمی. آنچه که در حوزه شیمی است، معلول آن علت ها هستند.

"برگرفته از متن سخنرانی"