เมื่อสภาวะ

ความเป็นจริงของรูปและนามเนี่ย

เกิดและดับอยู่เช่นนี้ ไม่ว่าหยาบหรือละเอียด

ไม่ว่าทุกข์หรือเหตุแห่งทุกข์

เกิดและดับ อยู่เช่นนี้

เป็นความว่างเปล่าปรากฏอยู่เพียงชั่วขณะ

แล้วตัณหาอุปาทานมันเข้าไปตั้งอยู่ได้ยังไง

มันอาศัยอยู่ได้ยังไง

ในเมื่อสภาวะมันเป็นความว่างเปล่า

เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดและดับอยู่ทุก ๆ ขณะ

ไม่มีอะไรตกค้างเลย

เมื่อมีอะไรตกค้างแล้ว

ตัณหาอุปาทาน มันไปตั้งอยู่ได้ยังไง อิงอาศัยอยู่ได้อย่างไร

จิตนี้มิได้ท่องเที่ยวไปในรูป !

จิตนี้ท่องเที่ยวไปในกามสัญญา

ความทรงจำอันเนื่องด้วยรูปที่เคยเห็นเสียงที่เคยได้ยินกลิ่นรสสัมผัส

แล้วอารมณ์เหล่านั้น กามสัญญาอันเป็นที่ตั้งแห่งความสุข

อารมณ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความสุขมันหยิบยื่นความสุขให้ตลอดหรือเปล่า

มันมีอยู่จริงไหมความสุขที่เคยเกิดแล้วสัมผัสแล้วชื่นชมแล้ว

สุขสมหวังแล้ว ไม่มีนะ

มันดับไปพร้อมกับเวลานั้นแหละ

เพียงโมเมนต์เดียวก็ดับไป

แล้วจิตหมกมุ่นอยู่ในอะไร

จิตหมกมุ่นอยู่ในสัญญาภาพ

สัญญาความจำใน

อารมณ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความสุข

จิตที่ท่องเที่ยวไปในโลกแห่งความคิด ในโลกของกามสัญญาเนี่ยะ

ความรู้สึกสุขทุกข์ก็เป็น "กามสุข"

พระพุทธองค์ท่านตรัสว่าความสุขอันเกิดจากกามคุณนั้นให้ความสุขเพียงเล็กน้อย

ให้ความคับแค้นใจมาก วิตกกังวลมาก

เมื่อใดที่จิต

เข้าไปถึงสภาวะหนึ่ง อิสระจากกำลังของนิวรณ์

สถานะของลมยาวมันจะเปลี่ยน

มันจะเปลี่ยนไป

ช่วงลมหายใจจะเปลี่ยนผ่าน

จากลมหายใจยาว เป็นลมหายใจสั้น

ช่วงการเปลี่ยนผ่าน จะเปลี่ยนผ่านช่วงลมหายใจออก

ยังไงก็แล้วแต่ มันจะเปลี่ยนผ่านยังไงเมื่อไร

หน้าที่ภารกิจของเราคือ

รู้ชัดประจักษ์ชัดกับการเปลี่ยนแปลง

ของลมหายใจ การเคลื่อนของลมหายใจ

การเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนของความทรงจำ

ของความรู้สึกของความรักชัง

ของธาตุรู้

ส่วนการเคลื่อนจากหยาบไปละเอียดก็จะเป็นไปเอง

จะเป็นไปเอง

แม้กระทั่งว่าเคลื่อนจากโลกียะไปสู่โลกุตระก็เป็นไปเอง

ส่วนเห็นการเคลื่อนของลมหายใจนั้นเป็นรูปธรรม

ความอัศจรรย์อยู่ที่ว่า

เมื่อใดจิตเห็นการเปลี่ยนแปลงไม่ว่ารูปหรือนาม

เห็นการเปลี่ยนแปลงของสัญญาจากความจำหนึ่ง ไปสู่ความจำหนึ่ง

อย่าลืมนะผู้ที่เห็นความคิดอะ

.

ที่จิตเคลื่อนออกจากฐานกายไปสู่โลกแห่งความคิด

ผู้ปฏิบัติบางท่านก็เห็น เอ้ความคิดนิมีสัญญาภาพนะ มีความจำประกอบ

เขาก็จะเห็นในส่วนของความจำของสัญญา

เอ้ในความคิดมันมีความรู้สึกสุขทุกข์ประกอบร่วมนะอันนี้ก็ผ่านเวทนา

เอ้การรับรู้ความคิดมันมีความรักความชังประกอบด้วยนะอันนั้นก็ผ่านสังขาร

.

เราจะหยั่งลงตัวไหนล่ะ

หยั่งลงตัวไหนก็ได้ทั้งนั้นแหละนะก็เรียกว่าหยั่งรู้

ประจักษ์รู้ตรงตามสภาวะตรงตามความเป็นจริง

อานิสงส์แห่งการรับรู้ตรงตามความเป็นจริงแบบนี้มันจะเพิกถอนเพิกถอนอะไรสิงร้อยรัดไง สิ่งร้อยรัด

ความรักและความชัง

ที่มันอิงเวทนาอยู่อิงสุขอิงทุกข์อยู่

เมื่อเห็นเมื่อประจักษ์ เอ้อนี่คือความจำอันนี้คือความรู้สึก

อันนี้คือสัญญา

นี้คือเวทนา

นี้คือสังขาร

นี้คือวิญญาณในโมเม้นนั้นในขณะนั้น

ความผูกพันความเพลินความรักและความจำจะตั้งอยู่ไม่ได้จะตั้งอยู่ไม่ได้

นิยามว่าย่อมกำจัดเสียซึ่งอภิชฌาและโทมนัส

นิยามหมายถึงตัวนี้อ๋อมันดับไปเพราะนั่นหมายถึงว่ามันไม่มีที่ตั้งไม่มีที่อิงอาศัยนั่นเอง

..

และยิ่งชัดมากนะเมื่อใดที่จิตเห็นการเปลี่ยนแปลงของลม

เห็นการเคลื่อนของลมโมเม้นต์เดียวเท่านั้นสลายไป

โมเม้นต์ใหม่มาแทนที่สลายไป โมเม้นต์การเคลื่อนของลมหายใจอ่ะอันนี้ยิ่งชัดเลย

.

ใครจะไปนิยามว่าลมหายใจเป็นของคนนั้นคนนี้

นิยามไม่ได้ การรับรู้ที่ไม่ผ่านสัตว์บุคคลตัวตน

แล้วผ่านอะไร ก็ผ่านการเคลื่อน ผ่านการเปลี่ยนแปลงนี่ไง ผ่านการเกิดดับนี้ไง

.

นั่นแหละอภิชฌาและโทมนัสถึงไม่มีที่ยังลงไม่มีที่ตั้งลงไม่มีที่อิงอาศัย

ซึ่งพุทธะท่านนิยามบทสรุปว่าย่อมกำจัดเสียซึ่งสิ่งร้อยรัด กำจัดซึ่งสมุทัยนั่นเอง

* ปิยทัสสี ภิกขุ *

. . . เราไม่ลืมเลือนเวทนาจิตธรรมมันเป็นสภาวะที่อิงอาศัยกัน

ตัววิญญาณตัวขันธ์ 5 เนี่ยเมื่อวิญญาณปรากฏและแน่นอนทีเดียวมันจะมีสัญญาอยู่ในนั้น

มันจะมีเวทนาประกอบในนั้น

เวทนาก็คือความรู้สึก วิญญาณนั้นมันเป็นผลลัพธ์ออกมาจากการผ่านผัสสะ

วิญญาณนั้นก็คือเมื่อรับรู้อารมณ์แล้วเนี่ยนอกในกระทบกันเกิดธาตุรู้ขึ้นเกิดวิญญาณขึ้น

ธรรม 3 อย่างนี้เป็นปัจจัยให้เกิดผัสสะ

ผัสสะเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา

เวทนาเป็นปัจจัยให้เกิดตัณหา

ตัวที่พึงพอใจในอารมณ์ที่มันปักลงในวิญญาณนั้นนะ

อันนั้นแหละก็แสดงว่ามันปักลงในอะไร

วิญญาณนั้นจะต้องประกอบไปด้วยสุขเวทนาแน่นอนนะ

สุขเวทนานี่แหละอันเป็นที่ตั้งแห่งตัณหา อันเป็นที่ตั้งแห่งความเพลิน "

" จิตที่อิสระจากการพัวพันในอารมณ์

จิตที่ไม่ถูกพัวพันด้วยความ รักความชัง

ไม่ถูกร้อยรัด ด้วยอภิฌชาและโทมนัส

ความรู้สึกจะไปรวมศูนย์ ที่กึ่งกลางสมองใช่ไหม

เบาอยู่ นิ่งอยู่

นี่แหละคือกำลังของปัญญา

จิตจะไม่ขวนขวายสิ่งใด

จะไม่พร่ำเพรียก

จะไม่เรียกหา จะไม่รอคอย

จะไม่คาดหวังในอารมณ์ทั้งปวง

ปัญญาญาณมันเกิดขึ้นแล้ว

เป็นการพักผ่อนทางจิตวิญญาณที่เลิศที่สุด "

ร่วมกันปฏิบัติภาวนา เนื่องในสัปดาห์วันวิสาขบูชา

"สภาวะ" นี้เราไปสัมผัสได้

ซึ่งสภาวะนี้เกิดจากเหตุและปัจจัย

ถ้าเราไม่เข้าใจองค์ประกอบของเหตุและปัจจัย

เราจะเข้าไปปรุงแต่ง เราจะอยู่กับสภาวะที่การปรุงแต่ง

ซึ่งการปรุงแต่งมันก็เป็นเหตุเป็นปัจจัยอีกอันที่เราสร้างขึ้นมาอีก

ไปสู่สภาวะที่ไม่สร้าง

ศิลปแห่งการไม่กระทำ

ศิลปแห่งการไม่แสวงหา

ศิลปแห่งการไม่เลือก

เป็นมิติที่คนละขั้วกับในชีวิตประจำวัน

ชีวิตประจำวันของเรานี่ต้องอาศัยการแสดง

การกระทำ แรงปรารถนา การเลือก

อันนี้สมมุติของโลก เราต้องอยู่แบบนั้น

ใน24 ชั่วโมงยกเว้นการหลับ

เราควรจะแบ่งเวลามาอยู่กับโลกแห่งความเป็นจริงอย่างที่มันเป็น

ไม่งั้นจิตจะหลงไปในบทบาทที่ตัวเองแสดง

หลงไปในความเพลิน ซึ่งให้ความสุขเพียงเล็กน้อย

ให้ความทุกข์มากเหลือเกิน

จิตเอาเครื่องปรุงแต่งนี้ มาเป็นตัวเป็นตน เป็นสัตว์เป็นบุคคล

เมื่อใดที่มาแจ่มแจ้งเห็นสายธารแห่ง

จากความจำนึงไปสู่ควมจำนึง

จากสัญญานึงไปสู่สัญญานึง

..

ขณะเดียวเท่านั้นสลายไปขณะใหม่มาแทนที่

การสืบต่อของสภาวะธรรมสั้นนิดเดียว

กฏแห่งความเปลี่ยนแปลงคือสภาวะอนิจจัง

จนถึงเวลาสายธารแห่งการเปลี่ยนแปลงสิ้นสุดลง

ไม่มีการสืบต่อของการเกิดและดับ

ไม่มีการสืบต่อของเวลา เป็นอกาลิโก

บรรลุสภาวะไม่มีการเคลื่อน ไม่มีจุติ ไม่มีอุบัติ นั้นคือที่สิ้นสุดแห่งทุกข์