Hoe is gamification onze wereld aan het veranderen? Per dag spelen honderden miljoenen volwassen en kinderen spelletjes. Online, offline, samen of alleen. Op een spelcomputer, op de tablet of aan tafel. Er worden zelfs complete toernooien georganiseerd. Het ontwikkelen en maken van spellen is één van de grootste groeimarkten van dit moment. Maar wat maakt een spel nou goed? Welke principes zitten erachter en hoe kan je dit toepassen in organisaties om professionals te ondersteunen in leren, innovatie en verandering? Daarover ging ik in gesprek met ondernemer en game expert Michael Hebben!

Het bericht Gamification en leren: Tjipcast 004 met Michael Hebben verscheen eerst op Tjipcast.

Is het mogelijk om als team te functioneren zonder een formele leider? Of is dit vooral een mooi sprookje wat in de praktijk lastig werkt? In deze Tjipcast spreek ik uitgebreid met Frank Hulsbos over gespreid leiderschap in organisaties. Frank doet een promotieonderzoek naar de rol van leiderschap in schoolorganisaties. Misschien nog wel interessanter is onze verkenning achter deze vraag: hoe komt het dat we het heel normaal zijn gaan vinden dat er in een organisatie hiërarchie is? Luister of kijk nu naar een heel boeiende Tjipcast over de spanning tussen leiden en volgen. Tussen werk coördineren en het werk doen. En over hoe macht verslavend kan zijn. Bovendien verkennen we welke bekwaamheden teams kunnen ontwikkelen om zonder klassieke aansturing effectief en efficiënt samen te werken aan verbetering en innovatie.

Het bericht Gespreid leiderschap: Tjipcast 003 met Frank Hulsbos verscheen eerst op Tjipcast.

Wat kunnen we vandaag de dag leren van Spinoza? Over deze vraag ga ik in gesprek met Maarten van Buuren, emeritus hoogleraar Franse Literatuur en Spinozakenner. Maarten van Buuren schreef meerdere boeken over het werk van Spinoza en vertaalde de Ethica, dat wordt beschouwd als één van de belangrijkste filosofieboeken ooit geschreven. Maarten introduceert in deze Tjipcast op heel heldere wijze het denkwerk van Spinoza en maakt zijn filosofie bovendien toegankelijk en relevant voor de 21ste eeuw. Wat betekent rationeel denken eigenlijk? Hoe is dit gerelateerd aan onze sociale omgeving? Hoe ontwikkel je een zelfstandig en autonoom denkkader van waaruit je ‘het goede leven’ kunt leiden? En hoe kom je als individu vandaag de dag aan het stuur van je eigen leven en word je niet slachtoffer van al die prikkels van buitenaf? Daarover gaat deze uitermate boeiende Tjipcast!

• De essentie van Spinoza
• Spinoza, vijf wegen naar de vrijheid
• De Ethica, vertaald door Maarten van Buuren
• Spinoza, zijn filosofie in 50 sleutelwoorden
• Kikker gaat fietsen, over het leed dat leven heet

• 2.40 Het woord God, het woord rede, wat betekent het?
• 4.40 Toelichting woordveld en betekenisveld.
• 4.50 Samenvatting van Spinoza zijn filosofie door Maarten, de Ethica ‘richtlijnen voor het goede leven’.
• 5.30 De rede en redelijkheid, maar de rede heeft ook een sociale betekenis of wel gemeenschapszin.
• 6.45 De term rede heeft meerdere betekenissen: verhouding, oorzaak, ratio, boekhouden. Centraal staat wel logisch denken, dat komt voor uit gemeenschapszin.
• 8.58 Hoe komt het dat zoveel mensen geluk en rust halen uit het werk van Spinoza?
• 9.42 Eigengerechtigheid. Het van eigen recht zijn; het verwerven van zelfstandigheid, ontworstelen van bevoogding door allerlei instanties.
• 10.40 Leren zelfstandig denken, ontworstelen aan je ouders, opvoeders, opnieuw leren denken volgens je eigen logische denken. Niet zaken vanzelfsprekend overnemen.
• 11.35 Alles opnieuw ordenen en toetsen aan je eigen kritische denken. Je maakt het jezelf eigen. Dan heb je ook geen opvoeder meer nodig.
• 12.12 Tweedehands kennis. Hier een link naar een artikel van Joseph Kessels over dit denken.
• 13.35. Verschil of je oud bent geworden en je dit maar moeilijk kunt accepteren, Spinoza gaat verder: je moet het je eigen maken. Het opnemen, dat gaat veel verder dan accepteren. Je leert ermee samen te vallen.
• 15.15 Actief versus reactief
• 15.50 De mens als bewust wezen
• 16.20 Passies = leiden aan.. Spinoza ziet passies als dat je lijdzaam aan de omstandigheden bent overgeleverd. Dat is het kwaad volgens Spinoza. Het goede begint als je de passies volgens het logisch denken transformeert tot acties.
• 17.20 Aan het stuur van je eigen leven: Van eigen regie zijn.
• 17.49 Eigen meester niemands knecht.
• 18.50 Durf te denken, link naar de Duitse filosoof Immanuel Kant.
• 20.20 Kritische grondhouding naar prikkels van buiten af, zelfs richting mensen die stellen het beste met je voor hebben.
• 21.12 De rede als rechter in je hoofd.
• 23.05 Innerlijke eigenmaking, wat voor richtlijnen geeft Spinoza? De brug tussen kritisch denken en een levenslange training in de aanvaarding van de dingen die goed voor je te zijn.
• 23.50 Hoe train je jezelf dan? Verkenning van meditatie als voertuig. Rust, besef, aansluiting met kritisch aanschouwen van prikkels.
  • Zen meditatie
  • Vippasana mediatie
• 31.20 Leef je in de passies en reageer je alleen op impulsen of slaag je erin vertraging in te bouwen?
• 33.02 Hoe weten we nou objectief gezien wat de weg naar het goede leven is?
• Over zelf evidentie en weldenkend zijn, weloverwogen keuzes maken.
• 33.50 Autonomie is juist een oproep tot een verhouding tot het geheel. Tot de gemeenschap, de organisatie, het netwerk, etc.
• 39.45 Verschillende vormen van kennis die Spinoza onderscheidt en of deze hoogste vorm van kennis (intuïtieve vorm van kennis) over te dragen is?
• 44.10 Coaching en Spinoza.
• 46.40 Emancipatie en het denken van Spinoza in het onderwijs.
• 47.20 De paradox van opvoeden en leren (van eigen leg laten zijn vs. vorm van gezag).
• 48.10 Zelfstandigheid en de rol van gezag.

Het bericht Het belang van autonomie en zelfsturing: Tjipcast 002 met Maarten van Buuren verscheen eerst op Tjipcast.

Ik ga over deze vraag in gesprek met Joseph Kessels, emeritus hoogleraar onderwijskunde en oprichter van het adviesbureau Kessels & Smit, The Learning Company. We zijn lange tijd collega’s geweest en werken nog steeds nauw samen. Zo heb ik met Joseph het filosofieboek geschreven Denken in organisaties, pleidooi voor een nieuwe Verlichting en werken we samen aan een onderzoek over hoe jonge musici van elkaar leren in het Meesters en Gezellen programma. Wat is er nodig om in organisaties het feitelijke werk als uitgangspunt van leren te zien? En wat voor organisatiekenmerken bevorderen professionele ontwikkeling of zetten er juist de rem op? Is het mogelijk professionals te verplichten om te leren? Daarover gaat dit gesprek.

• 0.30 Ik bedoel natuurlijk de Vrije Universiteit Amsterdam en niet de Universiteit van Amsterdam 🙂
• 0.55 Boek Human Resource Development in a Knowledge Economy, a organizational view, link naar proefhoofdstuk: https://www.macmillanihe.com/resources/sample-chapters/9780333990155_sample.pdf
• 01.30 Masterscriptie Learning by Connecting, o.a. hoe leren postbodes in het werk, samen in een team? Link naar wetenschappelijke publicatie: https://www.tjipdejong.com/hop-step-jump-building-social-capital-by-learning-through-bridging-bonding-and-linking/
• 01.40 Proefschrift Tjip: samenvatting en interview in Financieel Dagblad, https://www.tjipdejong.com/directiekamers-moeten-leeg/
• 01.55 Artikel over onderzoek en organisatieverandering in supermarkten: https://www.tjipdejong.com/shop-assistants-as-instigators-of-innovation-analysis-of-26-innovation-initiatives-in-17-dutch-supermarkets/
• 02.02 Boek Denken in organisaties, pleidooi voor een nieuwe Verlichting. Zie www.denkeninorganisaties.nl
• 02.40 De kweekschool, https://nl.wikipedia.org/wiki/Kweekschool
• 02.57 ITO school, https://nl.wikipedia.org/wiki/Lagere_technische_school
• 06.00 Leren in iets waar je goed in bent is een belangrijke drijfveer. Het is moeilijk na te denken over waar je goed in bent
• 06.45 Het maakt niet eens uit waar iemand goed in is, belangrijker is dat dit het vertrekpunt is van leren
• 08.40 ADL, https://nl.wikipedia.org/wiki/Algemene_dagelijkse_levensverrichtingen
• 18.22 Schoonmaakploegen organiseren zich op basis van zelfsturing en ondernemerschap: https://www.schoongewoon.nl/organisatie
• 19.30 Zelfsturing leidt tot chaos en anarchie. Diepgeworteld gevoel: mensen zijn eropuit de boel te vernachelen
• 21.00 Het economisch denken is een aantal belangrijke zaken ook vergeten
• 27.55 Vraag Joke van Alten over de ouderenzorg en tijdsdruk om te leren
• 29.40 Medewerkers verzetten zich tegen efficiency dat van buiten wordt opgelegd
• 31.30 Voorbeelden van leeractiviteiten in het dagelijks werk
• 33.35 Vraag Jan Bransen over duaal leren vanaf de middelbare school
• 38.00 Bouwen aan een klauterbos, wat leren kinderen en ouders daarvan?
• 41.00 Kan je studenten op een Universiteit ook zien als collega’s?
• 41.45 Vraag Anja Doornbos over hoe kinderen en mensen lang geleden leerden, meester – gezel systeem en de teloorgang ervan
• 45.40 Meesters en Gezellen onderzoek naar informeel leren: https://www.tjipdejong.com/het-geheim-van-meesters-gezellen-samen-ademen/
• 46.00 Kenmerken van sociaal leren en kennisontwikkeling
• 49.00 Hoe leert Joseph eigenlijk zelf?

Het bericht Leren en opleiden aantrekkelijk maken: Tjipcast 001 met Joseph Kessels verscheen eerst op Tjipcast.