Het is vandaag 13 november 2024 en ik ben eens niet in de studio, maar afgereisd naar Leiden. Ik ben te gast bij het congres over hoogbegaafdheid georganiseerd door het samenwerkingsverband primair onderwijs Duin- en Bollenstreek. Om mij heen zitten ook enkele collega’s die meeluisteren. In deze aflevering staan jonge kinderen centraal. Ik ga in gesprek over hoe je hoogbegaafdheid bij jonge kinderen kunt herkennen.

Ik praat hierover met:

Maaike van Egmond – Kuivenhoven. Werkt op Integraal Kindcentrum De Duinroos in Katwijk als intern plus leerkracht en HB-specialist. De Duinroos valt onder stichting Prohles en ook daar is Maaike actief rondom hoogbegaafdheid in het samenwerkingsverband.

Lilian Van der Poel- de Schipper. Expert hoogbegaafdheid bij het jonge kind. Lilian is oprichter van XL leren waarin ze leerlingen en leerkrachten ondersteunt en heeft uk IQ in het leven geroepen omdat ze zag dat snelle jonge kinderen behoefte hebben aan peers. Vanuit ukIQ begeleidt ze leerkrachten in groep 1, 2 of 3 met de leerling met een grote ontwikkelingsvoorsprong. 

Meer weten over dit thema?

Op de site van het SLO staan handige artikelen en publicaties over het thema.

We bespraken ook het differentiatiemodel van Gagné.

Het model van Monks (1985) kwam ook aan bod.

En het kenniscentrum over hoog- en meerbegaafdheid is de moeite waard om eens te bezoeken! Kijk of luister eens naar deze aflevering over de samenwerking tussen het primair- en voortgezet onderwijs in Rotterdam Zuid gericht op hoogbegaafdheid!

Het bericht Hoe herken je hoogbegaafdheid bij jonge kinderen? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering is Harold Bekkering te gast, hoogleraar cognitieve psychologie en verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en mede-oprichter van het befaamde Donders instituut waarin interdisciplinair onderzoek wordt verricht naar hersenen, cognitie en gedrag. In deze podcast praten we uitgebreid over de werking van het menselijk brein en de relatie met leren. Wanneer er is sprake van ‘leren’ in ons brein? Hoe werkt deze mysterieuze grijze massa en welke rol spelen beloning en straf in de ontwikkeling van ons brein? Harold richt zich op menselijk leren vanuit de neurowetenschappen, robotica, kunstmatige intelligentie en de psychologie. Hierbij kijkt hij met name naar de sociale interacties, motivatie en de werking van ons geheugen.

Harold is co-auteur van het boek De lerende Mens en van een nieuw boek dat binnenkort gaat verschijnen onder de titel Breinkracht. Tijdens de podcast bespreken we een aantal hersenscans en foto’s. Scrol naar beneden en je kunt de plaatjes bekijken!

Het bericht Wat gebeurt er in ons brein als we leren? verscheen eerst op Tjipcast.

Dit is de vierde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. In aflevering drie bespraken we of en hoe het mogelijk is burgerschapsontwikkeling te ‘meten’ en te monitoren. In deze aflevering staan gesprekken voeren over gevoelige onderwerpen in de klas centraal. Hoe pak je dat aan? Wat doe je beter wel en wat ook niet als leerkracht en docent? En hoe je als professional regie op de kwaliteit van het gesprek?

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

Het bericht Hoe voer je gesprekken over gevoelige onderwerpen in de klas? verscheen eerst op Tjipcast.

De lijst met nieuws wordt langer en langer. Peter en ik proberen wat overzicht aan te brengen na een week herfstvakantie. Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand: Kwakzalverprijs naar NVAO (auw!), Influencer Tate veroorzaakt onderwijscrisis, meditatieruimte dicht vanwege seksende studenten, Arjan Lubach en kleuters, bezuinigingen, maatschappelijke diensttijd, telefoons de klas uit (ook in het MBO), te weinig gym, leesbaar schrijven en verstaanbaar praten, wereldranglijst van universiteiten ter discussie en blijkbaar heeft de onderwijsinspectie het te druk.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Het bericht Onderwijsnieuws: oktober verscheen eerst op Tjipcast.

Kim Cordewener en Anna Bosman brachten recent een nieuw boek uit over spellingonderwijs op de basisschool. Het boek beschrijft welke kennis je als leerkracht nodig hebt om kwalitatief hoogstaand spellingonderwijs te geven. In deze podcast gaan we dieper in op de historie van schrijven en spellen, de ontwikkeling van spellen en de bijbehorende didactiek. Aangezien Kim en Anna allebei wetenschapper zijn is dit boek geheel wetenschappelijk onderbouwd en vertaald naar de praktijk.

Vragen die aan bod komen zijn onder andere:

Meer over mijn gasten:

Dr. Kim Cordewener is docent aan het onderwijsinstituut Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Kim stond aan de basis van de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs. Daarnaast is zij als onderzoeker verbonden aan het Behavourial Science Institute van de Radboud Universiteit.

Prof. dr. Anna Bosman. Anna is onderzoeker en docent verbonden aan het Behavourial Science Institute en het Onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Daarnaast heeft zij de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs opgericht. Anna is ook de initiator van de masteropleiding Curriculumopleiding voor Primair Onderwijs.

Ik kan je het boek van harte aanraden! Je kunt het bestellen via deze link.

Het bericht Hoe geef je effectief spellingonderwijs op de basisschool? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze podcast praat ik met Ellen van Eden en Marco Mazereeuw over de rol die het middelbaar beroepsonderwijs kan spelen in het aanjagen en faciliteren van een leven lang ontwikkelen. We verkennen welke stappen het beroepsonderwijs kan spelen om een aantrekkelijke ‘bruggenbouwer’ te zijn in faciliteren van leren en werken. Hierbij komen verschillende perspectieven op leren aan bod, zoals kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Ook spreken we de onderzoeksactiviteiten de Ellen en Marco als practor uitvoeren en op welke wijze ze samen met het werkveld, docenten en studenten onderzoek doen.

Meer over gasten aan tafel:

Ellen van Eden, practor Leven Lang Ontwikkelen bij Noorderpoort.

Marco Mazereeuw, lector en practor Beroepsgerichte didactiek en Leven Lang Ontwikkelen verbonden aan NHL Stenden Hogeschool en Firda. Hij is ook als onderzoeker Lifelong Learning verbonden aan de Universiteit Groningen.

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met Practoraten.nl. Kijk voor meer informatie over het verbinden, versterken & versnellen van het onderzoekend vermogen in het mbo op Practoraten.nl!

Meer lezen? Check de artikelen van Ellen en Marco hieronder!

Het bericht Welke rol kan het middelbaar beroepsonderwijs spelen bij een leven lang ontwikkelen? verscheen eerst op Tjipcast.

Onze maatschappij wordt steeds individualistischer en dat is ook merkbaar in het onderwijs. Leren draait steeds meer om de leerling, zijn eigen interesse, ‘vorming’, nieuwsgierigheid en drijfveren. Denk bijvoorbeeld aan de grote aandacht voor motivatie en talent. Piet van der Ploeg is onderwijsfilosoof en omschrijft deze beweging als een vorm van ‘verzelving’. De vraag is echter wel of de consequenties van deze stille beweging goed is overdacht.

In deze podcast verkennen waar deze beweging zijn oorsprong in vindt, welke effecten het heeft op ons onderwijs en wat vraagt van de professionalisering van onderwijsprofessionals. Piet introduceert hiervoor een nieuwe term: opvoedend onderwijs. Wat is het verschil tussen indoctrinatie en onderwijs? Wat is het belang van kennis om te leren denken en jezelf te leren kennen? En hoe kunnen we de brug slaan tussen opvoeding en onderwijs? En ook burgerschap komt voorbij als thema!

Enkele bronnen die genoemd zijn in het gesprek:

Pedagogische inleidingen, theoretische pedagogiek

Wilna Meijer en filosofie: Onderwijs weer weten waarom

De artikelen van Piet van der Ploeg over burgerschap, onderwijs en filosofie zijn erg de moeite waard. Een overzicht hiervan vind je hier!

Het bericht Is het tijd voor opvoedend onderwijs? verscheen eerst op Tjipcast.

De werkdruk in het onderwijs is hoog. Werkdruk kan leiden tot stress en van stress kan je ziek worden. Dit zorgt ervoor dat leerkrachten en docenten steeds vaker kampen met burn-out klachten. En zelfs het onderwijs verlaten of niet meer voor de klas willen staan. Hoort stress bij het onderwijs of is er wat aan te doen? Waar liggen belangrijke oorzaken van werkdruk en hoe kan je als individuele onderwijsprofessional ‘regie’ pakken op je eigen agenda, werkdruk en stress?

Over deze vragen praat ik in deze podcast met Maike Douglas, leerkracht, blogger en oprichter van de website jufmaike.nl. Maike is ook auteur van de boeken De gelukkige leraar en De relaxte leraar. We praten uitgebreid over haar werkende leven, de dingen die ze doet om stress onder de knie te krijgen en tips die ze heeft voor collega’s.

Het bericht Hoe sta je relaxed voor de klas? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze podcast staat de werkpraktijk van openbare basisschool De Springplank centraal. Dit jaar zijn ze klassewerkplek! Interessant aan deze school is de kleinschaligheid. Het is geen grote school (minder dan 140 leerlingen). En dit is iets waar het team en de ouders bijzonder trots op is. Het biedt allerlei kansen voor professionalisering, initiatief en samenwerking. Hoog tijd om in deze aflevering eens uitgebreider in gesprek te gaan over de voordelen van een kleinschalige school. Hoe ga om met werkdruk, werkplezier en afstemming? Welke rol heeft de schoolleider in een kleine school? En wat kunnen andere scholen van De Springplank leren als het gaat om werkplezier?

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Meer over mijn gasten aan tafel:

En natuurlijk nog even de link naar het boek De kunstenaar als leraar, geschreven door Jeroen Lutters

Het bericht Wat is de kracht van een kleinschalige school? verscheen eerst op Tjipcast.

Steeds minder kinderen zingen op school. En dat is jammer want zingen is niet alleen een prachtige gezamenlijke activiteit, maar draagt ook bij aan de taalontwikkeling van kinderen. Ellen Bothof vindt daarom dat er meer aandacht moet zijn voor zingen op school. Leren zingen betekent dat kinderen goed moeten leren luisteren en het is bij uitstek een collectieve activiteit. Luisteren hangt weer nauw samen met het leren herkennen van klanken. Bovendien verrijkt samen zingen de dagelijkse lesactiviteiten enorm. Met name gericht op het leren van onze taal.

In deze podcast legt Ellen uit wat zingen met kinderen doet en welk effect het kan hebben op de diverse facetten van taalontwikkeling. Ook legt Ellen de relatie met sociaal-emotionele ontwikkeling, groepsvorming en taalproblemen bij jonge kinderen.

Ellen Bothof is docent muziek aan de academie pedagogiek en onderwijs van de Saxion Hogeschool in Deventer. In deze podcast komen diverse bronnen voorbij. Hieronder staan ze opgesomd:

Het bericht Waarom heeft samen zingen een gunstig effect op de taalontwikkeling van kinderen? verscheen eerst op Tjipcast.