In deze aflevering praat ik met Martin Bootsma over zijn nieuwste boek Brieven aan Miyo, over het lezen van de klassieken met kinderen. Dit boek is een bundeling van brieven die Martin schrijft aan zijn stagiaire (Miyo). Hierin deelt hij zijn passie en liefde voor literatuur. De vraag ‘Moet een leraar lezen?’ is volmondig met ja te beantwoorden. Maar achter dit antwoord gaat een veel diepere uitleg schuil die vaak onbesproken blijft in de hedendaagse discussies over lezen op school. Goede literatuur is een manier om kennis te maken met universele levensvragen. Denk aan de zoektocht naar geluk, liefde, omgaan met lijden, tegenslag en persoonlijke groei. Klassieke verhalen bieden een unieke mogelijk om met elkaar in gesprek te gaan op een dieper niveau en geeft daarmee inkleuring aan ons dagelijks leven. En dat kan juist ook met kinderen! Aan de hand van anekdotes, passages, meegenomen favoriete boeken en dagelijkse ervaringen in de klas bespreken we hoe het belang van het lezen van literatuur met kinderen.

Meer over Martin Bootsma:

Martin is bijna 30 jaar leraar in het basisonderwijs. Hij was in 2011 leraar van het Jaar in het primair onderwijs en van 2011-2014 lid van de jury Excellente Scholen. Martin is medeoprichter, teamleider en leraar van de Alan Turingschool te Amsterdam. Daarnaast schrijft hij over leesonderwijs, geeft hij lezingen en biedt hij scholen begeleiding bij curriculumontwerp, Close Reading en het invoeren van de Enigma-aanpak. Hij schreef samen met Eva Naaijkens de boeken: En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven (voor po en vo), de school als werkplaats en Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs. 

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht Moet een leraar lezen? verscheen eerst op Tjipcast.

Bart Niemeijer heeft als docent wiskunde een eigenwijze blik op onderwijs. Volgens wordt er teveel nadruk gelegd op de resultaten van leerlingen. Deze druk staat persoonlijke ontwikkeling en groei in de weg. En leidt tot een nieuw soort ‘strijd in de klas’. Maar er is nog een groot nadeel aan deze prestatiedruk: Het maakt dat docenten zich niet makkelijk kwetsbaar durven op te stellen, zichzelf ‘vergeten’ en daarmee het relationele aspect van doceren uit het oog verliezen. Ik ga over deze redenering in gesprek met Bart. Naast wiskunde doceren is Bart technasium docent en auteur van het boek Ieder kind wil slagen. Een eigenwijze blik op het middelbaar onderwijs.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht Wat als ieder kind wil slagen? verscheen eerst op Tjipcast.

In de afgelopen maanden ontving ik steeds vaker vragen van leerkrachten over het lesgeven aan kinderen die de Nederlandse taal nog niet (goed) beheersen. Denk hierbij aan nieuwkomers en vluchtelingen die naar Nederland komen. Het werd hoog tijd om hier een speciale aflevering aan te wijden. In deze aflevering praat ik met Judith van de Vooren en Hanna Kuijs. We behandelen verschillende vraagstukken: Hoe kun je de woordenschat van deze leerlingen versterken? Hoe ga je om met toetsen en vakken zoals wereldoriëntatie? En wat is de rol van het gebruik van de moedertaal tijdens de les? We delen concrete handvatten waarmee onderwijsteams meteen aan de slag kunnen.

Meer over mijn gasten aan tafel:

Judith geeft sinds 1995 les aan nieuwkomers als ook in het asielzoekers onderwijs. Judith is momenteel directeur bij Onderwijs Opvang Emmen van AZC school Hesselanden en het expertisecentrum anderstaligen in Emmen.

Hanna Kuijs is leerkracht op de Kameleon (ook aan nieuwkomers) in Rotterdam-Zuid en initiatiefnemer van kleurrijke taal, voor advies en scholing voor collega’s die meertalige kinderen in de klas hebben.

Boeken en artikelen die voorbijkwamen in de podcast:

Meertalige leerlingen ondersteunen in het leesonderwijs 

Talenbewust lesgeven, aan de slag met talige diversiteit in het basisonderwijs

Samenleren op een superdiverse school

Ruimte voor nieuwe talenten

Scaffolding language, scaffolding learning

Hoe voer je taalgesprekken in de klas?

Inclusieve didactiek

Het LOWAN is een mooie online vindplaats als het gaat om het bieden van ondersteuning voor onderwijs aan nieuwkomers. Ze organiseren ook bijeenkomsten gericht op het primair- en voortgezet onderwijs!

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht Hoe geef je goed les aan nieuwkomers in het onderwijs? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering ga ik dieper in de vraag hoe schoolleiders binnen een stichting effectief kunnen samenwerken aan curriculumontwikkeling en verbetering. We brengen in kaart hoe schoolleiders in één bestuur, ondanks verschillende onderwijspraktijken, gericht aan een gemeenschappelijke visie en werkwijze kunnen bouwen. Welke gemeenschappelijke structuren zijn behulpzaam? Hoe werk je aan samenhang? Hoe ga je om met verschil? En is dit een werkwijze waar andere scholen ook van kunnen leren? We duiken in onderwerpen zoals de professionele leergemeenschap, de rol van collective teacher efficacy, evidence-informed onderwijs en de rol die schoolleiders spelen in het bevorderen van een lerende organisatie. Luister mee naar deze boeiende dialoog en ontdek de uitdagingen en kansen van samenwerken op stichtingsniveau in het primair onderwijs.

Meer over mijn gasten aan tafel:

Ellen-Nieke Marsman. Directeur van openbare speciale basisschool Wissel in Tiel.

Toy Hertogh. Directeur van openbare basisschool De Distelvlinder in Culemborg.

Jan van de Ven. Directeur content bij Research ED. Research Ed heeft als opdracht het delen van evidence-informed onderwijsinhoud om zo het Nederlandse onderwijs duurzaam te verbeteren.

Deze aflevering maak ik op uitnodiging van Stichting Openbaar Onderwijs Rivierenland (OPO-R) en ResearchED. Hier kun je het koersdocument van OPO-R nog even teruglezen. De werkwijze waar Ellen-Nieke en Toy naar refereren is ge-ent op de high performing school (HPS) methodiek ontwikkeld door Academica University of Applied Sciences.

Het bericht Hoe leren schoolleiders samen in een stichting? verscheen eerst op Tjipcast.

Inmiddels staan de reken- wiskundeprestaties van Nederlandse leerlingen ruim 20 jaar onder druk. Er zijn kleine verbeteringen zichtbaar, maar de trend van het reken-wiskundeniveau wordt een aantal jaar aanhoudend negatief genoemd. Zorgelijk, maar wat is hier aan te doen? Een grootschalige aanpak in Engeland gericht op mastery learning biedt interessante aanknopingspunten voor Nederland. Mastery learning kiest niet voor niveau differentiatie, maar kent een strakke volgorde, veel oefening onder begeleiding en er wordt verder gegaan als alle leerlingen de stof beheersen en begrijpen. Is dit nu ouderwets of inmiddels juist heel modern qua didactiek en begeleiding? En hoe kunnen leerkrachten en docenten aan de slag met mastery learning in hun eigen lespraktijk? Ik ga hierover in gesprek met Peter Langerak.

Peter is onderzoeker bij het Nederlands Mathematisch Instituut en promovendus aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich op het verbeteren van reken-wiskundeonderwijs door middel van wetenschappelijk onderbouwde inzichten die impact hebben op leerlingen, leraren en scholen. Peter volgt de internationale ontwikkelingen op de voet en presenteert in deze podcast een routekaart om Nederlandse resultaten op het gebied van reken- en wiskundeonderwijs gericht te verbeteren.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht Hoe kan mastery learning bijdragen aan beter rekenonderwijs? verscheen eerst op Tjipcast.

Een nieuw jaar een nieuwe maand, een nieuw overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in het onderwijs. Met een aantal oude bekende als de doorstroomtoets, het lerarentekort en “zogenaamde onderwijsvernieuwingen”. Want hoe kijken wij naar Jungle-klassen en VMBO-tussenjaren? 

Nieuwsberichten die voorbijkomen in deze aflevering: Lerarentekort, probleem of verdelingsvraagstuk? Toetsfraude: cito-antwoorden op Telegram. Cyberaanval legt TU Eindhoven plat. Wurgspel eist een tragisch slachtoffer. School weigert de doorstromtoets. Gezonde schoollunch verhoogt leerprestaties. Pechgeneratie krijgt eindelijk compensatie. Schooluitval in het mbo. Ouders buitenspel bij cijfers en beslissingen. Jungleklas: een frisse wind in het onderwijs.

Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Het bericht Onderwijsnieuws: januari verscheen eerst op Tjipcast.

Voor sommige collega’s staat pedagogiek ver boven didactiek. Zonder relatie geen inhoud. Terwijl anderen het net zo gemakkelijk omdraaien en daar ook valide argumenten voor aandragen. Zoals het gegeven dat de verbinding tussen leerling en docent ook een derde variabele kent, namelijk de inhoud (kennis) waar het omdraait op school. Of dat gelijkwaardigheid pedagogisch gezien helemaal niet kan bestaan. Immers, de relatie tussen docent en leerling is fundamenteel asymmetrisch vanwege het verschil in kennis, ervaring, kunde en doelstelling. Volgens mijn gasten is het echter tijd om de brug te slaan en te zoeken naar overeenkomsten. Praten we eigenlijk niet steeds (onbewust) over hetzelfde? Is didactiek niet inherent verbonden aan pedagogiek en is het daarom niet veel raadzamer om de brug te slaan tussen deze twee basisconcepten in het onderwijs? En hoe kan je dat dan doen? Hier praat ik over door met Ismail Aghzanay en Taco Visser!

Meer over mijn gasten:

Ismail Aghzanay is van huis uit leraar Engels. Hij heeft lesgegeven in het PO, VO en MBO en is ook schoolleider geweest in het onderwijs. Hij verzorgt trainingen, lezingen en workshops rondom o.a. kansengelijkheid en schoolculturen. Ook is Ismail een van de auteurs van het boek Het Geheim van de Leraar en tot 2x toe leraar van het jaar geweest.

Taco Visser was leraar in het VO, hoofd- en eindredacteur, lerarenopleider en docent pedagogiek aan de UU, onderwijsadviseur en schooldirecteur. Momenteel is hij rector en docent van de schoolleiders-opleiding ATTC te Hilversum, van waaruit hij ook de podcast ‘Onderwijs leiden met hart en ziel’ host.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht Is er eigenlijk een verschil tussen pedagogiek en didactiek? verscheen eerst op Tjipcast.

Het gaat niet goed met de mens en onze planeet stelt Jan Bransen. Zo stapelen we crisis op crisis en slagen we er maar niet in om aan oplossingen te werken. We zitten vast in een hardnekkige manier van denken die ons niet verder helpt. Het is tijd om hier wat aan te doen, maar wat dan? En hoe? Volgens mijn gast is het hoog tijd anders te leren denken. En dit onderstreept het belang van filosofie: we hebben het nodig om onszelf goede vragen te leren stellen, samen na te denken en op onderzoek uit te gaan. En dit is verreweg van passief, maar juist een zeer actie-gerichte activiteit!

Jan Bransen is hoogleraar filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Jan is onder andere auteur van Laat je niets wijsmaken (winnaar van de Socrates wisselbeker in 2014) en Gevormd of vervormd waarin hij een pleidooi houdt voor ander onderwijs. In zijn nieuwste werk En nu? De mens als bedreigde diersoort houdt Jan een pleidooi om uit je stoel te stappen en al filosoferend de wereld te verkennen. Hij helpt je hierbij door elf mentaliteitsveranderingen te introduceren als wegwijzer voor bovenstaande zoektocht.

Het muziekfragment Le temps de vivre kan je hier ook nog even terugluisteren!

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht En nu? De mens als bedreigde diersoort verscheen eerst op Tjipcast.

Het is vandaag woensdag 22 januari en ik ben eens niet in de studio, maar in Utrecht. Te gast op de NOT onderwijsbeurs (Nationale Onderwijs Tentoonstelling). De collega’s van Blink hebben mij uitgenodigd om in gesprek te gaan over de rol van nieuwsgierigheid. Reuze interessant natuurlijk omdat Blink lesmethodes ontwikkelt voor het basis – en voortgezet onderwijs die sterk inzetten op het samen ontdekken van de wereld. Maar hoe geef je praktisch handen en voeten aan dit toch wat vage begrip nieuwsgierigheid? Wat kan een leerkracht doen om de nieuwsgierigheid, creativiteit en verbinding met de wereld te realiseren? Daar gaat het over in deze podcast! Om mij heen zitten ook enkele collega’s die meeluisteren en tussendoor vragen stellen.

Ik zit aan tafel met:

Jorien Castelein, oprichter en algemeen directeur van Blink.

Ron Huntley, oud-leerkracht en expert in human-centered design, een aanpak voor productontwikkeling die Blink heeft omarmd.

Het bericht LIVE podcast op het jaarlijkse NOT congres: Hoe is nieuwsgierigheid de motor van leren? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering praat ik met onderwijswetenschapper en visionair ondernemer Pieter Sprangers. Hij bracht recent een prikkelend boek uit over het design van onderwijssystemen. Pieter houdt een pleidooi voor een radicaal ander vertrekpunt voor het ontwikkelen en maken van leeromgevingen voor studenten. In zijn boek bespreekt hij waarom deze nieuwe manier van denken (en ontwerpen) noodzakelijk is voor onze samenleving en wat het kan opleveren in termen van energie, leerpotentieel en innovatie. Over zijn ideeën, wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring schreef hij een boek: Het design van onderwijssystemen.

Pieter Sprangers is docent en onderzoeker aan de Universiteit Antwerpen, Karel de Grote Hogeschool en AP Hogeschool. Verder is hij onderwijsdesigner en procesbegeleider bij DOMO DE REFONTIRO.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Het bericht Hoe ontwerp je een school? verscheen eerst op Tjipcast.