August 11, 2025

តើការទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនពីលោកខាងលិចនឹងអាចទៅផ្លាស់ប្តូរអ្វីខ្លះ?

6 minutes

នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ ប្រទេសលោកខាងលិចជាបន្តបន្ទាប់គ្នាបានប្រកាសត្រៀមខ្លួនទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន នៅក្នុងឱកាសមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនៅខែកញ្ញាខាងមុខ។ លើកលែងតែសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសលោកខាងលិចដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អ៊ីស្រាអែលបានសន្យាទទួលស្គាល់ប៉ាឡេស្ទីនជារដ្ឋមួយនឹងគេ នៅបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលប្រកាសពីផែនការចូលទៅច្បាម គ្រប់គ្រងទីក្រុងហ្កាហ្សា។ នៅថ្ងៃចន្ទទី ១១សីហា អូស្ត្រាលីជាសម្ព័ន្ធមិត្តចុងក្រោយគេរបស់អាមេរិកដែលងាកចេញពីនយោបាយការពារអ៊ីស្រាអែល ទៅទទួលរដ្ឋបាឡេស្ទីន។ តើការប្រកាសទទួលស្គាល់ពីសំណាក់ប្រទេសមហាអំណាចឧស្សាហកម្ម ដូចជាបារាំង អង់គ្លេស កាណាដា និងចុងក្រោយគឺអូស្ត្រាលី នឹងអាចទៅផ្លាស់ប្តូរខ្សែទឹក ឬលក្ខខណ្ឌជីវិតរបស់របស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនដែរឬទេ?

ចាប់តាំងពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលប្រកាសផែនការចូលគ្រប់គ្រងទីក្រុងហ្កាហ្សា ក្នុងហេតុផលបញ្ចប់សង្រ្គាម ប្រទេសលោកខាងលិចដែលធ្លាប់តែនៅស្ងៀម ការពារអ៊ីស្រាអែល បានផ្លាស់ប្តូរជំហរ ងាកមកដាក់សម្ពាធ និងថ្កោលទោសផែនការរបស់អ៊ីស្រាអែល។ ជាក់ស្តែង ប្រតិកម្មតបនឹងជំហររបស់អ៊ីស្រាអែលដែលចង់ចូលដណ្តើមកាន់កាប់ហ្កាហ្សាទាំងមូល បារាំង កាណាដា បានដាក់ពិន័យអ៊ីស្រាអែល ដោយប្រកាសថា ខ្លួននឹងទទួលស្គាល់ប៉ាឡេស្ទីនជារដ្ឋស្របច្បាប់។ បន្ទាប់ពី អង់គ្លេសដែលគំរាមប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន ក្នុងករណីអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តបិទខ្ទប់ មិនឲ្យគេនាំយកស្បៀង ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅជួយប្រជាជនហ្កាហ្សា។ នៅថ្ងៃចន្ទទី ១១សីហា អូស្ត្រាលីតាមរយៈលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អង់តូនី អាល់បានីស៊ី បានចូលរួមជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតដើម្បីទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន។ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅទីក្រុងCanberra ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីបញ្ជាក់ថា ដំណោះស្រាយបង្កើតរដ្ឋពីរជាក្តីសង្ឃឹមមនុស្សធម៌ល្អជាងគេបំផុតដើម្បីបិទបញ្ចប់ជាសា្ថពរអំពើហិង្សានៅដើមបូព៌ា និងទុក្ខវេទនា ក្តីឈឺចាប់របស់ប្រជាជនហ្កាហ្សា។

ចំពោះនាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្ត្រាលី សន្តិភាពនឹងមិនស្ថិតស្ថេរនៅយូរអង្វែង បើសិនគ្មានរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន និងរដ្ឋអ៊ីស្រាអែលនៅជិតគ្នា។

ប្រទេសណាខ្លះផ្លាស់ប្តូរជំហរ និងព្រោះហេតុអ្វី?

សំណួរសួរថា បន្ទាប់ពីការពាររដ្ឋជ្វីហ្វមួយនេះតាំងពីដើមរៀងមក តាមរយៈការនៅស្ងាត់ស្ងៀមមិនព្រមទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសលោកខាងលិចផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ខ្លួននៅពេលនេះ? ដូចកាណាដា អេស្ប៉ាញ បារាំង និងអង់គ្លេស ដែលជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រទេសមហាអំណាចឧស្សាហកម្មG៧បានដកខ្លួន ឃ្លាតឆ្ងាយពីអ៊ីស្រាអែល និងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ក៏ដោយសារតែលែងមានភាពអត់ធ្មត់ និងលែងអាចទប់ប្រតិកម្មរិះគន់ក្នុងស្រុកនៅចំពោះមុខអំពើអមនុស្សធម៌របស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សា។ ដោយប្រកាសគម្រោងទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន នៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនៅខែកញ្ញាខាងមុខ ប្រទេសលោកខាងលិច (លើកលែងអាមេរិក) ចង់ដាក់សម្ពាធការទូតលើអ៊ីស្រាអែល។

គិតរហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ ប្រទេសសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រមាណ៣ភាគ៤ ស្មើនឹងចំនួន១៤៥ប្រទេសបានប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនជាបន្តបន្ទាប់ តាំងឆ្នាំ១៩៨៨ ឆ្នាំដែលប្រមុខអង្គការរំដោះប៉ាឡេស្ទីន លោកយ៉ាសេ អារ៉ាហ្វាតប្រកាសបង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន ដោយយកទីក្រុងយេរូសាឡឹមជារដ្ឋធានី។ នៅមុនបារាំង អង់គ្លេស កាណាដា អេស្ប៉ាញ ឬអូស្ត្រាលី ប្រទេសភាគច្រើនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងនោះមានចិន ឥណ្ឌា បានទទួលស្គាល់ប៉ាឡេស្ទីនជារដ្ឋមួយនឹងគេ ប៉ុន្តែ នៅស្ថានភាពជាក់ស្តែង ដោយសារការបែកបាក់គ្នារវាងប្រទេសមហាអំណាច និងការជំទាស់យ៉ាងចេញមុខរបស់អាមេរិកដែលសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ប៉ាឡេស្ទីននៅតែមិនទាន់ក្លាយជារដ្ឋពេញមុខ ពេញមាត់ដូចជាអ៊ីស្រាអែលដែលបានប្រកាសជារដ្ឋឯករាជ្យតាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៨។

អាមេរិកបដិសេធមិនប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន និងលើកហេតុផលថា រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនអាចលេចចេញរូបរាង តែតាមរយៈការចរចារវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន តែប៉ុណ្ណោះ។

អ៊ីស្រាអែលបច្ចុប្បន្នដែលស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលស្តាំនិយមជ្រុលបានប្រឆាំងដាច់ខាត ក្នុងហេតុផល ការប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនជាការគ្រោះថ្នាក់គំរាមកំហែងសន្តិសុខជាតិរបស់អ៊ីស្រាអែល។

ចំពោះនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល ការបង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន មិននាំយកសន្តិភាពមកឲ្យដើមបូព៌ា។ ផ្ទុយទៅវិញ វានឹងនាំយកមកតែភ្លើងសង្រ្គាមតែប៉ុណ្ណោះ។ ភ្លើងសង្រ្គាមព្រោះថា រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនដែលដឹកនាំដោយក្រុមប្រដាប់អាវុធ ដូចជាក្រុមហាម៉ាសនឹងបង្កវិនាសកម្ម គំរាមកំហែងអាយុជីវិតប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល។ ការលើកឡើងរបស់អ៊ីស្រាអែលពិបាកនឹងអាចឲ្យគេជឿទាំងស្រុង ព្រោះថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនដែលត្រូវរងទុក្ខវេទនា ដូចជានៅហ្កាហ្សា និងត្រូវខ្ចាត់ព្រាត់ក្លាយជាជនភៀសខ្លួន នៅតាមប្រទេសជិតខាង ដូចជា នៅស៊ីរី និងហ្សកដានី។

តាមការវាយតម្លៃរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ ២០១៩ ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនមានសរុបប្រមាណ៤,៨លាននាក់ ខណៈពេលដែលចំនួនប្រជាជនភៀសខ្លួនមានដល់ទៅ ៥,៦លាននាក់។ ពួកគេភាគច្រើនរស់នៅតំបន់ភៀសខ្លួនក្នុងទឹកដីស៊ីហ្សកដានី ដែលត្រូវអ៊ីស្រាអែលឈ្លានពានចូលកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦៧។

ម្យ៉ាង រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនដែលគេប្រកាសទទួលស្គាល់ មានរួមបញ្ចូល ទឹកដីហ្កាហ្សា ស៊ីហ្សកដានី និងយេរូសាឡឹម។ ដូច្នេះ អ្នកជំនាញវាយតម្លៃថា អ៊ីស្រាអែលចេញមុខប្រឆាំងដាច់ខាតនឹងការបង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន ក៏ព្រោះថា អ៊ីស្រាអែលខ្លាចរបូតបាត់សិទ្ធិ ទឹកដីនៅស៊ីហ្សកដានី ជាទីដែលរដ្ឋាភិបាលជ្វីហ្វជំរុញការសាងសង់ផ្ទះសម្បែង ពង្រីកដែនអាណានិគមរបស់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលជាបន្តបន្ទាប់។

ដោយសារតែការប្រឆាំងរបស់អាមេរិក រហូតដល់សព្វថ្ងៃ ប៉ាឡេស្ទីននៅត្រឹមជាសមាជិកសង្កេតការណ៍នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ប៉ុន្តែ មិនមែនជារដ្ឋសមាជិក និងគ្មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត។

ចង់ ឬមិនចង់ ការផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់បារាំង អង់គ្លេស ដែលជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រមទាំងកាណាដានិងអូស្ត្រាលី នឹងអាចមានទម្ងន់ ជួយឲ្យក្តីសង្ឃឹមក្នុងការបង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនអាចចាប់មានពន្លឺ។

អង់គ្លេសផ្ទាល់ដែលដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីនធ្វើកំណែទម្រង់ លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងទាត់ចោលក្រុមប្រដាប់អាវុធ ដូចជាហាម៉ាស បានពន្លយថា នឹងអាចបង្កើតស្ថានទូតនៅស៊ីហ្សកដានី ចំណែកអូស្ត្រាលីនិយាយថា នឹងអាចបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប៉ាឡេស្ទីន ដែលនេះជារឿងមិនធ្លាប់មានពីមុន។

ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនផ្ទាល់ទទួលស្វាគមន៍ជំហរទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន ប៉ុន្តែ ចំពោះពួកគេ វិធានការបន្ទាន់ និងចាំបាច់បំផុត ដើម្បី អាយុជីវិតរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន គឺការដាក់សម្ពាធសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយទៅលើរដ្ឋអ៊ីស្រាអែល ដោយចាប់ផ្តើមពីការឈប់លក់អាវុធ និងផ្តាច់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយរដ្ឋអ៊ីស្រាអែល៕

...more