In deze speciale aflevering die aansluit bij de Accountantsdag 2025 met als thema Reality Check, duikt Vitamine A opnieuw in de impact van kunstmatige intelligentie op het accountantsvak. Drie gasten, drie invalshoeken en één grote vraag: wat betekent AI voor het beroep, de organisatie en de mens achter de accountant.

Mona de Boer (PwC, Responsible AI) vertelt hoe AI inmiddels een dagelijkse realiteit is geworden en waarom organisaties nu moeten bepalen welke waarden ze hanteren. Ze bespreekt de betekenis van de EU AI Act en de opkomst van AI assurance als nieuw domein binnen het vertrouwen in technologie. Daarbij benadrukt ze dat de accountant geen terrein verliest maar juist aan belang wint.

Nart Wielaard neemt het publiek mee in het concept van de Zero Person Company, een experimentele organisatie die draait op agents in plaats van mensen. Het experiment laat zien dat AI geen mens kan kopiëren, maar dat processen op een fundamenteel andere manier ingericht kunnen worden. De accountant speelt daarin een rol als coach, toezichthouder en kwaliteitsbewaker van AI-gedreven processen.

Met Marjan Heemskerk verschuift de focus naar de dagelijkse praktijk van ondernemers. Zij ziet hoe AI basisvragen overneemt, maar vooral ruimte creëert voor een accountant die duidt, meedenkt en context biedt. Soft skills worden cruciaal. De uitdaging voor kantoren is om AI verantwoord in te zetten, medewerkers daarin mee te nemen en tegelijkertijd de verleiding van shortcuts te voorkomen.

De aflevering eindigt met een reality check die zowel technologisch als menselijk is. AI verandert veel, maar het fundament van het accountantsvak blijft overeind: vertrouwen, onafhankelijkheid en het vermogen om de werkelijkheid te duiden.

Vitamine A sprak eerder over AI. Esther Kox, Hakan Koçak en Nart Wielaard spreken ook op de Accountantsdag 2025, op 19 november 2025.

Accountantsdag 2025: http://www.accountantsdag.nl

Vitamine A #63 | AI als assistent, niet als autoriteit... In gesprek met Esther Kox

Vitamine A #62 | AI op kantoor: Twijfelen of toepassen? Met Hakan Koçak

Vitamine A #43 | Betrouwbare AI en verantwoording. Hoe doe je dat? Met Mona de Boer (PwC)

Vitamine A #34 | Wat betekent AI voor accountants die op zoek zijn naar waarheid?

Heijmans wil natuurpositief bouwen: bij elk project meer natuur achterlaten dan er was. Dat vraagt om nieuwe manieren van denken én meten. In het gesprek met Daan Reith komt aan bod hoe biodiversiteit een materieel thema werd binnen de CSRD-rapportage, waarom de natuurstrategie naast de klimaatstrategie hoort, en welke concrete doelen Heijmans heeft gesteld om netto natuur toe te voegen. Daan legt uit dat accountants een cruciale rol spelen in deze ontwikkeling: zij moeten leren begrijpen en toetsen wat bedrijven zeggen over hun impact en afhankelijkheid van natuur. We praten over de misvattingen rond biodiversiteit, de financiële risico’s van natuurverlies en de kansen die ontstaan als bedrijven ecosysteemdiensten gaan waarderen. Het gesprek eindigt met een oproep aan organisaties, groot en klein, om eerlijk te erkennen dat ze van natuur afhankelijk zijn, en om vandaag al de eerste stap te zetten richting natuurpositief ondernemen.

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) zou hét nieuwe fundament worden onder duurzaamheidsrapportage in Europa. Maar de praktijk blijkt weerbarstig. De Europese Commissie kwam met eenstop-the-clockbesluit, vereenvoudigde de standaarden en stelde verplichtingen uit. Wat betekent dat voor bedrijven, voor accountants en voor de maatschappij?

In deze aflevering vanVitamine Aspreken we metErik Boonen (PwC). Hij volgt de Europese en Nederlandse wetgeving op de voet en deelt zijn inzichten over:

• Hetstop-the-clockmoment en de gevolgen voor grote bedrijven en hun accountants
• De quick fix voor Wave 1-bedrijven en het uitstel van verplichtingen voor anderen
• De spanning tussen regels en intrinsieke motivatie in duurzaamheidsverslaggeving
• De rol van accountants in het creëren van vertrouwen en transparantie
• Hoe de standaarden zich verder ontwikkelen en waar we over een paar jaar staan

In deze aflevering van Vitamine A spreken we met Esther Kox, cognitief psycholoog en expert op het gebied van vertrouwen tussen mens en kunstmatige intelligentie. Esther promoveerde aan de Universiteit Twente en doet onderzoek naar hoe mensen omgaan met technologie die steeds slimmer en zelfstandiger lijkt te worden.

Het gesprek richt zich op een centrale vraag: wat betekent het eigenlijk om AI te vertrouwen? Esther legt uit waarom we geneigd zijn om technologie menselijke eigenschappen toe te kennen en hoe dat ons oordeel beïnvloedt. Ook introduceert ze het begrip ‘gekalibreerd vertrouwen’: een evenwichtige balans tussen wat AI werkelijk kan en wat wij denken dat het kan.

Aan de hand van herkenbare voorbeelden laat Esther zien hoe snel we ons laten overtuigen, maar ook hoe belangrijk het is om als professional kritisch en bewust te blijven. Zeker voor accountants, die van oudsher het vertrouwen vertegenwoordigen in cijfers en controle, is dat essentieel. In een wereld waar AI steeds vaker data genereert en beslissingen beïnvloedt, gaat het erom technologie verstandig te gebruiken.

Deze aflevering is een eerste verkenning van deze thematiek. De vragen die het oproept komen verder aan bod op 19 november tijdens de Accountantsdag 2025 in het AFAS Theater in Leusden. Esther is daar ook spreker in het middagprogramma.

Links:

Meer informatie over haar onderzoek is te vinden via de Universiteit Twente, waar zij promoveerde op het proefschrift Maintaining Human‑AI Trust: Understanding Breakdowns and Repair (lees meer).

Informatie over haar sessie op de Accountantsdag 2025 is beschikbaar op de website van de NBA (nba.nl/Accountantsdag).

In aflevering 62 van Vitamine A is Hakan Koçak te gast: partner bij Kriton, mede-oprichter van BusySeasonTalks en de Nest Accountants Academie. Hij vertegenwoordigt een nieuwe generatie accountants die technologie niet schuwt, maar inzet voor betere kwaliteit en meer bewust vakmanschap.

Het gesprek start bij een persoonlijk punt: de AI-ontgroening. Dat ene moment waarop je zó geraakt wordt door de impact van AI, dat je wakker ligt. Vanaf dan kijk je anders naar je werk, je rol als accountant, en de verantwoordelijkheid die daarbij hoort.

Onderwerpen die aan bod komen:

– Wat betekent AI-geletterdheid in het dagelijks werk van accountants?
– Hoe kunnen accountants zonder technische achtergrond tóch met AI aan de slag?
– Hoe ontstaat er binnen kantoren een kloof tussen jong en ervaren, en hoe overbrug je die?
– Welke rol kunnen jonge professionals spelen in het versnellen van technologische adoptie?
– En welke reality check is er nú nodig, als we willen dat het beroep relevant en betrouwbaar blijft?

De aflevering sluit aan bij het thema van de Accountantsdag 2025, die dit jaar volledig draait om de Reality Check. AI is daarbij een belangrijk onderwerp.

Meer informatie over de Accountantsdag vind je hier:
https://www.nba.nl/nieuws/2025/juni/accountantsdag-2025-reality-check/

Luister naar dit open gesprek met Hakan Koçak, over kansen, dilemma’s en het bewustwordingsproces dat elke accountant doormaakt bij de opkomst van AI.

Judith van der Hulst is bedrijfseconoom en werkte jarenlang in en rond de accountancysector. Daarnaast was ze actief in de zorg, onder meer via het landelijke programma Tijd voor Verbinding. In deze aflevering vertelt ze wat die twee werelden van elkaar kunnen leren.

Ze bespreekt het NBA-programma Beroepscultuur en introduceert het gedachtegoed van Safety II uit de zorg. In plaats van alleen te kijken naar fouten, richt dit zich op wat er in de dagelijkse praktijk wél goed gaat. Volgens Judith is dat precies waar de sleutel ligt tot een gezonde professionele cultuur.

Het gesprek gaat over veiligheid op de werkvloer, het belang van een open gesprek en het activeren van de vaak stille meerderheid binnen teams. Ook leiderschap komt aan bod. Niet door nog meer regels, maar door vertrouwen te geven en mensen uit te nodigen hun verantwoordelijkheid te nemen.

Judith laat zien dat cultuurverandering geen papieren plan is, maar begint met hoe mensen samenwerken, luisteren en ruimte geven aan elkaar.

Te gast is Inge Bleijenbergh - hoogleraar actieonderzoek aan de Radboud Universiteit, gespecialiseerd in diversiteit, inclusie en organisatieverandering.

In deze aflevering hoor je onder andere:

• Waarom actieonderzoek organisaties helpt om zelf te veranderen
• Hoe stereotypen en machtsverhoudingen verandering kunnen blokkeren
• Waarom weerstand bij inclusie-interventies normaal is - en hoe je daar goed mee omgaat
• Hoe quota werken als versneller van cultuurverandering
• Waarom inclusief leiderschap niet thuishoort in de marge, maar bij de CEO
• Hoe ogenschijnlijk kleine dingen - zoals borrels of werktijden - bepalend zijn voor inclusie
• Wat organisaties kunnen doen om hun beleid minder kwetsbaar te maken voor politieke druk
• Waarom vrouwelijk leiderschap óók iets is voor mannen 

Luister ook aflevering 59 met Mariëtte Los over DEI en het DNA van Deloitte Nederland.

Wat betekent inclusief leiderschap in een wereld waarin diversiteitsbeleid steeds vaker onder druk staat? In deze aflevering van Vitamine A spreek ik met Mariëtte Los, Chief Human Resources Officer bij Deloitte Nederland, over de impact van diversiteit, genderquota en inclusie op de werkvloer.

We bespreken onder andere:

• Waarom diversiteitsbeleid geen doel op zich is, maar organisaties sterker maakt
• Hoe Deloitte Nederland vast blijft houden aan diversiteit, ondanks geopolitieke ontwikkelingen
• De rol van genderquota: noodzaak of overbodig?
• Hoe inclusief leiderschap verder gaat dan man-vrouwverschillen en juist draait om bredere perspectieven
• Wat bedrijven en leiders vandaag kunnen doen om diversiteit duurzaam te verankeren

In tijden van verandering is het cruciaal om vast te houden aan kernwaarden als gelijke kansen en inclusie. Maar hoe zorgen we ervoor dat deze waarden niet verwateren? Luister naar deze aflevering en laat je inspireren.

Zie ook:

https://www.accountant.nl/discussie/columns/2025/3/is-de-emancipatie-nu-af/

https://www.accountant.nl/discussie/columns/2025/3/diversiteitsbeleid-geen-woorden-maar-daden/

https://www.accountant.nl/discussie/columns/2025/2/money-talks/

https://www.accountant.nl/nieuws/2024/7/vitamine-a-jezelf-zijn-en-accountant-kan-dat/

Sociaal psycholoog en generatie-expert Aart Bontekoning vertelt over hoe verschillende generaties elkaar kunnen versterken in de accountancy, een sector die bekend staat om structuur en traditie. We gaan in op vragen zoals:

- Hoe zorgen we ervoor dat de frisse energie van jongere én oudere generaties niet verloren gaat in vastgeroeste werkprocessen
- Wat is er nodig om maximale synergie tussen generaties te bereiken in de accountancy?
- Welke gedateerde gewoontes binnen organisaties stoten jongere generaties af?

Meer info over Aart Bontekoning: www.aartbontekoning.com

Diverse publicaties en online cursussen

Lees meer over de NBA Young Profs

In deze aflevering van Vitamine A gaan we in gesprek met Liesbeth Holterman, strategisch adviseur bij Cyberveilig Nederland. Cyberveiligheid is een onderwerp dat vaak niet de aandacht krijgt die het verdient, terwijl de dreiging altijd op de loer ligt. Samen met Liesbeth bespreken we hoe het gesteld is met de cyberveiligheid van Nederlandse bedrijven in 2024 en welke specifieke dreigingen accountants en hun kantoren kunnen treffen.

We onderzoeken de belangrijkste fundamenten van een goede cyberveiligheidsstrategie en staan stil bij de impact van de nieuwe wetgeving, NIS2, op de accountancysector. Daarnaast bespreken we hoe accountants actief kunnen bijdragen aan de digitale weerbaarheid van hun cliënten en hoe ze de balans kunnen vinden tussen het beschermen van privacy en het voldoen aan wettelijke transparantie-eisen.

Een belangrijk inzicht uit deze aflevering is dat cyberveiligheid niet langer een technisch IT-vraagstuk is, maar een strategisch onderwerp dat alle lagen van een organisatie raakt. Bewustwording is hierin de eerste stap, zowel bij organisaties als bij werknemers. Tegelijkertijd worden veel organisaties gehinderd door hardnekkige misvattingen over cyberveiligheid, wat hun weerbaarheid onder druk zet.

Link naar Cyberveiligheid Nederland

Lees op accountant.nl 'Kans op hack is vandaag de dag groter dan brand'