De mens verplaatste zich vooral als er, door de juiste klimaatomstandigheden, zogeheten ‘groene snelwegen’ ontstonden, was lang het idee. Dat wil zeggen: wanneer er genoeg water en volop eten was en de populatie groeide en verspreide in gelijke stap met de bloeiende natuur.  

Nou zijn er meerdere migraties vanuit Afrika geweest, maar de grootste, die ene die moet hebben geleid tot het bevolken van vrijwel de hele wereld, die vond minder dan 100.000 jaar geleden plaats. In een nieuw onderzoek suggereren wetenschappers dat niet alleen ‘groene-’, maar ook ‘blauwe snelwegen’ voor deze massaverspreidingen hebben gezorgd. Ze volgden het water.  

Ze bestudeerden in dit onderzoek mensen die leefden in wat nu het noordwesten van Ethiopië is. Een groep die er nog steeds was na de superuitbarsting van Toba, zo'n 74.000 jaar geleden. 

Dit lukte ze onder andere door glasscherven te bestuderen die afkomstig zijn uit de vulkaan. Glasscherven dunner dan een mensenhaar. Dat kost enorm veel geduld en vraagt om heel precies werk. Niet veel labs lukt dan ook wat nu is gedaan: de aanwezigheid van minder dan 10 van die splinters detecteren in een gram materiaal.  

Daarmee kunnen ze nu plekken die wel 8000 kilometer uit elkaar liggen met elkaar verbinden op een schaal van weken, in plaats van jaren.  

Door ook te kijken naar gevonden tanden en eieren van dieren konden ze wat betreft de groep mensen in Ethiopië uiteindelijk concluderen dat ze na de uitbarsting leefden in een tijd van lange droogtes. In die periodes moeten mensen zich hebben aangepast door gebruik te maken van de weinige meertjes die overbleven. Eerst door op de dieren te jaren die ernaartoe kwamen om te drinken, daarna door de vissen die erin vast zaten te vangen.  

Was het meertje leeg of opgedroogd, dan trokken ze verder. Zo trokken ze van meer naar meer in een tijd van weinig, en volgden ze dus niet een groen pad van overvloed. Deze groep is waarschijnlijk niet ‘de groep’ die uit Afrika trok, maar het was mogelijk wel deze flexibiliteit die uiteindelijk voor het grote migratiesucces heeft gezorgd.

Lees hier meer over het onderzoek: Toba supereruption unveils new insights into early human migration

See omnystudio.com/listener for privacy information.