Waar komt pindakaas vandaan? is een serie over de verrassende herkomst van alledaagse woorden. Voor de ‘Week van het Nederlands’-special in oktober, zijn we op zoek naar woorden die te maken hebben met het thema van dit jaar: op reis in taal. Heb je een tip? Mail dan naar [email protected] of laat op Spotify een bericht achter in de comments.

Luister ook eens naar Over taal gesproken. De andere podcast die we samen met Onze Taal maken.

Schelden doen we in Nederland het liefst met ziektes en geslachtsdelen. Maar vroeger ging dat heel anders. In de veertiende en vijftiende eeuw hadden we het bijvoorbeeld over een dronken rog , een keytijf, een gabby, een gapert, een blaescake, of een ribaut. Die laatste was wel een van de ergste. Als je deze middeleeuwse scheldwoorden vergelijkt met tyfushond of teringlijer, of nieuwere varianten met het k-woord, zijn het eigenlijk best gezellige woorden. Blaaskaak kennen we trouwens nu nog steeds wel, maar het klinkt erg ouderwets. Net als labbekak, smeerlap, hufter, flapdrol, uilskuiken, lapzwans en halvezool. Maar, daar zitten wel leuke verhalen achter!

Helaas, pindakaas....dit was alweer de laatste aflevering van dit seizoen. Maar suggesties voor nieuwe afleveringen kun je natuurlijk altijd aan ons doorgeven! Mail naar [email protected].

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Achtergrondmuziek: 'Titter Snowbird' van Blue Dot Sessions.
Fragmenten: vuile tyfuslijer, labbekakken, hufter, smeerlap, flapdrol, uilskuiken, halvezool, Uil van Minerva.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Wat hebben de walvis, de tentharing en de bakvis gemeen? Het zijn allemaal vissen, die geen vissen zijn. Een walvis is namelijk een zoogdier, een tentharing stop je in de grond en een bakvis is een giechelende puber. En zo zijn er nog wel een paar, want: is de inktvis wel een vis, hoe ziet levende kibbeling eruit en waar komt de naam zeemeermin eigenlijk vandaan?

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Geluidsfragmenten:
Meisjes van 13 - Paul van Vliet, Dit is mijn wens - Little Mermaid. Overige fragmenten van Pixabay


De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Muziek is overal: in de kroeg, in de supermarkt, in de sportschool, in de auto of op je werk. Kortom, niet weg te denken uit ons leven. Maar de woorden voor muziek gebruiken we zonder erbij na te denken, en dat terwijl er zoveel leuke en interessante muziekwoorden zijn! Denk maar aan bluegrass, blues, rock 'n roll of boogiewoogie. Maar ook woorden als smartlap, schlager en muzak. En wat dacht je van het woord muziek zelf?

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Muziekfragmenten van Pixabay: Blues Time Again - Charles Shomo, Boogie Party - Yves,  Country Rock and Roll - Denys Kyshchuk, Bluegrass - Ravindu Rashan, Roma Italian Inspired - Fred Torres.  Ook van Pixabay: klikgeluid camera en fragment oude radio.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Appeltaart is ongetwijfeld het bekendste gebak in Nederland en voor wafels ga je naar België. Maar er is oneindig veel meer aan koek- en taartsoorten, soms ook met een gekke naam. Wat denk je bijvoorbeeld van arretjescake, appelmeisje of spekkoek?

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden. Achtergrondmuziek: 'Festering' van Blue Dot Sessions.

Lees ook: Arnhemse Meisjes: dankzij Roald Dahl kent de hele wereld ze

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

De bekendste koffievariant die gemaakt wordt op basis van espresso, is de cappuccino. In de lage landen drinken we cappuccino de hele dag door, maar in Italië kun je het beter niet bestellen na twaalven. Italianen drinken deze koffie namelijk alleen in de ochtend. Aan een radler zitten iets minder strikte regels, maar zo’n verfrissend drankje doet het het beste aan het einde van de middag. En later op de avond is het tijd voor iets sterkers, een cocktail bijvoorbeeld zoals een mojito of een pornstar martini. Waar komen de namen van die drankjes vandaan?

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Achtergrondmuziek: 'Lo Margin' van Blue Dot Sessions.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

In de dagen van de week zitten allemaal herkenbare woorden: zon in zondag, maan in maandag, vrij in vrijdag…Maar hoe komen we eigenlijk aan die namen? Schijnt de zon op zondag, de maan op maandag, en zijn we vrij op vrijdag? Best raar toch…En wat is dan een dins, een woens en een zater? Luister deze aflevering en het wordt allemaal duidelijk!

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Achtergrondmuziek: 'Festering' van Blue Dot Sessions. Geluidsfragmenten: Pixabay, 'Crackling thunder' van hontario (freesound.org), uitspraak mardi en mercredi van Forvo, kerkorgel van OK Utrecht.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Het dierenrijk barst van de bijzondere dieren, met al even bijzondere namen. Neem, een nijlpaard. Is dat een paard, uit de rivier de Nijl? Een luipaard lijkt trouwens ook helemaal niet op een paard, en lui is het beest ook niet! Wat dacht je van de naam antilope? Dat is een slank hoefdier dat juist heel veel loopt, niks ‘anti’ en ‘lopen’ aan toch? Heeft een eekhoorn iets te maken met het Engelse woord voor eikel? En een pissebed, pist die echt in bed?

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Achtergrondmuziek: 'Selena Leica' van Blue Dot Sessions.
Geluidsfragmenten: nijlpaard, luipaard, savanne, stromend water, acorn (Forvo).

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Je kunt een slavink eten, snipverkouden zijn of een eksteroog hebben. Dit lijkt een willekeurig samenraapsel van woorden, maar als je goed luistert hoor je er allemaal vogels in. Namelijk een klein zangvogeltje, de vink in slavink, een steltloper met een lange, dunne snavel, de snip in snipverkouden, en de bekende zwart-witte vogel met blauwe glans over de veren: de ekster in eksteroog. Wat doen die verstopte vogels daar precies? Ze lijken op het eerste gezicht niet echt iets te maken te hebben met een stukje vlees, een verkoudheid of een likdoorn. Of toch wel?

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Gebruikte bronnen: etymologiebank.nl, Woordenboek der Nederlandsche Taal, Waar komt pindakaas vandaan?, Waar komt hagelslag vandaan? en Waar komt suikerspin vandaan?, Waarom een zeemeermin geen zeemeerman heet, onzetaal.nl en ivdnt.org.

De vogelgeluiden zijn afkomstig van Vroege Vogels, Vogelbescherming en Bbirdsplace.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Waarom heet de marathon ‘marathon’? Wat is 'steeplechase' voor gekke naam? Waar komt het woord 'estafette' eigenlijk vandaan? En hoezo heet het 'wielrennen'? Er wordt toch gefietst en niet gerend?

Deze aflevering is een voorproefje van het derde seizoen van de podcast. Vanaf 28 september verschijnen 8 nieuwe afleveringen. Tot dan!

'Waar komt  pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden. Achtergrondmuziek: Two Pound van Blue Dot Sessions.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!