Wykład Macieja Kiciora w ramach konferencji "Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu?", zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Historyków UW i Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego [22 kwietnia 2024 r.]
Odizolowana społeczność czy bliscy sąsiedzi? Poszczególne aspekty przenikania się osadników holenderskich Kępy Soleckiej z miejscową ludnością w świetle przywileju magistratu Warszawy z dnia 13 listopada 1628 r.
Osadnictwo holenderskie w Polsce, znane jako osadnictwo olęderskie, miało znaczący wpływ na rozwój społeczności lokalnych, szczególnie na terenach nadrzecznych. Olędrzy, zapraszani przez władców i lokalne władze, byli znani ze swoich umiejętności w osuszaniu i zagospodarowywaniu trudnych, podmokłych terenów, co uczyniło ich pożądanymi osadnikami na ziemiach polskich, w tym w okolicach Warszawy.
Kępa Solecka, położona w rejonie obecnej Warszawy, była jednym z obszarów, gdzie osiedlali się olędrzy. Teren ten, ze względu na swoje położenie w dolinie Wisły, był narażony na powodzie i wymagał zaawansowanych umiejętności melioracyjnych. Olęderscy osadnicy wprowadzili systemy irygacyjne, wały przeciwpowodziowe oraz techniki uprawy, które pozwalały na skuteczne zagospodarowanie tych ziem.
Dokument ten stanowi ważne źródło informacji o relacjach między osadnikami olęderskimi a lokalną ludnością. Przywilej magistratu Warszawy określał prawa i obowiązki obu grup, regulując kwestie współżycia, handlu i zarządzania ziemią.
Kluczowe aspekty przywileju:
- Autonomia osadników: Olędrzy otrzymywali znaczną swobodę w zarządzaniu swoimi sprawami. Mogli utrzymywać własne zwyczaje, język i organizację wewnętrzną, co sprzyjało zachowaniu ich tożsamości kulturowej.
- Zasady współpracy: Dokument regulował stosunki gospodarcze, umożliwiając wymianę dóbr między osadnikami a lokalną ludnością. Osadnicy oferowali swoje produkty rolne oraz usługi związane z melioracją i rolnictwem.
- Ochrona przed dyskryminacją: Przywilej gwarantował olędrom bezpieczeństwo prawne, co miało zapobiegać konfliktom z miejscowymi mieszkańcami.
Pomimo autonomii, relacje między osadnikami a miejscową ludnością były dynamiczne i oparte na wzajemnej współpracy. Oto kilka przykładów przenikania się tych dwóch grup:
- Wymiana gospodarcza: Olędrzy wprowadzali innowacyjne metody rolnicze, z których korzystali także miejscowi. W zamian nabywali produkty i surowce dostępne w regionie.
- Wpływy kulturowe: Choć olędrzy zachowywali odrębność kulturową, ich obecność wpływała na lokalne zwyczaje i praktyki, zwłaszcza w dziedzinie gospodarki wodnej.
Maciej Kicior - Student III roku Historii na Uniwersytecie Warszawskim. Od roku akademickiego 2024/2025 koordynator Sekcji Badań Historii Nowożytnej. Wielki pasjonat historii nowożytnej, jako epoki otwarcia i wymiany. Jego zainteresowania badawcze obejmują: społeczno-ekonomiczną historię Niderlandów w Epoce Nowożytnej, kolonializm i handel dalekomorski, odkrycia geograficzne i wyprawy eksploracyjne, kolonializm, podróże i turystkę oraz nowożytną kartografię.
Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW
Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:
1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww
2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk
3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem
Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:
33 1600 1462 1808 7033 4000 0001
Fundacja Wspomagania Wsi
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#historia #olędrzy #holendrzy #melioracja #dziedzictwo #kępasolecka #przywilej #autonomia