Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio eta dibulgazio arduraduna metal preziatu bat besapen etorri zaigu Zientzia Gosarira: urrea. Urrea elementu bakana da lur planetan baina ez lur planetan soilik, baita unibertsoan ere. Bakana, oso malgua eta aldi berean bere propietateei eusten dien metala da, marruskadurari aurre inork gutxi bezala egiten diona; izan hezetasunak, urak edo haizearen eraginak apenas aldatzen dute urrea. Horrek egiten du horren baliotsu, eta horrek ekarri ditu hainbat gatazka gure historian zehar. Urrezko Zientzia Gosaria gaurkoa.

Haurraren bizkarraren osasuna bermatzeko ikerketa egin dute Gaztela Leongo unibertsitateko ikerlari batzuk. Haien arabera, haurren giharretan bihurdurak edo lesioak saihestu behar dira. Horregatik, motxila edo bizkar-zakuek ez dute handiegiak izan behar ez eta astunegiak ere.  Ez da komenigarria, haurraren pisuaren ehuneko 10 edo 15 baina zama gehiago motxilan eramatea , bestela albo kalteak izan litezke etorkizunean.  Poltsiko asko dituzten motxilek hobe orekatzen dute zama eta motxila gorputzera lotzen dituzten uhalak estu eramatea komeni da.

Eneko Axpek bere aldetik, Espazio zabalera bidaiatzeko jantzien berri eman digu Zientzia eta Pazientzia podcastean. 2025 arte ez da aurre ikusten jantzi egokiak prest izatea. Alde batetik emakumezkoentzako jantziak sortu beharra dago eta areago espazioan lan egiteko moduko jantzi erosoak behar dira eta garatu gabe daude.

Zientzia eta pazientzia podcastean, entzumen absolutuari buruz azalpenak eman dizkigu Uxune Martinez zientzia dibulgatzaileak. Egun, hamar mila pertsonatik bakarrak du gaitasun hori eta gehienetan musikarekiko dohain berezia duten pertsonak izan ohi dira, Mozart konposatzaile ezaguna kasu. Itxura guztien arabera, eboluzioaren poderioz galdu dugu beste animalia askok oraindik ere baduten entzumen absoluturako dohaina. Aditu batzuek diote, pertsona entzumen maila handiarekin  jaiotzen dela, baian hiru urtetik aurrera galtzen duela kapazitate hori. Bere aldetik Eneko Axpek, 2022ak Fisikaren arloan Suitzako CERN laborategiaren asmoez eta Marte eta ilargiari lotuta dauden ikerketa espazialei buruzko asmoak azaldu dizkigu.

Maskarapean ez da hain erraza ikusten baina oraingoan aurpegiko espresio, keinu eta imintzioen inguruan mintzatu zaigu Amaia Arregi Donostia International Phisic Center-eko zientzialari eta komunikazio teknikaria. Unibertsalak ote dira aurpegiko keinu eta imintzioak? Barrea, esaterako, modu berean irudikatzen ote dugu munduaren alde batean edo bestean? Horren erantzuna eman digu Arregik eta baita gaia aztertu duten zientzialari ezagunen inguruko xehetasunak jakinarazi ere. Erantzun guztiak, urteko azken Zientzia Gosarian.

Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio eta dibulgazio arduradunak hego polo geografikorako bidaia proposatu digu. Duela 110 urte, 1911ko abenduaren 14an iritsi zen lehen pertsona hego poloko erdigunera, Roald Admunsen esploratzaile norbegiarra. Horretarako hil ala biziko lehia izan zuen Robert Falcon Scott inglesarekin. Zero azpitik 60ºra arteko tenperatura, glaziarrak, gutunak eta heriotza... osagai guztiak dituen abenturan murgildu gaitu Mujikak. Eta bide batez gaur egun Hego Poloan dagoen zientzia explorazio guneaz ere mintzatu zaigu. Anima zaitez abenturara!

Idoia Mujika Materiaren Fisika zentroko komunikazio eta dibulgazio arduradunak erakusketa batera gonbidatu gaitu: Fotciencia17-ra Eureka Zientzia museoan. Beste begirada bat eskaintzen diguten 49 argazkik osatzen duten erakusketa interesgarrian grabatu dugu Zientzia Gosaria. Urtarrilaren 9ra arte, Eureka Zientzia Museoaren beheko solairuan ikusgai dago Fotciencia17. 49 argazki hautatu dira, argazki mikro, nano edo begi kolpez ikus daitezkeenak izan arren, beste begirada bat eskaintzen digutenak.

Ez puzkerrik bota, ez txiza egin. Hegaztiek ez dituzte bi zulo ugaztunen eran gernua batetik eta gorotza bestetik kanporatzeko. Uxune Martinezek  Zientzia eta Pazientzian azaldu du Kloaka barruan nahasten direla hondakinak. Azido urikoaren bidez gero zirina edo gorotz arin bat eran kanporatzeko. Leku beroetako  hegaztientzat abantaila da fresko egoteko. Eta  Badira bere buruari kaka eginez, oinak fresko mantentzen dituzten hegaztiak ere. Ez txizarik ez puzkerrik, baina hegaztiek Korroka bai egiten dute elikatu ostean.

Frantzia eta Alemaniaren artean ezbaidatu sortu zen Glasgown. Frantziak nahi du, energia nuklearra berde gisa onartzea, era horretan laguntzak jasoko bait lituzke zentral nuklearrak berritzeko. Baina, Alemaniak, ez du horrela ikusten. Aitor Urresti, EHUko ingenieritzako irakaslearen esanetan, energia nuklearra ez da berdea. Txinan ere gero eta gehiago eraikitzen ari dira. Baina

Energia nuklearra nola lortzen den azaldu du Aitor Urrestik.

Amaia Arregi, DIPC, Donostia International Phisic Center-eko zientzialari eta komunikazio teknikaria jardunaldi batzuen berri ematera hurbildu zaigu Zientzia Gosarira. Donostiako tabakaleran egingo da azaroaren 22 eta 24 bitartean "Zientzia, arte eta literaturari buruzko nazioarteko topaketa". Zientzia beste disziplina batzuekin harremanetan jarri eta hausnartzea da helburua, aurten esaterako, edertasunaz. Eta bai, zientzia ederra izan liteke eta zientziak baditu edertasunarentzat azalpenak Arregik nabarmendu digunez.

Belarriak soinu iturrira mugitzeko gaitasuna galdu egin du gizakiak, baina ez erabat. Ikerlariek esperimentu bidez frogatu dute badela mugimendu nimiño bat , garai bateko gaitasunaren fosil neuronala . Animalia askoren belarri mugikorren adibide jarri du U Martinezek, Karakala. Afrikako katu ileduna: muskuluaz betetako ile mototsak ditu belarri puntan soinuen norabidean mugitzeko. Bestalde,  NASA boluntario bila dabil ohean bi hilabete eginez Gorputzak 0 grabitatean nola erantzuten duen ikertzeko. E Axpe-k saiakeraren garrantzia aipatu du Martitzerako bidaiak eta bidaia luzeak prestatzeko.