Overal om ons heen... stof. Maar hoe zit het met stof tussen de sterren?

Stof uit de ruimte (studie uit 2021):

https://www.scientificamerican.com/article/antarctic-study-shows-how-much-space-dust-hits-earth-every-year/

Dome C op Antarctica:

https://en.wikipedia.org/wiki/Dome_C

Great Rift:

https://en.wikipedia.org/wiki/Great_Rift_(astronomy)

Sombrero stelsel of M104:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sombrerostelsel#/media/Bestand:M104_ngc4594_sombrero_galaxy_hi-res.jpg

Infrarood licht:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Infrarood

AGB sterren:

https://en.wikipedia.org/wiki/Asymptotic_giant_branch

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Regelmatig bereikt mij de vraag waarom we nog geen kunstmatige zwaartekracht toegepast zien worden in de huidige ruimtevaart. Het lijkt immers zo simpel: laat het ruimtevaartuig rondjes tollen om haar as en de astronauten hebben hun ervaring van zwaartekracht min of meer weer terug. Hoe het werkelijk zit proberen we uit te vogelen in deze aflevering.

Reken zelf uit hoe snel u beweegt in LEO:

https://www.spaceacademy.net.au/watch/track/leopars.htm

Nadelen van een lang verblijf in gewichtloze toestand:

https://phys.org/news/2012-03-prolonged-space-brain-eye-abnormalities.html

Apollo 13 en het nadoen van gewichtloosheid:

https://screenrant.com/apollo-13-kevin-bacon-filming-vomit-comet/

Artificial gravity in 2001: A Space Odyssey:

https://www.wired.com/2013/06/artificial-gravity-in-the-spinning-discovery-one/

Leuk artikel maar met verkeerde berekeningen:

https://www.popsci.com/scitech/article/2009-02/physics-artificial-gravity-part-two/

Voyager ruimte hotel met 1/6e zwaartekracht:

https://en.wikipedia.org/wiki/Voyager_Station

Kunstmatige zwaartekracht in Star Trek:

https://memory-alpha.fandom.com/wiki/Artificial_gravity

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Dichterbij dan we zouden verwachten vinden we HIPASS J1131–31, bijgenaamd het Peekaboo sterrenstelsel. Wat hier raadselachtig aan is en wat dat met metaal te maken heeft hoort u in deze aflevering. Tenzij u natuurlijk niet luistert maar in slaap valt. Ook prima!

Een prachtig interactief systeem der elementen:

https://ptable.com/?lang=nl

Het Peekaboo artikel in Arxiv (de pre-press server):

https://arxiv.org/pdf/2212.03478.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Verspreid door onze melkweg vinden we her en der zogenaamde moleculaire nevels. Dit zijn de plaatsen waar jonge sterren, en daarmee zonnestelsels, geboren worden. Maar dit proces is nog grotendeels in nevelen gehuld, mede ook omdat we er vanaf onze waarnemingspositie eigenlijk alleen in het platte vlak naar kunnen kijken. Twee astronomen van de Universiteit van Kreta publiceerden hierover een nieuwe kijk op de zaken.

Magnetic Seismology of Interstellar Gas Clouds: Unveiling a Hidden Dimension:

https://arxiv.org/pdf/1507.03742.pdf

Herschel ruimtetelescoop:

https://en.wikipedia.org/wiki/Herschel_Space_Observatory

Barnard 68 Bok globule:

https://en.wikipedia.org/wiki/Barnard_68

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Wat bevindt zich in het centrum van onze Melkweg? Ja, een zwart gat. Maar verder? Er valt nog een hoop interessants over te melden.

Een stukje uit een YouTube video met daarin een timelapse van sterren in het centrum van onze Melkweg:

https://youtube.com/clip/Ugkxbbc2UQf62gEQ1XPaWU70BTLJ6WaFqj2-

Artikel "Fermi and eRosita bubbles as relics of the past activity of the Galactic black hole":

https://arxiv.org/pdf/2203.02526.pdf

Stellarium als computerprogramma:

https://stellarium.org/

Stellarium als app:

https://www.stellarium-labs.com/

Stellarium op het web:

https://stellarium-web.org/

De muziek van [Moos]:

https://linktr.ee/moosdohmen

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Wat hebben koffie en elektrozwakke koppeling met elkaar te maken? Nou misschien wel meer dan u in eerste instantie zou denken! Er bestaat een theorie dat dit heelal niet stabiel maar meta-stabiel is, en de consequenties daarvan kunnen verstrekkend zijn.

Elektrozwakke interactie verklaard:

https://en.wikipedia.org/wiki/Electroweak_interaction

Het artikel over elektrozwakke sterren:

https://arxiv.org/pdf/0912.0520.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het is weer (bijna) kerst, en dan wordt het altijd wat zoetsappig in de Zimmerman Space... Deze keer een vrije vertaling van een science fiction verhaal van Isaac Asimov.

De muziek in deze aflevering is van Lee Rosevere:

https://archive.org/details/Asimov_music_inspired_by_the_writings_of-10906

The Last Question (pdf):

https://docs.google.com/file/d/0ByoueGSWXluVVUtHYnRJVEg4YnM/edit?resourcekey=0-piVl8D4gdQhTyiaImqjduQ

Voorgelezen versie van the Drabblecast:

https://www.drabblecast.org/2011/03/11/drabblecast-200-the-last-question-by-isaac-asimov/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In astronomische artikelen komen we wel eens de Z parameter tegen. Wat betekent deze?

Een mooi artikel over roodverschuiving:

https://lco.global/spacebook/light/redshift

De Z-tabel (resp. Z, afgelegde tijd, afstand)

Z = 0.0000715
1 miljoen jaar
1 miljoen lichtjaar

Z = 0.10
1.286 miljard jaar
1.349 miljard lichtjaar

Z = 0.25
2.916 miljard jaar
3.260 miljard lichtjaar

Z = 0.5
5.019 miljard jaar
5.936 miljard lichtjaar

Z = 1
7.731 miljard jaar
10.147 miljard lichtjaar

Z = 2
10.324 miljard jaar
15.424 miljard lichtjaar

Z = 3
11.476 miljard jaar
18.594 miljard lichtjaar

Z = 4
12.094 miljard jaar
20.745 miljard lichtjaar

Z = 5
12.469 miljard jaar
22.322 miljard lichtjaar

Z = 6
12.716 miljard jaar
23.542 miljard lichtjaar

Z = 7
12.888 miljard jaar
24.521 miljard lichtjaar

Z = 8
13.014 miljard jaar
25.329 miljard lichtjaar

Z = 9
13.110 miljard jaar
26.011 miljard lichtjaar

Z = 10
13.184 miljard jaar
26.596 miljard lichtjaar

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Tsunami's op Mars? Echt? Ja, maar dan wel heel lang geleden. Wat deze hypothese te maken heeft met de Viking landers uit 1976 hoort u in deze aflevering van Zimmerman en Space.

Artikel over Viking 1 uit De Volkskrant:

https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010881102:mpeg21:p005

Chryse Planitia in Google Mars:

https://www.google.com/mars/#lat=25.324166&lon=-30.234375&q=Chryse%20Planitia

Artikel over mega-tsunami op Mars:

https://astronomy.com/news/2022/12/megatsunami-swept-over-mars-after-devastating-asteroid-strike

Evidence of an oceanic impact and megatsunami sedimentation in Chryse Planitia, Mars:

https://www.nature.com/articles/s41598-022-18082-2

The Viking Lander Labeled Release Data Set:

https://pds-geosciences.wustl.edu/missions/vlander/lr.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0