การทดลองเรือนจำสแตนฟอร์ด เป็นการทดลองทางจิตวิทยาอันเลื่องชื่อของ ฟิลิป ซิมบาร์โด นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน ที่เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1971 ซิมบาร์โดประกาศรับอาสาสมัครเข้าร่วมการทดลอง โดยบอกว่าเป็นการทดลองเกี่ยวกับชีวิตในเรือนจำที่ใช้เวลา 2 สัปดาห์ และมีค่าตอบแทนให้คนละ 15 ดอลลาร์ต่อวัน จากนั้นพวกเขาจะถูกสุ่มให้รับบทเป็น ‘นักโทษ’ หรือ ‘ผู้คุม’ ในเรือนจำที่จำลองขึ้นอย่างสมจริง ณ ห้องใต้ดินของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด

ผลที่ได้การจากทดลองนี้ คือการที่ฝ่าย ‘ผู้คุม’ กระทำการคุกคามและใช้อำนาจกับ ‘นักโทษ’ จนนักโทษบางคนเริ่มทนไม่ไหว เช่น การบังคับให้นักโทษแก้ผ้า สุดท้ายการทดลองนี้ต้องยุติในเวลา 6 วัน จากกำหนดการเดิมคือ 14 วัน โดยที่ ซิมบาร์โด ได้สรุปผลการทดลองว่า สภาพแวดล้อมในเรือนจำ เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดพฤติกรรมอันเลวร้ายของฝ่าย ผู้คุม 

ทว่า ในความเป็นจริงแล้ว..... การทดลองนี้เป็นเรื่องลวงโลก !!! 

แท้จริงแล้ว ฟิลิป ซิมบาร์โด มีกระบวนการในการทดลองอย่างไร แล้วอะไรคือผลลัพธ์ที่แท้จริงของการทดลองนี้ เราไปค้นหาคำตอบนี้ด้วยกันครับ