De identiteit van bijvoorbeeld een zenuwcel wordt door een genetische schakelaar tijdens de ontwikkeling van de cel aangezet. Maar hoe blijft die schakelaar eigenlijk aanstaan? 

Het was al bekend uit eerder onderzoek dat deze alles bepalende schakelaar in bacteriën aan en uit kan. Maar hoe zit dat in onze cellen? Daar wil je natuurlijk niet dat bijvoorbeeld een zenuwcel ineens stopt met functioneren. Om hier meer over te weten te komen hebben onderzoekers gekeken naar de zenuwcel die verantwoordelijk is voor het proeven van zout in het C. elegans wormpje.

Nou draait de genetische schakelaar op één heel belangrijk eiwit. Ze zagen dat als ze dit eiwit lang genoeg weghaalden, de schakelaar inderdaad uit kon gaan. De cel werkte niet meer en de wormpjes konden daardoor geen zout meer proeven. Ook in het echt kampt een cel weleens met eiwittekorten. De hoeveelheden van de verschillende eiwitten in cellen wisselt regelmatig. Hoe kan het dan dat die schakelaar in cellen in ons lichaam gewoon blijft werken? 

Ook daar kwamen ze achter. Het schakeleiwit heeft in de cel meerdere taken: het zorgt dat het zelf continue aangemaakt wordt en het stuurt gigantisch veel andere eiwitten in de cel aan. Op het moment dat er te weinig van het schakeleiwit is, beperkt het zich tot één taak: het aan blijven maken van zichzelf. De rest van de fabriek gaat dicht. De cel kan dan even niet zijn functie uitvoeren, maar op het moment dat er weer genoeg is van alles, kan de fabriek gewoon weer aan. 

De onderzoekers willen ook nog kijken of het in onze cellen ook zo werkt en als daar een vergelijkbaar mechanisme te zien is, dan roept dat weer allemaal nieuwe interessante vragen op. Bijvoorbeeld over wat er gebeurt als dit mechanisme kapot is: wat gebeurt er met de cel die ineens geen functie meer heeft? 

In deze audio hoor je AMOLF-onderzoeker Jeroen van Zon. Lees hier meer over het onderzoek: C. elegans schakelt zijn neus voor zout niet per ongeluk uit. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.