Hannde en njeewtan e alhaali Simandou, ndee nokkuure wonde to leydi Guinée nde jamɗe ittee e muuɗum. E jonte ƴaɓɓiiɗe ɗee golle majje puɗɗii e dow yamiroore laamu nguu. Ɗaminaare ana woodi golleeji Simandou mballan sanne faggudu leydi ndii. Koɗo men hannde yo Mamadou Lamarana Diallo, oo jeyaaɗo e ndee waalde "Action Mine", daraniinde laaɓal e golle oogirɗe.

Holno haani waɗeede yalla nafoore ana heɓee e Simandou ?

No woowi ni e timmooɗe lewru fuu, en ndokkan rewɓe konngol, rewɓe jogiiɓe gollirɗe, gollooɓe. Ɓe njewtana en e dow golleeji maɓɓe ɗi. Tiiɗallaaji gonɗi heen e nafoore wonnde heen. Faa e yottaade yelaa mo ɓe njogii janngo e janngo. En njaɓɓoto Habibatou Diallo. Oo debbo Guinée demoowo, jogiiɗo ektaaruuji keewɗi.

Nii woni yewtere nde, bisimilla moon ! En ndewtinta, njaɓɓoɗen koɗo men hannde, Habibatou Diallo

Hannde e yewtere Faggudu e ɓamtaare e njewtan e dow ɓee ɓiɓɓe Afrik taweteeɓe ngaɗii duuɓi keewɗi e ley leyɗe tubakuuɓe, yeru Erop, Amerik ekn jaɓooɓe wartude e ley leyɗe mum en uddita gollirɗe.

Hannde to Guinée ngonɗen, wuro Ndiawla, sous-prefecture Timbi, Prefecture Pita e ley Fouta Djallon. Abdoulaye Ba, caggal duuɓi keewɗi nguurndam Canada, mo fellisii hootude suudu baaba. Duuɓi tati hannde, ndema e marol daabaaji mo woni e muuɗum e ley makko. Fayi so

tawii tiiɗallaaji ana tayka, jettooje Allah omo heddorii pellital jokkude ɗii golleeji.

Tedduɓe heɗiiɓe rfi fulfulde, onoon e jam. Oon calminaama, oon njettaama kala ɗo mbaawuɗon taweede e heɗaade e oo wakkati, ndee yewtere, Faggudu e ɓamtaare Afrik. Hannde yewtere mennde hello ɗiɗoɓo e tiiɗallaaji kaɓɓodiiɗi e keɓal karburan to Mali. Gilla nde jihaadiyankooɓe JNIM anndini haɗugol yaa ngarta kamiyooji citerne 03 jeenaɓordu ndee
hitaande 2025, esans, gasuwal laatiki kulle tiiɗuɗe heɓeede e ley leydi ndi.

Golleeji keewɗi ndariki. Jaagotooɓe naanooɓe marshandiis e ley leydi ndi ana njogii heen tiiɗalla mawɗo. En keɓa seedewaaku maɓɓe. Ana laaɓi faggudu Mali jaati jogii tiiɗalla. Nii woni yewtere nde, bisimilla moon !

Hannde yewtere men nde ana fawii e dow tiiɗalla keɓal karburan to Mali. Gilla nde jihaadiyankooɓe JNIM anndini haɗugol yaa ngarta kamiyooji citerne 03 jeenaɓordu ndee hitaande 2025, esans, gasuwal laatiki kulle tiiɗuɗe heɓeede e ley leydi ndi. Ngalluuje keewɗe Mali ŋottii heɓude karburan, ɗum saabiki duu kuran walaa, naa heewa e ngalluuje keewɗe. Bamako, laamorde leydi ndi ana e nokkuuje tampuɗe. Ɗii tiiɗallaaji ngaddanii Mali caɗeele mawɗe e banngal keɓe jawdi. Golleeji keewɗi ndariki.

En keɓan seedewaaku ɓiɓɓe Mali heewɓe e tawtude yi’annde keertaniiɗo keɓe jawdi.

Tedduɓe heɗiiɓe rfi fulfulde, onon e jam. On calminaama, oon njettaama kala ɗo mbaawuɗon taweede e heɗaade e oo wakkati, ndee yewtere, Faggudu e ɓamtaare Afrik. No woowi ni e timmooɗe lewru fuu, en ndokkan rewɓe konngol, rewɓe jogiiɓe gollirɗe, gollooɓe. Ɓe njeewtana en e dow golleeji maɓɓe ɗi. Tiiɗallaaji gonɗi heen e nafoore wonnde heen. Faa e yottaade yelaa mo ɓe njogii janngo e janngo.

En njaɓɓoto Madame Dialla Eliyas Diallo, ɓii Guinee jooɗiiɗo ɗoo Dakar mbayloowo ndemaandi. En njokkinan jaɓɓaade Amy Djibril Gueye, ɓii Mauritanie, kañum duu mbayloowo ndemaandi jannginoowo duu rewɓe no mbaylira ndemaandi e no njeeyira.

On calminaama kala ɗo mbaawuɗon taweede e heɗaade e oo wakkati ndee yewtere Faggudu e Ɓamtaare Afrik. Hannde en njeewtan e dow jogola naa no hakkille tafaaɗo ko wi’etee e Fransiire « intelligence artificielle » gollirte e ley adunaaru nduu. Nde wonnoo hannde keewal majjum ana taykaa e alhaaliiji ɗi fuu.

E yewtere mi jaɓɓiki Alpha Diallo jannginoowo ɗee annde kese, mi jaɓɓiki duu Oumar Watt hooreejo gollirde laamu Senegal halfinaande annde kese ɗe. Nii woni yewtere nde....bisimilla moon !

Hannde e nder yeewtere men Faggudu e Ɓamtaare Afrik, en njeewtan e dow tiiɗallaaji keɓeteeɗi e neldugol kaalisi hakkunde baŋkuuji. Ana tawee e wakkati kaalisi neldirteeɗo e baŋke hakkunde baŋkuuji ɗiɗi ceertuɗi, naa e leyɗe ɗiɗi ceertuɗe, tiiɗallaaji keewɗi ana keɓe heen. Wallude faa ɗii tiiɗallaaji ɓuyto/naa timma jaati saabi so baŋke BCEAO, nduu suudu baŋk mawndu leyɗeele Afrik hirnaange addi miijo heso, laawol kesol noddirteengol PI-SPI.

E yeewtere ndee, en njaɓɓoto Barka Dia, keertaniiɗo keɓe jawdi. Omo anndina en hoɗum woni PI-SPI, nafoore majjum e hono haani naftoreede e tiiɗallaaji heɗi ngoni e puɗɗooɗe gollal ngal ?

Hannde e nder taskaram men Faggudu e Ɓamtaare Afrik, en njeewtan e dow ndee hawriinde ɗiɗiɓere « FII Sénégal » waɗunde ñande jeeɗiɗi e ñande jeetati nduu lewru sappoɓoru e ndee hitaande 2025 to Diamnadio. Faandaare ngal kawrital balɗe ɗiɗi ko rokkude hoolaare gollirɗe e leyɗe adunaaru yalla ana ngaɗa jawdi mum en e ɓamtaare Sénégal. Ko ɓuri yimɓe ujinaaji tato ummoriiɓe e leyɗe 70 adunaaru nduu tawtoraade jonnde ndee. Laamu Sénégal ina jogii ɗaminaare ko ɓuri eɓɓooje ujenere e teemede ɗiɗi(1200) keɓa mballiigu. Ngal kawrital waɗi ko e sahaa mo faggudu Sénégal jogii tiiɗallaaji kaɓɓodiiɗi e keɓe jawdi. Kono ardiiɓe leydi ndii ina njogii hoolaare wonnde oo forum wallan ɓamtaare faggudu leydi ndii.

Hannde en njewtan  ko tawaa laamu Senegal ɓamii annuye  ñamlaade  e juuɗe ɓiɓɓe leydi ndii. Wonuɓe e nder leydi ndii e wonuɓe caggal mayri. E tawtude gollirɗe e ley Senegal. Yelaa ardiiɓe leydi ndi yo heɓude ko foti miliyaruuji 300 kaalisi cfa. Ndi waɗee e jannde, cellal, ndema, kuran ekn. Ndee ñamaande, nde ɓiɓɓe leydi ndi e gollirɗe ñamlotoo laamu yo ko yoɓete. Hitaande fuu dañan ko laamu hokki. Hoɗum woni nafoore majjum? E haoɗum woni caɗeele ɗe ? E yewtere nde mi jaɓɓiki Mamadou El Hadj Ly keertaniiɗo keɓe jawdi ɗoo Sénégal.
Nii woni yewtere nde bisimilla moon.