อบรมอานาปานสติ ครั้งที่ 75 โดย (พระกิตติวิมลเมธี) พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหารวันอาทิตย์ที่ 6 มีนาคม 2565 ณ อาคารธรรม ดีรุ่งโรจน์ YouTube
ธรรมะคือธรรมชาติ มี ๓ สภาวะ มีดีเรียกกุศลธรรม ไม่ดีเรียกอกุศลธรรม กลางๆเรียกอัพยากตธรรม
ธรรมะอีกความหมายหนึ่งคือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า นี้เรียก พระธรรม แบ่งเป็น ๓ สภาพ คือ
- ปริยัติ พระธรรมในฐานะของการเล่าเรียนศึกษา
- ปฏิบัติ พระธรรมในฐานะของการปฏิบัติ
- ปฏิเวธ พระธรรมในฐานะที่เป็นผล
ต้องครบ ๓ ประการจึงเรียกพระธรรม
ความแตกต่างระหว่าง "ธรรมสัญญา" และ "ธรรมฉันทะ"
ในการหมายรู้ต่อพระธรรม คือ ธรรมสัญญา อาจเกิดการศึกษาเล่าเรียน การฟังเทศน์ฟังธรรม จนเราจำได้ ชั้นนี้เป็นชั้นของสัญญา โดยการหมายรู้ภายนอก รู้จักศัพท์ ความหมาย ชื่อ เหมือนคนตาบอดถือตะเกียง ก็สามารถใช้แสงสว่างของตะเกียง พาคนตาดีเดินไปได้ แต่พาตัวเองไปไม่ได้ สามารถใช้แก้ปัญหาทางโลกที่ไม่ซับซ้อน ไม่ต้องใช้กำลังของสติ สมาธิ ปัญญามาก แต่ถ้าเขามีเรื่องหนักๆเข้ามากระทบ ใจอาจจะต้านทานไม่ได้ เช่น บ้านกำลังจะถูกยึด ปัญหามีกำลังใหญ่กว่าสติ สมาธิที่มี ความหมายรู้ของธรรมะชั้นสัญญา ชั้นภายนอกนี้ อาจทำผิดได้โดยสมัครใจ
หากเรามีธรรมฉันทะด้วย (ใจน้อมเข้าสู่ธรรมะ) มีความเข้าใจ ฝึกฝนเรียนรู้จนใจน้อมเข้าสู่ธรรมะ ปัญหาทางโลกที่เข้ามา ไม่ว่าจะใหญ่แค่ไหนก็ยากจะทำผิด ทุจริต คดโกง เหมือนคนที่รักความสะอาด ยากที่เขาจะไปเหยียบบนขี้โคลน
ธรรมสัญญา การหมายรู้ข้อธรรมะ เป็นสัญญาในชั้นของ
- ทิฏฐิ คือได้ฟังเกิดความเข้าใจ ได้เห็นเกิดความเข้าใจ เป็นชั้นของการเรียนรู้ทั่วๆไป ใครๆก็ทำได้ กำจัดความไม่ดีที่จะเกิดขึ้น
- ทัศนะ เรียนรู้เข้าใจจนกระทั่งเกิดความเห็น เป็นองค์ความรู้ที่ประยุกต์มาจากฐานข้อมูลที่มาจากการเรียนรู้เดิม เช่น เห็นว่าอ๋อ อย่างนั้นนี้เอง ความรู้ในชั้นนี้จะมีกำลังมาก สามารถกำจัดอกุศลที่มี ถอดถอนความไม่ดีที่ตนเคยทำ
ชั้นที่สูงกว่านั้น คือ ชั้นญาณ ชั้นที่มีสติ สมาธิที่ได้อบรมมาระดับหนึ่ง สามารถป้องกันทั้งเรื่องที่เคยทำมาแล้ว และเรื่องที่ยังไม่เคยกระทำ เรื่องที่กำลังจะทำ
การเจริญสติ สมาธิและปัญญา เป็นการเรียนรู้พัฒนาให้สติ สมาธิ เจริญขึ้น เข้าไปสู่ชั้นของธรรมฉันทะ ชีวิตเรามีความรู้ ๒ ด้าน ด้านนอกและด้านข้างใน
ความรู้ด้านนอก คือสิ่งที่เราเข้าไปเกาะเกี่ยว หมายรู้ไว้ ว่าสิ่งนั้นสิ่งนี้เป็นของเรา ไม่มีวิชชาใดสามารถจัดการเรื่องข้างนอกให้เป็นไปดังใจเราได้
ทุกข์หลักของชีวิต คือ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ถ้าเราพ้นจากการเกิด แก่ เจ็บ ตายได้ เราก็จะพ้นทุกข์
เรื่องพุทธศาสนา เป็น เรื่องของการดับทุกข์ เรื่องของการพ้นทุกข์ และเรื่องของการปล่อยวาง ซึ่งต้องอาศัย สติ สมาธิ และปัญญา
สติตั้งมั่น คือสติที่ไม่กระสับกระส่าย ตั้งมั่นอยู่บนจิตที่ตั้งมั่น จิตตั่งมั่นคือ สมาธิ สองอย่างนี้จึงแยกกันไม่ได้
วิชชาที่พระพุทธเจ้าสอนในการเจริญสติเพื่อให้สติเป็นสัมมาสติ บนใจที่เป็นสัมมาสมาธิ คือ อานาปานสติ
อานาปานสติ คือ มีสติกับลมหายใจเข้า ลมหายใจออก เพราะลมหายใจนี้เป็นกายอย่างหนึ่ง ตัวที่สามารถจะบอกได้ว่าสตินั้นจะเข้าสัมมาสตินั้น คือ ต้องเป็นภายในกายนี้ ตัวที่เข้าไปรู้ต้องบริสุทธิ์ ไม่มีตัณหา มานะ ทิฏฐิ ต้องไม่มีอารมณ์อื่นมาเจือ ต้องรู้เข้าไปตรงๆ คือ มี กาย เวทนา จิต ธรรม
เราต้องทำความรู้ให้เข้าใจ 3 เรื่อง
- นิมิต
- ลมหายใจออก
- ลมหายใจเข้า
เฝ้ารู่ลมหายใจออก ลมหายใจเข้าไปเรื่อยๆ ถ้าเกิดอุปกิเลส คือ สิ่งที่ไม่ใช่ลมหายใจออก ลมหายใจเข้า อาการกวัดแกว่งของจิต ที่คลาดเคลื่อนออกจากความเป็นปัจจุบัน ให้หยิบออก
#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจำวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คำสอน