Voor het eerst is het volledige menselijke brein op celniveau in kaart gebracht. Een belangrijke stap bij het beter begrijpen van de werking van de hersenen die onder andere onderzoek naar cognitie en ziektes ten goede zal komen.  

Deze atlas van het brein, die het werk is van honderden wetenschappers, maakt het mogelijk om interacties in en tussen cellen op moleculair niveau te bekijken.  

Een belangrijke basis voor de atlas werd gelegd door het RNA van meer dan 3 miljoen individuele cellen op 106 verschillende locaties in het brein in beeld te brengen. Dat lukte dankzij hersenweefsel van overleden donoren. Die analyse leverde 461 soorten en meer dan 3000 subsoorten hersencellen op. Veel meer dan verwacht. Het liet zien hoe verschillend neuronen in de hersenen kunnen zijn, afhankelijk van hun plek en functie.  

Eén van de verrassingen hierbij was hoe complex de hersenstam is; het deel van de hersenen dat het brein met de ruggengraat verbindt. Daar bleek een bijzonder hoog aantal verschillende typen neuronen te zitten.  

In andere onderzoeken die aan de basis van deze atlas lagen werd weer meer gekeken naar genexpressie in de verschillende cellen. Zo konden onderzoekers voor 500.000 cellen in kaart brengen welke chemische stofjes genen aan en uit zetten. Dankzij deze moleculaire schakelaartjes konden de onderzoekers 200 typen hersencellen onderscheiden. Eenzelfde gen in precies hetzelfde celtype kon, zo bleek, voorin de hersenen een heel ander schakelaartje hebben, dan achterin.  

Dat maakt deze openbaar beschikbare atlas, of gereedschapskist, enorm interessant voor het opsporen van hersenziektes en het ontwikkelen van persoonlijke behandelplannen. En volgens de onderzoekers is dit pas het begin. Met meer weefselsamples en meer onderzoek hopen ze ook te kunnen laten zien hoe het brein tussen populaties en leeftijdsgroepen kan verschillen.

Lees hier meer over het onderzoek: This is the largest map of the human brain ever made

See omnystudio.com/listener for privacy information.