Kunst is Lang werkt achter de schermen hard aan een nieuwe reeks, die in het voorjaar moet beginnen. In de tussentijd lichten we in de serie Geschiedenis, migratie en conflict afleveringen uit waarin de diaspora, institutioneel geweld en onthechting centraal staan. De kunstenaars die je gaat horen, bevragen de veronderstelde vanzelfsprekendheid van historische constructies, culturele identiteiten en politieke instituties, en ze vertellen over hun ervaringen met heimwee, uitsluiting en onderdrukking. Daarmee bieden hun verhalen volgens ons een verrijkende lens op het heden.

In deze aflevering hoor je het gesprek met Susanne Khalil Yusef, opgenomen in mei 2021. Het kleurrijke en vrolijke uiterlijk van haar werken staat in schril contrast met de gebeurtenissen waarnaar ze verwijzen, die samenvallen met de Palestijnse diaspora, een geschiedenis vol uitsluiting, ontheemding en onderdrukking.

Kunst is Lang werkt achter de schermen hard aan een nieuwe reeks, die in het voorjaar moet beginnen. In de tussentijd lichten we in de serie Geschiedenis, migratie en conflict afleveringen uit waarin de diaspora, institutioneel geweld en onthechting centraal staan. De kunstenaars die je gaat horen, bevragen de veronderstelde vanzelfsprekendheid van historische constructies, culturele identiteiten en politieke instituties, en ze vertellen over hun ervaringen met heimwee, uitsluiting en onderdrukking. Daarmee bieden hun verhalen volgens ons een verrijkende lens op het heden.

In deze aflevering hoor je het gesprek met Elma Čavčić, uit maart 2023. In haar tekeningen en schilderijen verwijst ze naar de Bosnische burgeroorlog, de reden dat haar gezin in de jaren ‘90 van de vorige eeuw naar Nederland is gevlucht. Met het werk probeert Elma de oorlog bespreekbaar te maken, niet in de laatste plaats met haar eigen ouders.

Kunst is Lang werkt achter de schermen hard aan een nieuwe reeks, die in het voorjaar moet beginnen. In de tussentijd lichten we in de serie Geschiedenis, migratie en conflict afleveringen uit waarin de diaspora, institutioneel geweld en onthechting centraal staan. De kunstenaars die je gaat horen, bevragen de veronderstelde vanzelfsprekendheid van historische constructies, culturele identiteiten en politieke instituties, en ze vertellen over hun ervaringen met heimwee, uitsluiting en onderdrukking. Daarmee bieden hun verhalen volgens ons een verrijkende lens op het heden. In de derde aflevering hoor je het gesprek met Tina Farifteh uit mei 2023. In haar werk onderzoekt ze waar de grenzen van onze empathie met vluchtelingen liggen: in de metershoge videoprojectie The Flood word je aan drie kanten omringd door beelden van deinend water, terwijl een robotstem zakelijk meedeelt hoeveel vluchtelingen er op een bepaalde dag op zee zijn omgekomen. En in de documentaire Kitten of vluchteling? probeert Tina te achterhalen waarom we de ene ontheemde met open armen ontvangen, en de andere liever zouden weren.

Kunst is Lang werkt achter de schermen hard aan een nieuwe reeks, die in het voorjaar moet beginnen. In de tussentijd lichten we in de serie Geschiedenis, migratie en conflict afleveringen uit waarin de diaspora, institutioneel geweld en onthechting centraal staan. De kunstenaars die je gaat horen, bevragen de veronderstelde vanzelfsprekendheid van historische constructies, culturele identiteiten en politieke instituties, en ze vertellen over hun ervaringen met heimwee, uitsluiting en onderdrukking. Daarmee bieden hun verhalen volgens ons een verrijkende lens op het heden. In deze tweede aflevering hoor je Atousa Bandeh Ghiasabadi. Ze vermengde voor de poëtische film The Day I Disappeared de ervaringen van haar eigen vlucht van Iran naar Nederland met dat van anderen, om tot een universeler verhaal over vluchten te komen. Ook in haar latere werk speelt haar geboorteland vaak een rol: in een associatieve video met mijmeringen om er een stuk grond te kopen, of in een schilderij waarin ze zichzelf vastlegt als presentator van het journaal, vanwege de onvermijdelijke vraag om te duiden wat er in Iran gebeurt. Als stadstekenaar van Amsterdam brengt ze situaties van onvrijheid in beeld, terwijl ze aan haar beeldscherm gekluisterd zit om met zorgen en hoop de protesten voor vrijheid te volgen, die door dappere Iraanse vrouwen worden gehouden.

Kunst is Lang werkt achter de schermen hard aan een nieuwe reeks, die in het voorjaar moet beginnen. In de tussentijd lichten we in de serie Geschiedenis, migratie en conflict afleveringen uit waarin de diaspora, institutioneel geweld en onthechting centraal staan. De kunstenaars die je gaat horen, bevragen de veronderstelde vanzelfsprekendheid van historische constructies, culturele identiteiten en politieke instituties, en ze vertellen over hun ervaringen met heimwee, uitsluiting en onderdrukking. Daarmee bieden hun verhalen volgens ons een verrijkende lens op het heden. In deze eerste aflevering hoor je Aimée Zito Lema, die zich afvraagt: hoe eigen je je een geschiedenis toe, en hoe kunnen gebeurtenissen van voor je geboorte invloed op jou hebben? In haar bewerkte archieffoto’s, films en installaties zoekt ze metaforen voor deze abstracte processen, zoals het geheugen van papier: eenmaal gevouwen kun je een vel papier wel weer vlak krijgen, maar de vezels onthouden de vouw en zullen in een bak water weer opkrullen.

Tanja Engelberts richt haar blik op hoe de mens met industriële middelen de natuur naar zijn hand zet, vaak met gevolgen die nog generaties lang merkbaar zijn. Zo filmde en fotografeerde ze zes jaar olieplatforms in de Noordzee, een beeldbepalende maar verdwijnende industrie. En voor haar installatie in Rijksmuseum Twenthe onderzocht ze de Twentse bodem, waarin door de NAM giftig afvalwater is geïnjecteerd. Door middel van foto’s, video en teksten, laat Tanja op poëtische wijze zien wat een industriële ingreep betekent voor het landschap, maar ook voor de omgeving en de cultuur van de mensen die er bij in de buurt leven.

Stijn ter Braak bouwt met een indrukwekkend doorzettingsvermogen de objecten in zijn huis na. Met alleen het gebruik van afvalproducten en gevonden voorwerpen reconstrueert hij op ware grootte zijn leefomgeving: van een printer, een bank en een afgekloven appel, tot zijn volledige slaapkamer en badkamer - van de tube tandpasta tot een geknutselde spin naast papieren waterleidingen aan toe. De vraag rijst of dit kunst is, en wat de objecten die Stijn maakt waard zijn. Vragen waar hij zelf ook geen eenduidig antwoord op heeft.

Er is een hele wereld aan trillingen, stralingen en magnetische velden om ons heen, die voor de mens niet waarneembaar is. Stef Veldhuis maakt deze natuurlijke signalen in zijn installaties hoorbaar, vaak via het perspectief van (niet-menselijke) dieren. Zo vertaalde hij de hartslag en spierspanning van een mossel naar orgelmuziek. Hij ontdekte dat bijen communiceren door elektromagnetische lading, en verwerkte dit samen met signalen van bliksem en kosmische straling in een compositie. En in de installatie Soil Dogs reageren keramieken honden op real time verkregen seismische gegevens uit Taiwan, en uit tentoonstellingsruimte Willem Twee in Den Bosch - in lijn met hun veronderstelde vermogen ver vóór de mens iets in de gaten heeft aardbevingen aan te voelen komen.

Maurik Stomps plaatst objecten in de buitenruimte, en volgt nauwlettend hoe erop gereageerd wordt. Zo tast hij af welke krachten er in de openbare ruimte actief zijn, en wat nou precies wel en niet gewenst is of gedoogd wordt. Hij plaatste bijvoorbeeld een grijs kastje op de stoep, zoals stroombedrijven dat doen, zij het dat zijn kastje als opbergplek fungeerde voor de spullen van een dakloze . Ook stelde hij de gemeentelijke handhavers voor de keuze of twee aan elkaar gelaste achterkanten van een fiets gestald mochten blijven staan, en plaatste hij een mini-fietsnietje voor hele kleine fietsjes. Maar zijn meest opzienbarende interventie was een bakfiets met een huisje erop, geparkeerd op een Rotterdamse stoep, waar drie mensen een tijdje in hebben gewoond - totdat ze de esthetiek van het huisje veranderden met een praktische verbetering, en daarmee blijkbaar een grens hebben overschreden.

In de (jeugd)voorstellingen die Nastaran Razawi Khorasani schreef en waarin ze speelde, bleef ze jarenlang weg van thema’s die samenhangen met het Iran waar ze als kind met haar ouders vandaan vluchtte. Maar in haar recentere werk is onvrijheid dan toch een thema geworden, bijvoorbeeld in het stuk This is not a dance, dat tot eind november op Nederlandse podia te zien is: op deels documentaire en deels poëtische wijze maakt Nastaran invoelbaar wat het betekent voor Iraniërs om te dansen, terwijl het officieel verboden is en ernstige gevolgen kan hebben.