กลางเดือนธันวาคม 2567 ที่ผ่านมา มีการประชุมสำคัญ 2 คณะเพื่อกำหนดทิศทางเศรษฐกิจของจีนในปีหน้า นั่นคือ การประชุมคณะกรรมการถาวรของ Politburo และการประชุมคณะทำงานว่าด้วยเรื่องเศรษฐกิจ (Central Economic Work Conference)  แม้จะไม่ได้ประกาศตัวเลขภาวะเติบโตทางเศรษฐกิจชัดเจนเหมือนปีที่ผ่าน ๆ มา แต่ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ก็แถลงว่าจะใช้นโยบายการคลังเชิงรุก ซึ่งหมายถึงอาจขยายเพดานการขาดดุลงบประมาณเพิ่มขึ้นและนโยบายการเงินแบบ “ผ่อนคลายระดับปานกลาง” 

โสภิต  หวังวิวัฒนา ชวน ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีนมาวิเคราะห์ว่า 2 นโยบายสำคัญที่ผู้นำจีนแถลงนั้นหมายถึงอะไร การไม่ประกาศตัวเลขคาดการณ์เติบโตทางเศรษฐกิจจีน เกี่ยวพันอย่างไรกับการเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐของ โดนัล ทรัมป์ และหากสงครามการค้าทวีความเข้มข้นขึ้น จีนจะรับมืออย่างไร

ปี ค.ศ. 2030 จีนตั้งเป้าเป็นหมุดหมายของปีแห่งการประกาศความสำเร็จและชัยชนะในหลาย ๆ เรื่อง โดยเฉพาะการพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์ และนวัตกรรมขั้นสูง  อย่างน้อยใน 6 กลุ่มหลักคือ AI  เซมิคอนดักเตอร์ พลังงานสะอาด Bio Technology  ซึ่งทั้งหมดมีฐานสำคัญที่การพัฒนาเทคโนโลยี 6 G  

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน คุณตฤณ วุ่นกลิ่นหอม นายกสมาคมการค้าดิจิทัลไทยและคณะกรรมการการค้าข้ามแดนจีน มาคุยกันว่า จีนมีวิธีคิดเบื้องหลังการสร้างแหล่งความรู้และวางยุทธศาสตร์ด้านการศึกษาเพื่อพัฒนาความรู้ที่จะต่อยอดเป็นนวัตกรรมได้อย่างไร  

ทำไมบางโครงการรัฐบาลยอมทุ่มงบประมาณจำนวนมากเพื่อทดลองแล้วล้มเหลวนับร้อย ๆ ครั้ง กว่าจะสำเร็จเป็นผลงานหนึ่งชิ้น  พร้อมสำรวจ 4 เมืองเด่น แหล่งบ่มเพาะงานวิจัยชั้นนำในปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้ เสิ่นเจิ้นและเหอเฝ่ยว่า สถาบันการศึกษาที่ชำนาญและเด่นแต่ละด้าน สัมพันธ์กับเมืองแหล่งที่ตั้งทางภูมิศาสตร์อย่างไร

ค่ายยานยนต์ไร้คนขับสัญชาติจีน  Pony.ai  เข้าซื้อขายหุ้นในตลาดแนสแดกซ์ของสหรัฐฯ เมื่อปลายเดือน พ.ย 67 ที่ผ่านมา เป็นการระดมทุนครั้งใหญ่ อีกจังหวะก้าวของจีน ที่น่าจับตาในกลุ่มอุตสาหกรรมนี้

จีนพัฒนายานยนต์ไร้คนขับ นอกจากรถยนต์ ยังมีรถจักรยานยนต์ และพาหนะอื่น รวมทั้งโดรนที่ไม่เพียงขนส่งสินค้าแต่ขยับไปสู่การขนส่งผู้โดยสารด้วย

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร  รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน คุยเรื่องนี้
 

 “ฉงชิ่ง” เป็นหนึ่งใน 4 มหานครของจีนที่การปกครองขึ้นตรงต่อรัฐบาลกลาง อยู่ในมณฑลเสฉวน เป็นเมืองศูนย์กลางเศรษฐกิจที่สำคัญทางตะวันตกของประเทศริมแม่น้ำแยงซี เพราะในจำนวนบริษัทขนาดใหญ่ของจีน Top 500 มาตั้งอยู่ที่นี่ถึง 14 แห่ง อีกทั้งได้ฉายาว่าเป็น “เมืองบนภูเขา” เพราะตั้งอยู่ในพื้นที่ภูมิประเทศสูงต่ำสลับซับซ้อน 

การออกแบบก่อสร้างที่โดดเด่น จนโด่งดังจาก “รถไฟฟ้าทะลุตึก” ที่กลายเป็นจุด check-in ของคนต่างเมืองและนักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมาก

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวนสื่อมวลชน 2 คน คือคุณอนัญญา  ประดิษฐ์ทัศนีย์ จาก จีนไทยนิวส์ และคุณธนพงศ์ พุทธิวณิช บก. VDO Content ของไทยพีบีเอส ที่ร่วมคณะไปเยือนฉงชิ่งร่วมกับสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย มาคุยกันว่า จีนพัฒนาและเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้างจากการใช้นวัตกรรมในธุรกิจหลายประเภท เช่นค่ายรถยนต์ไฟฟ้า “Changan”, ยักษ์ใหญ่วงการเกมและสื่อบันเทิง “Tencent” ที่รุกสู่อุตสาหกรรมหุ่นยนต์ ชิปคุณภาพสูงสำหรับอุปกรณ์เครื่องมือทางการแพทย์ รวมทั้ง Sanfeng  Yulin Environmental บริษัทกำจัดขยะครบวงจรเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยเทคโนโลยีขั้นสูง เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม แล้วติดตามว่าระบบการศึกษาจีนผลิตคนเข้าสู่อุตสาหกรรมยุคใหม่ได้อย่างไร

ข่าวประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน ร่วมพิธีเปิดท่าเรือชางไค (Chancay Port) ที่ประเทศเปรู เมื่อกลางเดือน พ.ย. 2567 ที่ผ่านมา ระหว่างการประชุมผู้นำเขตเศรษฐกิจเอเปค ครั้งที่ 31 ทำให้โลกหันกลับมาสนใจบทบาทจีนในภูมิภาคนี้เพิ่มขึ้น

ท่าเรือชางใค เป็นท่าเรือขนาดใหญ่แห่งแรกที่สร้างในอเมริกาใต้ เกิดจากความร่วมมือระหว่างเปรูและจีนโดยจีนร่วมลงทุน 60%  ใช้งบประมาณในการก่อสร้างระยะแรกไปแล้วประมาณ 1,300 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ BRI คาดว่าจะช่วยลดระยะเวลาขนส่งทางทะเลของสองประเทศเหลือเพียง 23 วัน  ลดต้นทุนการขนส่งได้อย่างน้อย 20% อีกทั้งช่วยสร้างรายได้ให้กับเปรูปีละ 4,500 ล้านดอลล่าร์สหรัฐและสร้างงานได้กว่า 8 พันตำแหน่ง

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีนมาวิเคราะห์ภาพใหญ่ว่า จีนมีเป้าหมายการลงทุนในกลุ่มประเทศละตินอเมริกาอย่างไร  เพราะไม่เพียงขยายโอกาสเติบโตทางเศรษฐกิจ แต่ยังมีส่วนช่วยคานอำนาจของสหรัฐในภูมิภาคและมีผลต่อการหาพันธมิตรใหม่เพื่อต่อต้านไต้หวันอีกด้วย

กลโกงการหลอกลวงและชวนผู้คนให้หลงเชื่อ ทั้งระบบสมัครสมาชิก การขายตรงหรือหลอกให้ลงทุนโดยสร้างแรงจูงใจว่าจะได้ผลตอบแทนมากอย่างคุ้มค่า กลายเป็นเครื่องมือที่ทำให้มีเหยื่อติดกับดักมากมาย  กรณี  The Icon ไม่ใช่คดีแรก แต่ยังมีเหตุการณ์อื่น ๆ ในอดีต ทั้งแชร์แม่ชม้อยหรือคดีฟอเร็กซ์ เป็นต้น

การหลอกลวงลักษณะนี้ก็เกิดขึ้นในประเทศจีนเช่นกัน หลายคดีมีมูลค่าความเสียหายสูงนับพันล้านเหรียญสหรัฐ สิ่งที่น่าสนใจคือ รัฐบาลใช้วิธีอย่างไร จัดการกับกลุ่มมิจฉาชีพพร้อมสร้างเครื่องมือและ application เพื่อให้ประชาชนส่งข้อมูลข่าวสารแก่ทางการ 

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวนคุณตฤณ วุ่นกลิ่นหอม นายกสมาคมการค้าดิจิทัลไทยและกรรมการการค้าข้ามแดนจีน มาเล่าให้ฟัง

โดนัลด์ ทรัมป์ ชนะการเลือกตั้งได้เป็นประธานาธิบดีคนที่ 47 ของสหรัฐฯ ส่งผลต่อท่าทีความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับสหรัฐฯ อย่างแน่นอน เพราะยังมีข้อพิพาทและปัญหาอีกหลายเรื่องค้างคาอยู่ ทั้งด้านการค้า การแข่งขันทางเทคโนโลยี แต่จะเป็นทิศทางเชิงบวกหรือจะเพิ่มความขัดแย้งให้ทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน มาวิเคราะห์ทิศทางของความสัมพันธ์ 2 ชาติมหาอำนาจนี้ในอีก 4 ปีข้างหน้า และติดตามว่า อีลอน มัสก์ ผู้สนับสนุนทรัมป์และมีการลงทุนรายใหญ่ในจีนกับประธานาธิบดีปูตินของรัสเซีย จะเป็นตัวแปรของความสัมพันธ์นี้อย่างไร

1 ใน 10 แผนพัฒนาอุตสาหกรรมต้นแบบของจีนคือการคิดค้นและผลิตวัสดุใหม่ ทั้งเพื่อเป้าหมายการลดข้อจำกัดของวัสดุเก่าแบบเดิม ๆ และการสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อให้ได้สิ่งใหม่ที่จะนำไปสู่การตลาดและการค้าเชิงพานิชย์ได้

จีนพัฒนา Stone Plastic โดยการสกัดคาร์บอนจากหินและนำไปผสมกับพลาสติกเพื่อให้ได้วัสดุใหม่ที่มีความแข็งแรง ทนทาน กันน้ำได้และมีความยืดหยุ่นสูง  นำไปใช้ในหลายอุตสาหกรรม รวมทั้งการทำกล่องบรรจุภัณฑ์กันน้ำ กล่องใส่ผักผลไม้และอาหาร 

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน มาวิเคราะห์ว่าหากพัฒนาได้สำเร็จและก้าวหน้าจะส่งผลต่อการเติบโตของอุตสาหกรรมจีนอย่างไร
 

ศาสตร์ตะวันออกเช่นการดูดวงชะตา โหราศาสตร์และโหงวเฮ้ง เป็นความเชื่อที่ผูกโยงกับวิถีของชาวจีนมายาวนานและหยั่งรากลึกนับพันปี โดยได้รับอิทธิพลจากลัทธิเต๋าและขงจื้อ แม้ว่าปัจจุบันเทคโนโลยีและนวัตกรรมจะทำให้จีนเปลี่ยนโฉมหน้าไปสู่การเป็นประเทศที่มีพัฒนาการก้าวหน้าและทันสมัยมากขึ้น แต่ร่องรอยของศาสตร์เหล่านี้ก็ยังคงปรากฎอยู่อย่างชัดเจนและเหนียวแน่น ในการพิจารณารับคนเข้าทำงานหรือเลือกคนร่วมงานด้วยโดยเฉพาะบุคคลากรระดับบริหารหรือผู้นำองค์กรไฮเทค 

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน ตฤณ วุ่นกลิ่นหอม นายกสมาคมดิจิทัลไทยและกรรมการการค้าข้ามแดนจีน มาถอดรหัสว่าองค์กรสัญชาติจีน เช่น อาลีบาบา หรือหัวเหว่ยและบริษัทขนาดใหญ่อื่น ๆ เขามีหลักการเลือกคนทำงานอย่างไร

หนึ่งใน 10 อุตสาหกรรมเป้าหมายของจีนคือ “วัสดุใหม่” เพื่อมุ่งสู่การเป็น smart manufacturing ทำให้ภาคการผลิตมีสินค้าที่มีคุณภาพดีขึ้นและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม  การคิดค้นและพัฒนาเพื่อสร้างวัสดุใหม่โดยมีคาร์บอนเป็นองค์ประกอบ (carbon base)  จึงกลายเป็นตัวเลือกสำคัญที่ได้รับความสนใจอย่างมาก เพราะไม่เพียงแต่จะลดต้นทุนการผลิต และหาวัตถุดิบได้ง่าย แต่ยังตอบสนองนโยบายรวมของรัฐบาลจีนที่มุ่งสู่การเป็นประเทศสีเขียวและใช้พลังงานสะอาด วัสดุใหม่จากคาร์บอน สามารถเข้าไปอยู่ในอุตสาหกรรมการผลิตหลากหลายรูปแบบ รวมทั้งเซมิคอนดักเตอร์และชิ้นส่วนต่างๆ อีกทั้งยังมีโอกาสต่อยอดไปสู่สินค้าที่หลากหลาย  

โสภิต หวังวิวัฒนา ชวน ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีน มาเล่าให้ฟังว่า จีนนำเทคโนโลยีนี้ไปใช้ในสินค้ากลุ่มใดบ้าง และผู้ประกอบการไทยจะทำอย่างไรจึงจะไม่ตกกระแสการพัฒนานวัตกรรมนี้ โดยเฉพาะในปีหน้า เป็นปีที่โลกต้องจับตามองความเปลี่ยนแปลงของจีนตามนโยบาย Made in China 2025