(01:06) Kerncentrales zouden ontregeld raken en vliegtuigen neerstorten. Dat doemscenario hield de laatste dagen van de 20e eeuw in de greep, maar om middernacht gebeurde er zo goed als niets. Was alle paniek overdreven? Tech-journalist Herbert Blankesteijn blikt terug.  

(10:21) Deze week is de column van Suzanna Jansen. 

(14:27) Deze week bespreekt Sanne Frequin drie historische boeken: 
Banksy en de meesters - Kelly Grovier (vert. Laura Woolthuis) 
Verscheurd Parijs - Sebastian Smee 
De Reuzensalamander - Jelle Reumer 

(25:36) Het Chinese verlangen naar een Alfabet: de typemachine met 2500 tekens stond symbool voor de onmogelijkheid om moderne techniek en het Chinese karakterschrift te verenigen. We praten met presentator Julie Blussé die OVT gaat verlaten én luisteren naar haar aflevering van Tijdgeest 'Het Chinese verlangen naar een Alfabet'. 
 
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html#  

(01:28) Kerst is voorbij: het einde van het jaar komt er nu echt aan. In de laatste uitzending van het jaar blikt OVT traditiegetrouw terug op de bijzondere mensen die ons het afgelopen jaar ontvallen zijn. Te gast zijn Nadia Bouras, Wim Berkelaar en Fresco Sam-Sin. Zij bespreken:

- Ruth Westheimer, sekstherapeute
- Willem Frijhoff, historicus
- Bob Goudzwaard, econoom
- Arthur Cairo, gedichtenvoordrager
- Peter Reddaway, politicoloog en historicus
- Rolf Boiten, dominee
- Lisette Lewin, schrijfster en journaliste
- Chiung Yao, schrijfster
- Sytze van der Zee, historicus en journalist 
- Nikki Giovanni, schrijfster en activiste 
- Loek Dijkman, ondernemer en filantroop 

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html#   
 

(00:54) Bij klimaatdiscussies gaat het over minder vliegen, minder vlees, minder consumeren. Maar minder mensen? Robert Malthus waarschuwde al voor de gevolgen van de snelle bevolkingsgroei. Hoe moeten we zijn ideeën nu zien? Historicus Geertje Dekkers is te gast.  

(13:43) Het Spoor Terug: Waarom praten mensen op het Friese platteland zo weinig over geestelijke problemen? Anne-Goaitske Breteler zocht een historische verklaring voor deze kwestie. Daarover gaat de audiodocumentaire ‘De Friese Stilte’, gemaakt door Christianne Alvarado 

Een triggerwaarschuwing: in deze documentaire wordt gepraat over zelfdoding. Luisteraars die daarover in gesprek willen kunnen anoniem bellen naar 113 of chatten via 113.nl. 
 
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html#   
 

(01:27) Vervuild drinkwater in Duitsland en doodskisten bij de Eifeltoren. Russische sabotage op Europese bodem neemt sterkt toe. Wat kunnen we leren vanuit de geschiedenis over de verborgen oorlogsvoering van de Russen? Te gast is militair-historicus Christ Klep.

(15:42) Je ziet ze weer overal, in kerken, thuis onder de kerstboom of op het dorpsplein. De kerststal lijkt inmiddels meer cultureel dan religieus erfgoed. Religiewetenschapper Ernst Hemel verdiepte zich in de geschiedenis van de kerststal.  

(26:15) Deze week is de column van Micha Wertheim. 

(29:56) Het staat in bijna heel Italië op de boekenplank: 'La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiare Bene'. Hoe kwam het bestverkopende Italiaanse kookboek tot stand? Saskia Balmaekers schreef 'Het perfecte recept' over de schrijver Pellegrino Artusi en is te gast.  

(39:01) Deze week bespreekt Nadia Bouras drie historische boeken: 
Jodenfetisj - Deborah Feldman 
Je moest eens weten - Çiğdem Yüksel 
Oroppa - Safae el Khannoussi 

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html#   

(01:23) In de 19e eeuw zijn honderden historische en culturele kunstvoorwerpen uit het West-Afrikaanse koninkrijk Dahomey geroofd door Franse koloniale troepen. In november 2021 stonden 26 van die schatten op het punt om Parijs te verlaten en terug te keren naar hun land van herkomst, de huidige Republiek Benin. Daarover gaat de nieuwe documentaire Dahomey. Hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart is te gast.

(15:08) Het Spoor Terug: Kereta Buku – de Boekentrein van Bas. Halverwege de vorige eeuw vatte Klaas Jan Bas het plan om een ‘boekentrein’ op Java te laten rijden en zo de leeshonger in de jonge Republiek Indonesië te stillen. Marten Minkema maakte in samenwerking met Wilbert van der Heijden een portret van deze Nederlandse uitgever aan de hand van zijn memoires.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-12-2024.html#

(01:33) De Maori, oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland, hebben in een brandbrief aan de Britse koning Charles om hulp gevraagd. De nieuwe regering in Nieuw-Zeeland tornt aan oude afspraken en verworven rechten van de Maori. Hoe zit dat en kan Charles ingrijpen? Wonu Veys, conservator Oceanië bij het Wereldmuseum, is te gast.

(13:38) De mislukte poging om in Nederland op 11 november 1918 de socialistische revolutie uit te roepen staat bekend als de ‘Vergissing van Troelstra’. De rellen tussen demonstranten en militairen in Amsterdam die daarop volgden zijn minder bekend. Er vielen vier doden en meerdere gewonden. Historicus Wouter Linmans schreef er het boek Revolutiekoorts over en is te gast.

(28:30) Deze week is de column van Nelleke Noordervliet.

(31:50) Tegenwoordig kennen we baggy jeans, crop tops en oversized blazers. Maar wat was er 2000 jaar geleden in de mode? Historica Anique Hamelink onderzocht mode in de noordwestelijke provincies van het Romeinse Rijk, waaronder delen van het huidige Nederland.

(41:32) Fresco Sam-Sin bespreekt deze week drie historische boeken:

- Het kookboek van Nederland - Jonah Freud en Garrelt Verhoeven

- Rook en As - Amitav Ghosh (vert. Menno Grootveld)

- De rode keizer - Michael Sheridan (vert. Fred Hendriks en René van Veen) Meer info:

https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-12-2024.html# 

Het is het grote nieuws van vandaag: Syrische rebellen hebben de regering van president Bashar al-Assad omver geworpen. Daarmee komt na 62 jaar een einde aan de heerschappij van de Assads. Daarover is te gast Koos van Dam, oud-diplomaat in Syrië en auteur van een standaardwerk over dat land.

Verder in OVT: politieke crisis in Frankrijk, 50 jaar na de sluiting van Limburgse mijnen, de bekenste afvalbak van Nederland en meer.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-12-2024.html#  

Het is het grote nieuws van vandaag: Syrische rebellen hebben de regering van president Bashar al-Assad omver geworpen. Daarmee komt na 62 jaar een einde aan de heerschappij van de Assads. Daarover is te gast Koos van Dam, oud-diplomaat in Syrië en auteur van een standaardwerk over dat land.

Verder in OVT: politieke crisis in Frankrijk, 50 jaar na de sluiting van Limburgse mijnen, de bekenste afvalbak van Nederland en meer.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-12-2024.html#  

(00:42) Protestantse zendelingen uit Nederland streken halverwege de negentiende eeuw neer in Nieuw-Guinea om de lokale Papoea-volkeren te bekeren en te ‘beschaven’. Papoea-kinderen werden vrijgekocht uit slavernij en ‘heropgevoed’. Historicus Geertje Mak schetst in haar nieuwe boek ‘Huishouden in Nieuw-Guinea’ een beeld van dit ‘kolonialisme van de goede bedoelingen’.

(17:22) Column van Sana Valiulina.

(21:32) Het Spoor Terug: Horizontaal Leven. Een podcast over de nu 81-jarige Kees die terugblikt op zijn tijd in het sanatorium Zonneveld in Oostkapelle. Het was de plek om te genezen van tuberculose. Deze bacteriële infectieziekte die meestal de longen aantast was bij Kees ook in zijn wervels gaan zitten waardoor hij het gros van de tijd op een hard gipsen bed doorbracht. Hij gaat in deze documentaire van zijn nicht, Jacomien Kodde, terug naar die tijd en terug naar die plek.

(44:33) Naar aanleiding van het Spoor Terug schuift medisch historicus Leo van Bergen aan om meer te vertellen over de geschiedenis van tuberculose en sanatoria. Waar TB vroeger volksziekte nummer één was, is de ziekte nu goed te behandelen, met medicatie, frisse lucht en rust, reinheid en regelmaat.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html#

(01:15) President Santokhi beloofde maandag dat elke Surinamer een spaarbiljet van 750 dollar - omgerekend ruim 716 euro - zal ontvangen, vanuit het idee dat alle inwoners kunnen profiteren van het zwarte goud. Dat er buitenlandse mogendheden grondstoffen uit Suriname winnen is niet nieuw. Hoe heeft deze Suriname beïnvloedt in het verleden, en wat leert dit ons over de toekomst? Journalist Iwan Brave legt het uit.

(14:16) Wu Zetian was de enige vrouwelijke keizer die China ooit heeft gekend. Hoe lukte haar dat in het confucianistische China met zijn traditionele rolverdeling voor mannen en vrouwen? Conservator Denise Campbell is te gast voor de tentoonstelling Wu Zetian: de enige vrouwelijke keizer van China.

(27:28) Jaren geleden werden dichtregels op reepjes perkament in het archief van Overijssel gevonden, maar niemand wist precies wat het was. Onderzoeker Hedzer Uulders ontdekte recentelijk dat de strookjes tekst restanten zijn van een Nedersaksische ridderroman. Waarom is deze ontdekking zo speciaal en wat zegt dit over de Nedersaksische taal?

(39:32) Historische boeken met Wim Berkelaar. Hij bespreekt:

· Justinianus - Peter Sarris (vert. Arian Verheij)

· Ik heb nog nooit gelogen - Elsbeth Etty

· Marseille 1940 - Uwe Wittstock

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html#