Tjipcast

Kansenongelijkheid is een groot maatschappelijk probleem. Onderwijs zou ervoor moeten zorgen dat ieder kind gelijke kansen krijgt om te leren. Maar helaas maakt het nogal wat wie je ouders zijn (wat ze verdienen), of ze hoog opgeleid zijn of niet en in welke wijk je woont. Volgens mijn gast – hoogleraar Eddie Denessen – wordt kansenongelijkheid het meest zichtbaar bij overgangsmomenten in het onderwijs. Denk aan het schooladvies en de stap naar de middelbare school. Hoog tijd om hier eens uitgebreider bij stil te staan.

In deze aflevering staat onderwijs en gelijke kansen centraal. Wat is nodig om hier als land kansenongelijkheid terug te dringen? Welke impliciete opvattingen over onderwijs maken het complex om als school stappen te zetten? Wat zijn kansrijke aanknopingspunten uit onderzoek en praktijk? Volgens Denessen zal een bepaalde mate van ongelijkheid altijd blijven bestaan, maar is het de vraag wanneer we iets niet meer eerlijk vinden (en dus acceptabel). En dat is een complexe kwestie waar we zorgvuldig(er) over mogen nadenken als samenleving en bovenal binnen het onderwijs anno nu.

Nieuwsgierig naar artikelen of publicatie van Eddie Denessen? Hieronder vind een selectie!

Hoe kunnen scholen werken aan gelijke onderwijskansen?

Goed onderwijs bestaat niet!

Meer over de oratie van Eddie Denessen en het onderzoek naar onderwijs en gelijke kansen

Het bericht Wat is kansenongelijkheid in het onderwijs? En kunnen we er iets aan doen? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze podcast ontmoet ik de collega’s van basisschool Het Octaaf uit Elburg. Dit jaar zijn ze klassewerkplek! We zoomen deze aflevering in op het belang van leren van successen. Hoe bouw je als team door op talenten? Hoe geef je handen en voeten aan gezamenlijk leren als team en wat is ervoor nodig om dit om te zetten in kwalitatief hoogstaand onderwijs voor leerlingen? Luister mee naar zeer bevlogen teamleden die vanuit sport, spel en plezier in leren werkt aan collectief vakmanschap!

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl.

Meer over mijn gasten aan tafel:

Het bericht Wat kan je leren van successen? verscheen eerst op Tjipcast.

Heleen Buhrs werkt als leerkracht en expert-leerkracht begrijpend lezen op de Alan Turingschool in Amsterdam. Recent kwam haar boek uit Effectief leesonderwijs in de praktijk, een kennisrijke aanpak voor de basisschool. Hierin legt ze uit hoe je als leerkracht een goede begrijpend lezen les ontwerpt en doceert. Ze besteedt hierbij veel aandacht aan de opbouw van kennis bij leerlingen, het selecteren van goede teksten, de actieve verwerking van leerlingen tijdens de les en de monitoring van het leerproces in de klas.

Heleen bouwt haar betoog in deze podcast op aan de hand van jeugdliteratuur. We bespreken de kwaliteit van diverse teksten (en methodes) en Heleen beschrijft stap voor stap wat er nodig is om een goede les te geven.

Een selectie van de besproken boeken vind je hieronder:

Piratenzoon door Rob Ruggenberg

Gedicht van Willem Wilmink (over Napoleon)

Winterijs van Peter van Gestel

Wat een goede tekst! Gids voor schrijven in 10 genres voor het basisonderwijs

Over alles. Van wolken tot Romeinse cijfers en van atomen tot schroeven

Het bericht Hoe geef je een effectieve en kennisrijke leesles op de basisschool? verscheen eerst op Tjipcast.

Het is vandaag 13 november 2024 en ik ben eens niet in de studio, maar afgereisd naar Leiden. Ik ben te gast bij het congres over hoogbegaafdheid georganiseerd door het samenwerkingsverband primair onderwijs Duin- en Bollenstreek. Om mij heen zitten ook enkele collega’s die meeluisteren. In deze aflevering staan jonge kinderen centraal. Ik ga in gesprek over hoe je hoogbegaafdheid bij jonge kinderen kunt herkennen.

Ik praat hierover met:

Maaike van Egmond – Kuivenhoven. Werkt op Integraal Kindcentrum De Duinroos in Katwijk als intern plus leerkracht en HB-specialist. De Duinroos valt onder stichting Prohles en ook daar is Maaike actief rondom hoogbegaafdheid in het samenwerkingsverband.

Lilian Van der Poel- de Schipper. Expert hoogbegaafdheid bij het jonge kind. Lilian is oprichter van XL leren waarin ze leerlingen en leerkrachten ondersteunt en heeft uk IQ in het leven geroepen omdat ze zag dat snelle jonge kinderen behoefte hebben aan peers. Vanuit ukIQ begeleidt ze leerkrachten in groep 1, 2 of 3 met de leerling met een grote ontwikkelingsvoorsprong. 

Meer weten over dit thema?

Op de site van het SLO staan handige artikelen en publicaties over het thema.

We bespraken ook het differentiatiemodel van Gagné.

Het model van Monks (1985) kwam ook aan bod.

En het kenniscentrum over hoog- en meerbegaafdheid is de moeite waard om eens te bezoeken! Kijk of luister eens naar deze aflevering over de samenwerking tussen het primair- en voortgezet onderwijs in Rotterdam Zuid gericht op hoogbegaafdheid!

Het bericht Hoe herken je hoogbegaafdheid bij jonge kinderen? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering is Harold Bekkering te gast, hoogleraar cognitieve psychologie en verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en mede-oprichter van het befaamde Donders instituut waarin interdisciplinair onderzoek wordt verricht naar hersenen, cognitie en gedrag. In deze podcast praten we uitgebreid over de werking van het menselijk brein en de relatie met leren. Wanneer er is sprake van ‘leren’ in ons brein? Hoe werkt deze mysterieuze grijze massa en welke rol spelen beloning en straf in de ontwikkeling van ons brein? Harold richt zich op menselijk leren vanuit de neurowetenschappen, robotica, kunstmatige intelligentie en de psychologie. Hierbij kijkt hij met name naar de sociale interacties, motivatie en de werking van ons geheugen.

Harold is co-auteur van het boek De lerende Mens en van een nieuw boek dat binnenkort gaat verschijnen onder de titel Breinkracht. Tijdens de podcast bespreken we een aantal hersenscans en foto’s. Scrol naar beneden en je kunt de plaatjes bekijken!

Het bericht Wat gebeurt er in ons brein als we leren? verscheen eerst op Tjipcast.

Dit is de vierde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. In aflevering drie bespraken we of en hoe het mogelijk is burgerschapsontwikkeling te ‘meten’ en te monitoren. In deze aflevering staan gesprekken voeren over gevoelige onderwerpen in de klas centraal. Hoe pak je dat aan? Wat doe je beter wel en wat ook niet als leerkracht en docent? En hoe je als professional regie op de kwaliteit van het gesprek?

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

Het bericht Hoe voer je gesprekken over gevoelige onderwerpen in de klas? verscheen eerst op Tjipcast.

De lijst met nieuws wordt langer en langer. Peter en ik proberen wat overzicht aan te brengen na een week herfstvakantie. Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand: Kwakzalverprijs naar NVAO (auw!), Influencer Tate veroorzaakt onderwijscrisis, meditatieruimte dicht vanwege seksende studenten, Arjan Lubach en kleuters, bezuinigingen, maatschappelijke diensttijd, telefoons de klas uit (ook in het MBO), te weinig gym, leesbaar schrijven en verstaanbaar praten, wereldranglijst van universiteiten ter discussie en blijkbaar heeft de onderwijsinspectie het te druk.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Het bericht Onderwijsnieuws: oktober verscheen eerst op Tjipcast.

Kim Cordewener en Anna Bosman brachten recent een nieuw boek uit over spellingonderwijs op de basisschool. Het boek beschrijft welke kennis je als leerkracht nodig hebt om kwalitatief hoogstaand spellingonderwijs te geven. In deze podcast gaan we dieper in op de historie van schrijven en spellen, de ontwikkeling van spellen en de bijbehorende didactiek. Aangezien Kim en Anna allebei wetenschapper zijn is dit boek geheel wetenschappelijk onderbouwd en vertaald naar de praktijk.

Vragen die aan bod komen zijn onder andere:

Meer over mijn gasten:

Dr. Kim Cordewener is docent aan het onderwijsinstituut Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Kim stond aan de basis van de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs. Daarnaast is zij als onderzoeker verbonden aan het Behavourial Science Institute van de Radboud Universiteit.

Prof. dr. Anna Bosman. Anna is onderzoeker en docent verbonden aan het Behavourial Science Institute en het Onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Daarnaast heeft zij de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs opgericht. Anna is ook de initiator van de masteropleiding Curriculumopleiding voor Primair Onderwijs.

Ik kan je het boek van harte aanraden! Je kunt het bestellen via deze link.

Het bericht Hoe geef je effectief spellingonderwijs op de basisschool? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze podcast praat ik met Ellen van Eden en Marco Mazereeuw over de rol die het middelbaar beroepsonderwijs kan spelen in het aanjagen en faciliteren van een leven lang ontwikkelen. We verkennen welke stappen het beroepsonderwijs kan spelen om een aantrekkelijke ‘bruggenbouwer’ te zijn in faciliteren van leren en werken. Hierbij komen verschillende perspectieven op leren aan bod, zoals kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Ook spreken we de onderzoeksactiviteiten de Ellen en Marco als practor uitvoeren en op welke wijze ze samen met het werkveld, docenten en studenten onderzoek doen.

Meer over gasten aan tafel:

Ellen van Eden, practor Leven Lang Ontwikkelen bij Noorderpoort.

Marco Mazereeuw, lector en practor Beroepsgerichte didactiek en Leven Lang Ontwikkelen verbonden aan NHL Stenden Hogeschool en Firda. Hij is ook als onderzoeker Lifelong Learning verbonden aan de Universiteit Groningen.

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met Practoraten.nl. Kijk voor meer informatie over het verbinden, versterken & versnellen van het onderzoekend vermogen in het mbo op Practoraten.nl!

Meer lezen? Check de artikelen van Ellen en Marco hieronder!

Het bericht Welke rol kan het middelbaar beroepsonderwijs spelen bij een leven lang ontwikkelen? verscheen eerst op Tjipcast.

Onze maatschappij wordt steeds individualistischer en dat is ook merkbaar in het onderwijs. Leren draait steeds meer om de leerling, zijn eigen interesse, ‘vorming’, nieuwsgierigheid en drijfveren. Denk bijvoorbeeld aan de grote aandacht voor motivatie en talent. Piet van der Ploeg is onderwijsfilosoof en omschrijft deze beweging als een vorm van ‘verzelving’. De vraag is echter wel of de consequenties van deze stille beweging goed is overdacht.

In deze podcast verkennen waar deze beweging zijn oorsprong in vindt, welke effecten het heeft op ons onderwijs en wat vraagt van de professionalisering van onderwijsprofessionals. Piet introduceert hiervoor een nieuwe term: opvoedend onderwijs. Wat is het verschil tussen indoctrinatie en onderwijs? Wat is het belang van kennis om te leren denken en jezelf te leren kennen? En hoe kunnen we de brug slaan tussen opvoeding en onderwijs? En ook burgerschap komt voorbij als thema!

Enkele bronnen die genoemd zijn in het gesprek:

Pedagogische inleidingen, theoretische pedagogiek

Wilna Meijer en filosofie: Onderwijs weer weten waarom

De artikelen van Piet van der Ploeg over burgerschap, onderwijs en filosofie zijn erg de moeite waard. Een overzicht hiervan vind je hier!

Het bericht Is het tijd voor opvoedend onderwijs? verscheen eerst op Tjipcast.