5 นิทานพรรณนา

“นกกาตัวนึง มันบินถลามาเกาะที่ไหล่ของบุรุษผู้ถูกขึงตรึงพืดเสียบหลาวอยู่ ณ กลางลาน บุรุษนั้นเสวยทุกข์เวทนาแสนสาหัส เหล่านกกาพากันไปเกาะที่ศีรษะบ้าง ไหล่บ้าง เพื่อรุมยื้อแย่งจิกนัยน์ตาของเขาด้วยจะงอยปากอันคมเหมือนปลายคีม ยังความตายมาสู่บุรุษนั้น”

การประกอบตนให้ พัวพัน หมกมุ่น ลุ่มหลงในสิ่งที่น่าปรารถนา น่าใคร่ แม้ทุกข์ทางกายทางใจอันถูกหอกและดาบทิ่มแทงเป็นปัจจัยนี้ก็ดี ทุกข์ที่ถูกคบเพลิงเผาอยู่เนือง ๆ ก็ดี แม้ทั้งหมดนี้ก็หาใช่ความทุกข์ไม่ ความมืดบอดย่อมบังเกิดขึ้นเหตุเพราะกลลวงแห่งกาม

บุคคลผู้มีจักษุดี ย่อมเห็นเช่นนี้ว่า กามทั้งหลายเปรียบเหมือนความฝัน เป็นของหลอกลวง เหมือนของที่ยืมเขามา เปรียบด้วยหอกและหลาว เป็นความทุกข์ยาก เป็นความลำบาก เป็นรากเหง้าแห่งความทุกข์ เป็นภัยทั้งปวง

#อาสังกชาดก #บุปผรัตตชาดก #กามวิลาปชาดก #จุลลนารทกัสสปชาดก #อุทัญจนีชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พราหมณ์ปุโรหิตประจำราชสำนักผู้ช่างเจรจา หากเมื่อใดที่เขาได้พูดแล้ว ผู้อื่นจะไม่มีโอกาสได้พูดเลย การกระทำนี้สร้างความรำคาญใจให้แก่ผู้คนเป็นอย่างมากรวมทั้งพระราชา พระองค์จึงหาวิธีเพื่อไม่ให้ปุโรหิตนั้นได้อ้าปากพูดมากนัก เมื่อพระองค์เสด็จอุทยานได้ทอดพระเนตรเห็นเด็ก ๆ กำลังยืนมุงดูชายง่อยผู้หนึ่งแสดงการดีดก้อนกรวดซัดใส่ใบไม้ พระองค์จึงรับสั่งให้นำชายง่อยผู้นั้นเข้าวังด้วย เมื่อใดที่ปุโรหิตอ้าปากพูด บุรุษง่อยก็ดีดขี้แพะเข้าปากเขาในทันที

#โภชาชานียชาดก #อาชัญญชาดก #สาลิตตกชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติในนครพาราณสี พระโพธิสัตว์ถือกำเนิดในท้องนางพราหมณีของปุโรหิต และคลอดในวันเดียวกันกับพระโอรส พระราชาจึงทรงสั่งเอาบุตรของปุโรหิตนั้นมอบให้แม่นม เพื่อเลี้ยงร่วมกันกับพระราชโอรส เมื่อทั้งสองเจริญวัยขึ้นต่างคุ้นเคยกันและกัน ในกาลต่อมา เมื่อพระบิดาสวรรคต พระราชโอรสได้ดำรงอยู่ในราชสมบัติ พระโพธิสัตว์คิดว่า เมื่อสหายได้ครองราชย์คงจักพระราชทานตำแหน่งปุโรหิตแก่เรา จักมีประโยชน์อะไรด้วยการครองเรือน จึงออกบวชและหลีกเร้นไป พระราชาหวนระลึกถึงพระโพธิสัตว์จึงเดินทางไปยังสถานที่อยู่ของพระโพธิสัตว์และมีประสงค์จะพระราชทานตำแหน่งปุโรหิตให้ และทรงหวังให้โพธิสัตว์กลับมา หากแต่บัณฑิตทั้งหลายย่อมไม่กลับถือเอากิเลสทั้งหลาย ซึ่งละแล้ว เพราะสิ่งที่ละทิ้งไปแล้วเป็นเช่นกับก้อนเขฬะที่ถ่มไปแล้ว หาใช่สิ่งประเสริฐ

#สัยหชาดก #โลมหังสชาดก #มหาสุทัสสนชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

โชติปาลกุมารนายขมังธนูผู้เชี่ยวชาญในศิลปะสามารถยิงธนูได้อย่างรวดเร็ว แม่นยำ ว่องไว แม้แผ่นไม้สะแกที่หนา หรือแผ่นทองแดงและเหล็กกล้าที่มีความหนามาก นายขมังธนูผู้นี้ก็สามารถยิงลูกศรให้ทะลุได้อย่างง่ายดาย ในกาลต่อมานายขมังธนูผู้นี้ได้ออกบวชโดยมีชื่อว่าสรภังคดาบส และมีศิษย์ชื่อสาลิสสระดาบส ผู้ชาญฉลาดรู้คุณอันวิเศษแห่งอาจารย์

#สรภังคชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระโพธิสัตว์เกิดเป็นอำมาตย์ของพระเจ้าพรหมทัต ต่อมามีกบฎเกิดขึ้นที่ชายแดน พระราชาทรงยกทัพไปปราบปราม พระโพธิสัตว์ได้เข้าเฝ้าเพื่อคัดค้านแต่ยังหาโอกาสไม่ได้ ขณะนั้นเหล่าทหารได้นำถั่วดำมาใส่ไว้ในรางเพื่อเป็นอาหารให้แก่ม้าศึก มีลิงตัวหนึ่งลงมาจากต้นไม้ฉวยเอาถั่วดำจากรางนั้นใส่จนเต็มปาก แล้วยังคว้าติดมือมาอีกกำหนึ่งกระโดดขึ้นต้นไม้หวังจะนั่งกินอย่างสบายใจ แต่บังเอิญมีถั่วดำเม็ดหนึ่งหลุดจากมือล่วงลงบนพื้นดิน มันได้ทิ้งถั่วดำทั้งหมดที่อยู่ในปากและมือ ลงจากต้นไม้มาหาถั่วดำเม็ดนั้น เมื่อไม่เห็นก็กระโดดขึ้นต้นไม้นั่งซึมเศร้าเสียใจ พระราชาทอดพระเนตรเห็นลิงจึงตรัสถามพระโพธิสัตว์ ท่านจึงตอบว่าเจ้าลิงโง่ตัวนี้หากินตามกิ่งไม้ ปัญญาของมันไม่มี สาดถั่วดำทั้งหมดทิ้งเพื่อถั่วดำเม็ดเดียว เปรียบผู้โง่เขลาไร้ปัญญาไม่มองเห็นประโยชน์ส่วนมาก มองเห็นแต่ประโยชน์ส่วนน้อยจึงเป็นเช่นนี้ เหตุเกิดจากความโลภ จึงเสื่อมจากประโยชน์แห่งตน

#กฬายมุฏฐิชาดก #กุกกุฏชาดก #สังคามาวจรชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

หญิงสาวผู้หนึ่ง อาศัยอยู่ในหมู่บ้านชาวประมงได้เกิดตั้งครรภ์ขึ้น นับตั้งแต่นั้นมาชาวบ้านทั้งหมู่บ้านเกิดความอดอยากขัดสน จึงขับไล่นางและครอบครัวออกจากหมู่บ้าน เมื่อนางคลอดบุตรและเลี้ยงจนเดินได้ก็ทิ้งเด็กชายไว้หากินเพียงลำพัง เด็กชายร่อนเร่เที่ยวเก็บเศษอาหารกินเพื่อประทังชีวิต ต่อมาได้อุปสมบทฉายาว่า “โลสกติสสะ” เพราะเศษแห่งผลของกรรมที่เคยกระทำไว้ในอดีต ส่งผลให้ไม่เคยได้กินอาหารจนอิ่มเต็มท้องเลยตลอดชีวิต

#โลสกชาดก #ชัมพุกาชีวก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระโพธิสัตว์กำเนิดในตระกูลช่างหม้อ ในหมู่บ้านใกล้นครพาราณสี เมื่อเจริญวัยแล้วได้แต่งงานเลี้ยงบุตรและภรรยาโดยอาศัยการทำหม้อขาย อยู่มาวันหนึ่งพระโพธิสัตว์ได้เห็นพระปัจเจกทั้ง 4 เกิดความดีใจ จึงนิมนต์ท่านและทูลถามว่า พระองค์ทรงเห็นอารมณ์อะไรหนอ จึงทรงเข้าถึงการบรรพชา ท่านทั้ง 4 ได้ตรัสบอกเรื่องการออกบวชแก่พระโพธิสัตว์ เมื่อได้ฟังพระปัจเจกพุทธเจ้ากล่าวแล้ว เห็นว่าแต่ละพระองค์ทรงเป็นผู้ไม่มีเยื่อใยในฆราวาส ท่านได้เรียกภรรยามาและกล่าวว่า พระปัจเจกพุทธเจ้า 4 องค์นี้สละราชสมบัติออกผนวช ไม่มีกังวล ไม่มีห่วงใย ให้กาลเวลาล่วงไปด้วยความสุขเกิดจากการบรรพชา ส่วนเราเลี้ยงชีพด้วยค่าจ้าง เราจะประโยชน์อะไรด้วยการครองเรือน เธอจงสงเคราะห์ คือเลี้ยงดูลูกอยู่ในบ้านเกิด หากแต่ผู้เป็นภรรยามีใจออกห่างจากเพศฆราวาส จึงประสงค์จะลวงพระโพธิสัตว์แล้วบวชก่อน เหตุเพราะจะหาประโยชน์อะไรด้วยการครองเรือน จงให้กาลเวลาล่วงไปด้วยความสุขที่เกิดจากการบรรพชา เมื่อคิดเช่นนั้นนางจึงหลีกจากการครองเรือนเป็นผู้ไม่มีเยื่อใยในฆราวาส

#กุมภการชาดก #มัจฉชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ในเขตเขาจิตตกูฏ เต็มไปด้วยต้นไม้เขียวขจี มีสัตว์หลากหลายอาศัยอยู่รวมถึงพญาหงส์สีทอง ในทุกๆวันพญาหงส์ทองมักเที่ยวออกหาอาหาร และได้พบกับรุกขเทวดาที่อาศัยต้นทองหลางเป็นวิมานสถิต รุกขเทวดาได้เล่าให้พญาหงส์ทองฟังว่า เมื่อสามเดือนที่แล้วมีแม่นกที่อยู่ไม่ไกลจากแถวนี้กินลูกไทรแก่จากป่าฟากโน้น ก่อนจะบินมาถ่ายมูลที่นี่และแล้วมูลที่นางถ่ายก็กลายเป็นต้นไทรเล็กต้นนี้ พญาหงส์นิ่งไปชั่วครู่ก่อนที่จะเอ่ยกับรุกเทวดาให้ถอนต้นกล้านี้ออกเถิดเพราะเมื่อต้นไทรโตชึ้น รากของต้นไม้นี้มักจะแผ่ขยายออกจนกลืนรากของต้นไม้อื่นๆ แต่รุกขเทวดามิได้ใส่ใจในคำเตือน ด้วยเห็นว่าต้นไทรต้นน้อยนี้ไม่อาจจะทำลายวิมานของตนได้ แต่ในที่สุดความพินาศก็มาถึง เหตุเพราะแม้เป็นสิ่งเล็กน้อยแต่เมื่อสะสมจนมากก็สามารถก่อภัยแก่ตนได้

#ปลาสชาดก #โกฏสิมพลิชาดก #ปุจิมันทชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ชายผู้หนึ่งร่วมเดินทางไปกับคณะพ่อค้า กลุ่มเกวียนบรรทุกสินค้าเริ่มเคลื่อนออกจากเมืองมุ่งสู่อีกเมืองเพื่อค้าขาย เมื่อตะวันลับขอบฟ้า กลุ่มพ่อค้าต่างพากันหยุดพัก ส่วนชายหนุ่มผู้ร่วมเดินทางมาด้วยนั้นหยิบท่อนไม้มาจุดไฟ และเดินจงกรมไปรอบๆ เกวียน ในขณะนั้น มีโจรแอบซุ่มอยู่หลังพุ่มไม้เพื่อปล้นคณะพ่อค้า เหล่าโจรป่ายังคงเฝ้ารอคอยรอบแล้วรอบเล่า แต่ชายหนุ่มผู้นั้นไม่มีทีท่าว่าจะหยุดพักหรือเดินไปทางอื่นแม้แต่น้อย จนเวลาล่วงผ่านไปใกล้เช้าหัวหน้าโจรจึงตัดสินใจยุติการปล้น เหตุเพราะเห็นว่าบุรุษผู้นี้ คือ ผู้ที่ดำรงตนในความไม่ประมาท

#ชาครชาดก #นันทชาดก #ภัททสาลชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติอยู่ในนครพาราณสี พระโพธิสัตว์ได้เป็นอาจารย์ทิศาปาโมกข์อยู่ในเมืองตักกสิลา ขัตติยมาณพและพราหมณ์มาณพในพื้นชมพูทวีปต่างพากันมาเรียนศิลปะในสำนักของพระโพธิสัตว์ รวมทั้งโอรสของพระเจ้าพาราณสี นามว่าพรหมทัตกุมาร ซึ่งปกติเป็นผู้กักขฬะ หยาบช้า ทารุณ ในกาลต่อมาพรหมทัตกุมารได้เสวยราชสมบัติ มีปุโรหิตชื่อว่าปิงคิยะ เป็นคนกระด้างหยาบช้า เพราะความโลภในยศ เขายุให้พระราชาจับราชาทุกองค์ในชมพูทวีป เพื่อที่พระราชานี้จักเป็นพระราชาแต่เพียงพระองค์เดียว แม้ตัวเขาก็จะได้เป็นปุโรหิตแต่ผู้เดียว พระราชาเชื่อในถ้อยคำจึงได้ทำร้ายทำลายพระราชาทั่วชมพูทวีป แต่พระองค์กลับได้รับทุกขเวทนาอันยิ่ง เหตุเพราะการกระทำของพระองค์เอง             

#เวนสาขชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.