Gośćmi tego odcinka są: Joanna Orlik – Zastępca Dyrektora Narodowego Centrum Kultury oraz Thea Breivik z Departamentu Współpracy Międzynarodowej Arts and Culture Norway. Posłuchajcie, co najbardziej zwróciło ich uwagę podczas wizyt studyjnych w innych krajach.

Zrealizowano w ramach Projektu: Współpraca dwustronna między Narodowym Centrum Kultury a Arts and Culture Norway, dofinansowanego ze środków Funduszu Wymiany Dwustronnej w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) i Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF) 2014-2021.

Artykuł Polsko-norweska wymiana doświadczeń [POL] pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/Wspolpraca_ang.mp3

The guests of this episode are: Joanna Orlik – Deputy Director of the National Centre for Culture and Thea Breivik from the Department of International Cooperation of Arts and Culture Norway. Listen to what caught their attention the most during study visits to other countries.

Implemented as part of the Project: Bilateral cooperation between the National Centre for Culture and Arts and Culture Norway, co-financed from the Bilateral Exchange Fund under the Financial Mechanism of the European Economic Area (EEA FM) and the Norwegian Financial Mechanism (NMF) 2014-2021.

Artykuł On Polish-Norwegian exchange of experiences [ENG] pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/PAR_mixdown.mp3

Paul Anthony Romero był cudownym dzieckiem. Koncertował w wielu miejscach na świecie, jednak gdy dorósł, muzyka nie była już elementem jego zawodowego życia. Wszystko zmieniło się, gdy stworzył ścieżkę dźwiękową do pierwszej części kultowej dziś gry. Jak potoczyła się ta historia? Zapraszamy do wysłuchania podcastu.

Muzykę z gry „Heroes of Might and Magic” wykonuje polski zespół Heroes Orchestra. Młodzi artyści wystąpią 28 kwietnia w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie w ramach krajowego programu kulturalnego polskiej prezydencji w Radzie UE.

Artykuł Paul Anthony Romero o muzyce z „Heroes of Might and Magic” pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

Jaką rolę mogą odegrać instytucje kultury w walce ze zmianami klimatu? Jak samorządy mogą wspierać te działania? Jak stworzyć systemy wsparcia, które pozwolą instytucjom kultury skutecznie promować edukację ekologiczną wśród odbiorczyń/odbiorców i pracowniczek/pracowników? Na ten temat dyskutowali uczestnicy jednej z debat organizowanych w ramach współKongresu Kultury: Joanna Tabaka, Ewa Chomicka, Iwona Dolecka, Beata Barbara Frankowska, Magdalena Klepczarek.

Artykuł Zielone instytucje kultury – jak kultura może wspierać edukację ekologiczną pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/Audycje-Kulturalne-NieUmarla-Klasa.mp3

„Umarła klasa” miała swoją premierę 15 listopada 1975 roku w Galerii Krzysztofory w Krakowie. Była wystawiana kilkaset razy (również po śmierci reżysera) w dwudziestu krajach na pięciu kontynentach. „Newsweek” uznał spektakl za światowe przedstawienie 1976 roku.

Spektakl jest osobistą, a jednak niezwykle uniwersalną opowieścią o przemijaniu i braku możliwości powrotu do przeszłości. Do dziś fascynuje ludzi na całym świecie i nie pozwala o sobie zapomnieć.

W „Umarłej klasie” zagrała jedna z najważniejszych aktorek Teatru Cricot 2, Maria Stangret-Kantor. Więcej o artystce można dowiedzieć się z jednego z naszych podcastów.

Punktem wyjścia wystawy „(Nie)Umarła klasa” były pytania: dlaczego spektakl był tak intensywnie przeżywany przez odbiorców; dlaczego niepokoił, budził tak radykalne odczucia? Na ekspozycji zostały zaprezentowane m.in. wszystkie zachowane w kolekcji instytucji obiekty związane ze spektaklem „Umarła klasa”. Odwiedzenie wystawy to też szansa by zobaczyć pełen zapis legendarnego przedstawienia.

Ekspozycję współtworzą prace Krzysztofa Garbaczewskiego, który w swojej pracy reżyserskiej łączy współczesne sztuki wizualne i performance. Jego interaktywna instalacja „Ani żywa, ani umarła” to cyfrowa interpretacja poetyki teatru Tadeusza Kantora. Osadzona jest w minimalistycznym, niemal laboratoryjnym otoczeniu, nawiązującym do swoistej „pustej klasy”. Splata się w niej przeszłość z teraźniejszością.

Wystawę „(Nie)Umarła klasa” można oglądać w Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka do 21 grudnia 2025 r.

W Audycjach Kulturalnych o ekspozycji opowiedziały kuratorka Małgorzata Paluch-Cybulska oraz Natalia Zarzecka, dyrektorka Cricoteki.

Zdjęcia: dzięki uprzejmości Cricoteki / fot. Szymon Sokołowski

Artykuł „(Nie)Umarła klasa” – hołd dla dzieła Tadeusza Kantora pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/Sainer.mp3

„Kolor jest u mnie fundamentalny. Jest wyznacznikiem tego, czy dany element pojawi się na obrazie” – mówi w podcaście Sainer. Wspólnie analizujemy jego pracę zatytułowaną „_KOLORGANISM_260225”. To obraz inspirowany mikroświatem ogródków działkowych, wykorzystujący język pikselowy i nawiązujący do wizualnej strony kultury cyfrowej.

Przemysław Blejzyk w rozmowie z Martyną Matwiejuk wspomina o studiowaniu koloru w naturze, dokonaniach kolorystów i o tym, co dał mu street art. Zapraszamy do wysłuchania audycji.

Wystawę „1+1+1 | Blejzyk / Habiera / Syruć” można oglądać w Kordegardzie do 15 czerwca 2025 roku. Wstęp do galerii jest bezpłatny.

Fot. NCK / Grzegorz Karkoszka

Artykuł Przemysław Blejzyk / Sainer: „Traktuję sztukę jako pewne continuum” pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/Audycje-Kulturalne-Prosze-to-wyciac.mp3

„Proszę to wyciąć, czyli historia scen wyciętych z polskich filmów w pierwszym ćwierćwieczu PRL” to książka, która powstała dzięki niezwykłemu odkryciu autora, dra Piotra Śmiałowskiego. Skanując fotosy filmowe zauważył, że stanowią one jedyny wizualny ślad po wyciętych scenach, ponieważ taśmy filmowe były niszczone.

Inny rodzaj zdjęć robionych na planie filmowym to tzw. werki. W Audycjach Kulturalnych rozmawialiśmy o nich przy okazji wystawy prac Renaty Pajchel.

Analizując sceny, które nigdy nie trafiły do filmu, autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, jakimi obrazami byłyby „Pokolenie”, „Niewinni czarodzieje”, „Nikt nie woła” czy „Zezowate szczęście”, gdyby nie zmiany wymuszone przez cenzurę. W niektórych przypadkach można zastanawiać się jak potoczyłyby się całe aktorskie kariery, gdyby nie odgórne decyzje.

O tym, co mogło pojawić się na ekranie, a co nie, decydowali nie tylko cenzorzy, ale także dygnitarze, którzy potrafili przekreślić pracę całej ekipy filmowej. Ryzyko „wycięcia” dotyczyło wątków historycznych i politycznych oraz obyczajowych, czego przykładem może być film „Gra” Jerzego Kawalerowicza. Autor książki zwraca też uwagę, że twórcy nauczeni doświadczeniem dokonywali autocenzury. Rezygnowali z pewnych pomysłów, mając świadomość, jak trudne może być ich włączenie do filmu.

O książce „Proszę to wyciąć, czyli historia scen wyciętych z polskich filmów w pierwszym ćwierćwieczu PRL” opowiedział w Audycjach Kulturalnych jej autor, dr Piotr Śmiałowski.

Artykuł „Proszę to wyciąć”, czyli jakie byłoby polskie kino bez cenzury? pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/111_mixdown.mp3

To artyści poszukujący własnej drogi w malarstwie, inspirowani dokonaniami polskich kolorystów i mistrzów pejzażu. Eksperymentują z kolorem, przetwarzając bodźce wizualne i obrazy, a w swoich pracach poszukują relacji między malarstwem a matematyką.

O pracach, które możemy oglądać w Kordegardzie opowiedzieli nam: Łukasz Habiera, Krzysztof Syruć i Agnieszka Bebłowska Bednarkiewicz – kuratorka wystawy. Ekspozycja jest prezentowana do 15 czerwca 2025. Wstęp do galerii jest bezpłatny.

Wernisaż: 8 kwietnia 2025, godz. 18.00

Fot. Ola Mac

Artykuł 1+1+1 | Blejzyk / Habiera / Syruć pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.

W ramach jednego z projektów realizowanych w programie SYNERGIE, seniorki i seniorzy zostali zaproszeni do udziału w rezydencji artystycznej, która nie tylko połączy ze sobą amatorów i profesjonalistów, ale także pokaże, że to, jaką rolę przyjmiemy w trakcie tanecznego spektaklu, zależy tylko od nas. Finałem jest otwarty pokaz w krakowskiej Cricotece.

„Hold onto Dance – artystyczna rezydencja badawcza” to projekt, w którym artystki-rezydentki Eva Mora González oraz Monika Szpunar badają, w jaki sposób spektakle taneczne i choreograficzne mogą być nie tylko oglądane, ale także doświadczane oraz angażujące inne zmysły i ciało. Artystki chcą zmienić stereotypowy sposób odbioru spektakli tanecznych, czyli oglądanie z dystansu i koncentrację na wirtuozerii wykonawców.

Do współpracy zostały zaproszone osoby w wieku powyżej 65. roku życia, które w swoim życiu obejrzały wiele spektakli, są w tym zakresie ekspertami, a jednocześnie lubią ruch i interesują się tańcem.

„Hold onto Dance – artystyczna rezydencja badawcza” obejmuje osiem spotkań, w tym laboratoria ruchowe, które zakończą się otwartym dla publiczności pokazem w sali teatralnej Cricoteki. Wezmą w nim udział uczestnicy projektu.

W Audycjach Kulturalnych o projekcie opowiedziały artystka-rezydentka, choreografka i tancerka Monika Szpunar oraz producentka Anna Rejowska. Program SYNERGIE jest elementem krajowego programu kulturalnego Prezydencji Rzeczypospolitej Polskiej w Radzie Unii Europejskiej, przypadającej na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 roku.

Zdjęcie dzięki uprzejmości Cricoteki.

Kliknij i pobierz transkrypcję tego podcastu.

Artykuł „Hold onto Dance”, czyli międzypokoleniowa wspólnota tańca pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.

https://audycjekulturalne.pl/wp-content/uploads/2025/04/Malgorzata_Walewska.mp3

„Nam – młodym śpiewakom – było trudniej nauczyć się nowych rzeczy, zdobyć nuty. To wszystko było naprawdę zdobywane w wielkim trudzie, kopiowane, nie do końca legalnie. Naprawdę było trudno, ale w związku z tym mieliśmy większą determinację” – wspomina w audycji artystka. Przypominamy początki jej kariery, rozmawiając również o obecnych realiach młodych śpiewaków – Małgorzata Walewska zajmuje się także nauczaniem śpiewu w Akademii Sztuki w Szczecinie.

W naszej rozmowie usłyszą Państwo również o twórczości Gustava Mahlera. Artystka wykonywała niedawno jego cykl pieśni Kindertotenlieder, a już niebawem wystąpi jako solistka w II Symfonii c-moll „Zmartwychwstanie”. Koncerty z The European Union Youth Orchestra, Orkiestrą Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa, a także Polskim Narodowym Chórem Młodzieżowym, pod dyrekcją fińskiej dyrygentki Susanny Mälkki, są częścią krajowego programu kulturalnego polskiej prezydencji w Radzie UE, koordynowanego przez Narodowe Centrum Kultury. O wszystkich wydarzeniach w ramach krajowego programu przeczytają Państwo na stronie: https://nck.pl/projekty-kulturalne/polska-prezydencja

Fot. Zdjęcie z koncertu w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, gdzie artyści wykonali cykl pieśni Kindertotenlieder Gustawa Mahlera; fot. Piotrek Banasik/Sinfonia Iuventus

Artykuł Małgorzata Walewska: „Nic nie jest ważniejsze od śpiewania” pochodzi z serwisu Audycje Kulturalne.