De dino’s van Crystal Palace Park

Maarten en Gijs bezoeken het allereerste dino-park ter wereld! Zo’n 170 jaar vóór Jurassic Park werd er in Zuid-Londen al een prachtig park aangelegd met enorme beelden van de eerste dinosauriërs die toen bekend waren.

Historicus (en vriend van de show) Ilja Nieuwland leidt ze langs de beelden, die stammen uit 1854 en die bezoekers ‘levensechte’ dinosauriërs moesten laten zien. De dieren zijn nu nog steeds diep indrukwekkend. 

Als je bij station Crystal Palace uitstapt, wandel je binnen vijf minuten een dinowereld in zoals ze in de negentiende eeuw dachten dat die eruit heeft gezien. Vanuit de vijvers word je gadegeslagen door prehistorische zeereptielen. Een grote vleesetende Megalosaurus staart de bezoeker vanaf een heuveltje aan. De echte pronkstukken zijn de iguanodons, die te herkennen zijn aan de hoorns op de neus. Natuurlijk bezaten ze die niet echt, maar in 1854 dacht men nog van wél.

Kunstenaar Benjamin Waterhouse Hawkins die de beelden ontwierp, deed heus niet zomaar wat. Hij liet zich adviseren door de grootste wetenschapper uit die tijd: Richard Owen. We hebben het over zo’n dertig jaar na de ontdekking van het echtpaar Mantell, en evenveel jaren vóór de opgravingen in Bernissart. De Iguanodon ligt in 1854 niet meer met zijn buik op de grond als een soort leguaan, maar ziet er eerder uit als een fors uitgevallen neushoorn. Bij gebrek aan hard bewijs over uiterlijkheden van dino’s baseerden ook wetenschappers hun voorstellingen vooral op de dieren die ze om zich heen zagen.

De beelden in het park trokken in hun glorietijd honderdduizenden bezoekers. Alleen al bij de opening van het Geological Court, zoals het officieel heette, waren zo’n 40.000 mensen aanwezig. Kinderen en hun ouders vergaapten zich massaal aan de dieren uit een andere tijd, ver voor de bijbelse zondvloed. Ook nu nog zijn de Crystal Palace Dinosaurs bijzondere monumenten omdat hiermee letterlijk in steen gebeiteld is hoe mensen toen de oertijd zagen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jarenlang stond Oviraptor bekend als een eierdief. Een wrede dinosaurus, die als eter van embryo’s en baby's bovenaan de most wanted list stond. Het is tijd om de waarheid te onthullen over dit prachtige dier. En te praten over dino-eieren! Wat weten we daarvan, kunnen we zien wat erin zit zonder ze te slopen, en wat vertellen ze ons over het gedrag van de dieren die ze legden?

Maarten en Gijs bezoeken de dino-eierspecialisten van Nederland: Maarten de Rijke en Tom van der Linden van het Oertijdmuseum. Dat heeft meer dan 150 eieren in de collectie, waaronder die van Oviraptor en Therizinosaurus (bekend van Jurassic World Dominion). Hoe kunnen we erachter komen wat er in de eieren zit zonder ze te breken - en hoe vaak bevat een dinosaurus-ei eigenlijk een 'kuikentje'?

Een belangrijke vraag die we behandelen is niet die over wat er eerder was, de kip of het ei, want het is overduidelijk dat het ei miljoenen jaren voorlopig op de kip. Maar waarom leggen dieren eigenlijk eieren? Wat is het handige eraan - en als het zo handig is, waarom doen wij, de (meeste) zoogdieren, het dan niet? Ook praten we over de eiereschaal, en de noodzaak om die te kunnen breken. Dat zorgt ervoor dat dino-eieren niet kolossaal kunnen worden én dat ook dino-kuikens een speciale 'eiertand' hebben.

En dan Oviraptor. Hoe komen we op het idee dat een dinosaurus de eieren van een ander zou stelen? Dat begint bij de ontdekking van de eerste botten van Oviraptor, zo’n 100 jaar geleden, door de beroemde Roy Chapman Andrews. We reizen terug naar die tijd en kijken hoe dit misverstand is ontstaan.

Oviraptor is ook beroemd omdat één van de best bewaarde eieren ooit, van deze dino is. Bij de stad Ghanzou, China, werden eieren opgegraven waarin een geweldige ontdekking werd gedaan - een zeer compleet, opgevouwen kuikentje. Wat leert dit fossiel ons?

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Allosaurus is zonder twijfel één van de gevaarlijkste jagers die ooit op aarde heeft geleefd. Het lichte en snelle vleeseter met een langere, wendbare nek met een lichte kop en een bek vol scherpe, gekartelde tanden die door vlees kunnen sniden als een mes door de boter. 

We zijn deze week te gast bij Naturalis en spreken met onderzoeker Pasha van Bijlert. Over de grote verschillen tussen deze dinosaurus en T. rex - en waarom iedereen toch altijd weer over Rex begint. Maar Allosaurus is niet alleen lichter gebouwd, hij heeft ook nog eens grotere voorklauwen en kleine hoorntjes boven de ogen.

We bespreken ook de tanden en hele bijzondere jachtechniek van Allosaurus, die zijn kop gebruikte ‘als een bijl met zaagtandjes’. En, is Allosaurus een eenzame jager of is hier sprake van een gezamenlijke jacht?

We bespreken de vondst van een ware schat aan dinobotten, in de Cleveland-Lloyd groeve in de staat Utah in Amerika. De eerste opgravingen werden gedaan al in 1927, en in de afgelopen 100 jaar werden er - hou je vast -  ruim 13.000 dinobeenderen geborgen. Dat is al een verbijsterende hoeveelheid natuurlijk, maar driekwart van alle 13.000 botten bleek afkomstig van Allosaurus.

Wat deden zóveel Allosauriërs bij elkaar? En hoe kwamen ze om? Maarten vermoedt een vergadering, net zoals de kraanvogels op de Kuulaberg in zijn favoriete verhaal ‘Nils Holgersson’. Een vergadering van kraanvogels is niet zomaar een verhaaltje. Dat doen kraanvogels ook in het echt. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. De sandhill cranes, bijvoorbeeld.

En natuurlijk hebben we het over de bewegingen van Allosaurus en andere vleeseters. Want we hebben in de show één van de weinige wetenschappers die in staat is dinosauriërs digitaal écht tot leven te wekken: skeletten te bouwen en er spieren aan te hangen. Om dan vervolgens uit te rekenen wat ze kunnen. Hoe doe je dat, als je alleen maar wat versteende botten hebt?

Als uitsmijter praten we met Harald Scheerlinck, schrijver van het boek Dino-manie over de meest bizarre dino-weetjes. Deze week beschrijft hij een… dronken dino-deal tussen Leonardo Dicaprio en Russell Crowe? 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het zijn kleine, gouden tijdcapsules die ons regelrecht terugvoeren naar de dinotijd van wel 100 miljoen jaar geleden: druppels versteende boomhars. Dit barnsteen heeft het leven van toen exact vastgelegd: van de blaadjes en insecten tot zelfs de pluisveertjes van dinosauriërs, alles wat in de plakkerige hars bleef hangen.

Maarten en Gijs bezoeken de bijzondere tentoonstelling in het oertijdmuseum in Boxtel, waar tientallen barnsteendruppels staan uitgestald. Curatoren - en bekende sprekers van Dinocast - Jonathan Wallaard en Maarten de Rijke leggen ons uit hoe barnsteen ontstaat en waarom het zo ontzettend bijzonder is.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering vervolgen Maarten en Gijs hun zoektocht naar Spinosaurus. Was dit een lopende of vooral zwemmende dinosaurus? Samen met Spinosaurus-kenner Yasmin bezoeken ze het wereldberoemde Natural History Museum in hartje Londen. Daar, in de archieven van dat museum, vinden ze onverwacht iets heel bijzonders. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Spinosaurus is niet alleen de grootste rover, maar ook het grootste dino-mysterie van onze tijd. Ondanks al onze kennis en technologische sprongen van de laatste jaren, ruziën wetenschappers nog steeds over de ware identiteit van deze dinosaurus. Wat wás Spinosaurus voor een dier - de eerste écht zwemmende dinosaurus, of toch niet? Dat antwoord wisselt nog steeds. Maarten en Gijs duiken diep in het mysterie en gaan je alles vertellen wat we wél weten! 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Welkom bij de laatste van vier extra 'behind the scenes' afleveringen! We nemen je mee achter de schermen van onze tv-serie Dinojacht, die op Videoland te bekijken is.

Vandaag geven we je een kijkje achter de schermen op misschien wel de meest spectaculaire plekken van de serie: een museum waar ze je serieus vertellen dat dino’s mee gingen op de ark van Noach. En natuurlijk - eindelijk! - komen we aan bij de grote opgraving van het team van Naturalis.

Niet alleen het opgraven was een hele operatie, maar... het filmen ook. Want natuurlijk ging er weer van alles fout, van ratelslangen tot grote regenstormen met dodelijke bliksem... We gaan je er alles over vertellen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit is alweer de derde aflevering van onze Dinocast-Extra serie, waarin we je meenemen achter de schermen van onze tv-serie ‘Dinojacht’ die je kunt bekijken op Videoland.

Vandaag aflevering 3, over geld. We zijn inmiddels beland in de totale middle of nowhere. Waag het niet dat tegen de locals te zeggen, die hebben het over 'Gods country'. Maar denk niet dat het alleen melk en honing is daar. We nemen je mee uit eten op een plek waar zelfs levensgenieter Maarten om genade smeekt.

En we vertellen je precies wat er gebeurde met dino-cowboy Clayton Phipps. Maarten zat uren met hem in de auto en weet de smakelijke details. En er wordt geld verdiend met dino’s, maar lang niet iedereen wordt er rijk van. Hoe zit dat?

See omnystudio.com/listener for privacy information.

We nemen je in deze aflevering mee achter de schermen van onze tv-serie Dinojacht, die op Videoland te bekijken is. Vandaag aflevering twee, over dino-wetenschap, waarin we ons begeven naar Canada, Montana en Ohio.

We vertellen je het verhaal áchter de tv-opnames. Zorg dus dat je de serie al gezien hebt voordat je dit verder luistert. Over ons bezoek aan het kleinste dinodorpje met de grootste T-rex én het grootste dinomuseum ter wereld, in Canada. Wat vond Dino Dave nou écht van die rare Dutch filmcrew?

Redacteur Carla vertelt over Witmers dinolab, en vooral over de helse tocht er naartoe, en de groep Mormonen die ons liefdevol opving midden in een storm. Zet je schrap voor het échte verhaal over onze reis!

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Welkom bij een speciale, extra Dinocast-aflevering! In een serie van 4 extra podcasts - tussen seizoen 2 en 3 in - geven Maarten en Gijs je een exclusief kijkje achter de schermen van de dino-tvserie 'Maarten en Gijs op Dinojacht' van Videoland, die we dit jaar van onze podcast hebben mogen maken!

Die serie telt 4 afleveringen en dit is dan ook de eerste van 4 extra podcasts. En het is belangrijk dat je eerst aflevering 1 kijkt, voordat je deze ‘achter de schermen’ aflevering luistert - anders zul je er weinig van begrijpen. 

De komende minuten kom je erachter wat Maarten het meest háát in de hele wereld. We gaan je vertellen hoe het filmen van deze aflevering totaal in de soep liep, en hoe we dat toch hebben weten te redden. Je leert alles over de mechanische T. rex van Jurassic Park en je weet zo meteen wat Maartens favoriete ontbijt, ijssmaak en fruit is! Dit is Dinocast!

See omnystudio.com/listener for privacy information.