Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, undirritaði í vikunni vel á annað hundrað forsetatilskipanir. Það gæti átt eftir að reyna á einhverjar þeirra fyrir dómstólum. Og líka hvaða heimildir Trump hefur í embætti sem er alltaf að verða valdameira og valdameira. Í þættinum í dag ætlum við að bera saman síðasta kjörtímabil Trumps og það sem er fram undan núna með Ólafi Jóhanni Ólafssyni rithöfundi og Hilmari Þór Hilmarsyni, prófessor við háskólann á Akureyri, sem ræðir Úkraínustríðið og möguleikann á friðarviðræðum. Hilmar óttast að Úkraínumenn þurfi að gefa eftir land til Rússa, þeir hafi yfirhöndina á vígvellinum og ef það verði samið, þá verði það mikið til á forsendum Rússa.

Svo fjallar Hallgrímur Indriðason um andlega heilsu íþróttafólks. Það er aukin vitund um álagið sem fylgir því að vera afreksíþróttamaður og hvaða áhrif það getur haft á íþróttafólk. Hallgrímur talar við Hafrúnu Kristjánsdóttir, sálfræðing og deildarforseta íþróttafræðideildar Háskólans í Reykjavík.

Tvítugur flautuleikari braust inn í náttúruminjasafn í Bretlandi og stal þaðan fjöðrum og fuglshömum af útdauðum fuglum. Þeir voru úr 150 ára gömlu safni manns sem nefndur er faðir lífeðlisfræðinnar. Ránsfenginn ætlaði flautuleikarinn að selja fluguhnýtingarmönnum um heim allan. Úr varð ein undarlegasta glæpasaga síðari tíma. Birta skoðaði málið og ræddi við Kirk Wallace Johnson, bandarískan rithöfund sem skrifaði bók um þessa merkilegu sögu. Þá er einnig rætt við Sigþór Stein Ólafsson, laxveiðileiðsögumann og umsjónarmann hlaðvarpsins Hylurinn.

Forstjóri tryggingafyrirtækis var skotinn til bana úti á götu í New York í Bandaríkjunum í síðustu viku. Morðið hefur vakið mikla athygli og það má segja að það veki athygli á brotalömum í bandaríska heilbrigðiskerfinu. Meintur morðingi var handtekinn í vikunni og morðið og ástæður þess verið mikið í fjölmiðlum alla þessa viku, og má segja að honum hafi verið hampað af mörgum. Aðallega af því að hann er að ráðast á kerfið, heilbrigðiskerfið bandaríska sem svo margir eru ósáttir við og sérstaklega gagnvart tryggingafyrirtækjum, þau græða á tá og fingri á meðan fólkið þarf að greiða fúlgur fjár fyrir heilbrigðisþjónustu. Og það er líka algengt að þeir sem brjóta reglurnar vekja athygli fólks og það vill skilja hvers vegna hann gerir þetta. Af því að þessi maður sem er í haldi, Luigi Mangione, var fyrirmyndarnemandi og fátt sem benti til þess að hann væri líklegur til að fremja morð.

Í seinni hluta þáttarins förum við til Stonehenge en fyrr á þessu ári komu fram nýjar upplýsingar um þetta dularfulla og heillandi mannvirki á Salisbury-sléttunni í suðvesturhluta Englands. Upplýsingar sem varpa betra ljósi á uppruna steinanna sem mynda Stonehenge - en vekja líka upp áhugaverðar spurningar um hvernig það var skipulagt og reist fyrir um fimm þúsund árum. Í vísindagrein í Nature er sýnt fram á að einn af lykilsteinunum í þessu mannvirki - Altarissteinninn svonefndi, sem vegur um sex tonn - var fluttur alla leið frá norðurhluta Skotlands, um sjö hundruð og fimmtíu kílómetra leið. Nýjar upplýsingar, sem vekja upp nýjar spurningar. Það er Björn Malmquist sem ætlar að reyna að svara einhverjum þeirra. Eins og til dæmis, hvernig steinninn komst alla þessa leið og hvernig Stonehenge var reist á sínum tíma.

Ótti, reiði og undrun. Einhver þessara tilfinninga, ef ekki allar samtímis, voru allsráðandi í Suður-Kóreu á þriðjudagskvöldið. Noon Suk Yeol, forseti Suður-Kóreu, birtist á sjónvarpsskjám landsmanna klukkan ellefu að kvöldi og lýsti þar yfir herlögum. Hundruð hermanna umkringdu þinghúsið og komu í veg fyrir að þingmenn kæmust þar inn. Bjarni Pétur Jónsson skoðar baksögu þessara óvæntu atburða og fer með okkur til Suður Kóreu.

Í síðari hluta þáttarins ætlum við til Kasakstan. Þar eru umdeildar breytingar frá því fyrr á þessu ári farnar að hafa tilsegjanleg áhrif. Já, í mars fækkuðu yfirvöld í Kasakstan tímabeltum landsins úr tvö niður í eitt, og það þýðir að í fjölmennasta hluta landsins dimmir fyrr en áður. Og nú þegar vetur er skollinn á mega Kasakar ekki endilega við meira myrkri og meiri kulda. Úr sér gengið raforkukerfi landsins er síðan líka að sligast undan auknu álagi, sem klukkubreytingin hefur í för með sér. En hvað geta Kasakar gert? Harkað af sér, mótmælt stefnu stjórnvalda eða kannski tekið sér nágranna sína í vesturhluta Kína, Úígúrana, til fyrirmyndar? Oddur Þórðarson fjallar um málið.

Stjórnvöld í Úkraínu hafa skráð tuttugu þúsund börn sem talið er að Rússar hafi numið á brott og send til Rússlands. Samtök og úkraínska ríkið vinna að því að fá börnin til baka. Sum börnin ættleiða rússneskar fjölskyldur - þau sem eldri eru fá herþjálfun og eru látin berjast með Rússlandsher á víglínunni í Úkraínu.

Börnin eru látin hafa ný rússnesk fæðingarvottorð og Úkraínuforseti segir þetta hluta af þjóðarmorði Rússa, verið sé að ræna þau því að vera úkraínsk. Þau séu gerð rússnesk. Talsmaður samtakanna Sava Ukraine, sem vinna að því að fá börnin til baka, segir að þetta vera mesta harmleik hennar kynslóðar.

Olof Scholz, kanslari Þýskalands, sleit stjórninni í byrjun nóvember eftir miklar innri deilur og boðaði til kosninga. Staða hans er erfið og Jafnaðarmannaflokksins sem hann leiðir líka en það verður ekki kosið fyrr en í lok febrúar og því getur ýmislegt gerst. Hann verður kanslaraefni flokksins en samkvæmt könnunum er ekki líklegt að hann nái að halda áfram. Það er óvenjulegt að þýsk stjórn nái ekki að klára kjörtímabilið. Síðustu fimm forverar hans sátu lengur lengur en eitt kjörtímabil og sumir gott betur en það, en bæði Angela Merkel og Helmut Kohl gegndu þessu embætti í sextán ár.

Í þessum tvöhundruðasta þætti Heimskviða förum við í heimsreisu. Förum hringferð um heimin með öllum góðkunningjum þáttarins og fáum að heyra áhugaverðar fréttir og sögur utan úr heimi. Hnefaleikar gegn sjálfsvígum, bönnuðu bækurnar í Bandaríkjunum, ferfætti aðstoðarborgastjórinn í Lviv, uppgangur satanista í Chile og Idol-stjarnan frá Gaza eru meðal þeirra fjölmörgu sem koma við sögu í þættinum.

Umfangi heimilisofbeldis gegn konum á Bretlandseyjum hefur verið lýst sem neyðarástandi. Talið er að tvær milljónir breskra kvenna verði fyrir einhvers konar ofbeldi á ári hverju. Undanfarin ár er að meðaltali ein kona drepin þriðja hvern dag á Bretlandseyjum. Blaðamaður hjá Guardian, sem hefur tekið saman upplýsingar um kvennamorð það sem af er ári, segir að refsingar við morði innan veggja heimilis séu alla jafna mun vægari en þegar konur eru drepnar á götum úti.

Svo heyrum við af heimsókn Björns Malmquist fréttamanns á belgíska náttúruminjasafnið í Brussel þar sem hann stóð augliti til auglitis við síðasta geirfuglinn, sem talið er að hafi verið drepinn í Eldey fyrir rúmum 180 árum - sumarið 1844. Björn talaði við Gísla Pálsson, fyrrverandi prófessor í mannfræði við Háskóla Íslands, sem hefur fjallað ítarlega um sögu og útdauða geirfuglsins. Hann segir geirfuglinn og sögu hans svo mikilvæga því hún sannfærði menn um að aldauði af mannavöldum væri stórt vandamál og því þyrfti að snúa vörn í sókn.

Við ætlum að beina sjónum okkar í þættinum í dag að forsetakosningum sem fóru fram þann 5.nóvember síðastliðinnn. Þar mættust annars vegar auðkýfingur og erfingi viðskiptaveldis, og hins vegar lögræðingur með áherslu á refsirétt og bakgrunn í pólitík. Þarna erum við að sjálfsögðu að tala um nýafstaðnar forsetakosningar í kyrrahafsríkinu Palau, þar sem mágar börðust um embættið.

En svo kusu Bandaríkjamenn sér líka forseta í vikunni. Donald Trump verður annar forsetinn í sögunni sem gegnir forsetaembættinu tvisvar, tvö aðskilin kjörtímabil. Við skoðum söguna og fyrstu verkefni Trumps. Heyrum í Ólafi Jóhanni Ólafssyni sem spáir með okkur í spilinn fyrir komandi stjórnartíð.

Shelly Miscavige, einginkona valdamesta manns vísindakirkjunnar og hægri hönd hans, hefur ekki sést í sautján ár og enginn veit hvar hún er niðurkomin nema innvígðir í kirkjunni. Leikkonan þekkta Leah Remini, vinkona hennar, sem hrökklaðist úr Vísindakirkjunni fyrir það að hafa spurt eftir Shelly í brúðkaupi Tom Cruise, berst við kirkjuyfirvöld til að reyna að ná tali af Shelly, en allt kemur fyrir ekki.

Það ætlar að reynast stjórnvöldum í Rússlandi erfitt að þagga niður í stjórnarandstæðingnum Alexei Navalny. Eftir að hann var fangelsaður tókst honum að koma texta til lögmanns síns og þeir voru svo birtir á samfélagsmiðlum. Hann lést í fangelsi fyrr á árinu. Þar skrifaði hann ævisögu sína á blöð sem lögmanni hans tókst einnig að koma burt úr fangelsinu. Ævisagan var gefin út á mörgum tungumálum fyrir rúmri viku. Þá má því segja að dauðinn hafi ekki stoppað hann í að koma andstöðu sinni við rússnesk stjórnvöld á framfæri.

Talið er að í fyrra hafi hátt í 13 þúsund börn fengið fangelsisdóma í Rússlandi og fleiri en 100 börn eru á lista rússneskra yfirvalda yfir hryðjuverkamenn. Rússneski blaðamaðurinn Daria Kozlova skrifaði grein fyrir ruv.is um þessi börn. Birta Björnsdóttir ræddi við Dariu um fangelsuðu börnin. Við ræðum sömuleiðis við Önnu Lúðvíksdóttur, framkvæmdastjóra Amnesty á Íslandi. Amnesty International gaf út skýrslu í vor um aðgerðir stjórnvalda gegn börnum sem eru að nýta sér tjáningarfrelsi sitt, allt frá því að taka þátt í mótmælum yfir í að teikna myndir í skólabækurnar sínar til stuðnings Úkraínu eða gegn stríði eða gegn Pútín. Skýrslan tekur saman upplýsingar um hvernig rússnesk stjórnvöld ganga fram gegn þessum börnum og foreldrum þeirra.

Undirfatafyrirtækið Victoria's Secret hefur verið í mótbyr síðan 2018 og ekki að ástæðulausu. Fyrirækið hefur verið sakað um illa framkomu við fyrirsætur og að sýna aðeins ofurgrannar og ungar konur í auglýsingum sínum og á tískusýningum. Þá var eigandi fyrirtækisins árum saman náinn vinur kynferðisglæpamannsins Jeffrey Epstein og það hefur vakið ýmsar spurningar. En ástæða þess að við erum að rifja þetta upp er sú að í síðustu viku hélt fyrirtækið stóra tískusýningu í fyrsta sinn í sex ár. Dagný Hulda Erlendsdóttir fjallar um málið.