Í þætti gærdagsins var meðal annars rætt um aðbúnað lítilla gæludýra á borð við hamstra og út frá því vildum við halda áfram að velta fyrir okkur hvernig við hugsum um ólík dýr út frá stærð og já notagildi. Eru minni dýr minna virði? Við fengum til okkkar Gunnar Theódór Eggertsson rithöfund og doktor í bókmenntafræði en í doktorsritgerð sinni tók hann einmitt á framsetningu dýra í bókmenntum, tungumáli og menningu og út frá doktorsverkefninu skrifaði hann svo skáldsöguna Sláturtíð.

Sumarið kom um liðna helgi til Eyja og Magnús segir frá þeirri miklu traffík sem myndaðist í miðbænum og það var líf og fjör. Apabóla er nýjasta orðið í íslensku og Magnús rekur aðeins sögu apabólusóttarinnar sem hófst í Danmörku 1958. Svo er það barnavinna sem hefur verið til umfjöllunar að undanförnu. Magnús sagði frá vinnu sinni sem barn austur á Seyðisfirði á síldarárunum.

Esjuhátíð Skógræktarfélags Reykjavíkur verður haldin á morgun uppstigningardag. Markmið hátíðarinnar er að vekja athygli á þeim fjölbreyttu útivistarmöguleikum sem finna má á útivistarsvæðinu. Mjög mikill fjöldi gengur upp að Steini en færri vita að leiðir í Esjuhlíðum eru fjölmargar. Vaxandi áhugi á útivist auk ótvíræðs lýðheilsugildis svæðisins gerir það að spennandi útivistarparadís og það er meira að segja hægt að komast að Esjunni í strætó. VIð heyrðum í Auði Kjartansdóttur framkvæmdastjóra félagsins hér á eftir.

Haustið 2020 var sett af stað þróunarverkefni innan VIRK tengt kulnun (e.burnout). Upphaf verkefnisins má að mörgu leyti rekja til aukinnar umræðu um kulnun á vinnumarkaði, en sú umræða hefur verið töluverð síðastliðin ár. Á sama tíma hafa rannsóknir aukist í stöðugum mæli í alþjóðasamfélaginu. Það hafa þó verið gríðarlega mismunandi áherslur í þessum rannsóknum og stuðst við ólíkar skilgreiningar á kulnun. VIgdís Jónsdóttir framkvæmdastjóri Virk kemur til okkar.

Og við ætlum að fræðast um nagdýr. Dóra Lena Christians er bókmenntafræðinemi og starfsmaður gæludýrabúðar sem tók eftir því að almenn þekking á þörfum smárra gæludýra var af mjög skornum skammti þannig hún setti upp vefsíðuna nagdyr.is þar sem má finna ýmsan fróðleik um þau. Það er nefnilega ýmislegt sem þarf að hafa í huga áður en fólk fær sér til dæmis hamstur eða mús sem gæludýr.

Við heyrum að lokum viðtal sem Kristín okkar Einarsdóttir á Ströndum tók við Vilhelm Vilhelmmson sagnfræðing í maí í fyrra en hann hefur rannsakað selveiðar við Ísland

og leitað fanga í ýmsum heimildum. Kristín hitti Vilhelm á selaslóðum eða á

Hvammstanga þar sem einmitt selasetrið er til húsa.

Umsjón Þorgerður Ása og Guðrún Gunnars

Öflug geðrækt frá unga aldri út lífið er besta ráðið til að takast á við þær áskoranir sem lífið færir okkur. Geðlestin er samstarfsverkefni Geðhjálpar og Hjálparsíma Rauða krossins 1717 og er styrkt af félags- og heilbrigðisráðuneytunum. Heimsóttir eru efri bekkir grunnskóla og framhaldsskóla á öllu landinu. Tónlistarmaðurinn MC Gauti, Gauti Þeyr Másson hefur verið partur af lestinni undanfarnar 5 vikur og við heyrðum í honum í dag.

Þerapían - Lærðu að elska þig, er einstaklingsmiðuð þjálfun og uppbygging fyrir einstaklinga sem vilja lifa stórkostlegu lífi, segir Kristjana Jenný markþjálfi og hér er ekki um nokkura vikna verkefni um að ræða heldur 9-11 mánuði.Um er að ræða samtalsmeðferð sem er blanda af fróðleik, æfingum og verkefnum þar sem meðal annars eru kenndar aðferðir sem stuðla að jákvæðara hugarfari og sjálfsmati, aukinni meðvitund, sjálfsöryggi og hugrekki og betri tengingu við sjálfa/n þig og innsæið. Kristjana Jenny kom til okkar á eftir.

Og lesandi vikunnar var Haukur Ingvarsson rithöfundur og bókmenntafræðingur en hann hlaut einmitt Maístjörnuna, ljóðabókaverðlaun Rithöfundasambands Íslands og Landsbókasafnsins, fyrir bók sína Menn sem elska menn nú á dögunum.

Föstudagsgesturinn okkar að þessu sinni var Þórey Vilhjálmsdóttir Proppé eigandi EMPOWER en verkefnið Jafnréttisvísir hefur þar verið í forgrunni en það er stefnumótun og vitundarvakning í jafnréttismálum. Við spurðum hana nánar út í það,nýlega fjármögnun og útrás og ýmislegt annað.

Nýr vefur hefur litið dagsins ljós, matland.is þar sem matur er í fyrirrúmi og allt sem tengist mat og hægt að kaupa beint af bónda eða beint af býli eins og bjúgu frá Bakkakoti og lambagúllas frá Langholti. Tjörvi Bjarnason sér um matland og kom til okkar hér á eftir.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Þorgerður Ása Aðalsteinsdóttir

Það er fimmtudagur sem þýðir að sérfræðngur vikunnar var hjá okkur . Það vafr formaður félags fasteignasala,Hannes Steindórsson og hann svaraði spurningum hlustenda og talaði jafnframt um markaðinn almennt.

Mikill er máttur safna er yfirskrift alþjóðlega safnadagsins, sem er í dag og verður á hinum ýmsu söfnum boðið upp á fjöldann allan af viðburðum í tilefni dagsins. Og svo verða íslensku safnaverðlaunin afhent. Þjóðfræðingurinn Dagrún Jónsdóttir er verkefnastjóri alþjóðlega safnadagsins og hún kíkti til okkar hér í upphafi þáttar.

Núna 28. Maí verða opnaðir sérstakir stökkpallar út í sjó á Akranesi. Þarna verða stökkpallar sem eru 2,4,6 og 8 metrar og getur því efsti pallurinn náð allt að 14 metrum í fjöru. Jódís Lilja Jakobsdóttir og Konráð Gunnar Gottliebsson (Konni Gotta)standa að þessu og þau komu til okkar.

Og svo heyrum við í henni Ásu Baldurs og hún segir frá spennandi hlaðvörpum og sjónvarpsþáttum . Hún sagði frá hlaðvarpinu Bodies þar sem þáttarstjórnandi rannsakar læknisfræðilegar gátur um kvenlíkamann, sombody-somewere þættir sem hitta beint í hjartastað! Titilinn vísar í leit mannsins að einhverjum sálufélaga, hvort það er vinur, elskhugi, fjölskyldumeðlimur eða bara eitthvað allt annað og svo eru það þættirnir Starstruck sem hún gefur einnig góða umsögn og segir þættina, hámhorfsefni á hæsta mælikvarða.

UMSJÓN: ÞORGERÐUR ÁSA AÐALSTEINSDÓTTIR OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Sýningin Sjáið mig er þátttökusýning sem fjallar um loddaralíðan eða imposter syndrome og það er leikhópurinn Slembilukka sem stendur að henni. Slembilukka samanstendur af þeim Bryndísi Ósk Ingvarsdóttur, Laufey Haraldsdóttur og Eygló Höskuldsdóttur og er sýningin innblásin af þeirra eigin loddaralíðan í sviðslistaheiminum. Þær Bryndís og Laufey komu í þáttinn í dag og ræddu við okkur um sýninguna og loddaralíðan.

Félagsráðgjafafélag Íslands stóð fyrir yfir 30 málstofum og erindum s.l. föstudag um málefni sem tengjast vinnu og rannsóknum félagsráðgjafa. Vilborg Oddsdóttir, félagsráðgjafi hjá Hjálparstarfi kirkjunnar, var ein þeirra sem fluttu þar erindi, hennar erindi bar yfirskriftina Mannréttindi jaðarhópa - valdefling þeirra sem standa höllum fæti. Þar talaði hún um hlutverk félagsráðgjafa til dæmis með því að taka þátt í stefnumótun stjórnvalda, mótmæla óréttlátri stefnu og framkvæmd hennar er varðar jaðarsetta hópa samfélagsins og aðra minnihlutahópa sem þarfnast opinbers stuðnings til þess að njóta félagslegs réttlætis og mannréttinda. Vilborg kom í þáttinn í dag og sagði okkur meira frá þessu.

Á Klúku í Miðdal við Steingrímsfjörð búa hjónin Unnsteinn Árnason og Íris Guðbjartsdóttir. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, heimsótti þau hjón í upphafi sauðburðar og ræddi við Unnstein í fjárhúsinu um störf bóndans og sérstaklega um vinnu Unnsteins við að græða upp landið.

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Í fyrsta skipti hefur náðst ljósmynd af risasvartholinu sem er í miðju vetrarbrautarinnar okkar en stjörnufræðingar segja að hún veiti mikilvægar upplýsingar um eðli risasvarthola. Sævar Helgi Bragason, ritstjóri Stjörnufræðivefsins, kom í þáttinn og fræddi okkur um þessi fyrirbæri og mikilvægi þessarar myndar og hvaða mikilvægu upplýsingar það eru sem hægt er að lesa úr svona mynd.

Það er mikilvægt að kveikja neista hjá nemendum og nú er boðið uppá námskeið fyrir kennara og nemendur um mikilvægi þess og að nemendur læri að virkja það afl sem býr innra með þeim. Að læra að þekkja eigin styrkleika og hæfileika nýtist þeim á lífsleiðinni og gerir þau betur í stakk búin/n til dæmis til að fá vinnu við hæfi. Helga Marín Bergsteinsdóttir markþjálfi og fyrirlesari kom í þáttinn í dag og sagði okkur frekar frá þessu.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var svo söngkonan Ragnheiður Gröndal. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hennar, hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Nefndi hún bækur til dæmis eftir Júlíu Margréti Einarsdóttur, Auði Jónsdóttur, Yrsu Sigurðardóttur, Halldór Laxness og Þórberg Þórðarson.

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Arnar Eggert Thoroddsen, doktor í tónlistarfræði, blaðamaður og gagnrýnandi. Hann er aðjúnkt við Háskóla Íslands þar sem hann er umsjónarmaður grunnnáms í fjölmiðlafræði. Eins og við gerum alltaf með föstudagsgesti byrjuðum við á því að fara með honum aftur í tímann og skoða aðeins æskuna og uppvöxtinn og ferðalagið í gegnum lífið til dagsins í dag. En svo erum við auðvitað stödd inni í miðjum Eurovision keppninni og þá var ekki komist hjá því að ræða við hann um hana. Eurovision í gegnum tíðina og auðvitað keppnina í ár, þar sem Beta, Elín, Sigga og Eyþór stíga á svið annað kvöld á úrslitakvöldinu í höllinni í Tórínó.

Í matarspjalli dagsins skoðuðum við aðeins hvað er boðið upp á á kosningarskrifstofum í aðdraganda kosninga. Við hringdum vestur á Ísafjörð í Guðrúnu S. Matthíasdóttur, eða Gunnu Siggu, en hún er kölluð tertudrottning Vestfjarða. Kosningakaffi, bakkelsi og tertur í matarspjalli dagsins.

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR

Sérfræðingur Mannlega þáttarins í þetta sinn var hlauparinn Arnar Pétursson. Arnar er margfaldur Íslandsmeistari í langhlaupum og höfundur Hlaupabókarinnar. Við ræddum við hann í fyrri hluta þáttarins um það að koma sér í gang að hlaupa og ganga og hreyfa sig. Arnar er mikill viskubrunnur þegar kemur að hlaupum og hreyfingu og hans reynsla sem afrekshlaupari og þjálfari nýtist vel þegar hann ráðleggur byrjendum jafnt sem lengra komnum á því sviði. Og í seinni hluta þáttarins svaraði Arnar spurningum sem hlustendur sendu inn í netfang þáttarins,[email protected]. Spurningarnar snéru meðal annars að hlaupahraða, göngutúrum, mismunandi brennslu, mataræði o.fl.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON