Opowieść o Rossie – miejscu, gdzie milczenie ma głos, gdyż mówi kamieniem, a pamięć staje się światłem; O ludziach, którzy strzegą przeszłości Wilna i uczą, że historie nie umierają.

Rysuje się perspektywa poważnych niepokojów wewnętrznych, gdyby ukraińskie władze uległy naciskom zewnętrznym ws. ustępstw terytorialnych na rzecz Rosji - mówi prezes Fundacji Dziękujemy Za Wolność Adam Zawadzki. 

Centra Zdrowia Psychicznego miały być przełomem w polskiej psychiatrii – bliskie pacjentowi, elastyczne, oparte na lokalnych potrzebach. Po siedmiu latach od ich uruchomienia połowa kraju korzysta z nowego modelu, ale wciąż w ramach pilotażu. Środowisko ekspertów i pacjentów coraz głośniej domaga się decyzji o jego pełnym wdrożeniu.

Reforma, która utknęła

Centra Zdrowia Psychicznego to dobry kierunek, ale wciąż funkcjonują jako pilotaż. Upłynęło siedem lat, połowa Polski jest objęta ich działalnością, ale w ramach testu. Jeśli test obejmuje już połowę Polaków, to chyba przestał być testem

– powiedział w Odysei Wyborczej Radia Wnet Balicki.

Jak zaznaczył, Ministerstwo Zdrowia „po raz trzeci przedłuża pilotaż zamiast wprowadzić reformę systemową”, mimo licznych badań naukowych potwierdzających skuteczność nowego modelu.

Koszt niewielki, zysk ogromny

Zaburzenia psychiczne to pierwsza przyczyna kosztów ZUS z tytułu niezdolności do pracy. Wprowadzenie centrów w całym kraju kosztowałoby około 1,2–1,5 miliarda złotych – to promil budżetu NFZ, który sięga 200 miliardów. Ale tę decyzję musi podjąć minister albo premier

– stwierdził.

Były minister zwrócił też uwagę na dzieci i młodzież.

70–80 procent problemów dorastania to sprawy psychologiczne, nie psychiatryczne. Nie tabletka, nie wizyta u psychiatry, tylko rozmowa, wsparcie psychologiczne, najlepiej tam, gdzie problemy się rodzą – w szkole, rodzinie, środowisku

– wskazał.

Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego. To stara prawda WHO, ale ciągle aktualna. Jeśli decyzji politycznej nie będzie, pozostaje nacisk społeczny. W przeciwnym razie grozi nam marginalizacja psychiatrii

– ostrzegł Marek Balicki.

W Radiu Wnet Krzysztof Winkler z Warsaw Enterprise Institute mówił o aferze szpiegowskiej w Wielkiej Brytanii, gdzie dwóch pracowników parlamentu zostało oskarżonych o przekazywanie informacji chińskim agentom. Sprawy jednak nie udało się zakończyć, a – jak zauważył dr Winkler – „rząd i prokuratura przerzucają się odpowiedzialnością za fiasko postępowania”.

W jego ocenie brytyjski rząd od lat stawia interesy z Pekinem ponad bezpieczeństwo. Dodał, że tak było za Johnsona, Sunaka i tak jest za Starmera

„Chińczycy kupują wpływy grantami i narracją”

To nie tylko klasyczne szpiegostwo. Chińczycy finansują granty, wspierają akademików i promują swoją wizję świata. Pokazują siebie jako nieuchronnego hegemona – wskazał.

Według niego taka „miękka” ekspansja jest trudna do zwalczania, bo działa w sferze idei, a nie w laboratoriach czy biurach.

Bezpieczeństwo musi wrócić do polityki gospodarczej. Nie można wierzyć, że wielkie korporacje czy sąsiedzi zawsze będą działać w naszym interesie – dodał.

Podmioty uzależniające świadczenie usług cyfrowych od jednego miejsca powinni być przygotowani na najgorsze scenariusze - mówi prezes Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń. 

Francuska sieć Carrefour, obecna w Polsce od ponad 25 lat i prowadząca około 800 sklepów w różnych formatach – według medialnych doniesień – rozważa sprzedaż swoich aktywów w naszym kraju. Jak informowały media branżowe, nabywcą może być firma z kapitałem ukraińskim, co wzbudziło szeroką dyskusję o strukturze własnościowej polskiego rynku handlu detalicznego.

Do sprawy odniósł się w Poranku Radia Wnet europoseł PiS i były minister rozwoju Waldemar Buda. Jak przypomniał, za jego czasów w resorcie rozwoju funkcjonował plan budowy Polskiego Holdingu Spożywczego, który miał konsolidować państwowe firmy z branży rolno-spożywczej i wzmocnić krajowy kapitał na rynku handlu detalicznego.

Zunifikowaliśmy wszystkie spółki Skarbu Państwa w tym sektorze. To była baza wypadowa do zakupów i wzmocnienia polskiego rynku. Gdybyśmy wtedy mieli ofertę na zakup Carrefoura, kupilibyśmy go w pięć minut
– mówił Buda.

Według niego kilka lat temu nie było chętnych na sprzedaż, bo rynek był rozgrzany – w Polsce rosła konsumpcja, a napływ uchodźców z Ukrainy zwiększał obroty sieci handlowych. Dziś, gdy branża jest „schłodzona”, sytuacja się odwróciła: słabsi gracze się wyprzedają, ale – jak dodaje – rząd nie wykorzystuje tego momentu.

„Orlen już by to zrobił”

Buda podkreślił, że jeszcze niedawno Orlen miał potencjał do takich akwizycji, jednak po zmianach w kierownictwie – jego zdaniem – „utracił gospodarcze ambicje”.

Orlen zamienił się dzisiaj w podmiot, który zajmuje się wyłącznie paliwem, a który traci na znaczeniu z punktu widzenia gospodarczego, a nie wchodzi w nowe rynki, nie szuka swojej drugiej szansy. Petrochemię zablokował w inwestycjach, natomiast nie robią nic, jeśli chodzi o budowanie tego rynku, no bo takiego myślenia nawet nie ma
– ocenił.

Według Budy przejęcie dużej sieci sprzedaży byłoby nie tylko przedsięwzięciem biznesowym, lecz także narzędziem równoważenia relacji między producentami a detalistami.

Dziś wielkie sieci jak Biedronka czy Lidl dyktują ceny i warunki. Polski podmiot działałby inaczej – wspierałby rodzimych producentów, tworzył grupy zakupowe, wzmacniał rolników – dodał.

Europoseł Prawa i Sprawiedliwości Waldemar Buda naprostowuje hasło Platformy Obywatelskiej "robimy, nie gadamy". Polityk uważa, że to, czym realnie zajmuje się PO, to okłamywanie wyborców.

W Poranku Radia Wnet poseł PiS Tomasz Zieliński, członek sejmowej Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu, odniósł się do wyników analiz dotyczących ostatniej kampanii prezydenckiej. Jak mówił, zarówno raport Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, jak i opracowanie Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, wskazują na poważne uchybienia i brak równowagi w przekazie medialnym.

Raport KRRiT obnażył prawdę – od stycznia do czerwca w głównym wydaniu wiadomości nie było ani jednej pozytywnej informacji o Karolu Nawrockim. To już nie jest informacja, tylko dezinformacja – zaznaczył.

Konferencja o informacji i dezinformacji

Poseł mówił też o rozpoczynającej się w poniedziałek w Tomaszowie Lubelskim konferencji „Między informacją a dezinformacją”.

W natłoku informacji chcemy pokazać głos niezależnych dziennikarzy, działaczy społecznych, ludzi, którzy stoją na straży wolności słowa. Konferencja jest skierowana do wszystkich, ale przede wszystkim do młodzieży. Chcemy, by młodzi ludzie podchodzili krytycznie do tego, co widzą w internecie. Pokazujemy, jak łatwo manipulować odbiorcą – dorosłym i młodym
– wskazał.

Konferencja obejmuje panele o kampanii prezydenckiej, imigracji, mediach społecznościowych i roli mediów publicznych w kształtowaniu świadomości. Wśród gości pojawią się dziennikarze, eksperci oraz przedstawiciele środowisk akademickich.

Poseł zaznaczył, że celem konferencji nie jest indoktrynacja, lecz nauka samodzielnego myślenia.

Nie chcemy młodych ludzi kształtować według poglądów politycznych. Chcemy pokazać, jak odróżnić fakt od manipulacji
– mówił.

W Poranku Radia Wnet Józef Orzeł ocenił, że Donald Tusk kontynuuje probrukselską i proniemiecką linię sprzed lat, bowiem “jego polityka nie zmieniła się ani o jotę”. Wskazał, że szef rządu korzysta z bliskich relacji z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen. W ocenie Orła skutkiem tego kursu będzie osłabienie pozycji Polski w unijnym budżecie i dalsze podporządkowanie decyzjom Niemiec.

Jednym z przykładów tej zależności – zdaniem naszego rozmówcy – jest sposób, w jaki premier reaguje na kwestie gospodarcze. Orzeł przypomniał wystąpienie Donalda Tuska w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie premier przekonywał, że Polska nie odczuje skutków umowy handlowej z państwami Ameryki Południowej.

To właśnie takie hasła pokazują oderwanie rządu od realiów. Umowa Mercosur oznacza dopływ taniej żywności z krajów, które nie muszą przestrzegać unijnych norm. Rolnicy w Europie nie będą w stanie z tym konkurować

– dodał.

Finanse państwa i codzienność obywateli

Według Józefa Orła rząd Tuska powtarza błędy poprzedników, ale z mniejszymi dochodami i większym ryzykiem zadłużenia.

Budżet ma takie same wydatki jak za rządów PiS, lecz administracja słabiej pilnuje podatków

– ocenił.

Jego zdaniem dopiero pogarszająca się sytuacja finansowa zwykłych Polaków może przynieść polityczne konsekwencje.

Dopóki ludzie nie zobaczą dna w portfelach, będą wierzyć w propagandę sukcesu. Ale kiedy zacznie brakować do pierwszego – wszystko się zmieni

– wskazał.

Chiny i geopolityczna gra o metale

W drugiej części rozmowy Orzeł odniósł się do rozpoczętego w Pekinie czwartego plenum Komunistycznej Partii Chin. Jego zdaniem decyzje Xi Jinpinga mogą w najbliższych latach przełożyć się na światową gospodarkę – również na Polskę.

Pekin rozpoczął wojnę ekonomiczną z Zachodem, ograniczając eksport metali ziem rzadkich, których kontroluje ponad 90 procent

– wyjaśnił. Według Orła to forma nowoczesnego szantażu technologicznego, który szczególnie uderzy w Europę.

W tym kontekście Polska ma – jak zauważył – pewne atuty, ale również ograniczenia. Położenie logistyczne, w tym terminal w Małaszewiczach, mogłoby uczynić nas ważnym punktem na Nowym Jedwabnym Szlaku, jednak rząd – jego zdaniem – nie potrafi wykorzystać tego potencjału.

Kiedy Polska zamknęła granicę z Białorusią, chiński minister przyleciał natychmiast, a Tusk po kilku dniach granicę otworzył. To pokazuje, że Pekin potrafi błyskawicznie postawić nas do pionu

– zauważył Orzeł.

Według gościa Poranka Radia Wnet rządząca koalicja Donalda Tuska zastąpiła politykę realną ideologiczną – liberalno-lewicową agendą.

To ma zastąpić realną politykę i to ma być ta polityka. Związki partnerskie mają być podstawowym wymogiem nowoczesnego państwa – oczywiście w cudzysłowie

– komentował.

Wildstein ostrzegł, że projekt związków partnerskich to nie marginalny gest, lecz kolejny etap rozmontowywania instytucji rodziny.

Jeśli młodzi ludzie mogą wiązać się umownie i dostawać te same przywileje, co małżeństwa, to po co mają się wiązać na stałe? Po co brać odpowiedzialność za dzieci?

– pytał.

Dziennikarz wskazał, że w oficjalnych dokumentach unijnych coraz częściej znika pojęcie rodziny, a zastępują je kategorie „państwa” i „dzieci”.

„Prawica skolonizowana przez lewicę”

Wildstein szerzej odniósł się do zjawiska, które – jak mówi – obejmuje całą zachodnią klasę polityczną.

Partie konserwatywne w Europie – torysi, CDU, republikanie we Francji – zostały skolonizowane przez liberalną lewicę. Przestały mieć tożsamość. W Polsce dzieje się to samo

– mówił.

Jego zdaniem politycy klasycznego centrum-prawicy ulegają modzie i naciskom środowisk ideologicznych, co powoduje zatarcie różnic między partiami.

Nie ma wyboru – bo co z tego, że mamy formalną lewicę i formalną prawicę, skoro one się od siebie niczym nie różnią poza twarzami liderów

– wskazał gość Katarzyny Adamiak.

Edukacja i „dobrostan bez wychowania”

Drugim obszarem krytyki stała się polityka edukacyjna minister Barbary Nowackiej. Jego zdaniem system, który koncentruje się na emocjach i dobrostanie, przestaje wychowywać i przygotowywać do życia.

Szkoły nie będą uczyły zasad, tylko dobrostanu. Tworzenie takich sztucznych rajów powoduje, że młodzi ludzie będą zupełnie nieprzygotowani na starcie z rzeczywistością

– ocenił.