Rinne an Dr Fangzhe Qiu, agus a bhean chéile, iarracht a shaoránacht a bhaint amach sa tír seo trí Ghaeilge – ach bhí an-deacrachtaí acu. Thuig an Dr Qiu agus a bhean chéile go láithreach go mbeadh sé dúshlánach an sprioc seo a bhaint amach. Céard go díreach a tharla? Labhraíonn an Dr Qiu le Ciarán Dunbar faoina haistear teanga agus faoin saol atá aige in Éirinn le fiche bliain anuas. Láithreoir: Ciarán Dunbar Léiritheoir: Róisín Ní Mhaoláin Foclóir: Dícheall - Best endeavour. Mionlach - minority an Ísiltír - the Netherlands Dochtúireacht - Doctorate an Pholainn - Poland Dúchais - Native Éagsúlacht - Diversity Saoránacht - Citizenship Conspóid - Controversy Intinn oscailte – open-minded Imirce - Migration Spaisteoireacht - Meandering Caipitlíoch - Capitalist Léargas - Insight Saineolaí- Expert Faoin tuath - Countryside

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Cá mbeimis gan CLG agus cluichí Gaelacha? An CLG ar an bhfód le 150 bliain agus in éineacht leis tá an LGFA – peil na mban - atá 50 bliain ar an saol anois. On this episode of Seachtain - le Ciarán Dunbar tá Paul Rouse, Ollamh in UCD a dhíríonn isteach ar an stair spóirt - agus Hayley Kilgallon, mic léinn PhD ar an LGFA. Foclóir: Foinse - source Iomáint - hurling Deighilt – split Caid: Another name for Gaelic football, usually referring to pre-codified varieties in the south west of Ireland Bunchloch – foundation Nua-aoiseach - modern Oidhreacht – heritage Rogha – choice Ionannas - equality

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gráinne Ní Aodha and Conchúr Ó Faoláin join Ciarán Dunbar with their take on the European Election in Dublin. Tá 23 iarrthóir ag seasamh i dtoghcheantar na hEorpa i mBaile Átha Cliath. Tá ceithre shuíochán le líonadh agus tá triúr den cheathrar atá ann anois ag seasamh arís. Cé hiad na hiarrthóirí seo, cad é na hábhair is mó atá tábhachtach do vótálaithe na príomhchathrach agus cad atá na pobalbhreitheanna ag cur in iúl dúinn? Léirithe ag Róisín Ní Mhaoláin agus Tessa Fleming Some words you may find useful: Feachtasaíocht - campaigning Ag filleadh - returning Ardnósach - snobby Suntasach - considerable Tithíocht - housing Daonlathach - democratic Díospóireachtaí - debates Reachtaíocht - legislation Toghcheantar - constituency Míchruinn - inaccurate Smaointeoireacht - thinking an Úcráin - Ukraine Liobrálach - liberal Eite dheas – right wing

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ar an 7ú Mheitheamh, beidh deis ag pobal na hÉireann vótaí a chaitheamh sna toghcháin áitiúla agus Eorpach. Tá líon mór iarrthóirí ainmnithe sna toghcháin Eorpach ach níl ach 14 shuíochán ar fáil sa chás seo. Labhair Ciarán Dunbar leis na hiriseoirí John Downing agus Áine Ní Bhreisleáin faoin dá toghcheantar taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath. Foclóir: Toghcheantar - constituency Canbhás - canvas Bruachbhaile - suburb Inimirce – immigration Stocaireacht - lobbying Iarrthóir - candidate Tithíocht - housing Fealsúnacht - philosophy Bileoga - leaflets Buille faoi thuairim - guess Go rialta - regularly Fear gnó - business man Ionadaíocht - representation Conspóideach - controversial Neamhspleách - independent Deighilt - division

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tháinig sé chun solais go raibh an PSNI ag déanamh monatóireacht ar thaifid ghutháin iriseoirí ar leith ó Thuaidh. Iriseoirí a bhí ag tógáil achrainn faoin fhórsa – de réir an fhórsa féin. Tá Ceardchumann na n-Iriseoirí, dlíodóirí agus anois – Amnesty International ag éileamh go mbeadh fiosrúchán ann maidir leis an PSNI a bheith ag déanamh faireachais ar iriseoirí. Labhair Ciarán Dunbar le Tessa Fleming. Foclóir: Fórsaí slándála - security forces Spiaireadóireacht - spying Claonpháirteachas - Collusion Faireachas – surveillance Ag éileamh – demanding Ceardchumann – trade union Lámh in uachtar – the upper hand Cinsireacht – censorship Ball – member Dlíodóirí - lawyers Conspóideach - controversial Iachall a chur ar – to force

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ar an 17ú Bealtaine 1974, réab trí phléascadh ollmhóra trí chroílár Bhaile Átha Cliath agus phléasc buama eile taobh amuigh de theach tábhairne i mBaile Mhuineacháin. 50 bliana ar aghaidh, labhraíonn Caoimhín Ó Lochlainn faoi na cuimhní atá aige faoina mháthair agus an troid ar son na fírinne. Foclóir: Réab - erupt Pléascán - blast Rabhadh - warning Go sonrach – in detail Eachtra - incident Sochraid - funeral Troscán - furniture Spiorad – spirit Coitianta - common Aird – attention Fiosrúchán - investigation Easpa – a lack of Feachtas – campaign Níos leithne - wider Níos doimhne – deeper Comóradh - commoration

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá suíomh nua Gaeilge lonnaithe sa Rúis ach tá amhras ann gur iarracht lag ar bholscaireacht atá ann. Tá ‘An Rúis Inniu’ ar fáil ar an suíomh ‘Pravda-IE'’. Ach an féidir linn na scéalta atá á phlé a chreidiúint? Céard go díreach é an mífháisnéis? Ar cheart dúinn imní a bheith orainn anseo in Éirinn nó an é gur chóir léamh faoi dhearcadh na Rúise? Láithreoir: Ciarán Dunbar Aíonna: Cathal Mac Coille agus Emmet Ryan Foclóir: Bréagfháisnéis - false information Bolscaireacht – propaganda Infheistíocht - investment Cinsireacht – censorship Slógadh - mobilization Doléite - illegible Paindéim - pandemic Dallamullóg - deception Dochar – harm Contráilte - incorrect Beochraoladh – live transmission Intleachtúil - intellectual Eagarthóir - editor Barraíocht - excess Seafóideach - farcical Ráflaí - rumours Mionlach – minority

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá teannas polaitiúil idir Éirinn agus an Ríocht Aontaithe arís is é inimirce is cúis leis. Maíonn rialtas na hÉireann go bhfuil an-chuid iarrthóirí tearmainn ag teacht isteach thar an teorainn agus go bhfuil an ceart ag Éirinn iad a chur ar ais arís. Tá an RA ag rá nach nglacfaidh siad leo agus gur fianaise é seo go bhfuil ‘Scéim Ruanda’ ag feidhmiú go maith. Láithreoir: Ciarán Dunbar Aíonna: Ursula Ní Shabhaois agus Amy Ní Riada Foclóir: Mídhleathach - illegal Ag lorg tearmann – seeking asylum Teifigh – refugees Dídeanaí - refugees Bagairt - threat Díspreagadh - deter Inimirce - immigration Dodhéanta - impossible Ualach - burden céasadh intinne – mental torture Deachtóir - dictator Daonlathach – democratic Is leochailí - most vulnerable An Chúirt Uachtarach - Supreme Court Cinedhíothú - Genocide Treibheanna - Tribes

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá teannas polaitiúil idir Éirinn agus an Ríocht Aontaithe arís is é inimirce is cúis leis. Maíonn rialtas na hÉireann go bhfuil an-chuid iarrthóirí tearmainn ag teacht isteach thar an teorainn agus go bhfuil an ceart ag Éirinn iad a chur ar ais arís. Tá an RA ag rá nach nglacfaidh siad leo agus gur fianaise é seo go bhfuil ‘Scéim Ruanda’ ag feidhmiú go maith.

Láithreoir: Ciarán Dunbar

Aíonna: Ursula Ní Shabhaois agus Amy Ní Riada

Foclóir:

Mídhleathach - illegal

Ag lorg tearmann – seeking asylum

Teifigh – refugees

Dídeanaí - refugees

Bagairt - threat

Díspreagadh - deter

Inimirce - immigration

Dodhéanta - impossible

Ualach - burden

céasadh intinne – mental torture

Deachtóir - dictator

Daonlathach – democratic

Is leochailí - most vulnerable

An Chúirt Uachtarach - Supreme Court

Cinedhíothú - Genocide

Treibheanna - Tribes

Cúisíodh Lucy Letby i 2023 as seachtar leanbh a rugadh roimh am a dhúnmharú agus as iarrachtaí a dhéanamh seisear eile a mharú. Tharla na hionsaithe idir 2015 agus 2016. Tá Letby os comhair na cúirte agus í ag iarraidh achomhairc. Labhair Seachtain leis an iriseoir Emer Moreau faoin chás. Foclóir: Comharthaí – signs Aonad – unit Dé réir cosúlachtaí – by all appearances Ag dul amú – going wrong Láithreach – immediately Leathchúpla – one twin Athshlánú – resuscitate Nimhiú – poisoning Cárta comhbhróin – sympathy card Gan rabhadh – without warning Coireanna uafásacha – horrible crimes Gabh na póilíní uirthi – the police arrested her Imscrúdú – investigation

See omnystudio.com/listener for privacy information.