Szafa Melomana

Gdy Gabriel Fauré przyszedł na świat, swoje późne utwory pisał Fryderyk Chopin. Gdy zmarł, nowatorscy nie byli już Liszt czy Wagner, ale Schönberg, druga szkoła wiedeńska, jazz i muzyka atonalna. Był łącznikiem – jego twórczość stanowiła pomost między epokami. Choć sam pozostawał do pewnego stopnia wierny przeszłości i stylistyce salonu artystycznego belle époque, zachowywał otwarty umysł, eksperymentował i wspierał twórców poszukujących i przełamujących ograniczenia systemu tonalnego, m.in. Ravela, który był jego uczniem. 4 listopada minęła setna rocznica śmierci Gabriela Fauré. Zapraszam na pierwszą część opowieści o nim i jego muzyce.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Dlaczego artyści w Polsce zarabiają tak mało? Autorzy raportu "Policzone i Policzeni" mówią wprost - sytuacja jest dramatyczna! Jak wygląda praca muzyków i z czym muszą się mierzyć? Jaką rolę w tym wszystkim odgrywają media społecznościowe i sztuczna inteligencja?

Nie ma dzisiaj krytyki muzycznej poza nowymi mediami. Nawet jeśli tekst wydrukowany jest tylko na papierze, a audycja wyemitowana tylko na żywo w eterze, współczesne narzędzia pozwalają prędko przenieść treść do internetu, gdzie zacznie ona żyć swoim życiem. Media społecznościowe stanowią nieodłączną, ekspansywną część naszego życia i wpływają na to, jak uprawia się krytykę muzyczną. Nie będzie niespodzianką, jeśli powiem, że wpływ ten nie jest korzystny. O tym porozmawiamy w nowym odcinku.

Karol Nepelski i Maria Sławek - Unfollow

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Od kompletnego zapomnienia do fanatycznego uwielbienia – długą drogę przeszła twórczość Jana Sebastiana Bacha w XIX wieku. Gdy zaczynało się dziewiętnaste stulecie, ukazała się pierwsza i wówczas jedyna biografia lipskiego kantora pióra Johanna Nikolausa Forkela. Gdy się kończyło, książek było już ponad 200, istniało Towarzystwo Bachowskie (nie jedno) i na ukończeniu była kompletna edycja jego dzieł. Co sprawiło, że Bach zafascynował romantyków – twórców, którzy mieli na sztandarach walkę z tradycją, ładem i konwencjami w muzyce i literaturze?

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Muzyka w odcinku:

1. F. Liszt, „Fantazja” z „Fantazji i fugi na temat B-A-C-H”, wyk. Zeynep Ucbasaran (fortepian), 2005.

2. J.S. Bach, „Toccata” z „Toccaty d-moll doryckiej” BWV 538, wyk. James Kibbie

3. J.S. Bach, „Toccata” z „Toccaty d-moll” BWV 565, wyk. James Kibbie.

4. F. Meldessohn, „Fuga” z „Preludium i fugi c-moll op. 37 nr 1, wyk. Bernhard Schneider.

5. R. Schumann, „I Preludium i fuga B-A-C-H”, wyk. Wiktoria Ryńska.

6. J.S. Bach, „Grave” z „Sonaty skrzypcowej a-moll” BWV 1003, transkr. skrzypcowa Ferdinanda Davida, wyk. Zbigniew Pilch (2024).

7. J.S. Bach, „Preludium C-dur” z I t. DWK, wyk. Walter Gieseking (1949).

8. F. Chopin, „Preludium C-dur” z 28 Preludiów op. 28, wyk. Alfred Cortot (1942).

9. J.S. Bach Aria z kantaty „Wiederstehe doch der Sünde” BWV 54, transkrypcja fortepianowa i wykonania Víkingur Ólafsson (live, 2019).

Największe na świecie jednostkowe archiwum pieśni obozowej stworzone zostało przez jednego człowieka, który 5 lat siedział w KL Sachsenhausen – Aleksandra Kulisiewicza. Straszliwe przeżycia obozowe odcisnęły piętno na jego życiu. Dzięki swojej znakomitej pamięci najpierw wyniósł z obozu kilkaset wierszy i pieśni, a następnie przez ponad trzy dekady ten zbiór uzupełniał. Zwany bardem kacetów i synem śmierci za swoją życiową misję obrał zachowanie pamięci o bestialsko pomordowanych więźniach obozów koncentracyjnych. Pieśni nie tylko zbierał, ale także je wykonywał, robiąc to w sposób tak poruszający, że do dziś ich słuchanie jet ogromnym wyzwaniem. W Polsce o Kulisiewiczu mówi się niewiele. Czas to zmienić. Oto jego historia.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Badania Narodowego Centrum Kultury dotyczące uczestnictwa Polaków w kulturze nie pokazały niczego nowego - tylko 3-4% ludzi regularnie chodzi na koncerty festiwalowe, do filharmonii oraz opery i stan rzeczy nie zmienił się specjalnie od 2019 roku. Dlaczego tak jest? Co z tym zrobić? Jaką rolę odgrywa edukacja? O tym wszystkim w 10. odcinku LIVE nagranym u progu nowego sezonu koncertowego 2024/2025.
To nie wszystko - w odcinku także o tym, gdzie szukać interesujących koncertów solowych innych niż najpopularniejsze oraz o pułapkach nadmiernego przywiązania do historycznych instrumentów.

Badania NCK:

1. Uczestnictwo Polaków w kulturze w 2023 roku.

2. Preferencje muzyczne.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Renesans był epoką, która wprowadziła muzykę na nowoczesne tory. To wtedy wynaleziono druk, który zrewolucjonizował dystrybucję muzyki, zmienił rolę kompozytora oraz wykonawcy, a także spopularyzował muzykowanie amatorskie i naukę muzycznego rzemiosła. Renesans dowartościował także słowo, które w tej epoce zaczęło determinować styl muzyki. Ta epoka wytworzyła wielu wspaniałych twórców, jednak ani oni, ani ich utwory nie mają tak kultowego statusu jak kompozytorzy późniejsi, i nie mówię o klasykach jak Beethoven czy Mozart, romantykach jak Brahms czy Mendelssohn, ale nawet twórcach dawnych, jak Bach czy Vivaldi. Wielu słuchaczom muzyczna mowa sprzed 500 lat wydaje się obca. W tym odcinku spróbujemy to zmienić i przybliżyć jej historię oraz gramatykę.

Pomogą mi w tym wykonawcy – po solowej części podcastu zapraszam na rozmowę z założycielami najmłodszego polskiego zespołu specjalizującego się w renesansowej polifonii wokalnej: Antoniną Rudą i Markiem Opaską z Polyphonica Ensemble.

Rozmowa Karoliny Kolinek-Siechowicz z Jessem Rodinem

Bartłomiej Gembicki o mitologizowaniu Josquina

Karolina Kolinek-Siechowicz o Nymphes des bois Josquina

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Czy świat, który nas otacza, może zamienić się w piekło? Czy to, co normalne i dobre może naraz zniknąć i zostać zastąpione przez strach, który wygląda z każdego kąta? Strach, którego nie przykryje ani poświęcenie się pracy, ani życie rodzinne, ani romanse? Życie Hugo Distlera, kompozytora, który swoją karierę zaczynał, gdy w Niemczech do władzy doszli naziści, pokazuje, że tak. Był utalentowanym twórcą luterańskiej muzyki sakralnej, jednym z tych, którzy tchnęli w nią nowego ducha po dziesiątkach lat stagnacji w XIX wieku. Był świetnym organistą i klawesynistą, jednym z prekursorów wykonawstwa historycznego. To on z założoną przez siebie Esslingen Sing-Akademie wykonał „Orfeusza” Monteverdiego. Żył jednak zbyt krótko, by w pełni rozwinąć skrzydła, by jego nazwisko zyskało sławę, o którą walczył. Żył krócej niż Mozart. Pokonała go nowa totalitarna rzeczywistość, z którą ani nie potrafił się dogadać, ani jej przeciwstawić.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

„Nie ma wolności bez dyscypliny” – mówiła podobno jedna z najważniejszych nauczycielek muzyki XX wieku. Do salonu Nadii Boulanger przy Rue Ballu 36 w Paryżu oraz do letniej szkoły w Fontainebleau, którą kierowała po wojnie, pielgrzymowały tysiące adeptów sztuki dźwięku z całego świata, nie tylko kompozytorów, ale także śpiewaków i instrumentalistów, którzy wywarli ogromny wpływ na muzykę współczesną i to w różnych jej aspektach. Uczył się u niej zarówno Daniel Barenboim, jak i Astor Piazzolla, Aaron Copland, ale i Philip Glass, Virgil Thomson, ale i Quincy Jones. Ogromne znaczenie miała dla muzyki polskiej. U progu Warszawskiej Jesieni większość czołowych twórców zrzeszonych w Związku Kompozytorów Polskich była jej uczniami. Czego uczyła Nadia Boulanger? Skąd wzięła się ta sława, która zaowocowała tysiącami anegdot i mitologizację „Mademoiselle”. Wreszcie – jak ta nauka wytrzymała próbę czasu? O tym wszystkim w najnowszym odcinku!

 Artykuły Beaty Bolesławskiej-Lewandowskiej o listach Zygmunta Mycielskiego dostępne są w „Ruchu Muzycznym”:

* część 1

* część 2

Artykuł Krzysztofa Meyera w „Dwutygodniku”.

Podcastu można wysłuchać także na Breaker, Pocket Casts, RadioPublic oraz Apple Podcasts. Jest dostępny także na YouTube.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Ponad 45 milionów sprzedanych płyt, 500 platyn, koncerty na 5 kontynentach, własna orkiestra i ogromny majątek, w tym stradivarius. Skala sukcesu André Rieu jest ogromna. Niektóre media okrzyknęły go „rewolucjonistą muzyki klasycznej”, który do tej „trudnej” sztuki potrafi przyciągnąć dziesiątki tysięcy nowych odbiorców. Pogląd ten jest całkowicie fałszywy. Rieu nie jest żadnym rewolucjonistą, nie przyciąga także nowej publiczności do sal koncertowych. Prawdopodobnie jest wręcz odwrotnie. Z jednym jednak trzeba się zgodzić: jest szalenie popularny. To mówi wiele zarówno o nim, jego pomyśle na muzyczny biznes, jak i o publiczności. Nazywany jest „królem walca”, choć to nie pierwszy artysta, który ten tytuł otrzymał. Udamy się zatem w tym odcinku w podróż do XIX-wiecznego Wiednia, aby odnaleźć źródła sukcesu Rieu i prześledzić karierę jego poprzedników – dynastii Straussów.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Muzyka w odcinku:

1. J. Strauss, „Weib, Wein und Gesang”, wyk. Marek Weber i jego orkiestra (1927).

2. J. Strauss, „Waltz Medley”, US Air Force Band aranż. Charles Granofsky.

3. Fragmenty występów André Rieu i Johann Strauss Orchestra w Bukareszcie i Wiedniu.

4. J. Strauss, „Tritsch-Tratsch Polka”, wyk. Akkordeonorchester Hof, aranż. Christoph Waghubinger.