Album Medusa của diva Annie Lennox chính thức bước sang tuổi 30 vào năm 2025. Tuyển tập ca khúc trong Medusa đã nghĩa lại cover tác phẩm kinh điển qua nhãn quan của diva hàng đầu.

Tầm vóc diva nước Anh

Anniex Lennox là trụ cột, ca sỹ/nhạc sỹ chính của nhóm nhạc Eurythmics, Anh Quốc cùng với tay guitar kiêm nhạc sỹ Dave Steward. Bộ đôi gặt hái thành công vang dội trong thập niên 1980 nhờ các bản hit như Sweet Dream, Here comes the rain theo trào lưu synth-pop, new wave.

Sinh năm 1954 tại Aberdeen, Scotland (Anh), bà tạo ấn tượng mạnh nhờ phong cách nổi loạn: tóc ngắn, nhuộm màu cam, mắt tô chì đen lạnh lùng. Sau thành công của nhóm Eurythmics, Annie Lennox tách ra hát solo bằng album kinh điển Diva (1992). Abum này được giới phê bình và khán giả đón nhận nồng nhiệt với nhiều bản hit như Why (Tại sao), Walking on broken glass (Bước trên thủy tinh vỡ). Nhờ chất giọng contralto, Annie có dấu riêng bản sắc giọng và ca khúc đậm chất thơ với nhà sản xuất Stephen Lipson. Các ca khúc gắn tới tên tuổi bà được chăm chút kỹ lưỡng từ giai điệu, ca từ, phối khí. Đáng chú ý  Annie Lennox là đồng tác giả sáng tác nhiều ca khúc trong album Diva.

Album Medusa gây tranh cãi

Medusa, album solo thứ hai trong sự nghiệp của nữ diva Scotland, sản xuất năm 1995 lại tạo nên tranh luận trái chiều. Toàn bộ album hát lại (cover) các tác phẩm kinh điển của Neil Young, Bob Marley, Al Green. Hình bìa album, Annie Lennox hóa thân thành quái vật Medusa có sức mạnh “hóa đá” người nghe. Tờ AllMusic cho rằng Annie Lennox chọn đôi giày quá rộng và quá sức của diva, nên chăng tập trung vào một thể loại có thế mạnh. Tờ Rollingstone ưu ái hơn với album Medusa, cho rằng nỗ lực của Annie Lennox ngang ngửa album solo đầu tay Diva. Ca khúc mở màn và đinh nhất của album là No More I love you (Em không còn yêu anh) hát lại của nhóm Lover Speaks. Bản gốc của nhóm nhạc Anh chỉ lọt vào hạng 58 bảng xếp hạng Anh Quốc, nên rất ít tiếng tăm.

Nhờ bàn tay phù thủy nhà sản xuất Stephen, bản cover có cấu trúc rõ nét và mạch lạc. Diva thể hiện lối hát liêu trai cùng chất giọng đặc trưng. Bà đẩy được cao trào bản nhạc, luyến láy và tạo được bản sắc cá nhân. Lớp phối khí dày và chất giọng diva bay bổng trong bản cover mà khán giả quên hẳn bản gốc. Ca khúc leo lên hạng nhì bảng xếp hạng Anh và giành giải Grammy 1995 – Trình diễn pop xuất sắc nhất. Ví dụ này cho thấy sự độc đáo trong cách làm mới ca khúc nhờ khai thác giai điệu cốt lõi và thế mạnh của ca sỹ thể hiện.

Thành công thương mại

Album gặt hái thành công thương mại đáng kể nhờ bản hit No more I love you. Album đứng thứ 11 trong bảng xếp hạng Billboard 200 album bán chạy nhất tại Mỹ cùng năm. Con dao hai lưỡi của No more I love you khiến cho các đĩa đơn tiếp theo trong album bị đặt lên bàn cân. Đĩa đơn thứ hai, A Whiter Shade of Pale, hát lại bản gốc nhóm rock Anh, Procol Harum năm 1967. Bản nhạc gốc có giai điệu khá hấp dẫn với ca từ khó hiểu với nhiều tầng lớp ẩn dụ văn học. Đại ý tình cảm nam nữ phát sinh sau khi đã say men trong bữa tiệc đêm hè. Bản phối tao nhã nhờ tiếng keyboard nền nã làm nền chắc chắn cho giọng ca Annie.

Một tác phẩm khác được bà hát lại, Take me to the river (Đưa em tới con sông) của Al Green. Bản nhạc gốc được thể hiện theo thể loại R&B và soul còn diva kịch tính hơn với chất pop/rock. Trong Don’t let it bring you down (Đừng để điều đó khiến bạn thất vọng), nhà sản xuất đem tới hơi thở mới cho bản gốc của nam rocker Neil Young. Phần intro (mở bài) có giai điệu rất bắt tai và phần kết thúc có độ ngân nga kéo dài. Chất giọng nữ cao của Annie làm chủ được cuộc chơi, phơi bày được giai điệu cuốn hút nhất.

Kỹ thuật và bản năng âm nhạc

Đề cập tới phổ âm nhạc rất rộng trong album, Annie chia sẻ : “Album tuyển chọn những bài hát tôi bị thu hút bởi nhiều lý do. Tôi không chọn dựa trên chủ đề hay nội dung cụ thể mà chỉ là bản năng âm nhạc hơn là sự tính toán. Tôi rất biết ơn cơ hội này vì sản phẩm này thực sự là lao động nghệ thuật đích thực.” Giải thích của Annie cho thấy bản năng nghệ thuật mạnh mẽ của bà kết hợp cùng kỹ thuật đỉnh cao.

Thách thức của tác phẩm kinh điển của nhóm pop/rock thập niên 1960,70 như The Clash, Temptation, Paul Simon không làm nản lòng Annie. Tuy là album cover, nữ diva biết cách phiên dịch ngôn ngữ và giai điệu âm nhạc theo bản sắc của riêng bà. Tờ Metro Weekly cho rằng bà thâu tóm được giai điệu chủ đạo bài hát và thể hiện chất giọng đặc biệt của mình trên nền giai điệu cô đọng đó. Bản nhạc Train in vain hay I can’t get next to you là món ăn mới lạ cho những khán giả quen thuộc công thức gốc nhờ tiết tấu beat mạnh mẽ và guitar Tây Ban Nha.

Không thể phủ nhận vai trò nhà sản xuất Stephen trong việc chế biến “bữa tiệc” âm thanh phong phú trong Downtown Lights hay The Thin Line Between Love and Hate (Ranh giới giữa yêu và hận thù). Đĩa đơn thứ ba của album, Waiting in vain (Chờ đợi vô vọng) là thành công khác của album. Annie thể hiện bản tình ca rất nền nã, lắng đọng trên giai điệu guitar so với bản nhạc raggage gốc của Bob Marley. Nếu đặt các bản gốc và bản cover cạnh nhau, khán giả mới cảm nhận sự khác biệt và mức độ sáng tạo đỉnh cao. Cho dù làm mới ở mức độ nào, người nghe nhận ra chất giọng và lối thể hiện dấu ấn cá nhân của Annie Lennox. Bản phối mới có sự đầu tư kỹ lưỡng , tính toán tỷ mỉ sao thể hiện ý đồ của nữ diva.

Ba thập kỷ trôi qua, album Medusa (1995) được đánh giá là một trong các sản phẩm xuất sắc trong sự nghiệp solo của diva Annie Lennox. Tuyển tập ca khúc trong Medusa định nghĩa lại một cách hoàn hảo thế nào là hát lại những bản nhạc kinh điển. Không nhiều nghệ sỹ xuất sắc hơn Annie Lennox, làm mới toàn diện, chắt chiu linh hồn bài hát gốc. Quan trọng nhất, nữ điva thể hiện bản sắc cá nhân nổi bật.

(Theo All Music, Metro Weekly, Rollingstone, Wikipedia)