« Un temps pour elle » hiểu theo nghĩa Thời khắc cho nàng, là tựa đề album phòng thu thứ 11 của Michel Polnareff. Tập nhạc mới được giới hâm mộ háo hức mong đợi, vừa được phát hành trên thị trường Pháp trong tháng 04/2025. Để quảng bá cho album mới, trích đoạn đầu tiên là tình khúc mang tựa đề « Tu ne m'entends pas » (Người đâu còn nghe ta).

Bao gồm 8 sáng tác mới, « Un temps pour elle » (Thời khắc cho nàng) đã được thực hiện trong vòng ba năm qua, nhân dịp Michel Polnareff lưu diễn tại Pháp và một số nước châu Âu. Ngồi một mình bên chiếc piano, ông vừa hát vừa tự đệm đàn, tạo được những khoảnh khắc gần gũi, cảm thông với những tâm hồn yêu nhạc. Yếu tố này khá quan trọng trong lối soạn album mới, hầu hết các sáng tác đều có những đoạn độc tấu dương cầm, ngón nghề sở trường của Michel Polnareff.

Cách đây 7 năm, Michel Polnareff đã trở lại với album phòng thu thứ 10 đề tựa « Enfin », sau nhiều thập niên vắng bóng. Thế nhưng, trái với dự kiến, album này rốt cuộc lại không gặt hái thành công, có lẽ cũng vì tác giả có quá nhiều tham vọng, hội tụ trên cùng một album nhiều bản « giao hưởng », khiến người nghe dễ bị lạc mất giai điệu chủ đạo. Lần này, Michel Polnareff vẫn trung thành với hình ảnh người nghệ sĩ đeo gọng kính trắng, trở lại với một dự án ghi âm liền mạch mà vẫn đa dạng, dùng lối hòa âm tươi sáng để tạo nên « vòng thuần sắc » nhất quán.

Đối với Michel Polnareff, đây là một album hoàn chỉnh và có nhiều ý nghĩa quan trọng sau một thời gian dài thử nghiệm tìm tòi trong sáng tác. Tập nhạc với lối sắp đặt như một « album concept » xen kẻ những đoạn hát với nhiều khúc nhạc không lời, thực sự phong phú trên hai phương diện, cả giai điệu lẫn hòa âm. Chẳng hạn như giai điệu chủ đạo « Người đâu còn nghe ta », một trong những bản nhạc yêu thích của tác giả, được trích từ một vở kịch opera mà Polnareff cho rằng ông không có đủ thời gian để hoàn thành tác phẩm.

Để quảng bá cho album này, Michel Polnareff sẽ đi lưu diễn tại các nước Anh, Pháp, Luxembourg và Thụy Sĩ. Sau nhà hát Appollo Theatre tại Luân Đôn, danh ca người Pháp sẽ ghé Bruxelles và Lausanne và tìm lại người hâm mộ trên sân khấu Paris trong vòng nhiều đêm diễn vào mùa hè năm nay. Có nhiều khả nă ng đợt trình diễn sẽ kéo dài sang năm tới. Cũng xin nhắc lại vòng lưu diễn trước đó của Michel Polnareff đã diễn ra trong hơn một năm và đã thu hút hơn 150.000 lượt khán giả.

Dù năm nay đã ngoài 80 tuổi, nhưng dường như Michel Polnareff vẫn chưa muốn giải nghệ thu âm hay giã từ ánh đèn sân khấu. Ngoài cái tài soạn giai điệu lọt tai (melody maker), ông còn có một chất giọng khá đặc biệt, tuy không còn thánh thót, cao vút như trước, nhưng vẫn đầy nét quyến rũ mềm mại.

Có người nhận xét rằng Polnareff thường thích chơi chữ, còn bản thân ông gọi đó là thủ pháp « song thị » : một chữ hiểu theo hai nghĩa, một vật nhìn theo hai cách. Tựa đề « Un temps pour elle » gần giống trong lối phát âm chữ « Intemporel » (vượt thời gian)

Thời khắc cho nàng, mà ở đây là « nàng thơ », để Michel Polnareff có thêm cảm hứng sâu lắng vô vàn, rồi viết lên những giai điệu say đắm dịu dàng. Rốt cuộc người nghệ sĩ cảm thấy mình không còn nhiều năm tháng, lại muốn chắp cánh cho sáng tác vượt thời gian.

Năm 2025 đánh dấu đúng 40 năm ngày phát hành tình khúc « Nothing's gonna change my love for you », một trong những bản nhạc nổi tiếng nhất của thập niên 1980, nhờ lời lẽ giản dị, ca từ chân thành và giai điệu cực kỳ lắng đọng. Hầu hết người yêu nhạc đều biết dến bài này qua giọng ca của Glen Medeiros, từng được đặt thêm lời Việt thành nhạc phẩm «Tình mãi không rời ».

« Nothing's gonna change my love for you » (hiểu theo nghĩa Không gì lay chuyển tình anh) là một bài hát do hai nhạc sĩ Michael Masser và Gerry Goffin đồng sáng tác. Bài này ban đầu do nam danh ca người Mỹ George Benson ghi âm cho hãng đĩa Warner Bros, trên album phòng thu mang tựa đề 20/20, đánh dấu 20 năm sự nghiệp của ông. Bản nhạc gốc được phát hành dưới dạng đĩa đơn trên thị trường Châu Âu vào mùa xuân năm 1985, nhưng không mấy thành công. Mãi đến hai năm sau, vào mùa hè năm 1987, khi ca sĩ trẻ tuổi người Mỹ Glenn Medeiros phát hành một phiên bản cover, thì bài hát này tuy là bản sao, nhưng lại gặt hái thành công trên toàn thế giới.

Sinh trưởng tại bang Hawaii, Glenn Medeiros bắt đầu ca hát từ năm lên 10 tuổi. Đến năm 16 tuổi, anh đoạt giải nhất nhân một cuộc thi hát trên đài phát thanh địa phương. Nhờ vậy, anh được quyền ghi âm lại bản nhạc yêu thích nhất của mình là « Nothing's gonna change my love for you ». Lúc bấy giờ, Glenn còn là một học sinh trung học (trên đảo Kauai) cho nên anh không nghĩ rằng mính sẽ có cơ hội thành công trên thị trường Hoa Kỳ cũng như quốc tế. Một cách ngẫu nhiên, bài hát này lọt vào tai một giám đốc điều hành đài phát thanh ở Phoenix, bang Arizona. Nhờ vậy, Glenn Medeiros mới có cơ hội ký hợp đồng thu thanh với hãng đĩa MCA Records, bản cover của anh được phát hành trên toàn quốc. Vào đầu mùa hè năm 1987, bài hát này lọt vào Top Ten thị trường Mỹ, chỉ vài tuần trước khi Glen ăn mừng sinh nhật 17 tuổi.

Vài tháng sau khi ăn khách trên thị trường Bắc Mỹ, bản nhạc này được phát hành rộng rãi trên khắp châu Âu, lập kỷ lục số bán so với bản gốc của George Benson, giành lấy vị trí quán quân tại vương quốc Anh, Ai Len, Pháp, Na Uy hay Hà Lan. Trên đà thành công này, Glenn Medeiros vào năm 1988 ghi âm đĩa đơn thứ nhì « Un roman d'amitié », với ca sĩ trẻ tuổi người Pháp Elsa Lunghini. Phiên bản tiếng Pháp nói về tình bạn của lứa tuổi mới lớn trong khi bản gốc tiếng Anh « Love always finds a reason » (do Diane Warren sáng tác) lại đơn thuần nói về chủ đề tình yêu. Trong tiếng Việt, bài này từng được đặt thêm lời thành nhạc phẩm « Đôi bạn » do đôi nghệ sĩ Ngọc Lan và Công Thành, cũng như do Khánh Hà và Anh Tú song ca.

Glenn Medeiros có đủ ngoại hình và chất giọng để trở thành một thần tượng nhạc trẻ. Những bước đầu thành công đã đưa anh đi biểu diễn khắp thế giới, nhưng dường như Glenn không nuôi mộng trở thành một ngôi sao nhạc pop bằng mọi giá, hay ít ra hào quang danh vọng không làm cho anh bị mù quáng. Sau vài bản nhạc ăn khách đầu những năm 1990, Glenn chuyển qua sáng tác cho các nghệ sĩ khác. Sau khi tốt nghiệp đại học, anh chọn nghề giáo viên và kể từ năm 2017, anh trở thành hiệu trưởng trường Saint Louis gần thành phố Honolulu.

Về phần nam danh ca George Benson, ông từng ghi âm hai bản nhạc gốc mà sau đó lại thành công vượt trội qua các giọng ca khác. Chẳng hạn như bài « The Greatest love of all » (cũng do Michael Masser đồng sáng tác) từng lập kỷ lục số bán vào năm 1986 với giọng ca thần tượng Whitney Houston. Trong tiếng Việt, bài này được tác giả Phú Quang đặt lời thành nhạc phẩm « Với tất cả tình yêu » do nữ danh ca Thanh Lam trình bày.

Không hiểu vì sao bản nhạc gốc « Nothing's gonna change my love for you » lại không thành công dù bài này được George Benson hát rất hay, trong khi giọng ca bè trong phần điệp khúc không ai nào khác ngoài Richard Marx, thành danh tột bực vài năm sau đó với nhạc phẩm « Right here waiting » (Nơi đây anh vẫn chờ, lời Việt của tác giả Lữ Liên).

Trong tiếng Việt, « Nothing's gonna change my love for you » có khá nhiều lời phong tác. Lời đầu tiên là « Tình em muôn đời » không ghi rõ tác giả, do Ngọc Hương trình bày. Lời thứ nhì là « Cuộc tình giữ mãi cho nhau » của tác giả Nhật Ngân qua tiếng hát của Kenny Thái. 

Lời thứ ba « Không gì thay đổi tình ta » của tác giả Sỹ Đan. Lời thứ tư là « Tình mãi không rời » do ca sĩ Chung Tử Lưu tự sáng tác rồi ghi âm.

Khi tình không còn bên cạnh

Trọn đời im lặng vắng tanh

Ngày buồn hao gầy trống trải

Đường khuya hoang vắng ngõ dài

Cho dù muôn kiếp hiu quạnh

Không gì lay chuyển tình anh

Trong làng nhạc chuyên nghiệp, hầu hết các nghệ sĩ biết sáng tác, trước khi trở nên nổi tiếng, đều phải trải qua nhiều năm trau dồi tay nghề. Trường hợp của Jean-Jacques Goldman cũng không phải là ngoại lệ. Trước khi thực sự thành danh vào năm 1982, anh đã có một thời gian sáng tác cho nhiều ca sĩ khác. Giai điệu « Tout, tout doucement », lời Việt là « Người yêu thứ nhất »  nằm trong giai đoạn đầu đời của tác giả Goldman.

Các nguồn tin trên mạng cung cấp không nhiều thông tin về những năm tác giả Jean-Jacques Goldman mới vào nghề. Sau hơn 4 năm tham gia ban nhạc rock Tài Phong, do hai nghệ sĩ gốc Việt Khánh Mai và Tài Sinh sáng lập, Jean-Jacques Goldman khởi nghiệp solo lúc anh gần 30 tuổi, nhưng chủ yếu sáng tác nhạc cho người khác, chứ anh không có ý định làm ca sĩ. Những bản ghi âm của anh trước năm 1979 chủ yếu là những bản nhạc rock bị nhóm Tài Phong từ chối, chẳng hạn như Les nuits de solitude (Những đêm cô đơn).

Đây cũng là giai đoạn Jean-Jacques Goldman chuyển dần lối sáng tác từ tiếng Anh sang tiếng Pháp, sau các nhạc phẩm như « Highfly » hay « Tell me why » dưới bút danh First Prayer, anh sáng tác các giai điệu như « Gros câlin blues » và « Fais moi des sourires » cho nữ ca sĩ Anne-Marie Batailler, nhạc phẩm « Nous, on y va », được Elli Medeiros ghi âm với nghệ danh Jocko.

Trong giai đoạn những năm 1978-1981, Goldman đã viết khoảng 20 bài hát bằng tiếng Pháp dưới nhiều bút danh khác nhau, ngoài First Prayer (Lời nguyện cầu đầu tiên), còn có Sweet Memories (Những kỷ niệm ngọt ngào). Jean-Jacques Goldman sáng tác một số bài hát cho nữ ca sĩ trẻ tuổi Jane Surrey. Sinh trưởng tại Anh, Jane có một khuôn mặt thùy mị dễ thương, chất giọng tuy không mạnh nhưng nụ cười có duyên và lối diễn đạt nhí nhảnh. Jane đến với nghề ca hát một cách khá tình cờ.

Sau một thời gian đi du học ở Pháp, Jane Surrey chọn ở lại Paris và bắt đầu làm thư ký trong một hãng đĩa độc lập, nơi cô gặp khá nhiều nghệ sĩ Anh-Mỹ (như Stray Cats, Alan Parson, Joe Jackson) nhưng Jane không nghĩ rằng cô cơ hội thành danh. Cho đến một ngày kia, một trong những nhà sản xuất Pháp quyết định thực hiện đĩa nhạc đầu tiên (45 vòng) của Jane. Nhờ vậy, cô được giới thiệu với tác giả Jean-Jacques Goldman và ghi âm một số sáng tác đầu tay của anh, trong đó có giai điệu ngọt ngào, lãng mạn « Tout, tout doucement ». Cho dù Jane Surrey sau đó không thành công với nghề sân khấu, nhưng Paris lại trở thành quê hương thứ hai của cô ca sĩ người Anh.

Trong tiếng Việt, nhạc phẩm « Tout, tout doucement » có nhiều lời phóng tác khác nhau. Lời đầu tiên là của tác giả Phạm Duy, mang tựa đề « Người yêu thứ nhất » do các danh ca Ngọc Lan, Ngọc Huệ, Kiều Nga trình bày. Lời thứ nhì là giai điệu « Chuyện tình của em » của tác giả Khúc Lan, do nữ ca sĩ Kỳ Phương Uyên ghi âm.

Những giai điệu mà Jean-Jacques Goldman từng viết cho Anne Marie, Émilie Bonnet hay Jane Surrey đều không thành công như dự kiến. Thế nhưng, đó sẽ là lần cuối cùng Jean-Jacques Goldman gặp thất bại. Tuy không ăn khách, nhưng những bài hát đầu tay của anh lọt vào tai nhà sản xuất trẻ tuổi Marc Lumbroso, lúc bấy giờ đang tìm kiếm những tài năng mới. Nhà sản xuất người Pháp tin tưởng vào tiềm năng của Jean-Jacques Goldman, thuyết phục anh sáng tác và tự trình bày nhiều bài hát của mình, rồi sau đó giới thiệu các bản ghi âm thử cho các hãng đĩa thời bấy giờ. Sau những bước đầu không mấy thành công vớiWarner, Jean-Jacques Goldman nhờ vào sự khuyến khích của Marc Lumbroso giành lấy được hợp đồng ghi âm 5 album, cho hãng đĩa Epic, một chi nhánh của tập đoàn CBS.

Giai đoạn khởi nghiệp không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió. Album đầu tay của Jean-Jacques Goldman bao gồm 11 sáng tác mới, lúc đầu anh muốn đặt tựa là « Démodé » (Lỗi thời). Nhưng ban tiếp thị của CBS không đồng ý với tựa đề này, cho nên khi album được phát hành vào mùa thu năm 1981, lại không hề có ghi tựa đề nào. Dù vậy, Jean-Jacques Goldman gặt hái thành công đầu tiên với hơn nửa triệu bản của nhạc phẩm « Il suffira d'un signe ».

Có lẽ những bản nhạc đầu tay chưa đủ sâu sắc, tài năng của anh chưa chín muồi để thành công, nhưng cũng từ đó mà tác giả Jean-Jacques Goldman rút kinh nghiệm sáng tác trong thể loại pop rock, để chọn đúng hướng đi sau đó cho bản thân. Sự nghiệp của anh cất cánh từ năm 1982 trở đi, trong vòng hai thập niên liền, Jean-Jacques Goldman ngự trị trong làng nhạc Pháp, thành công nhờ chất giọng cũng như ngòi bút sáng tác.

Từ đầu những năm 1990 trở đi, hầu hết các nghệ sĩ trứ danh nhất đều nhờ đến cái tài soạn nhạc của anh : Céline Dion, Patricia Kaas, Florent Pagny hay Patrick Fiori. Và cho dù anh đã giải nghệ từ hơn một thập niên qua, nhưng Jean-Jacques Goldman vẫn luôn đứng đầu danh sách những nhân vật nổi tiếng yêu thích nhất của người Pháp, có lẽ cũng vì rất nhiều bài hát của anh vẫn làm cho hàng triệu con tim say đắm ngất ngây, những giai điệu này đã thực sự đi vào lòng người, từ lúc nào không hay.

Sinh thời, giọng ca mượt trầm của Roberta Flack rất hợp với những bản tình ca đầy cảm xúc, giai điệu hòa quyện nhiều thể loại, từ nhạc soul folk cho đến jazz và pop. Bà cũng là nghệ sĩ Mỹ đầu tiên đoạt giải Grammy dành cho Bản ghi âm xuất sắc nhất trong 2 năm liền. Giọng ca ấy giờ đây không còn nữa, Roberta Flack đã qua đời tại nhà riêng hôm 24/02/2025, hưởng thọ 88 tuổi.  

Sinh trưởng tại Bắc Carolina, Roberta Flack (1937-2025) xuất thân từ một gia đình có truyền thống âm nhạc. Mẹ của bà là nghệ sĩ chơi đàn organ cho dàn đồng ca ở nhà thờ, cho nên từ khi còn nhỏ Roberta đã sớm học nhạc cổ điển. Nhờ có năng khiếu chơi đàn piano, cho nên vào năm 15 tuổi, bà trở thành sinh viên trẻ tuổi nhất, nhận được học bổng toàn phần chuyên khoa âm nhạc tại trường Đại học Howard.

Sau khi tốt nghiệp đại học năm 19 tuổi, Roberta Flack bắt đầu đi dạy nhạc một thời gian. Roberta lúc đầu nuôi mộng trở thành nghệ sĩ trong làng nhạc opera nhưng sau đó lại nhận ra con đường này không hợp với mình. Để kiếm sống, ngoài công việc giảng dạy, Roberta Flack còn đi hát trong các phòng trà, hộp đêm vào những ngày cuối tuần. Đến năm 1968, tài nghệ chơi nhạc của bà lọt vào tai của một nhà sản xuất, nên được mời thu âm thử giọng cho hãng đĩa Alantic.

Album phòng thu đầu tay của Roberta Flack được cho ra mắt vào năm 1969. Thế nhưng, các bản ghi âm này lại không bán chạy, cho đến khi đạo diễn kiêm diễn viên Clint Eastwood chọn nhạc phẩm « The First time ever I saw your face » do Roberta Flack trình bày (sáng tác của Ewan MacColl) làm ca khúc chủ đề cho bộ phim đầu tay của ông năm 1971 với tựa đề « Play Misty for me ». 

Mặc dù lúc bấy giờ đạo diễn Clint Eastwood chỉ trả 2.000 đô la để được quyền sử dụng bài hát, nhưng thành công của bộ phim lại giúp công chúng khám phá giọng ca Roberta Flack. Bản nhạc phim trở thành ca khúc thành công nhất trong năm 1972, giữ vị trí quán quân trong 6 tuần liên tục và nhận giải Grammy dành cho Bài hát xuất sắc nhất. 

Gần 3 năm sau ngày phát hành, album đầu tay của Roberta Flack cuối cùng cũng giành lấy hạng đầu thị trường Hoa Kỳ và đã bán được gần 2 triệu bản tại Bắc Mỹ. Từ đó, Clint Eastwood và Roberta Flack trở thành bạn thân, để cảm ơn Clint Eastwood đã tạo cho mình cơ hội thành công, Roberta Flack đã nhận lời thu âm bản nhạc chủ đề cho bộ phim « Sudden Impact » (trong loạt phim Dirty Harry) theo đề nghị của Clint Eastwood.

Roberta Flack là một trong những giọng ca định hình nền âm nhạc phổ thông (pop music) trong thập niên 1970. Xen kẽ nguyên tác và các bản cover, bà đã nhiều lần thành công trên thị trường quốc tế với các nhạc phẩm như « Will you love me tomorrow », « Where is the Love » song ca với Donny Hathaway, « Tonight, I celebrate my love » (Dâng trọn tình yêu) với Peabo Bryson. Bài này từng được tác giả Trung Hành đặt thêm lời Việt và ghi âm cùng với nữ ca sĩ Ngọc Bích.

Vào năm 1973, Roberta Flack tiếp tục thành công trên tột đỉnh khi phát hành bài hát « Killing me softly with his song », ca khúc chủ đề của album cùng tên. Bài này đã đoạt cùng lúc hai danh hiệu quan trọng là Bản thu âm hay nhất và Màn biểu diễn nhạc pop xuất sắc nhất nhân kỳ trao giải Grammy năm 1974.

« Killing Me Softly » do tác giả Charles Ira Fox soạn nhạc và do Norman Gimbel đặt lời. Cả hai gương mặt này đều là những tên tuổi lớn trong ngành công nghiệp giải trí. Vào giữa những năm 1960, Norman Gimbel đến Hollywood để lập nghiệp. Có một lần ngồi trong một quán nhạc uống rượu giải sầu, ông được nghe một nghệ sĩ nhạc blues biếu diễn. Chỉ trong một khoảnh khắc, tiếng đàn piano lại nói lên được tâm trạng chán đời của ông. Một cách vô tình, tác giả thật sự có cảm tưởng một người khác đang nói thay cho mình. Trong quyển sổ tay, Norman Gimbel ghi chép dòng chữ, ma lực vô hình nào từ phím đàn nỉ non ai oán, khiến hồn ta như thể bị giết dần, chết mòn. Bản nhạc « Killing Me Softly » từ đó mà nẩy sinh.

Hầu như mọi người đều biết đến nhạc phẩm này qua giọng ca của Roberta Flack. Tuy vậy, người đầu tiên thu thanh bản nhạc này lại là nữ ca sĩ Lori Lieberman chứ không phải là Roberta, thế nhưng khi được phát hành vào mùa hè năm 1972, bài hát lại không thành công. Đến khi Roberta phát hành bản cover của mình vào đầu năm 1973, bài hát này lại phá kỷ lục số bán. 

Trong tiếng Việt, « Killing Me Softly » đã có nhiều phiên bản khác nhau. Trước năm 1975, bài từng được nhạc sĩ Lê Hựu Hà Việt hoá thành nhạc phẩm « Nỗi đau dịu dàng ». Lời Việt thứ nhì là của tác giả Vũ Xuân Hùng qua phần thể hiện của Vy Vân, giọng hát chính của ban tam ca Apple Three (Ba Trái Táo). Gần đây hơn, có lời phóng tác thứ ba của ca sĩ kiêm tác giả Nguyễn Thảo với nhạc phẩm « Dịu dàng giết chết tôi ». Lời Việt thứ tư là của tác giả Nguyễn Hoàng Đô với tựa đề « Nỗi chết dịu êm ».

Trong suốt sự nghiệp, Roberta Flack đã ghi âm 17 album, nhận 5 giải Grammy trong số 14 đề cử, kể cả danh hiệu Thành tựu sự nghiệp vào năm 2020. Roberta Flack ra đi, để lại ảnh hưởng sâu rộng cho nhiều nghệ sĩ thế hệ sau, trong đó có George Michael, Lauryn Hill, Ariana Grande hay Lady Gaga … bà thành công trong cả hai vai trò : nhạc sĩ sáng tác cũng như người thể hiện lại ca khúc của nhiều nghệ sĩ khác như Carole King, Leonard Cohen, Gilbert Bécaud hay The Beatles.

Với phong cách sang trọng kín đáo, lối diễn đạt mềm mại tinh tế, Roberta Flack trở thành một gương mặt tiên phong của trường phái « quiet storm » (giông bão tĩnh lặng), một nhánh của dòng nhạc R&B. Được đặt theo bài hát cùng tên, phát hành vào năm 1975 của Smokey Robinson, trường phái này thường đề cao các giai điệu du dương dịu dàng, gieo vào hồn người nghe những cảm xúc thoải mái nhe nhàng, như khi ta nằm nghe các chương trình kể chuyện đêm khuya. Giọng ca mượt mà của Roberta truyền tải trọn vẹn những cung bậc thăng trầm trong con tim khi đam mê nóng bỏng chết lịm dần trong dư âm. Đó là nghịch dụ của tiếng thầm trong đêm khuya quạnh vắng, cuồng phong soi bóng mặt hồ tĩnh lặng.

Trọn cuộc đời, Herbert Léonard luôn hát tình ca tiếng Pháp, cho dù khi mới vào nghề, ông lại đam mê dòng nhạc Mỹ rhythm & blues. Nhờ vào chất giọng đầy nội lực, Herbert Léonard đã trở thành một tên tuổi sáng giá của làng nhạc Pháp những năm 1980. Giọng ca trầm ấm ấy vừa vĩnh viễn ra đi trong tuần này, hưởng thọ 80 tuổi.

Theo nguồn tin từ phía gia đình, Herbert Léonard đã qua đời hôm Chủ nhật, 02/03/2025, tại bệnh viện Fontainebleau, sau một thời gian dài chống chọi với căn bệnh ung thư phổi. Tên thật là Hubert Lœnhard, ông sinh trưởng tại thành phố Strasbourg và đã thành danh khá muộn vào năm 1981, ở tuổi 36, gần hai thập niên sau khi vào nghề.

Sự nghiệp của Herbert Léonard bắt đầu vào những năm 1960. Giống như nhiều ca sĩ vào thời bấy giờ, ông tham gia phong trào nhạc trẻ chuyên phóng tác sang tiếng Pháp những bản nhạc ăn khách của Anh-Mỹ. Thời niên thiếu, ông từng khám phá Chuck Berry và Otis Redding, cho nên trong giai đoạn đầu, ông thích hát nhạc rhythm & blues, đi biểu diễn cùng với ban nhạc Les Lionceaux, hoặc là với nhóm The Jets, tên gọi này gợi hứng từ vở nhạc kịch « West Side Story ». Nhờ vào sự dìu dắt của ông Lee Hallyday, nhà quản lý đầu tiên của nam danh ca Johnny Hallyday, Herbert Léonard từng có cơ hội đi lưu diễn tại Nhật Bản với thần tượng nhạc trẻ Sylvie Vartan. Trong giai đoạn những năm 1965-1968, ông đã ghi âm ba album và bắt đầu trở nên nổi tiếng tại Pháp.

Đang trên đà thành công, sự nghiệp của Herbert Léonard lại đột ngột bị gián đoạn, sau khi ông bị chấn thương trầm trọng một tai nạn giao thông. Ông đành phải xa ánh đèn sân khấu trong một thời gian dài. Sau nhiều cuộc giải phẫu chỉnh hình và gần hai năm điều trị, Herbert Léonard muốn tìm lại con đường ca hát, nhưng không còn thành công như trước. Vì vậy, vào năm 1973, ông quyết định giải nghệ, chuyển hẳn sang nghề viết báo. Ông trở thành một biên tập viên cho tạp chí Aviation Magazine, chuyên về ngành hàng không.

Vào lúc Herbert Léonard tưởng chừng như đã an phận với nghề mới, cũng như với cuộc sống kín đáo bên gia đình, ông lại nhận được một cú điện thoại của nhà sản xuất kiêm tác giả Vline Buggy, người đã viết bài « Belles, belles, belles » cho Claude François. Bà đề nghị ông ghi âm một bài hát của một nhà soạn nhạc trẻ tuổi (Julien Lepers). Herbert Léonard nhận lời vì hai người vẫn giữ liên lạc với nhau cho dù ông đã ngưng đi hát trong hơn một thập niên. Khi vào phòng thu thanh, ông không nghĩ rằng nhạc phẩm « Pour le plaisir » (tạm dịch Cho trọn niềm vui) sẽ thành công rực rỡ. Nào ngờ bản nhạc trở thành bài hát ăn khách nhất năm 1981, lập kỷ lục số bán với hơn 2,5 triệu bản.

Có thể nói là nhờ vào giai điệu này, mà sự nghiệp ca hát của Herbert Léonard lại hồi sinh, mở đường cho ông ghi âm nhiều bản nhạc ăn khách khác như « Amoureux Fous » song ca với Julie Pietri, « Puissance et Gloire » (Hùng mạnh và vinh quang) nhạc chủ đề của loạt phim truyền hình « Châteauvallon » hay bài « L'amour en héritage » (Gia tài tình yêu), người đầu tiên ghi âm bài này là nữ danh ca Nana Mouskouri.

Sau hơn 10 năm thành công, sự nghiệp của Herbert Léonard lại bắt đầu lu mờ vào giữa những năm 1990 trở đi. Ông ít còn xuất hiện trước công chúng, ngoại trừ việc tham gia đoàn diễn viên Notre Dame de Paris (Nhà thờ Đức bà Paris), khi ông được mời thay thế vai diễn của ca sĩ Daniel Lavoie trong vở nhạc kịch ăn khách này. Cùng với đoàn kịch, ông đã đi lưu diễn trong vòng hai năm, ở Pháp cũng như ở nước ngoài.

Trong suốt sự nghiệp, Herbert Léonard đã ghi âm 18 album phòng thu, ông chủ yếu hát nhạc tình và mãi đến năm 2014, ông mới tìm lại niềm đam mê đầu đời khi ghi âm trọn một album (Demi Tour / Quay lại) dành cho nhịp điệu rhythm & blues. Herbert Léonard lâm bệnh nặng lần đầu vào năm 2017, tưởng chừng đã được chữa lành 8 năm sau nhưng rốt cuộc vẫn không qua khỏi.

Album phòng thu cuối cùng với tựa đề « Mise à jour » (Cập nhật) được phát hành năm 2016, vào lúc chất giọng trữ tình của ông còn khỏe, vẫn tha thiết lãng mạn với những bản cover nhạc tình hay nhất từ bài « Vous les Femmes » (Pauvres Diables) của Julio Iglesias cho đến « Et si Tu n'existais pas » của Joe Dassin. Giọng hát ấy bây giờ đã đi xa, nhưng trong tim giai điệu vẫn còn vang vọng. Giọng ca chung thủy với một thể loại, tình ca mãi hát trọn đời, chứ đừng hoài mong ngóng đợi, có ai nào biết lần cuối, chừng nào niềm vui mới tới.

Nhắc tới Nicole Rieu, giới yêu nhạc nghĩ đến một trong những giọng ca trong sáng mượt mà nổi tiếng vào những năm 1970, hầu như cùng thời với Jeane Manson. Nhiều bài hát tiếng Pháp ăn khách của Nicole Rieu từng được đặt thêm lời Việt, chẳng hạn như những giai điệu « Ngất ngây bên anh » hay « Về đâu hỡi người » ...

Sinh trưởng (1949) tại thành phố Chaumont vùng Haute-Marne, miền đông nước Pháp, Nicole Rieu từ thời còn nhỏ đã có nhiều năng khiếu âm nhạc. Cô khởi nghiệp ca hát vào giữa những năm 1960, thời Nicole gia nhập nhóm nhạc Les Spits, cho dù về mặt phong cách biểu diễn, cô không thiên về phong trào nhạc trẻ yéyé tại Pháp những năm 1960.

Sau những bước đầu không mấy thành công với ban nhạc trẻ này, dịp may lại đến với Nicole Rieu vào năm 1969, khi giọng hát của cô tình cờ lọt vào tai của ông Lucien Morisse, lúc bấy giờ là giám đốc đài phát thanh Europe 1. Nhờ vào sự dìu dắt của người đã từng gây dựng sự nghiệp cho thần tượng Dalida, Nicole Rieu có cơ hội ký hợp đồng ghi âm đầu tiên trong đời và hợp tác với hãng đĩa Barclay.

Sự nghiệp của Nicole Rieu thực sự cất cánh vào đầu thập niên 1970. Vào năm 1974, Nicole Rieu hợp tác với nhà soạn nhạc Jean-Pierre Goussaud để phát hành album đầu tiên của mình với tựa đề mang khá nhiều ý nghĩa là « Naissance » (Chào đời), album này thành công lớn về mặt thương mại và trong cùng một năm, Nicole Rieu tiếp tục cho ra mắt nhiều bản nhạc ăn khách, trong đó có nhiều giai điệu từng được dịch sang tiếng Việt như « Je m'envole » (Ngất ngây bên anh) hay « Ma maison près de l'eau » (Căn nhà bên dòng nước) do ca sĩ Khánh Hà ghi âm.

Trên đà thành công này, Nicole Rieu được chọn làm gương mặt đại diện cho nước Pháp tại cuộc thi hát truyền hình châu Âu Eurovision  năm 1975 với nhạc phẩm « Et bonjour à toi l'artiste » (Chào người nghệ sĩ) của tác giả Pierre Delanoë. Cho dù Nicole Rieu không giành giải nhất năm ấy nhưng cuộc thi này lại mở ra cho cô nhiều cánh cửa, chinh phục thêm nhiều khán giả nước ngoài. Sự nghiệp quốc tế của Nicole bắt đầu từ năm 1975 trở đi, ngoài việc ghi âm trong nhiều ngôn ngữ kể cả tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Ý, Tây Ban Nha và tiếng Nhật.

Giong ca của Nicole Rieu vượt qua Đại Tây Dương, thành công tại Canada và tại Nam Mỹ nhờ những bài hát ghi âm bằng tiếng Tây Ban Nha. Thành công này mở ra giai đoạn thứ nhì trong sự nghiệp của cô ca sĩ người Pháp. Nicole Rieu quyết định ở lại Québec một thời gian để ghi âm với nhà soạn nhạc Paul Baillagon. Nhờ vào những nỗ lực hợp tác, Nicole Rieu đã giành được giải thưởng sáng tác Grand Prix de la Chanson với nhạc phẩm « La goutte d'eau » (Giọt nước), soạn theo giai điệu dân ca Ai Len « The foggy dew ».

Sau gần 10 năm thành công với hãng đĩa Barclay, Nicole Rieu quyết định tạm ngừng đi hát. Sau khi sinh con đầu lòng, cô muốn giành thời gian cho gia đình, trong khi theo hợp đồng, cô phải đi biểu diễn thường xuyên ở nước ngoài. Dù xa ánh đèn sân khấu, Nicole Rieu vẫn tiếp tục sáng tác và ghi âm, giữ mối liên lạc với người hâm mộ và trở thành một giọng ca quen thuộc trong khối Pháp ngữ.

Kể từ năm 1994 đến 2023 Nicole Rieu đã cho ra mắt 12 album, tham gia vào nhiều dự án sáng tác nhạc kịch và ca khúc thiếu nhi. Sau một thời gian vắng bóng sân khấu, Nicole Rieu xuất hiện trở lại những năm gần đây nhân vòng lưu diễn « Âge tendre et tête de bois » (Tuổi xanh cứng đầu khó bảo).

Trong số những bài hát quen thuộc của Nicole Rieu, ngoài « Căn nhà bên dòng nước » (Ma maison au bord de l'eau) và « Ngất ngây bên anh » (Je m'envole), còn phải kể đến nhạc phẩm « En courant ». Đây là bản phóng tác tiếng Pháp của nhạc phẩm « Do you know where you're going to », một bài hát ban đầu được Thelma Houston ghi âm, nhưng sau đó trở nên phổ biến nhờ giọng ca của Diana Ross, bản nhạc này được chọn làm ca khúc chủ đề của bộ phim « Mahagony », trong đó Diana Ross đóng một trong những vai chính ...

Trong tiếng Việt, bài này từng được tác giả Nhật Ngân phóng tác thành nhạc phẩm « Về đâu hỡi người » do Ngọc Lan trình bày. Ca sĩ Kiều Nga cũng có ghi âm bài này nhưng lại được ghi chép với một tựa đề khác là « Người yêu ơi ». Lời Việt thứ nhì là của ca sĩ kiêm tác giả Nguyễn Thảo, phóng tác thành nhạc phẩm « Rồi em sẽ đi về đâu ». Còn trong phiên bản tiếng Pháp, nhờ vào chất giọng rõ ràng trong sáng, Nicole Rieu tạo được thêm nhiều nét quyến rũ mơ màng, đưa người nghe nhẹ nhàng vào thế giới mộng du, say đắm dịu dàng.

Cho dù tên tuổi của Patricia Carli có lẽ vẫn chưa quen thuộc lắm với công chúng, nhưng giới yêu nhạc Pháp chắc hẳn đã từng nghe qua những bản nhạc của tác giả này qua nhiều giọng ca nổi tiếng như Dalida hay Mireille Mathieu. Một số bài hát do Patricia Carli đồng sáng tác cũng đã được đặt thêm lời Việt chẳng hạn như những giai điệu « Tất cả cho anh » hay « Muôn đời thiết tha ».

Tên thật là Rosetta Ardito, Patricia Carli sinh (năm 1938) tại thành phố Taranto, thuộc vùng Puglia miền nam nước Ý. Khi lớn lên, cô theo gia đình sang Bỉ định cư, nơi cha cô được tuyển làm thợ mỏ. Đến tuổi trưởng thành, Patricia bắt đầu đi hát, tham gia các liên hoan địa phương nhưng không cho bố mẹ hay biết. Bất chấp lời khuyên can của gia đình, cô quyết định rời nước Bỉ đến Pháp lập nghiệp.

Thời gian đầu ở Paris tương đối khó khăn. Ban ngày, Patricia làm công việc rửa chén phụ bếp trong các quán ăn. Buổi tối, cô tham gia các buổi casting, ghi tên vào các cuộc thi hát với hy vọng ký được hợp đồng ghi âm điã nhạc. Dip may đến với Patricia Carli khi cô ngẫu nhiên gặp Nicole Barclay, vợ của nhà sản xuất nổi tiếng Eddie Barclay. Nhờ vào sự gửi gấm của hai vợ chồng Barclay, Patricia được giới thiệu với nhóm sáng tác của nhà sản xuất Léo Missir vào đầu những năm 1960. Sau vài lần ghi âm không thành công, ca sĩ Patricia Carli thành danh vào năm 1963 với nhạc phẩm « Demain tu te marries » (Ngày mai anh lên xe hoa) từng được ca sĩ Lê Thu Imbert Nguyễn phóng tác sang lời Việt.

Trên đà thành công, Patricia Carli ghi âm bản nhạc Je suis à toi (Em thuộc về Anh). Đây là phiên bản  phóng tác tiếng Pháp của nhạc phẩm tiếng Ý Non ho l’eta per amarti, từng đoạt giải nhất vào đầu năm 1964 nhân kỳ liên hoan ca nhạc thành phố San Remo. Đĩa hát thứ ba cũng ăn khách không kém mang tựa đề « Ce que tu es pour moi ». Bài này thường được ghi chép sai thành « Tout ce que tu peux être pour moi ». Đây cũng là một phiên bản tiếng Pháp từ tình khúc tiếng Ý « Tu si na cosa grande » của Domenico Modugno. Có lẽ cũng vì Patricia là người gốc Ý cho nên trong giai đoạn đầu sự nghiệp, cô thường hay chọn phóng tác những lời ca gần gũi nhất với mình.

Bài này từng đặt thêm nhiều lời Việt. Lời đầu tiên của Julie Quang có tựa đề « Anh là tất cả » do Minh Xuân ghi âm. Lời thứ nhì là của tác giả Vũ Xuân Hùng, phóng tác thành nhạc phẩm « Muôn đời thiết tha » do ca sĩ Ngọc Lan trình bày.  Đang trên đỉnh thành công, bất đồng lại nảy sinh giữa Patricia Carli với nhà sản xuất Léo Missir. Hai người đã sống chung với nhau trong nhiều năm, quan hệ tình cảm khi xấu đi ảnh hưởng đến sự hợp tác của họ. Vào đầu những năm 1970, Patricia Carli mới chuyển qua sáng tác cho các nghệ sĩ cùng thời, kể cả Dalida (Comme tu dois avoir froid), Mireille Mathieu (Donne ton coeur, donne ta vie), Christian Delagrange (Sans toi je suis seul) hay Daniel Guichard (La tendresse) …. Sau khi ly hôn, Patricia Carli ít còn gặp ông Léo Missir và chủ yếu hợp tác với các tác giả như Eddy Marnay hay Gérard Gustin. Cô thành công với những nhạc phẩm như « Pour la vie, l’éternité » hay « Vivre pour toi, mourir pour toi » (1974). Nhạc phẩm này từng được dịch sang tiếng Việt thành nhạc phẩm « Tất cả cho anh » do Kiều Nga trình bày.

Tuy thành công nhờ soạn nhạc và đặt lời cho nhiều bài hát ăn khách, nhưng vào giữa những năm 1970, Patricia Carli lâm bệnh năng và buộc phải ngừng hẳn mọi công việc trong vòng 4 năm. Đến năm 1978, căn bệnh có dấu hiệu thuyên giảm nên Patricia cho phát hành ca khúc « L'homme sur la plage » (Cô đơn trên bãi biển) và một cách bất ngờ đĩa hát này lại gặt hái được nhiều thành công lớn.

Nhưng niềm vui không được bao lâu. Chỉ vài năm sau, căn bệnh ung thư tái phát và kể từ đó, các sáng tác của nghệ sĩ này trở nên khan hiếm.  Patricia Carli xa lánh hẳn ánh đèn sân khấu và ống kính truyền hình. Album cuối cùng của Patricia Carli được phát hành vào năm 2000, xen kẽ những bản nhạc nổi tiếng với một số bài hát mới. Nhân dịp này, cô đã nhận được giải thưởng dành cho những ngòi bút sáng tác xuất sắc của hiệp hội các tác giả Pháp Sacem. Patricia Carli nay đã về hưu và sống tại miền nam nước Pháp, ở vùng Roquebrune Cap Martin, gần Monte Carlo.

Trong số các bài hát rất nổi tiếng của Patricia Carli có nhạc phẩm « Je n’pourrai jamais t'oublier ». Patricia đồng sáng tác bài này với tác giả trẻ tuổi người Bulgary Emil Dimitrov cho nữ danh ca Nicoletta vào năm 1970. Giai điệu này sau đó được tác giả Nhật Ngân phóng tác sang tiếng Việt thành nhạc phẩm « Mưa trên biển vắng », từng được nhiều nghệ sĩ ghi âm trong đó có Ngọc Lan, Như Quỳnh, Thùy Dung ..... Gương mặt của Patricia Carli có lẽ vẫn còn  xa lạ với công chúng, nhưng các giai điệu lại rất quen thuộc với giới yêu nhạc Pháp. Cho dù người phải đi xa, nhưng tim vẫn còn tất cả, chỉ nghe một lần thoáng qua, muôn đời bỗng dưng thiết tha.

Năm 2025 đánh dấu đúng 20 năm ngày Pierre Bachelet qua đời. Vào trung tuần tháng Hai 2025, hãng đĩa Sony Music cho phát hành một tuyển tập chọn lọc gồm các bài hát hay nhất của nam danh ca người Pháp. Trên album này, cũng có một bài hát chưa từng được phổ biến trên băng đĩa.

Sinh thời, tên tuổi của Pierre Bachelet được gắn liền với nhiều bài hát khó quên. Những giai điệu như « Les corons », « Marionnettiste », «  Embrasse la » hay « Écris moi » đã để lại dấu ấn khó phai trong lòng bao thế hệ người hâm mộ. Các giai điệu này quen thuộc đến nỗi, chỉ cần những nốt nhạc đầu vang lên, người nghe có thể thuộc lòng được điệp khúc. Cách đây hai thập niên, vào ngày 15/02/2005, Pierre Bachelet đã qua đời ở tuổi 60, sau một thời gian dài chống chọi với căn bệnh ung thư phổi. Để kỷ niệm hai mươi năm ngày giỗ của nam danh ca người Pháp, Sony Music cho xuất bản album mang tựa đề « Pierre Bachelet : Les grands classiques » (Những bài hát kinh điển của Pierre Bachelet).

Được công bố vào ngày 14/02, tuyển tập những bài hát chọn lọc của Pierre Bachelet, còn giới thiệu trong phần cuối album một bài hát chưa được phổ biến mang tựa đề « Frérot, retrouvailles » (Ngẫu nhiên gặp lại). Phiên bản của bài hát này từng được Pierre Bachelet ghi âm vào giữa những năm 1990. Nam ca sĩ đưa bài này cho kỹ sư hòa âm của mình, để dành bài hát cho một dự án ghi âm album phòng thu trong tương lai. Vì một lý do nào đó, bài hát lại bị bỏ quên trong ngăn tủ và mãi đến hơn 20 năm sau, bài hát này mới được hoàn chỉnh và gửi đến người hâm mộ.

Song song với việc phát hành tuyển tập trên CD và đĩa nhựa, còn có cuộn DVD bao gồm 14 video clip minh họa cho những bản nhạc nổi tiếng cũng như 9 đoạn video trích từ các đợt biểu diễn của Pierre Bachelet trên sân khấu, chủ yếu là tại nhà hát Olympia. Ngoài ra, nhiều tập nhạc phim sẽ được công ty Music On Vinyl tái bản trên đĩa nhựa, chủ yếu dành cho giới sưu tầm.

Trong giới yêu nhạc, có lẽ nhiều người vẫn còn nhớ là Pierre Bachelet trước hết tốt nghiệp khoa điện ảnh, nhưng khi vào đời kiếm sống ông lại chọn nghề làm phim quảng cáo. Ông có thể sáng tác rất nhanh những giai điệu dễ lọt tai, dễ thuộc lòng. Pierre Bachelet thành danh ban đầu nhờ sáng tác và ghi âm nhạc phim. 

Giai điệu ăn khách đầu tiên của ông vào năm 1974 là nhạc phẩm « Mélodie d'amour » (Giai điệu tình yêu) ca khúc chủ đề của bộ phim « Emmanuelle », bộ phim cấm trẻ em dưới 18 tuổi của đạo diễn Just Jaeckin. Bản nhạc này từng được tác giả Phạm Duy phóng tác thành « Giai điệu tình yêu », có nơi còn ghi chép là « Tình ca Emmanuelle », còn tác giả Trần Kim Bằng chuyển thể bài này thành nhạc phẩm « Tinh đến bên đời ».

Mãi đến hơn 5 năm sau khi thành công với nhạc phim, Pierre Bachelet mới thực sự lập kỷ lục số bán vào năm 1980 với album phòng thu thứ nhì « Elle est d'ailleurs ». Thành công của album này giúp cho Pierre Bachelet trở thành một trong những giọng ca ăn khách nhất với hàng loạt bản hit như « Les corons, Vingt ans, Partis avant tout dit, Écris moi » .... Đằng sau sự thành công vượt trội này, có sự hợp tác chặt chẽ dài lâu giữa Pierre Bachelet với tác giả Jean Pierre Lang. Cặp bài trùng này đã cho ra đời khoảng 180 ca khúc, trong đó có nhiều bản nhạc nổi tiếng viết riêng cho Pierre Bachelet.

Thế nhưng, giai điệu quen thuộc nhất của hai tác giả này vẫn là nhạc phẩm « Elle est d'ailleurs », ca khúc chủ đề album cùng tên. Bài hát này thuộc vào hàng các  giai điệu được ghi âm lại nhiều nhất, kể cả phiên bản gần đây của Julien Doré trên album đề tựa « Imposteur » (Kẻ mạo danh) hay của Amir với tay đàn cello Camille Bertholet. Trong tiếng Việt, bài hát này từng được  tác giả Trọng Nghĩa chuyển thành nhạc phẩm « Em xa nghìn trùng » và từng được nhiều nghệ sĩ ghi âm lại như Ngọc Lan, Anh Tú, Việt Lãm, Lân Nhã …. Hai thập niên sau khi vĩnh viễn ra đi, nam danh ca Pháp Pierre Bachelet vẫn để lại trong lòng người hâm mộ hình ảnh của một nghệ sĩ dễ gần gũi hiền hòa, những giai điệu nồng đậm thiết tha, mà bao năm qua vẫn chưa bao giờ mờ nhạt phai nhòa. 

Nhắc đến ca sĩ người Bỉ Claude Michel, giới yêu nhạc thường hay nhầm lẫn với tác giả người Pháp Claude-Michel Schönberg đồng tác giả của hai vở nhạc kịch nổi tiếng « Những người khốn khổ » (Les Misérables) và « Miss Saigon ». Sự nhầm lẫn ở đây lại càng dễ hiểu, vì cả hai nghệ sĩ này đều cùng ăn khách với giọng ca của họ hầu như vào cùng một thời điểm, giữa những năm 1970.

Xuất thân từ một gia đình người Ý định cư tại thị trấn Jupille (vương quốc Bỉ) cách thành phố Liège khoảng 70 cây số về phía nam, Claude Michel tên thật là Gianni Marzano. Từ thời còn nhỏ, ông đã có nhiều năng khiếu âm nhạc, cùng với một số thành viên trong gia đình, ông bắt đầu đi hát vào những ngày cuối tuần trong các quán nhạc ở thành phố Liège, ông khởi nghiệp hầu như cùng lúc với hai ca sĩ người Bỉ gốc Ý khác là Frédéric François và Claude Barzotti, cho dù tên tuổi của họ về mặt quốc tế chưa thể sánh bằng bậc đàn anh là Salvatore Adamo.

Trái với nhiều nghệ sĩ cùng tuổi, Claude Michel (Gianni Marzano) ngoài chất giọng và ngoại hình còn biết soạn nhạc. Chính với bản sáng tác đầu tay « Comme je t'aime », ông đã thu hút sự chú ý vào năm 1973 của các nhà sản xuất tại liên hoan ca khúc tiếng Pháp Rose d'Or tại thành phố Antibes. Claude Michel (Gianni Marzano) thành danh tại Pháp một năm sau đó hầu như vào lúc một ca sĩ khác là Claude-Michel Schönberg lập kỷ lục số bán với nhạc phẩm « Le premier pas » từng được dịch sang tiếng Việt thành nhạc phẩm « Biết yêu lần đầu ».

Từ năm 1974 trở đi và trong vòng một thập niên liền, Claude Michel (Gianni Marzano) ghi âm khá nhiều bài hát ăn khách tại Pháp, Thụy Sĩ và vương quốc Bỉ, chẳng hạn như bài « Mon amour, mon été », (Tình em nắng hạ), « Chaque jour, je pense à toi » (Mỗi ngày lại nhớ ai), « Aime moi comme je t'aime » (Hãy yêu anh như anh yêu em)… Ông đương nhiên trở thành một gương mặt tiêu biểu của phong trào những ca sĩ đến từ Bỉ chuyên hát nhạc tình những năm 1970 bên cạnh các nghệ sĩ như Christian Vidal, Frédéric François, Christian Adam hoặc nhóm Crazy Horse, cho dù ca sĩ chính của nhóm này, Alain Delorme là người Pháp. Vào cuối những năm 1970, có lẽ để tránh gây nhầm lẫn với Claude-Michel Schönberg, ông quyết định đổi nghệ danh và ghi âm với tên mình là Gianni Marzano. Bản nhạc « Mal d’amour » (Tương tư) đánh dấu cho sự chuyển hướng này và mở ra giai đoạn thứ nhì trong sự nghiệp của ông, ngoài châu Âu, ông còn thành công với các đợt lưu diễn tại Canada, nam Mỹ và Liban…

Sau hai thập niên thành công rực rỡ, sự nghiệp của Claude Michel (Gianni Marzano) bắt đầu bị lu mờ từ những năm 1990 trở đi, cho dù ông có ghi âm và phát hành một vài album nhưng không có tập nhạc nào ăn khách bằng những năm 1970. Có lẽ cũng vì thế, ông chuyển qua ngành kinh doanh nhà hàng từ năm 2001, ông mở quán ăn gia đình ở trung tâm thành phố Liège tên là Cucinella, rồi sau đó đổi tên thành Casa Marzano. Kể từ năm 2016, khi con trai ông lên làm chủ quán, thì lúc ấy ông mới nghĩ tới chuyện đi hát trở lại theo yêu cầu của giới hâm mộ.

Trong suốt sự nghiệp, Claude Michel đã ghi âm 7 album với những sáng tác của mình và hát lại hơn 200 bài hát của nhiều tác giả khác. Nhân vòng lưu diễn năm 2023, ông mới tìm lại lượng fan hâm mộ đông đảo ở các nước như Ý, Bỉ, Thụy Sĩ, Pháp, Luxembourg hay Canada vẫn thường nghe các album tái bản của ông, cho dù ông đã vắng bóng sân khấu trong một thời gian khá dài, sau hơn 25 năm sự nghiệp.

Trong số những giai điệu gắn liền với tên tuổi của Claude Michel, có nhạc phẩm « Sans Elle » từng được ghi âm vào năm 1973. Bài này sau đó đã được phóng tác nhiều lần sang tiếng Việt. Lời Việt đầu tiên là nhạc phẩm « Xa em rồi » của tác giả Phạm Duy từng được nhiều nghệ sĩ như Trung Hành hay Thế Sơn ghi âm. Lời Việt thứ nhì « Nếu vắng nàng » là của tác giả Kỳ Phát do nam danh ca Duy Quang trình bày. 

Còn nhạc phẩm « Je suis un Romantique », cũng do Claude Michel (Gianni Marzano) phát hành vào năm 1974, từng được tác giả Khúc Lan chuyển sang lời Việt thành nhạc phẩm « Tôi người mơ mộng » và do nam ca sĩ Anh Tú ghi âm. Bài hát này gần đây được ca sĩ Thùy Dung trình bày lại trên sân khấu nhân đêm nhạc tưởng niệm 20 năm ngày giỗ của nam danh ca Anh Tú, được tổ chức vào cuối tháng 11/2023 tại Sài Gòn. Trong tim bao chặng đường xa, đồng hành khúc nhạc lời ca, về đây đem một chút quà, tình chưa phai tháng ngày qua...

Nhắc đến Gina Tielman (nghệ danh là Gina T.), giới yêu nhạc nghĩ tới ngay một trong những giọng ca thành danh trên thị trường châu Âu vào đầu những năm 1990. Trong hai thập niên sự nghiệp, Gina T. đã ghi âm khá nhiều bản nhạc ăn khách như « Tokyo by night » hay « I don't like rainy days ». Riêng nhạc phẩm, « Tonight's so cold » từng có nhiều phiên bản phóng tác thành công, ngoài tiếng Đức còn có giai điệu lời Việt « Đêm nay em thấy cô đơn ».

Sinh trưởng (năm 1960) tại Bussum, Hà Lan, Gina Tielman là con nhà nòi. Cô xuất thân từ một gia đình nghệ sĩ người gốc Indonesia đến châu Âu lập nghiệp từ năm 1963. Thân phụ của Gina (ông Ponthon Tielman) cùng với nhiều thành viên trong gia đình đã sáng lập ban nhạc The Tielman Brothers. Đây là ban nhạc song tịch Nam Dương Hà Lan đầu tiên dấn thân thành công vào làng nhạc quốc tế vào giữa những năm 1960. Họ là những nghệ sĩ tiên phong của dòng nhạc rock ở Hà Lan, sau đó trở nên nổi tiếng ở các nước nói tiếng Anh và nhất là tiếng Đức đầu thập niên 1970. Nhóm The Tielman Brothers khai phóng một thể loại âm nhạc sau này được gọi là Indo-rock, kết hợp hài hòa các tiết tấu Nam Dương (bắt nguồn từ dòng nhạc kroncong của Indonesia) với nhịp điệu Tây phương.

Do lớn lên trong môi trường nghệ thuật của gia đình, cho nên từ thời còn nhỏ, Gina đã biết hát và học sáng tác. Cô bắt đầu tham gia biểu diễn trong các dàn đồng ca thiếu nhi cũng như đi hát tại các nhà thờ với ban hợp xướng phúc âm. Về mặt chuyên nghiệp cô tham gia vào nhóm sáng tác Adam Schairer và Peter B.Herrmann. Cô định cư lập nghiệp ở Đức sau khi thành hôn và lập gia đình với nhà sản xuất Adam Schairer vào năm 1998.

Khi mới vào nghề với ca kúc « In my fantasy », cô chọn nghệ danh là Gina T. có lẽ cũng vì Gina không muốn mang dấu ấn nhạc rock của dòng họ Tielman, mà lại chọn khai thác dòng nhạc nhảy của châu Âu EuroDance, một trào lưu tiếp nối cho dòng nhạc pop new wave của thập niên 1980. Cơ hội may mắn đầu tiên thực sự đến với Gina vào năm 1990 khi nhạc phẩm « Tokyo by night » của cô (do Adam Schairer sản xuất) được phát hành trên thị trường quốc tế. Thành công bước đầu này mở đường cho Gina ghi âm nhiều bản nhạc ăn khách khác, chủ yếu với nhịp điệu trẻ trung sôi động. Ở đây, có thể thấy rõ ràng các luồng ảnh hưởng của Gina, chuyên kết hợp dòng nhạc disco của Abba, Bee Gees, Baccara, Gloria Gaynor với nhạc pop rock của Police, Queen, Bryan Adams cũng như một số nghệ sĩ khác ….

Một trong những đặc điểm của nhóm sáng tác cho Gina T. vẫn là pha trộn hòa quyện nhạc dance với một chút âm thanh châu Á, như thể để nhắc nhở nét duyên dáng của cô ca sĩ người Hà Lan gốc Indonesia. Đó là trường hợp của các nhạc phẩm « Tokyo by night, Sayonara, Little Butterfly » cũng như nhạc phẩm « Lady Saigon », ca ngợi vẻ đẹp về đêm của thành phố Sài Gòn, phát hành vào năm 2011 trên album mang tựa đề « Love will survive ».

Trong số những bản hit quan trọng nhất của Gina T. không chỉ có những nhịp điệu hấp dẫn lôi cuốn mà còn có nhiều bản nhạc tình theo kiểu pop ballad, chẳng hạn như các nhạc phẩm « Sail over the seven seas, In my fantasy hay Tonight's so cold ». Tuy không phải là những bài hát dành cho sàn nhảy, nhưng lại rất ăn khách nhờ giai điệu nhẹ nhàng lối hòa âm tươi sáng. Được nhóm sáng tác Adam Schairer và Peter B.Herrmann phát hành vào năm 1991, nhạc phẩm « Tonight's so cold » Đêm sao buốt lạnh (còn có tiếu tựa Inside my room) sau khi thành công trong tiếng Anh còn cho ra đời nhiều bản phóng tác ăn khách trong nhiều thứ tiếng khác.

Chẳng hạn như bài « (Ce soir) Je t'aime mon amour » tuy có tựa đề tiếng Pháp nhưng chủ yếu là một ca khúc tiếng Đức, do nữ ca sĩ Claudia Jung ghi âm vào năm 1994. Phần nhạc đệm của bài này là do tay đàn dương cầm người Pháp Richard Clayderman thực hiện và có lẽ cũng vì thế bài hát tiếng Đức này sau đó được đặt thêm lời tiếng Pháp.

Còn trong tiếng Việt, tác giả Khúc Lan từng phóng tác nhạc phẩm « Tonight's so cold » thành giai điệu « Đêm nay em thấy cô đơn ». Đã có rất nhiều nghệ sĩ Việt Nam ở trong nước cũng như ở hải ngoại như Lưu Bích, Khánh Hà, Thanh Hà, Bích Thuần, Kiwi Ngô Mai Trang, Hoàng Chi, Đình Bảo, Hồ Quang Hiếu đều từng ghi âm bản nhạc này : Đêm nay căn phòng buốt lạnh, không còn chiếc bóng trên tường, người đi cho bao sầu thương, tràn về mùa đông hiu quạnh, trong hồn bão tuyết chưa tạnh, trái tim băng giá ngập đường...