Châu Âu không chỉ là nơi hội tụ của của bóng đá đỉnh cao của thế giới mà còn là nơi có hệ thống đào tạo và thi đấu giúp sản sinh nhiều tài năng bóng đá trẻ.  Hàng loạt các đội tuyển quốc gia bóng đá Châu Âu đang trong quá trình trẻ hóa lực lượng và hầu hết các đội tuyển lớn đều thành công rõ nét sau các cuộc « thay máu ».

Bóng đá châu Âu đang được trẻ hóa như thế nào ? Điều gì đã giúp bóng đá Châu Âu ngày càng có nhiều tài năng bóng đá trẻ ? Cùng với chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui  chúng ta tìm hiều thêm vấn đề trẻ hóa và đào tạo bóng đá ở Châu Âu. 

Từ ngày 08/12 này đến 05/01/2025, các đội tuyển bóng đá của khu vực Đông Nam Á bước vào vòng chung kết giải vô địch bóng đá khu vực với tên gọi mới ASEAN Championship. Tuy là khu vực vẫn bị coi là « vùng trũng » của bóng đá thế giới nhưng giải vô địch Đông Nam Á vẫn thu hút nhiều sự quan tâm của người hâm mộ giới chuyên môn bóng đá trong khu vực.

Với bóng đá Việt Nam đây vẫn là đấu trường quan trọng, đặc biệt ASEAN Championship 2024 là giải đấu chính thức mà người hâm mộ đang chờ đợi, hy vọng vào màn trình diễn của đội tuyển Việt Nam với nhiều nhân tố mới dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên người Hàn Quốc Kim Sang Sik.

Chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui sẽ giúp chúng ta tìm hiểu thêm ASEAN Championship 2024 cũng như tình hình lực lượng của các đội dự giải năm nay.

Tối thứ Ba vừa qua, 19/11/2024, huyền thoại quần vợt Rafael Nadal đã chơi trận đấu thứ 1308, khép lại sự nghiệp 20 năm trên sân đất nện. Giới quần vợt chính thức khép lại "kỷ nguyên Nadal" chủ nhân của 22 giải Grand Slam, tấm gương của sự kiên cường theo đuổi giấc mơ, vượt lên chính mình.

Trong trận đấu cuối cùng này, Rafael Nadal đối đầu tay đơn với Botic Van de Zandschulp, giành tấm vé đi vào tứ kết của giải Davis Cup giữa Tây Ban Nha và Hà Lan diễn ra tại Malaga miền nam Tây Ban Nha. Theo AFP, từ cổng sân bay đến sân vận động điền kinh của Malaga, hay qua các ga tàu điện ngầm, toàn bộ thành phố bày tỏ lòng kính trọng đối với người « anh hùng dân tộc », qua những tấm áp phích « Gracias Rafa » - Cảm ơn Rafa (cách gọi tắt Rafael).

Sau 1 giờ 53 phút thi đấu với kết quả sau hai hiệp đấu 6/4, 6/4, Rafael Nadal đã gác vợt, chịu thua trước đối thủ trẻ tuổi Hà Lan, khép lại sự nghiệp của mình, đầy thất vọng, nhưng được coi là quyết định sáng suốt. Trận đấu kết thúc, dưới tràng vỗ tay của các cổ động viên, hát vang bài “Raaa-Faaa”, siêu sao quần vợt cố kìm nước mắt, cầm micro, chia sẻ với khán giả trong bài phát biểu dài 15 phút, được Reuters trích dẫn: “ Thực tế là không ai muốn khoảnh khắc này đến và thật sự là tôi vẫn giữ niềm đam mê với quần vợt, chỉ là cơ thể tôi đã đến lúc lên tiếng, không muốn chơi quần vợt nữa và tôi phải chấp nhận điều này. Tôi cảm thấy mình có một vinh hạnh lớn vì có thể biến một trong những sở thích của mình thành sự nghiệp, và sự nghiệp này lại dài hơn tôi tưởng. Tôi chỉ có thể cảm ơn cuộc sống, cảm ơn tất cả mọi người đã đến đây và cả những người không thể đến. Cảm ơn gia đình, đồng đội và bạn bè tôi…Tôi đã biết rằng đây là trận đấu cuối cùng của mình với tư cách là một tay vợt chuyên nghiệp. Tôi nhớ là mình đã thua ở trận đấu đầu tiên khi tham gia giải Davis Cup, và tôi cũng thua ở trận đấu cuối cùng. Vòng tròn này đã khép lại”.

Hồi tháng 10 vừa qua, trong một video đăng tải trên mạng xã hội, tay vợt người Tây Ban Nha đã tiết lộ thông tin nghỉ hưu sau hai năm phong độ xuống dốc với một loạt điều trị sức khỏe, các ca phẫu thuật, phục hồi vì những chấn thương trên khắp cơ thể.

Đọc thêm : Tay vợt Rafael Nadal giải nghệ sau 2 thập niên thống trị sân đất nện

Cuộc chia tay của siêu sao quần vợt không chỉ là gây tiếc nuối với người hâm mộ, mà cả chính những đối thủ của anh. Một thước phim ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ của anh trong hơn hai thập kỷ, cùng một tập hợp những lời chúc từ các siêu sao quần vợt khác, được chiếu tại sân vận động ở Malaga, ngay sau khi trận thi đấu cuối cùng của Rafael Nadal kết thúc.

Roger Federer chia sẻ : « Đó là một vinh dự khi được chơi với Nadal, và đặc biệt là đối đầu với anh. Xin gửi lời chúc mừng sự nghiệp đáng kinh ngạc nhất ! » Về phần mình, Novak Djokovic thì nhấn mạnh « sự kiên trì, tinh thần chiến đấu, năng lượng mà anh mang lại, sức mạnh của anh là điều sẽ được nghiên cứu và truyền lại cho nhiều thế hệ sau này ». Cùng với Nadal, Roger Federer, Novak Djokovic, được coi là Big Three - Tam kiệt huyền thoại của Tennis, với số lần thắng các giải Grand Slam kỷ lục (Novak Djokovic- 24 ; Rafael Nadal-22 ; Roger Federer-20). 

Siêu sao quần vợt người Mỹ Serena Williams thì thừa nhận rằng Nadal “đã truyền cảm hứng cho tôi để có được nhiều chiến thắng như vậy, để tiếp tục, để chiến đấu, để trở nên tốt hơn, để cải thiện bản thân và để có thể chơi giống như anh.”

Đối với thế hệ trẻ, tay vợt Carlos Alcaraz thì khẳng định : “Nadal là một trong những đại sứ tuyệt vời nhất của tennis. Di sản mà Nadal để lại sẽ là vĩnh cửu. Anh ấy không chỉ thể hiện tài năng trong tennis mà trong các môn thể thao nói chung. Tôi thấy rất khó khi phải nghĩ rằng mình nên tiếp nối di sản mà anh ấy để lại. Điều này rất khó khăn và gần như là không thể. Tôi sẽ cố gắng hết sức mình, nhưng tôi nghĩ đây là lúc để nói những điều tuyệt vời về Rafa, về những gì mà anh ấy đã làm trong sự nghiệp của mình. Cách mà anh ấy rời khỏi sân tennis đúng là không thể tin được. Có lẽ anh ấy là một trong những người chơi đưa tennis trở thành môn thể thao được đánh giá cao. Đó là một điều tuyệt vời khi có Rafa ở trong tennis, ở Tây Ban Nha và trong cuộc sống của tôi”.

Nadal bắt đầu trở thành tay vợt chuyên nghiệp từ năm 2001, khi anh 14 tuổi. Nhờ người chú Toni Nadal, vốn là huấn luyện viên nghiêm khắc tennis tại Manacor đã phụ tá, hỗ trợ anh trong hơn chục năm đầu sự nghiệp. Rafael từng chia sẻ : “Khi tôi còn nhỏ, chú tôi từng bảo rằng : Nếu cháu ném vợt, thì chúng sẽ dừng huấn luyện cháu”. Rafael đáp : “Nếu cháu đánh hỏng thì là lỗi của cháu chứ không phải của cái vợt”.

Hơn một năm sau, anh mới giành được chiến thắng ATP World Tour đầu tiên tại quê nhà Mallorca. Vào năm 18 tuổi, Rafael Nadal đã đánh bại tay vợt số 2 thế giới Andy Roddick trong trận chung kết giải Davis Cup trên sân nhà, giúp Tây Ban Nhà giành chức vô địch thứ hai trong lịch sử. Nadal đã nhanh chóng nâng thứ hạng của mình từ vị trí số 199 lên vị trí số 49 của thế giới, và dần trở thành « người hùng sân đất nện » của Tây Ban Nha và dần khẳng định tên tuổi của mình trong các giải quốc tế, viết tên mình vào trang sử huyền thoại tennis.

Được ví là “ông hoàng sân đất nện”, Rafael Nadal nổi tiếng với cú đánh thuận tay trái xoáy mạnh, tạo thành dấu ấn riêng của anh trong tennis. Trong 23 năm sự nghiệp, tay vợt người Tây Ban Nha đã thắng 92 trận đấu đơn, trong đó 22 lần tại các giải Grand Slam (tức 4 giải lớn trong quần vợt : Úc mở rộng, Pháp mở rộng, Wimbledon, Mỹ mở rộng) cùng với kỷ lục 14 lần chiến thắng tại Roland-Garros. Rafael Nadal cũng giữ vị trí tay vợt số 1 thế giới trong 2 thập kỷ, cùng 2 huy chương vàng tại Thế Vận Hội Olympic (đánh đơn tại TVH Bắc Kinh 2008, và đánh đôi tại TVH Rio 2018) và 4 lần vô địch tại giải Davis Cup.

Khi được hỏi muốn được mọi người nhớ đến mình như thế nào, Rafael Nadal trả lời : “Những danh hiệu, những con số, đều ở đó, nên mọi người đều có thể biết, nhưng tôi muốn được nhớ đến như là một người tốt bụng, đến từ một ngôi làng nhỏ ở Mallorca. Tại ngôi làng nhỏ đó, tôi may mắn là chú của tôi là huấn luyện viên tennis và từ khi tôi còn nhỏ, tôi may mắn có một gia đình luôn luôn ủng hộ tôi. Tôi chỉ là một đứa trẻ, cố theo đuổi giấc mơ của mình, cố gắng chăm chỉ hết sức và trở thành tôi ngày hôm nay. Nói thật là có nhiều người đã làm việc chăm chỉ, cũng có nhiều người đã nỗ lực hết mình, nhưng tôi là một trong những người may mắn có cơ hội được trải nghiệm những điều tuyệt vời nhất nhờ vào tennis.”

Di sản mà Rafael Nadal để lại, không chỉ là một sự nghiệp thi đấu đi vào huyền thoại, mà còn cả tấm gương của sự kiên cường, và ý chí mạnh mẽ vượt qua thử thách trong thể thao, dù phải đối mặt với nhiều chấn thương, nhưng vẫn giữ được phong độ. Trong hơn hai mươi năm, Nadal đã bỏ lỡ hơn một chục sự kiện Grand Slam vì vấn đề sức khỏe. Từ những chấn thương đầu gối, hông, chấn thương cơ bụng, lưng, và đặc biệt là chấn thương ở cổ tay vào năm 2016, buộc ảnh bỏ cuộc ở Roland Garros. Trong Tennis, các tay vợt có thể tìm cách điều chỉnh, để tiếp tục thi đấu với các chấn thương ở đầu gối hay chân, nhưng chấn thương ở cổ tay có thể « huỷ hoại sự nghiệp ». Thế nhưng, Nadal vẫn rất kiên trì, giành thêm 8 Grand Slam nữa.

Đọc thêm : Úc mở rộng: Rafael Nadal loại Roger Federer tiến thẳng tới chung kết  

Theo New York Times, từ năm 18 tuổi, các bác sĩ chẩn đoán rằng Rafael Nadal có vấn đề với một chiếc xương nhỏ ở bàn chân trái. Sau đó, các bác sĩ phát hiện ra Nadal mắc hội chứng Muller-Weiss – thoái hóa mãn tính ở xương bàn chân trái đó và được chẩn đoán là « tình trạng bệnh bẩm sinh hiếm gặp, khiến xương thuyền, nối khớp mắt các chân với xương bàn chân, bị chùng xuống và vỡ vụn ». Điều này khiến anh dễ bị chấn thương, nhất là khi chơi thể thao như môn quần vợt, cần di chuyển nhanh chóng.

Các chuyên gia đã thiết kế riêng cho anh một đôi giày chuyên biệt, với phần đế hỗ trợ chuyển lực tiếp đất lên những phần xương chắc khỏe, và tạo ra những thay đổi trong chuyển động, gây áp lực lên đầu gối và lưng của tay vợt. Trong các trận đấu, cách di chuyển của anh có vẻ rất dứt khoát, mạnh mẽ, nhưng xương lại giòn. Một nhà khoa học thể thao, trả lời báo The Guardian, cho rằng, khi đó Rafael Nadal 23 tuổi, nhưng lại có » đầu gối của một người 33 tuổi ». Ngay cả Nadal cũng nghĩ rằng anh sẽ may mắn nếu có thể chơi đến sinh nhật lần thứ 30 của mình. Nhiều chuyên gia sức khỏe đã khuyên anh giải nghệ, cha của anh Sebastian Nadal thậm chí đã gợi ý anh chuyển sang chơi golf. Trong cuốn tự truyện, anh thổ lộ “tôi cảm thấy như cuộc đời bị cắt làm đôi”.

Hơn 20 năm sau khi bắt đầu chơi các trận đấu chuyên nghiệp, Nadal vẫn tiếp tục lăn xả thực hiện các cú phát bóng qua lại ấn tượng. Tại Giải quần vợt Úc mở rộng 2023, trong trận đấu vòng hai với Mackenzie McDonald, tay vợt người Hoa Kỳ, có lẽ đây là trận khiến Nadal phải bàng hoàng nhận ra rằng sự nghiệp của mình có thể đã đến hồi kết, khi buộc phải đứng yên, không còn có thể vặn mình vào cú giao bóng xoáy mà mình đã phát triển từ “một điểm yếu” thành một loại vũ khí. Anh đã chấp nhận thất bại trước Mcdonald thay vì bỏ cuộc giữa chừng.

Một di sản đáng chú ý khác là Học viện Rafa Nadal, do siêu sao quần vợt thành lập vào năm 2016 tại trị trấn Manacor ở quê nhà Mallorca. Cơ sở này đào tạo tennis chuyên nghiệp với cơ sở vật chất hiện đại gồm khoảng 50 sân gồm sân đất nện, và cứng, sân padel cùng các cơ sở hiện đại như phòng tập thể dục thể thao, trung tâm sức khỏe… Học viện cũng đặt trọng tâm vào việc giáo dục thông qua thể thao,, truyền cảm hứng từ triết lý sống và thi đấu của Nadal : « kiên trì, chăm chỉ, và không ngừng nỗ lực để phát triển về cả thể chất lẫn tinh thần, ưu tiên giá trị hơn thành tích. Dù giải nghệ, nhưng Nadalvẫn đóng vai trò là cố vấn và quản lý học viện, truyền cảm hứng cho thế hệ tương lai.

Trong khuôn khổ lịch đấu quốc tế của FIFA tháng 11, tại châu Á, châu Mỹ và một số khu vực khác, khi các đội tuyển quốc gia đang bước vào các cuộc đua vòng loại giành vé dự World Cup 2026, thì trên các sân cỏ châu Âu giải Nations League đang bước vào giai đoạn cuối của vòng bảng với các cuộc cạnh tranh diễn ra sôi nổi và hấp dẫn.

Theo lịch thi đấu, các đội của Liên đoàn Bóng đá Châu Âu UEFA sẽ chỉ bắt đầu vòng loại để chọn ra 16 suất đi dự World Cup 2026 từ tháng 3 năm tới đến cuối tháng 03/2026 mới kết thúc. Châu Âu vào lúc này có Nations League, giải đấu hàng năm đã được tổ chức qua 4 kỳ, với mục tiêu xác định đẳng cấp, thứ hạng của 54 đội tuyển quốc gia thành viên UEFA, nhưng đồng thời cũng là dịp cọ xát giao hữu không bị bỏ trống trong lịch thi đấu quốc tế của FIFA.

Mùa giải này, Nations League, kết thúc vào tháng 3 năm tới, là dịp lý tưởng để các đội bóng Châu Âu chuẩn bị tích cực cho vòng loại  World Cup 2026, chính vì thế giải đấu đã diễn ra hết sức sôi động, khi bước vào những vòng đấu bảng cuối cùng ở các hạng (league).

Để hiểu rõ thêm về thể thức thi đấu, đã có một số cải tiến ở mùa giải này của mùa giải Nations League 2024-2025, chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui tham gia chương trình với chúng ta hôm nay giải thích:

Ở Cúp bóng đá châu Á đang diễn ra tại Qatar lần này, hai đội đến từ  đông bắc Á, Nhật Bản và Hàn Quốc được chú ý nhiều, không chỉ bởi họ là hai đội bóng mạnh hàng đầu của châu lục, đã có thành tích ở sân chơi thế giới mà  còn bởi đây là hai đội bóng có số lượng cầu thủ rất đông xuất khẩu sang châu Âu và tất nhiên là hai đội bóng có giá trị lớn nhất ở giải đấu. (Phát lần đầu ngày 28/01/2024) 

Với bốn danh hiệu vô địch Asian Cup, đội Nhật Bản mang đến Qatar một đội hìnhcó tổng giá trị 318 triệu euro với 21 cầu thủ chơi ở nước ngoài. Trong khi đó các chiến binh Taegeuk Hàn Quốc xếp thứ 2 tại Asian Cup năm nay với định giá cầu thủ 193 triệu euro và 12 cầu thủ chơi bóng ở châu Âu.

Giờ đây những cái tên cầu thủ Hàn Quốc và Nhật Bản xuất hiện trong 5 giải đấu hàng đầu châu Âu không còn là hiếm hoi. Họ đang ngày càng được các câu lạc bộ ở đây săn đón, và nhất là các cầu thủ châu Á này đã hội nhập rất tốt trên sân cỏ Châu Âu, nơi tập trung tinh hoa bóng đá đỉnh cao của thế giới. Con số các cầu thủ Nhật và Hàn Quốc đang chơi bóng ở các câu lạc bộ của Châu Âu giờ có thể tính đến con số hàng trăm. Trong đó có không ít cầu thủ có giá trị chuyển nhượng hàng chục triệu euro.

Chỉ trong vòng một thời gian không dài, hai nền bóng đá này bất ngờ trở thành nhà xuất khẩu cầu thủ lớn nhất châu lục sang châu Âu. Đây chính là một trong những lý do chính để các đội tuyển quốc gia Nhật bản và hàn Quốc Trong hai thập kỷ trở lại đây đã tiến bộ không ngừng. Những tiến bộ này bắt nguồn từ cách làm bóng đá rất chuyên nghiệp của hai quốc gia láng giềng ở Đông Bắc Á này.

Trong chương trình thể thao hôm nay chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui sẽ giúp chúng ta hiểu thêm một phần trong mô hình xây dựng nền bóng đá hiện đại ở hai quốc gia này.

Trước hết ông Mui điểm qua thành tích của đội tuyển quốc gia Hàn Quốc và Nhật Bản để thấy rõ sự tiến bộ không ngừng của họ :

Tối 28/10, tại nhà hát Châtelet ở Paris, tiền vệ người Tây Ban Nha Rodri đang chơi cho câu lạc bộ Anh Manchester City đã được trao Quả bóng vàng 2024. Bóng đá Tây Ban Nha trở thành tâm điểm của lễ trao giải Quả bóng vàng lần thứ 68 bởi chiến thắng áp đảo với 8 danh hiệu lớn được trao và bởi hành động tẩy chay sự kiện của câu lạc bộ Real Madrid.

Chiến thắng của Rodri, tiền vệ được mệnh danh là bộ não của Manchester City, với bốn danh hiệu vô địch bóng đá Anh, và đặc biệt là vô địch EURO mùa hè này với đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha, có phần bị lu mờ bởi cuộc tranh cãi nổ ra vào buổi chiều cùng hành động của Real tẩy chay lễ trao giải.

Giải thưởng Quả bóng vàng năm nay lại một lần nữa gây tranh cãi. Trong phiên bản 2024 này, Vinicius Junior chắc chắn là nhân vật được công chúng yêu thích nhất, với tỷ lệ đặt cược đến mức Real Madrid đã tin chắc tiền đạo của mình sẽ đăng quang.

Tất cả đều đã sẵn sàng. Trong nhiều tuần trước, tiền đạo ngôi sao của "Merengues", Vinicius Junior, đã chuẩn bị nhận giải thưởng cầu thủ bóng đá cá nhân xuất sắc nhất châu Âu mùa bóng này ở Paris. Real, sau cú ăn ba - Liga, Champions League, Siêu cúp mùa giải 2023-24 - có 4 cầu thủ được đề cử vào Top 6 (Vinicius, Jude Bellingham, Dani Carvajal và Kylian Mbappé). Câu lạc bộ lớn của thành Madrid đã lên danh sách phái đoàn gần 50 người để đến Paris ăn mừng lễ đăng quang của người Brazil. Nếu có bất ngờ thì họ vẫn có thể ăn mừng với Bellingham hoặc Carvajal.

Nhưng chiếc chuyên cơ của đội đã không cất cánh rời thủ đô Tây Ban Nha đến Paris. Câu lạc bộ Madrid cuối cùng quyết định không tham gia buổi lễ sau khi biết rằng không có cầu thủ nào của họ đăng quang giải Quả bóng vàng. Trong khi đó, France Football, nhà tổ chức sự kiện thường niên, đảm bảo rằng bí mật xung quanh tên của người chiến thắng sẽ được giữ cho đến cuối cùng.

Trước giờ diễn ra buổi lễ, Real Madrid tuyên bố dứt khoát : “Nếu tiêu chí giải thưởng không đủ để chỉ định Vinicius là người chiến thắng, thì vẫn những tiêu chí đó, người chiến thắng sẽ phải là Carvajal (…). Vì trường hợp này không xảy ra, rõ ràng Quả bóng vàng UEFA không tôn trọng Real Madrid”. Và kết quả là câu lạc bộ tẩy chay lễ trao giải.

Sau lễ trao giải tại Paris, nếu như báo chí Tây Ban Nha nhất loạt hân hoan vui mừng Rodri cầu thủ xuất sắc nhất Euro-2024 của tuyển quốc gia Tây Ban Nha, cũng như không ngớt lời ca ngợi Aitana Bonmati người Catalunya, năm thứ 2 liên tiếp giành Quả bóng vàng bóng đá nữ - Bonmati là nhà vô địch Tây Ban Nha, vô địch Champions League cùng FC Barcelona và nhà vô địch thế giới 2023 - thì cũng không không ngần ngại chỉ trích hành động không đẹp, thiếu đẳng cấp của Real cho rằng phản ứng hờn dỗi vì thất bại là “không xứng tầm với một câu lạc bộ lớn nhất thế giới”. Nhiều tờ báo, như tờ Marca nhắc nhở câu lạc bộ đã quên rằng họ vẫn khuyên các cầu thủ của họ, kể cả khi bại trận vẫn bắt tay đối thủ.  

Thông tín viên đài RFI tại Madrid, Pierre Chaperon cho biết thêm thông tin:

Một bên là những người ủng hộ Real nói đó là âm mưu và sự lăng mạ. Bên kia thì tố cáo Real Madrid là kẻ thua cuộc xấu xí. Một lần nữa, Tây Ban Nha lại chia rẽ giữa niềm vui vì một Rodrigo Hernadez giành Quả bóng vàng là người Tây Ban Nha, và nỗi bực tức vì cảm thấy không được đánh giá cao.

Câu lạc bộ Real Madrid đã không đến Paris dự buổi lễ trao Quả bóng vàng. Chuyến bay của đội, cũng như chương trình đặc biệt dự định phát sóng trên kênh truyền hình riêng của câu lạc bộ bị hủy.

Ở câu lạc bộ của các nhà vô địch Châu Âu, người ta chỉ trích ban tổ chức buổi lễ đã thiếu tôn trọng câu lạc bộ. Tại đây người ta vẫn nghĩ rằng trên mọi tiêu chí, Quả bóng vàng là dành cho cầu thủ Brazil Vinicius Junior, nhà vô địch Champions League hay thậm chí cả đối với hậu vệ người Tây Ban nha Dani Carvajal, người mà ngoài chiếc cúp Champions League còn đăng quang ngôi Vô địch châu Âu với đội tuyển Tây Ban Nha.

Dù sao thì Real cũng được trao giải câu lạc bộ bóng đá hay nhất. Niềm an ủi nhỏ nhoi cho câu lạc bộ nhưng vẫn cảm thấy bị tự ái vì không giành được Quả bóng vàng.

Sự kiện Quả bóng vàng 2024 lại khoét sâu thêm mâu thuẫn vốn có giữa Real Madrid với định chế quản lý bóng đá Châu Âu UEFA, do ý đồ, không thành, của câu lạc bộ muốn lập ra giải mới ở Châu Âu “Super League” để cạnh tranh với Champions League, mà theo chủ tịch của Real, ông Florentino Pérez là để “cứu bóng đá Châu Âu khỏi suy tàn”. Một số tờ báo thể thao Tây Ban Nha khẳng định UEFA đã can thiệp vào Quả bóng vàng nhằm chống lại Real Madrid.  

Tổng biên tập tuần báo bóng đá France Football, nhà sáng lập và tổ chức giải thưởng, ông Vincent Garcia, trên kênh truyền hình L'Équipe đã đưa ra lời giải thích có vẻ có lý về danh sách bầu chọn : “Điều tôi có thể nói là có phiếu bầu rất sít sao. Vinicius chắc chắn đã bị thiệt thòi vì sự hiện diện của Carvajal và Bellingham trong Top 5, vì về mặt số học, việc đó đã lấy đi một số phiếu bầu của anh ấy. (…) Điều này có thể có lợi cho Rodri”.

Một giải thích được một số phương tiện truyền thông chuyên về bóng đá lưu ý, đó là, trong số các tiêu chí bầu chọn có các thang điểm về “đẳng cấp” và “chơi đẹp” của cầu thủ. Tiêu chí này có thể bất lợi cho cầu thủ người Brazil, đôi khi nóng nảy và hay có tính khí quá khích trên sân, khác xa với hình ảnh chuẩn mực của Rodri.

Những lý lẽ giải thích như vậy không dễ gì lọt tai Real Madrid, vẫn tin rằng họ bị xử tệ coi thường.

Có phần hơi bất ngờ khi tên của tiền vệ người Tây Ban Nha, có xu hướng phòng ngự và là hình mẫu cho lối chơi tập thể như Rodri được xướng lên cho danh hiệu Quả bóng vàng 2024. Bóng đá Tây Ban Nha phải đợi 64 năm để được vinh danh, sau Quả bóng vàng của Luis Suarez Miramontes năm 1960. Rodri xúc động phát biểu khi nhận giải :

“Khi tên tôi được xướng lên, tôi không có thông tin gì. Người ta không chuyển hay liên lạc gì cho tôi. Tôi tới dự buổi lễ như tất cả mọi người ở đây. Tôi rất hạnh phúc. Giải thưởng có ý nghĩa vô cùng với tôi. Tôi chỉ còn biết tận hưởng thời khắc này và cực kỳ mãn nguyện. Đó là món quà vô cùng lớn và là phần thưởng cho tất cả những công việc mà tôi đã cố gắng làm trong bao năm qua.

Tôi hiểu được tầm quan trọng của giải thưởng này với câu lạc bộ của tôi, với đất nước tôi, với bóng đá Tây Ban Nha… Khi kết thúc EURO năm nay, tôi đã nói, không phải là ám ảnh, một cầu thủ Tây Ban Nha xứng đáng được nhận Quả bóng vàng. Có nhiều ứng viên, như Dani Carvajal cũng rất xứng đáng. Quả thực đây là sự công bằng cho bóng đá Tây Ban Nha”.

Ngôi sao 28 tuổi người Tây Ban Nha đã có một mùa bóng cực kỳ thành công trong màu áo Manchester City cũng như đội tuyển Tây Ban Nha. Anh có lần thứ tư liên tiếp cùng Manchester City vô địch Ngoại hạng Anh. Mùa hè vừa qua, Rodri được bầu là cầu thủ xuất sắc nhất EURO 2024, khi đăng quang ngôi vô địch Châu Âu cùng La Roja trên đất Đức.

Trong vai trò tiền vệ trung tâm, Rodri chính là bộ não giúp Tây Ban Nha vượt qua hàng loạt đối thủ nặng ký như Đức, Pháp, Anh để lên ngôi vô địch EURO 2024. 

Ở Manchester City, Rodri được đánh giá như là người kiến tạo lối đá và phong cách chơi hiệu quả của toàn đội. Việc Rodri vượt qua hai ngôi sao của Real Madrid là Vinicius (xếp thứ 2) và Jude Bellingham (3) trong cuộc bầu chọn Quả bóng vàng 2024 có thể xem là bất ngờ thú vị nhưng logic. Xét về danh tiếng và mức độ truyền thông, tiền vệ của Manchester City không sánh bằng. Nhưng trên góc độ chuyên môn và những đóng góp cho CLB cũng như đội tuyển quốc gia, Rodri tỏ ra nổi trội hơn Vinicius, Bellingham.

Ngoài các Quả bóng vàng của Rodri và Aitana Bonmati, Kylian Mbappé và Harry Kane chia nhau danh hiệu Vua phá lưới, Gerd Müller và thần đồng Lamine Yamal đoạt giải Kopa dành cho cầu thủ trẻ xuất sắc nhất.

Nhưng đội trưởng của đội tuyển Pháp, với 52 bàn thắng trong suốt mùa giải, không về Paris nhận giải vì Real tẩy chay.

Ở tuổi 17, cầu thủ người Tây Ban Nha Yamal đã là ngôi sao của Barça và nhà vô địch châu Âu "Roja" và kế nhiệm Jude Bellingham trở thành cầu thủ trẻ xuất sắc nhất.

Trong các giải thưởng khác của buổi lễ tại Nhà hát Châtelet ở Paris, cầu thủ Achentina Emiliano Martinez, nhà vô địch Copa America 2024, được trao danh hiệu thủ môn xuất sắc nhất, được đặt theo tên huyền thoại Lev Yachine.

Giải thưởng huấn luyện viên xuất sắc nhất mới do tạp chí France Football và UEFA sáng lập năm nay được đặt tên là Johan Cruyff, huyền thoại người Hà Lan của Barça và Ajax Amsterdam. Những người đầu tiên đăng quang giải này là Emma Hayes người Anh dành cho nữ, huấn luyện viên Chelsea trở thành huấn luyện viên đội tuyển Mỹ và dành cho nam là Carlo Ancelotti, nhà cầm quân của Real Madrid.

Bình Định được coi là một trong những chiếc nôi của làng võ  cổ truyền Việt Nam lâu nay vẫn được gọi là “ miền đất võ” và võ Bình Định vẫn được giới chuyên môn gọi là « võ ta » thuần Việt nhất. Từ năm 2014, võ Bình Định đã được ông nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Võ Cổ Truyền Bình Định đang tiến thêm bước mới để lan tỏa ra thế giới. Gần đây, các nhà quản lý thể thao văn hóa tại Việt Nam cùng  giới chuyên môn võ thuật đang tích cực chuẩn bị hồ sơ đề nghị đưa di sản Võ Bình Định vào danh mục đề cử lên UNESCO ghi danh, tôn vinh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Bình Định hiện có hơn 100 võ đường võ cổ truyền trãi rộng khắp 11 huyện, thị xã và thành phố trong tỉnh. Bình Định từng có hàng nghìn võ sư, võ sinh nắm giữ nhiều di sản của võ cổ truyền Bình Định, đang nỗ lực  truyền bá võ Bình Định cho thế hệ trẻ tại các võ đường,  câu lạc bộ võ Bình Định trên địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng là nơi duy nhất có một Trung tâm võ cổ truyền Bình Định, danh đề phổ biến và phát triển môn phái võ của địa phương.  Ngoài ra hiện nay trên thế giới, Võ Bình Định đang có nhiều võ đường tổ chức truyền dạy ở nhiều nước như Châu Âu, Mỹ và nhiều quốc gia trên khắp thế giới ...

Song song với các sinh hoạt võ thuật,công tác sưu tầm, nghiên cứu võ cổ truyền Tây Sơn - Bình Định cũng được quan tâm thúc đẩy từ hàng chục năm nay. Võ cổ truyền Bình Định đã được nhiều võ sư, võ sĩ và thanh thiếu niên ở nhiều quốc gia yêu thích, luyện tập và tham gia biểu diễn trong các đợt lễ hội Festival võ thuật ở Việt Nam.

Cũng nên biết cho đến giờ Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) mới công nhận di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cho 7 loại hình và môn phái võ thuật, trong đó đa số  xuất xứ từ châu Á, như từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Iran. Môn võ Pencak-Silat của Indonesia, hay Silat của Malaysia cũng nằm trong số này.

Chương trình Tạp chí Thể thao có cuộc phỏng vấn Võ sư Trương Văn Bảo Chủ tịch liên đoàn Võ cổ truyền tỉnh Lâm Đồng, một người tận tâm với sự nghiệp phát triển và lan tỏa võ Việt ra quốc tế. Ông cũng là người đóng góp vào quá trình nghiên cứu chuẩn bị hồ sơ để võ cổ truyền Bình Định trình lên UNESCO để được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Trong vài năm gần đây, điền kinh Việt Nam đã có được một số bước đột phá, đạt được những thành quả khá ấn tượng ở các đấu trường châu Á (Asiad) và khu vực Đông Nam Á (SEA Games). Điền kinh đã trở thành môn mũi nhọn tìm kiếm huy chương cho Thể thao Việt Nam và được đầu tư trọng điểm. Tuy nhiên, tìm kiếm và phát triển nguồn vận động viên cho bộ môn này vẫn còn nhiều hạn chế. Bài toán lực lượng luôn là vấn đề nan giải của điền kinh Việt Nam trước đấu trường quốc tế.

Nhưng cũng rất nhanh sau thành công ban đầu đó điền Kinh Việt Nam đi xuống và tụt hậu rõ rệt. Từ 5 huy chương Vàng, Bạc, Đồng giành được ở ASIAD 2018, kỳ đại đội tiếp theo tại Hàng Châu, Trung Quốc 2023, đội tuyển điền kinh Việt nam trắng tay. Ở sân chơi khu vực SEA Games, điền kinh Việt Nam cũng đánh mất vị thế thống trị.

 Một trong những nguyên nhân được các nhà chuyên môn của bộ môn đã chỉ ra là lực lượng các vận động viên quá mỏng lại không có được các nhân tố mới kế cận.

Trao đổi với chương trình thể thao về vấn đề tuyển chọn đào tạo tài năng cho điền kinh, ông Dương Đức Thủy, nguyên trưởng bộ môn Điền Kinh của Tổng cục Thể dục Thể thao Việt Nam trước đây, cho rằng nguyên nhân thì có nhiều nhưng rõ ràng công tác phát hiện, tuyển chọn đến đào tạo lực lượng vận động viên điền kinh chưa được làm một cách bài bản chuyên nghiệp.

Rafael Nadal, “ông Hoàng” sân đất nện, người đã viết lên những trang sử vàng của làng quần vợt thế giới từ năm 2001, hôm thứ Năm 10/10/2024, thông báo từ giã sự nghiệp thể thao đầy ắp thành tích của mình, trong đó có tới 22 danh hiệu vô địch các giải đấu lớn Grand Chelem.

Tình trạng thể lực bị suy giảm trong những năm gần đây do cường độ thi đấu và tuổi tác, tay vợt 38 tuổi người Tây Ban Nha, hôm 10/10/2024, thông báo trong một video đăng trên mạng X : “Tôi nghĩ rằng đã đến lúc chấm dứt sự nghiệp kéo dài và đầy áp thành công ngoài sức tưởng tượng của tôi”. Tuy nhiên, anh cho biết sẽ tham gia giải đấu cuối cùng tới đây là vòng chung kết David Cup, dự kiến tổ chức tại Malaga, Tây Ban Nha, từ ngày 19 đến 24/11 tới đây.

Thông báo từ giã sự nghiệp thể thao đỉnh cao của Rafael Nadal, dù không phải là bất ngờ, nhưng đã gây nhiều xúc động trong giới thể thao cũng như người hâm mộ ngôi sao quần vợt, đặc biệt là tại Tây Ban Nha nói chung cũng như đảo Majorca nơi anh Nadal sinh ra.

Thông tín viên Pierre Chaperon tại Madrid :

Biểu tượng, huyền thoại, vận động viên Tây Ban Nha xuất sắc nhất lịch sử… Trên báo chí tại Tây Ban nha cũng như trong các đường phố của thủ đô Madrid, tất cả đều bày tỏ ngưỡng mộ với « nhà vua » Nadal.

Việc anh rút khỏi sự nghiệp thể thao không làm ai ở đây ngạc nhiên. Mario, một giáo viên dạy tennis, tuổi tứ tuần đã dự tính được sự việc. Anh nói :

« Tôi nghĩ đó là điều sớm hay muốn rồi cũng sẽ phải đến. Đó là điều bình thường. Anh ta đã hao kiệt thể chất. Người ta đã đoán trước được, như thế là cần thiết, cho chính anh ấy ».

Với anh, chỉ còn lại kỷ niệm những buổi chiều ngồi trước máy thu hình để theo dõi những chiến công của người đàn ông nắm giữ 92 danh hiệu vô địch cá nhân trên hành trình thi đấu.

Với anh Carlos, 33 tuổi, Rafael Nadal là đại sứ xuất sắc nhất của Tây Ban Nha trên thế giới. Anh cho biết : « Với tôi, anh là người giỏi nhất. Trên phương diện thể thao thế giới, anh là tấm gương trong và cả ngoài sân đấu. Anh là người đại diện rất tốt của Tây Ban Nha. Khi anh gặp khó khăn nhất, anh vẫn như vậy. Khi anh thua 2 séc, anh vẫn có thể thắng lại. Tôi nghĩ rằng, chúng tôi những người Tây Ban Nha, trong những thời điểm tồi tệ nhất, chúng tôi vẫn có thể hồi phục, làm việc và nhận được kết quả. »

Còn tiếp sau đây ? Một số người đoán anh sẽ là doanh nhân. Rafael Nadal đã có một học viện tennis ở hòn đảo quê hương của anh Majorca. Một số khác thì mơ ước anh trở thành chủ tịch Câu lạc bộ Real Madrid, một trong những câu lạc bộ tâm huyết nhất của anh.

Những ngày qua, cái tên Rafael Nadal tràn ngập mạng xã hội với những lời khen ngợi tốt đẹp nhất từ những đối thủ của anh trên sân quần vợt như tay vợt Thụy Sĩ Roger Federer, tay vợt số 1 thế giới người Serbia Novak Djokovic hay của Carlos Alcaraz, tay vợt trẻ đồng hương Tây Ban Nha đang được coi là truyền nhân của anh, cho đến những ngôi sao sân cỏ bóng đá như danh thủ Bồ Đào Nha Cristian Ronaldo, tiền đạo Pháp Kylian Mbapé.

Chủ tịch Ủy ban Tổ chức Thế vận hội Paris, Tony Estanguet viết : « Thật không dễ để nói lời tạm biệt với anh Rafa... Cảm ơn vì sự nghiệp vĩ đại của anh và 20 năm đầy cảm xúc đã viết nên lịch sử quần vợt. Cũng xin cảm ơn sự hiện diện của anh tại Paris 2024 mùa hè vừa qua. Hẹn gặp lại nhà vô địch. »

Chủ tịch câu lạc bộ Real Madrid, Florentino Pérez, trong một thông cáo báo chí, ca ngợi : « Rafa Nadal cũng là niềm tự hào của đất nước chúng ta và là tấm gương về những giá trị cốt lõi thể thao, nhờ đó anh đã xây dựng toàn bộ sự nghiệp phi thường của mình. »

Sinh ngày 3 tháng 6 năm 1986 tại Manacor, thành phố lớn thứ ba trên đảo Majorca, Rafa từ bỏ niềm đam mê với bóng đá từ khi còn trẻ để chơi quần vợt, nơi anh được ông chú Toni dẫn dắt gần như toàn bộ sự nghiệp của mình.

Dưới sự răn dạy của ông chú huấn luyện viên « nghiêm khắc nhất không thể tưởng tượng nổi », thần đồng nhỏ bé Rafa đã đổ mồ hôi nước mắt tại câu lạc bộ quần vợt ngay trước khu nhà của gia đình. Trong cuốn tự truyện « Rafa » anh kể : « Ông  gây áp lực rất lớn cho tôi, sử dụng ngôn ngữ thô bạo, thường xuyên la mắng ».

Nhưng với Toni, đó là cái giá phải trả để biến một cậu bé khá nhút nhát và hay sợ hãi thành một chiến binh trên sân đấu và còn phải hành xử đẹp « tuyệt đối cấm ném vợt của mình ».

Trưởng thành từ sân đất nện, chính trên mặt sân này này, Rafael Nadal đã xây dựng nên huyền thoại của mình, với phong cách của một « chiến binh » khiến công chúng ngưỡng mộ.

Trong sự nghiệp đỉnh cao kéo dài hơn hai chục năm, Rafael Nadal đã 22 lần đăng quang ở các giải Grand Chelem, trong đó có 14 lần tại Roland-Garros, là tay vợt thành công thứ hai ở Grand Chelem, chỉ đứng sau Djokovic (24 danh hiệu) và dẫn trước kỳ phùng địch thủ  Roger Federer (20 danh hiệu).

« Rafa » đã thống trị trên mặt đất nện trong gần 20 năm, kể từ khi khởi đầu sự nghiệp vào năm 2001. Vua sân đất nện còn thành công ở các mặt sân khác để lập nên những kỷ lục : Với 92 danh hiệu, ngôi vị số 1 thế giới chiếm giữ trong 209 tuần, 4 Cup Davis và 2 huy chương vàng Olympic, ở nội dung đơn (2008) và đôi (2016).

Vào tháng Giêng năm 2022, tại Melbourne, anh trở thành tay vợt thứ hai sau Djokovic trong kỷ nguyên các giải Mở (từ 1968) vô địch bốn giải Grand Chelem ít nhất hai lần.

Nadal đã có hai danh hiệu vô địch trên mặt sân cỏ Wimbledon năm 2008 và 2010. Đặc biệt là chiến thắng lịch sử nhà vô địch Thụy Sĩ đã đi vào huyền thoại Roger Federer.

Chính trên mặt sân đất nện là nơi Nadal đạt đến mức hoàn hảo của nghệ thuật tennis, kết hợp giữa sức mạnh, sự nhanh nhạy và tinh thần thép. Trong sự nghiệp của mình, anh gần như bất bại: 484 trận thắng trong tổng số 535 trận đã đấu, tỷ lệ thành công hơn 90%.

Nadal đã có một loạt chuỗi chiến thắng ly kỳ trên mặt sân Roland-Garros Paris : từ 2005 đến 2008; 2010 đến 2014; 2017 đến 2020 và cuối cùng là 2022, tất cả những trận chung kết đó đều là những trận đỉnh cao của tennis. Chưa có một nhà vô địch nào giành nhiều danh hiệu vô địch trên một giải Grands Chelems như vậy. Cũng chưa có một tay vợt nào giành chiến thắng 81 trận liên tục trên sân đất nện, kỷ lục này của Nadal được lập từ tháng 04/2005 đến thắng 05/2007.

Nhìn phong cách thi đấu dũng mãnh đầy sức mạnh của Nadal, ít người biết rằng để giành chiến trên sân đấu anh đã phải vượt qua chính bản thân mình. Cơ thể anh luôn là đối thủ tồi tệ nhất của anh. Từ năm 2006, Nadal nghĩ mình đã thất bại vì chứng đau mãn tính (hội chứng Müller-Weiss) ở bàn chân trái. Cơn đau đến và đi nhưng không bao giờ biến mất này đã trở thành vật cản lớn vào cuối sự nghiệp của anh. Nadal đã giành chức vô địch Roland-Garros lần thứ mười bốn và cũng là lần cuối cùng với một bên bàn chân phải tiêm thuốc tê.

Các vấn đề về đầu gối và cổ tay cũng khiến anh phải rời sân đấu trong một thời gian dài, chưa kể đến việc những lần rách cơ bụng, hay chấn thương cơ hông như hồi tháng Giêng năm 2023 tại Giải Úc Mở rộng, khiến tay vợt phải phẫu thuật và kết thúc mùa giải sớm, và để tập trung vào mục tiêu trở lại Paris lần cuối vào năm 2024, trước tiên là ở Roland-Garros và sau đó là Thế vận hội Olympic. Nadal đã giữ lời hứa trở lại Paris, nhưng không thể có được phong độ như mong muốn.

Là một vận động viên nổi tiếng, giàu có thu nhập hàng trăm triệu đô la từ các giải đấu, chưa kể đến từ các hợp đồng quảng cáo, như Rafael được biết đến như một con người giản dị. Thời gian rảnh rỗi chỉ thích đi câu cá với bạn bè, xem bóng đá, môn thể thao mà anh say mê từ nhỏ không kém quần vợt, và dành thời gian cho gia đình nhỏ với Xisca Perello, người phụ nữ mà anh chia sẻ cuộc sống từ năm 2005 cùng cậu con trai mới ra đời hồi tháng 10 năm 2022.

Bảng xếp hạng định kỳ FIFA (FIFA Men's World Ranking) vẫn được dùng để đánh giá sự phát triển, thành tích và trình độ của các đội bóng thuộc các quốc gia thành viên, đồng thời cũng được sử dụng làm cơ sở để chọn đội hạt giống trong  việc phân chia bảng trong các giải đấu. Có thể thấy sự phân chia khu vực bóng đá thế giới không đồng đều, chủ yếu tập trung vào khu vực châu Âu và Nam Mỹ.

Gần đây, ngoài thứ hạng của FIFA, giới chuyên môn còn thêm vào giá trị bằng tiền hay giá trị chuyển nhượng các cầu thủ trong các đội tuyển quốc gia bóng đá. Trên thực tế trên bảng xếp hạng người ta chỉ tập trung chú ý vào tốp 50 đội tuyển hàng đầu được gọi là các đội bóng mạnh. Lọt vào tốp 50 cũng là tiêu chí đánh giá trình độ tiến bộ và mức độ chuyên nghiệp hóa của các nền bóng đá trên thế giới hiện nay.

Chương chình tạp chí Thể thao hôm nay xin mời quý vị thính giả cùng với chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui tìm hiểu về sự phân chia khu vực trình độ phát triển trên tấm bản đồ bóng đá thế giới hiện tại diễn ra thế nào ? Vì sao châu Âu và Nam Mỹ vẫn luôn là hai trung tâm bóng đá lớn của thế giới ?