Fotografka, artystka, autorka filmów dokumentalnych i głośnego projektu "Shifters". W najnowszym odcinku pytamy o kulisy pracy i kolejny duży projekt, który jest już w drodze!

Projekt i monumentalna książka "Shifters" („Zmiennokształtne”) - o zwierzętach na usługach wojska i wywiadu - przyniosły jej ogromny rozgłos. I to nie tylko w Polsce. To projekt bazujący na archiwach, które coraz częściej budzą zainteresowanie artystów wizualnych. Jak Marta Bogdańska z nimi pracuje? Ile w tym artystycznej, indywidualnej pracy, a ile naukowych dociekań i badania tematu? 

Wypytuję Martę również o jej spojrzenie i rolę dźwięku w najnowszych projektach. Czy dźwięk jest podobny do fotografii? Jak długo pomysł musi się „marynować” i kiedy wie, że już pora zająć się nim na poważnie? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w najnowszym odcinku podcastu Fotopolis! Zapraszam, Michał Matus.

Właśnie pojawiło się wznowienie książki „Shifters”! Zamów swój egzemplarz na stronie wydawcy

www.fotopolis.pl/podcast

O tym, dlaczego warto dokumentować Polskę, jak znaleźć dobry temat i poświęcić mu się na wiele lat opowiadają dokumentaliści: Karolina Jonderko i Jacenty Dędek.

Tym razem do rozmowy zaprosiliśmy Karolinę Jonderko oraz Jacentego Dędka - doświadczonych i nagradzanych fotografów specjalizujących się w projektach długoterminowych. Pytamy o to jak znajdują tematy, szukają bohaterów swoich zdjęć oraz Ile może trwać proces dokumentowania.

Karolina Jonderko 

Rocznik 85. pochodzi z małego miasta Rydułtowy. Córka górnika i nauczycielki muzyki. Członkini Agencji Napo Images. Absolwentka fotografii na wydziale operatorskim w Szkole Filmowej w Łodzi. Pierwsza ślązaczka, która zdobyła nagrodę World Press Photo. Laureatka wielu prestiżowych nagród m.in. Magnum & Ideas Tap Award, dzięki któremu odbyła staż w redakcji agencji Magnum Photos w Nowym Jorku. Swoje działania fotograficzne koncentruje na długoterminowych projektach. Większość z nich dotyka zjawiska straty i wiążących się z nią następstw - te zagadnienia odnajdziemy w cyklach “Autoportret z matką”, “Zaginieni”, “Reborn” i “Mała Polska”. Wychodząc od własnych doświadczeń, autorka rozszerza perspektywę o innych ludzi zmagających się z problemem straty - najbliższych, miejsca, tożsamości. W swojej pracy przykłada niezwykłą wagę do zbudowania osobistej więzi z bohaterami.

Jacenty Dędek

Zajmuje się portretem i dokumentem. Publikował w prasie (m.in. Duży Format, Polityka, Newsweek i inne). Przez prawie dziesięć lat współpracował z magazynem National Geographic Polska, dla którego przygotował kilkanaście autorskich reportaży. Laureat konkursów fotografii prasowej w Polsce. Trzykrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od kilkunastu lat najchętniej pracuje nad własnymi tematami. Najbardziej interesują go rzeczy zwykłe, dziejące się na marginesie głównych wydarzeń, ale zawsze blisko człowieka. W 2020 r. wydał album "portretprowincji.pl", będący efektem prawie siedmioletniej podróży pomałomiasteczkowej Polsce. Razem z żoną Katarzyną odwiedził kilkaset miejscowości poniżej 30 tys. mieszkańców, we wszystkich województwach. Jego najnowszy projekt „42-200”, to osobista historia o miejscu, tożsamości, ludziach bliskich i nieznajomych, o pamięci zapisanej w materii miasta.

www.fotopolis.pl/podcast

W najnowszym odcinku towarzyszymy Tomaszowi Wysockiemu przechadzającemu się po swojej wystawie w Sopot Centrum. Posłuchaj o kulisach jej powstania, motywacjach doboru prac i techniki ich wykonania. 

To wystawa o pamięci i tym jak na bieżąco ją modyfikujemy. Bezwiednie. W opisie wystawy można przeczytać, że projekt Tomasza Wysockiego to seria malarskich i pełnych detali sekwencji fotografii i obiektów – prawdopodobnych konstrukcji, które mogły się wydarzyć, są interpretacją zapamiętanych wydarzeń, ich połączeniem lub projekcją. 

Autor nie ukrywa, a zdecydowanie uwypukla elementy manipulacji, wzbogacając pracę o metaforyczne w jego odczuciu szczegóły, które nie są częścią jego wspomnień, jedynie reprezentują emocje i przywołują uczucia. 

W podcaście Wysocki - co rzadkie u artystów - tłumaczy w szczegółach historię swoich prac, uzasadnia dokonane wybory i mówi o tym jak łączy techniki tradycyjnej fotografii, studyjnej kreacji i sztucznej inteligencji. 

Zaprasza Michał Matus

www.fotopolis.pl/podcast

Odwiedzamy festiwal W Ramach Sopotu, który od zawsze stawiał na rezydencje artystyczne jako istotną część swojego programu. I to właśnie o nich jest ten odcinek Podcastu Fotopolis. 

Anna Orłowska i Witek Orski dzielą się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat tego, jak rezydencje wpływają na ich twórczość i opowiadają o pracach, które przygotowali na wystawę główną FFWRS.

Pytamy o możliwości oraz ograniczenia wynikające z takiego trybu pracy, dowiecie się też jak mimo użycia najnowszych technologii pozostać w stylu fotografii tradycyjnej, jak ścisłe terminy wymuszają artystyczne decyzje i jakie to ma konsekwencje. Zaprasza Michał Matus.

Festiwal W Ramach Sopotu trwa jeszcze do 17 października. Więcej informacji oraz program wydarzenia znajdziecie na www.wramachsopotu.pl

Anna Orłowska

Fotografka i artystka multimedialna, urodzona w 1986 roku w Opolu. Studiowała fotografię w Szkoła Filmowa w Łodzi / PWSFTviT oraz w Instytucie Twórczej Fotografii w Opawie. Reprezentowana przez Galerię Gunia Nowik, dzieli swój czas między Warszawę i Śląsk

„Do pewnego momentu czułam się w sztuce niepewnie. Długo miałam wątpliwości, czy powinnam się nią zajmować. Aż doszłam do tego, że nie warto za dużo analizować, tylko działać i z tego czerpać energię. Od kilku lat staram się więc bardziej skupiać na procesie twórczym oraz pracy rękoma. Ale też wracam do dziecięcej wyobraźni. Sięgam po rzeczy i pozwalam sobie na spojrzenie, które łączy się z zadawaniem pytań, zdziwieniem, dekonstrukcją. Biorę do ręki muszlę i myślę, jak ta forma inspirowała konstruktorów. Teraz bardziej niż tworzenie pojedynczych rzeczy interesuje mnie organizowanie przestrzeni, którą można plastycznie kształtować. Od kilku lat tworzę ogród wokół domu. Mam z tego czystą radość, znacznie większą niż z kreacji pojedynczej fotografii, którą musiałabym zamknąć w ramie. Fascynują mnie dom i ogród jako ekspresja właściciela, czy szerzej architektura jako program wpływający na jakość życia, a także historyczne i ideologiczne uwikłania tej dziedziny. Ostatnio pozwoliłam sobie na tworzenie pozakontekstowe. Czuję się bezpiecznie, wiem, że nie zostanę zignorowana, że już nie muszę nikomu - ale też sobie - nic udowadniać. Mogę spokojnie zaufać swojej intuicji.”

Witek Orski

Artysta wizualny, absolwent filozofii na UW, wykładowca, urodzony w 1985 roku, mieszka Warszawie, reprezentowany przez BWA Warszawa

„Sięgam po różne procesy twórcze. Często jest tak, że muszę wcześniej zobaczyć obraz, który chcę zrealizować. Czasem jest to sen, innym razem jakaś sytuacja, odprysk zdarzenia albo gonitwa ujęć odrywająca mnie od lektury gęstego tekstu antropologicznego bądź filozoficznego. W ten nagle wyświetlony obraz potrzebuję uwierzyć, żeby pójść dalej, osadzić go w koncepcji i obudowie merytorycznej, które będą dla mnie pociągające. Powstrzymuję się od okopywania wątpliwościami sprawiającymi, że nic nie mogę zrobić. Dla mnie sztuka to przestrzeń, w której wiele wątpliwości rozmywa się w trakcie procesu praktycznej pracy. Oczywiście sama praca wtedy się zmienia, ale to ona może być odpowiedzią na różne rozterki. Jednocześnie wolę, gdy sztuka zostawia mnie z pytaniem, nie chciałbym, aby moje prace udzielały odpowiedzi. Fotografia posługuje się ujęciem, co szczególnie mi pasuje. W kolejnych pracach mogę coś ująć dla siebie, coś zrozumieć, pojąć, poddać refleksji. To sprawia, że jestem spokojniejszy, gdy coś zrobię, niż wtedy, gdy byłem w punkcie wyjścia. Stale więc szukam rzeczy, które mnie do tego pchną i sprowokują”.

www.fotopolis.pl/podcast

Ex aequo zdobyli w tym roku główną nagrodę w konkursie na Fotograficzną Publikację Roku, za swoje debiutanckie książki "Ale uważaj tam na siebie" i "Dobre Miejsce". Pytamy o kulisy ich powstania. 

Jak, mimo braku doświadczenia stworzyć publikację, która porwie odbiorców? Jak zmierzyć się z tą niełatwą formą prezentacji zdjęć? Jak sprawić by książka nie był tylko zbiorem fotografii czy podsumowaniem projektu, ale nową jakością i pracą kompletną?

Dowiecie się dlaczego Artur Pławski ostatnie zdjęcie do swojej książki robił dzień przed oddaniem jej do druku (i jaką rolę odegrał w tym kustosz), usłyszycie też, z kim pracowali nad zdjęciami i książkami tegoroczni laureaci. To ostatni odcinek podcastu Fotopolis przed wakacyjną przerwą. Wracamy we wrześniu w nowej odsłonie!

www.fotopolis.pl/podcast

Do rozmowy zaprosiliśmy fotoreporterki współpracujące z dużymi zagranicznymi agencjami i tytułami prasowymi. Fotografują na zlecenie i realizują własne projekty. O drodze do sukcesu Monice Szewczyk-Wittek opowiadają Kasia Strękm związana z Panos Pictures, oraz Aleksandra Szmigiel współpracująca z agencją Reuters.

Jak zaczęła się ich fotograficzna droga i dlaczego wybrały wymagający zawód fotoreporterki? O kulisach wydarzeń, relacjach z bohaterami i zasadach etycznych rozmawiamy w najnowszym podcaście Fotopolis. 

Kasia Stręk

Laureatka polskich i międzynarodowych grantów i nagród, w tym Grand Press Photo, Chris Hondors Fellow Award, Jean-Luc Lagardere Award, Camille Lepage Grant oraz National Geographic Society Emergency Grant for Journalists. Wykłada gościnnie na Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi i National School Supérieure Louis-Lumière w Paryżu. Jej reportaże były prezentowane m.in. na Festiwalach Visa Pour l'Image we Francji i Photoville w Nowym Jorku. Współpracuje z The Washington Post, The New York Times, Time Magazine, NPR, The Sunday Times, The Guardian, Le Monde, Figaro Magazine, Liberation i Die Zeit. Jej praca koncentruje się przede wszystkim na tematach związanych ze zdrowiem reprodukcyjnym kobiet, przemocą seksualną, nierównościami społecznymi i sprawiedliwością ekologiczną.

Aleksandra Szmigiel

Rocznik 88, mieszka w Warszawie. Niezależna fotografka, współpracująca z agencją Reuters. Pracowała przy największych imprezach sportowych, takich jak Igrzyska Olimpijskie (Tokio 2020 i Pekin 2022), Mistrzostwa Świata w lekkiej atletyce, Mistrzostwa Europy w lekkiej atletyce i innych. Jest ambasadorką marki Sony i wielokrotnie nagradzaną fotografką w międzynarodowych i ogólnopolskich konkursach fotograficznych. Jej fotografie były publikowane w najważniejszych tytułach, m.in. The Washington Post, The New York Times, The Guardian. Jest autorką osobistych projektów o sportowcach, m.in "(not)ordinary girl" - z którego powstała wystawa oraz został wydany kalendarz na 2019.

www.fotopolis.pl/podcast

Czy jesteśmy świadkami redefinicji kultury? Czy AI uwalnia kreatywność od konieczności nużącego szlifowania warsztatu techniki? W tym odcinku, wraz z Joanną Żylińską, profesor King's College London, badamy punkty styku fotografii z tzw. sztuczną inteligencją.

Rozmawiamy o tym, jak sztuczna inteligencja rewolucjonizuje dzisiejszą fotografię, tworząc zupełnie nowe możliwości artystom i otwierając nowe perspektywy w dziedzinie kultury. Przez pryzmat sztuki i filozofii analizujemy, jak te zmiany wpływają na nasze postrzeganie i doświadczenie fotografii.

Joanna Żylińska to ceniona autorka takich książek jak "AI Art: Machine Visions and Warped Dreams" czy "Nonhuman Photography". W podkaście posłuchacie o jej akademickich doświadczeniach, refleksjach nad przyszłością fotografii i tym, co w szumie wokół generatywnej tzw. sztucznej inteligencji fascynuje ją najbardziej. Czy fotografia zmienia swoje znaczenie i rolę w społeczeństwie? Posłuchaj najnowszego odcinka podcastu Fotopolis.

www.fotopolis.pl/podcast

O poszukiwaniu nadziei, zaangażowanych artystach i aktywizowaniu odbiorców Monika Szewczyk-Wittek rozmawiam z Julią Klewaniec, Tomaszem Ferencem i Krzysztofem, Candrowiczem.

Jak rozumieć pojęcie fotografii zaangażowanej, o tym co współcześnie motywuje artystów i artystki do działania i sposobach dotarcia do publiczności. W najnowszym podcaście zapowiadamy Fotofestiwal w Łodzi, którego tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem Nadziei.

Do dyskusji zaprosiliśmy artystkę Julię Klewaniec, wykładowcę i autora tekstów Tomasza Ferenca oraz członka Kolektywu Fotofestiwalu w Łodzi Krzysztofa Candrowicza. 

Tomasz Ferenc 

Profesor UŁ, kierownik Katedry Socjologii Sztuki w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Badawczo interesuje się antropologią i socjologią wizualną, studiami nad procesami migracyjnymi oraz biograficznie zorientowaną socjologią sztuki. Ostatnie publikacje: Zapisy pamięci. Historie Zofii Rydet (2020, z Karolem Jóźwiakiem i Andrzejem Różycki), Borderlands. Tensions on the External Borders of the European Union (2019, z Markiem Domańskim), redaktor tomu: Fotografia i szaleństwo (2017), współredaktor tomu Pomniki wojenne. Formy, miejsca, pamięć (2015). Członek rady naukowej i redaktor graficzny czasopisma „Władza Sądzenia.” Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i tygodnika „Polityka” w ramach akcji „Zostańcie z nami”, laureat nagrody im. Stanisława Ossowskiego przyznanej za książkę Fotografia. Dyletanci, amatorzy i artyści (2004). Okazjonalnie aktywny jako kurator i współtwórca wystaw fotograficznych.

Julia Klewaniec

Fotografka i animatorka kultury. Absolwentka fotografii w Szkole Filmowej w Łodzi. Współtwórczyni Fundacji Picture Doc. Od 2019 roku razem z zespołem Picture Doc zajmuje się organizacją wystaw i prezentacją młodych twórców_czyń w Pracowni Duży Pokój w Warszawie. Nominowana przez Fotofestiwal w Łodzi do Futures Talents 2022. Zwyciężczyni konkursu Talent Roku 2022 Pix.House. Projekt Cichy Rasizm (2022) zaprezentowała m.in. w Warszawie (Pracownia Duży Pokój, 2022), w Łodzi (Fotofestiwal 2022), Opolu (OFF, 2022), Bradze (ENCONTROS DA IMAGEM, Portugalia, 2022), Turynie (Camera Torino Centro Italiano per la Fotografia, Włochy, 2022), Bochni (Kowalsky Gallery, 2022), Kopenhadze (Copenhagen Photo Festival, Dania, 2023).

Krzysztof Candrowicz 

Kurator, socjolog i aktywista. Współzałożyciel Fundacji Edukacji Wizualnej i członek kolektywu Fotofestiwalu w Łodzi. W latach 2013-2018 dyrektor artystyczny Triennale Fotografii w Hamburgu (Niemcy), a od 2018 kurator i współpracownik Ci.CLO Porto Biennale (Portugalia). Krzysztof pracuje na arenie międzynarodowej jako kurator i wykładowca wizytujący w licznych organizacjach, muzeach, szkołach i na festiwalach w Europie. Poza sztukami wizualnymi, jego zainteresowania są zakorzenione w filozofii, naukach społecznych, antropologii i ekologii.

www.fotopolis.pl/podcast

Nowy prezes Warszawskiego Okręgu Związku Polskich Artystów Fotografików chce aktywnie działać, wspierając środowisko, w czasie gwałtownie rosnącej popularności tzw. generatywnej sztucznej inteligencji. Jaki ma na to pomysł?

Jakie regulacje są najbardziej potrzebne? Co ZPAF może zaoferować fotografom? I dlaczego obrona terminu „fotografia” ma dziś kolosalne znaczenie? O tym wszystkim posłuchacie w najnowszym odcinku podcastu Fotopolis. 

Adam Tuchliński jako fotograf dokumentalista jest świadom zagrożeń, jakie niesie ze sobą upowszechnienie AI w tworzeniu obrazów, ale nie demonizuje nowej technologii. Chce jednak by stworzyć jasne regulacje definicje i granice, by precyzyjnie określić, gdzie kończy się fotografia i gdzie zaczyna grafika AI i by każdy mógł to odróżnić. Tuchliński mówi, że to już kolejne rewolucja w świecie fotografii, odkąd w nim aktywnie działa. Jaki ma pomysł na to, by AI nie zepchnęła tej dziedziny sztuki na margines?

Adam Tuchlilńśki

Fotograf, producent sesji. Absolwent Instytutu Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Czeskiej Opawie. Portretuje postacie kultury, biznesu i polityki na zlecenie Forbes’a oraz Newsweek’a. Jego fotografie publikują największe polskie i europejskie magazyny. Autor wielu fotoreportaży z Polski, Białorusi i Ukrainy. Prowadził zajęcia z fotografii prasowej na wydziale dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Wielokrotny laureat konkursów fotografii prasowej: Grand Press Photo, BZWBK Press Photo i innych. 

www.fotopolis.pl/podcast

„Fotografia musi uderzyć, film musi wciągnąć”. 

O spójności formy i treści, budowaniu narracji i opowiadaniu o emocjach w filmie i fotografii Monika Szewczyk-Wittek rozmawia z Piotrem Jaxą, Weroniką Ławniczak i Tomaszem Wolskim.

Kiedy i dlaczego fotografia im nie wystarcza? Czy film pozwala opowiedzieć historie lepiej niż zdjęcia? W najnowszym odcinku Podcastu Fotopolis poruszamy temat związków fotografii i filmu.  Nawiązujemy też do poruszających w formie i treści filmów prezentowanych podczas tegorocznej edycji festiwalu Millennium Docs Against Gravity.
 

Do dyskusji zaprosiliśmy ludzi branży: operatora i fotografa Piotr Jaxę, artystkę wizualną Weronikę Ławniczak oraz reżysera, scenarzystę i montażystę Tomasza Wolskiego.

Weronika Ławniczak

Tworzy sztuki wizualne, fotografię i reżyseruje. Obok prac Weroniki nie sposób przejść obojętnie – mają w sobie ogromny ładunek emocjonalny, urok i zmuszają widza do refleksji. W centrum jej spojrzenia, znajduje się przede wszystkim człowiek. Artystka często porzuca rekwizyty, a nawet kolory, by uchwycić ludzkie piękno w czystej formie. Ma na swoim koncie liczne wystawy i sesje dla cenionych marek oraz magazynów. Od kilku lat reżyseruje reklamy i krótkie formy wideo.

Tomasz Wolski

Reżyser, operator i montażysta kilkunastu filmów dokumentalnych (m.in. „W Ukrainie”, „1970”, „Zwyczajny kraj”, „Lekarze”, “Pałac”, „Szczęściarze”) nagradzanych m.in. na Krakowskim Festiwalu Filmowym, Visions du Réel , Nowe Horyzonty, Docs Against Gravity, Los Angeles Film Festival, Camerimage, Los Angeles Film Festival, Palm Spring Film Festival oraz wielu innych. Reżyser krótkich filmów fabularnych „Płot”, „Problem”oraz „Córka” – nagrodzonego na festiwalu Angers Premiers Plan oraz na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni. Montażysta filmów m.in. „Dziennik z podróży” i „21xNowy York” Piotra Stasika, „Krzyżoki” Anny Gawlity, a także współmontażysta „Babi Yar. Contex” oraz „The Kiev Trial” Sergeia Loznitsy. Członek Europejskiej Akademii Filmowej, Gildii Polskich Reżyserów Dokumentalnych oraz PolskiejAkademii Filmowej.

Piotr Jaxa

Operator filmowy i fotograf. Absolwent Wydziału Operatorskiego PWSFTiTeatralnej w Łodzi. Ma w swoim dorobku kilkadziesiąt filmów dokumentalnych i fabularnych realizowanych na całym świecie – jego prace zdobywały nagrody m. in. na festiwalach w Cannes, Mannheim, Krakowie, Los Angeles i Berlinie. Prowadzi seminaria i warsztaty operatorskie. Równocześnie pracuje jako niezależny fotograf, specjalizujący się w fotografii z planu filmowego. Wieńcząc swoja współpracę fotograficzną z Krzysztofem Kieślowskim, przygotował wystawę zdjęć „Remembering Krzysztof”, która podróżuje po świecie od 1994 roku. Jest autorem kilku książek fotograficznych: „L’esprit de Genève” (1988), „Oh! Barcelone” (1992) oraz „Poschiavo, un mondo di valle” (1998). Od 1995 roku pracuje nad projektem książki i wystawy fotograficznej zatytułowanej „Cinematographers” – jest to kolekcja portretów operatorów filmowych z całego świata. Pierwszy tom ukazał się w grudniu 2021 roku. Drugi i trzeci tom są w opracowaniu. Jest stałym wspołpracownikmiem Polskiej Agencji Fotografów FORUM oraz członkiem ZPAF.

www.fotopolis.pl/podcast