សាលា​ដំបូង​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៩ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤ បាន​ចេញ​ដីកា​ឃុំ​ខ្លួន​ ស្ត្រី​២នាក់​ក្នុង​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា ​បាន​យក​លុយ ៣០​ម៉ឺន​ដុល្លារ ទៅ​ឱ្យ ​លោក មួង ឃីម និង លោក លី សាម៉េត ដើម្បី​រត់​ការ​ឱ្យកូន​ប្រុស​ធ្វើ​ជា​មន្ត្រី​គយ នៅ​ខេត្ត​បាត់​ដំបង​។​ នេះ​ជា​ការ​ពង្រីក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ ក្នុង​សំណុំ​រឿង​ពុក​រលួយ​ និង​ឆបោក នៅ​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ ដែល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​រដ្ឋាភិ​បាល និង​ឧកញ៉ា​ រួម​ទាំង​ពល​រដ្ឋ សរុប​១០​នាក់ ​ជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​សំណុំ​រឿង​ «ប៉ុន​ប៉ង​ក្នុង​បទ​សូក​ប៉ាន់» ​ដើម្បី​បាន​តំណែង​ធំ​ ឬ​ដើម្បី​ធ្វើការ​នៅ​កន្លែង​«ខ្លាញ់»​ក្នុង​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ​។​ អ្នក​តាម​ដាន​សង្គម​ ចង់​ឃើញ​មាន​ចំណាត់​ការ​បែប​នេះ​ទៅលើ​ករណី​ផ្សេង​ទៀត​ដើម្បី​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សង្គម​។​

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៨វិច្ឆិកា សភាអឺរ៉ុបបានស្នើទៅកាន់គណៈកម្មាការអឺរ៉ុបឱ្យសើរើឡើងវិញ ការផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (EBA)ដែលផ្តល់ជូនកម្ពុជា។ សំណើនេះធ្វើឡើង ដោយសារសភាអឺរ៉ុបមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបានផ្តល់ដំណោះស្រាយស្តីពីបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស លំហសង្គមស៊ីវិល។ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីកម្ពុជាអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សល្អប្រសើរ។ អ្នកជំនាញបង្ហាញក្តីបារម្ភពីសំណើឲ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA ដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។

កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ រដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិក្រុងឡាអេហៅកាត់(ICC) បានស្នើចេញដីកាចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរបបសឹកភូមា លោក មីន អ៊ុងឡាំង ក្នុងបទ «ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ» ទៅលើប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅចន្លោះពីឆ្នាំ២០១៦ ដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០១៧។ អ្នកតាមដាននយោបាយ និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនានាយល់ឃើញថា ប្រសិនបើតុលាការ ICC ចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក មីន អ៊ុងឡាំង មែន នោះវាជាវិញ្ញាសារដែលកម្ពុជាត្រូវមានជំហរថ្លឹងថ្លែងបន្តិច។

នៅក្នុងកម្មវិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងាររបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដីក្នុងថ្ងៃទី២៦ វិច្ឆិកា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន ម៉ាណែតបានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលបានប្តេជ្ញាបន្តដោះស្រាយសំណុំរឿងបុរីជាប់គាំង តាមរយៈការផ្តល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិសម្រាប់ពលរដ្ឋ។ តែលោកហ៊ុន ម៉ាណែតមិនបានបញ្ជាក់អំពីការទូទាត់សំណងខូចខាតសមស្របដែលម្ចាស់បុរីត្រូវផ្តល់ឱ្យពលរដ្ឋនោះទេ។ តាមលោកហ៊ុន ម៉ាណែត រដ្ឋាភិបាលនៅតែលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រ «ទុកមេមាន់ឱ្យនៅពង» ឬទុកឱកាសឱ្យម្ចាស់បុរីដោះស្រាយតាមរយៈការផ្តល់សំណងដែលអាចធ្វើទៅបានជាជាងការប្រើវិធានការច្បាប់ដោយការដាក់ឱ្យជាប់គុក។ តើវិធីសាស្ត្រ «ទុកមេមាន់ឱ្យនៅពង» អាចដោះស្រាយបញ្ហាបុរីជាប់គាំងបានកម្រិតណា និងថា តើភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតគួរមានចំណែកចូលរួមជួយដោះស្រាយបែបណា?​

នៅក្នុងជំនួបជាមួយប្រធានរដ្ឋសភាវៀតណាមកាលពីចុងសប្តាហ៍មុនក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានស្នើឲ្យអាជ្ញាធរវៀតណាមគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់បន្តយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងជំនឿសាសនារបស់បងប្អូនខ្មែរក្រោមដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ សហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃចន្ទ ទី២៥ វិច្ឆិកាដោយសម្តែងការសាទរ និងអរគុណដល់លោក ហ៊ុន សែន ដែលធ្វើសំណើដូចនេះ។ ចំណែកអ្នកវិភាគនយោបាយ និងភូមិសាស្ត្រនានាបានហៅកាយវិការរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលកម្ពុជាដូចនេះថាជារបត់ថ្មីមួយ និងជាការទទួលខុសត្រូវរួមមួយដ៏ល្អ។

សកម្ម​ជន​បរិស្ថាន​ចំនួន​៦​នាក់ ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន កាល​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤ នៅ​ខេត្ត​ស្ទឹង​ត្រែង​ក្រោម​បទ​ចោទ​បាន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​តំបន់​ហាម​ឃាត់​។​ អ្នក​ឃ្លាំមើល​សង្គម​ ចាត់​ទុក​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​បែប​នេះថា​មិន​សូវ​សម​ហេតុ​ផល​ឡើយ ​និង​បាន​ចោទ​សួរ​ទៅ​វិញ​ថា​ ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​បញ្ហា​ព្រៃឈើ​នៅ​តែ​ជា​រឿង​ដ៏រសើប​ដែល​សកម្ម​ជន​ព្រៃឈើ​តែង​តែ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ចាប់​ខ្លួន​?​

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២៤វិច្ឆិកា បានចេញមកបញ្ជាក់ជាថ្មី ចំពោះដំណើរការនៃគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន ថាមិនមានការរាំងស្ទះដោយសារបញ្ហាខ្វះខាតថវិកាឡើយ។ ការបញ្ជាក់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានសារព័ត៌មានបរទេស និងអ្នកនយោបាយមួយចំនួន រិះគន់ថា​ គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនត្រូវរាំងស្ទះ ដោយសារតែកង្វះថវិកាពីចិនក្នុងការសាងសង់គម្រោងនេះ។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកតាមដានព្រឹត្តិការណ៍សង្គម យល់ឃើញថា ការលើកបញ្ហាព្រែកជីកហ្វូណនមកជជែកជាថ្មីនេះ គឺដោយសារតែកង្វះការសិក្សាពីការអនុវត្តគម្រោងព្រែកជីកមួយនេះ ឲ្យបានជោគជ័យ។

ប្រ​មុខ​រដ្ឋាភិ​បាល​កម្ពុជា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២១​ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤ ​បាន​ប្រកាសថា នឹង​ឈប់​ផ្ដល់​អាជ្ញាបណ្ណ​ដល់​ក្រុម​ហ៊ុន​ផលិត​ស្រាបៀរ​ដែល​ចែក​ចាយ​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​ទៀត​ហើយ ​ខណៈ​បច្ចុប្បន្ន​មាន​ក្រុម​ហ៊ុន​ស្រាបៀរ​ចំនួន​៧​រួច​ហើយ សម្រាប់​ផ្គត់​ផ្គង់​ក្នុង​ស្រុក​។​ ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​ក្រុម​ហ៊ុន​ផលិត​ស្រាបៀរ​នាំ​ចេញ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា នៅតែ​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​អាជ្ញា​បណ្ណ​ដដែល​។​ អ្នក​តស៊ូ​មតិ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ស្រវឹង​ យល់​ឃើញ​ថា ​វិធាន​ការ​នេះ​មិន​ទាន់​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ​ ពោល​ទាល់​តែ​ចេញ​ច្បាប់​ស្តីពី​គ្រឿង​ស្រ​វឹង ​និង​តម្លើង​ពន្ធ​បន្ថែម​លើ​គ្រឿង​ស្រ​វឹង​ទើប​អាច​ជួយ​ទប់​ស្កាត់​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​គ្រឿង​ស្រ​វឹង​បាន​៕

មហាសន្និបាតអន្តរជាតិនៃបណ្តាគណបក្សនយោបាយនៅអាស៊ី (ICAPP) បានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ កិច្ចប្រជុំ ICAPP លើកទី១២នេះ បានធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ «ការស្វែងរកសន្តិភាព និងការផ្សះផ្សា»។ ក្នុងនាមជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបើកមហាសន្និបាតជាមួយនឹងបទពិសោធន៍របស់កម្ពុជាដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្រ្គាម មុននឹងទទួលបានសន្តិភាពដូចពេលនេះ។ បើតាមលោក ហ៊ុន សែន ការផ្សះផ្សាជាតិជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ដើម្បីឈានទៅបញ្ចប់សង្រ្គាមនិងភាពវឹកវរក្នុងប្រទេសមួយ។ តែយ៉ាងណា អ្នកនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល យល់ថា សន្តិភាពកម្ពុជានៅមិនទាន់ពេញលេញ ព្រោះតែបញ្ហាបែកបាក់នយោបាយផ្ទៃក្នុង។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ព្រមៗគ្នានៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឋិកា ឆ្នាំ២០២៤នេះថា កម្ពុជា និងថៃកំពុងបន្តការចរចាគ្នានៅឡើយចំពោះបញ្ហា«កោះគុត»។ ការចេញមុខមកបញ្ជាក់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីពេលនេះត្រូវបានអ្នកតាមដាននយោបាយខ្មែរខ្លះយល់ឃើញថា គឺនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់រំងាប់ក្តីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងអ្នកវិភាគខ្លះទៀតគាំទ្រដល់យន្តការធ្វើការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អ្នកវិភាគក៏ទទួលស្គាល់ថា ក្តីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋគឺជាសិទ្ធិរបស់ពួកគេនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។