អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Lin Jian បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្នុងថ្ងៃទី១៣ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ ថា ចិននៅតែបន្តដើរតួនាទីស្ថាបនាសន្តិភាពតាមបណ្តោយព្រំដែនខ្មែរ-ថៃដដែល។ ក្នុងន័យនេះ ចិននៅតែជំរុញឱ្យភាគីកម្ពុជា-ថៃ ដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី តាមរយៈយន្តការទ្វេភាគីដែលមានស្រាប់ និងទប់ស្កាត់សកម្មភាពដែលបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងថែមទៀត។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិខ្លះយល់ថា តាមរយៈសារនេះ ចិនចង់ឃើញប្រទេសជាមិត្តរបស់ខ្លួនទាំងពីរប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពដែលបានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃទី២៦ តុលាក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ តែអ្នកខ្លះទៀតយល់ថា កម្ពុជា-ថៃមិនអាចចោលចិនបានទេ ព្រោះចិនជាប្រទេសមួយដែលកំពុងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់។ តើចិនគួរធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីជួយកាត់បន្ថយភាពតានតឹងជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ ក្រោយថៃជាន់ឈ្លីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព?

ហេតុការណ៍នៃការបាញ់រះរបស់ទាហានថៃលើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្លូតត្រង់ក្នុងភូមិព្រៃចាន់កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១២ វិច្ឆិកា បានបណ្តាលឲ្យស្លាប់ម្នាក់ និងរបួស ៣នាក់ដែលកំពុងសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ចេញប្រតិកម្មភ្លាមៗដោយថ្កោលទោសចំពោះទង្វើដ៏សាហាវរបស់ទាហានថៃ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតបានទទូចឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយដើម្បីស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវលើការស្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយរូប។ អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយយល់ថា កម្ពុជាត្រូវប្តឹងទៅអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជាបន្ទាន់ចំពោះទង្វើអមនុស្សធម៌របស់ថៃបែបនេះ។

នៅថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា រដ្ឋាភិបាល និងយោធាថៃបានចេញមុខប្រកាសផ្អាកការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពកម្ពុជា-ថៃ ព្រមទាំងផ្អាកការដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់ ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា។ ការសម្រេចជាឯកតោភាគីនេះត្រូវបានថៃពន្យល់ថា  គឺដោយសារសន្តិសុខជាតិរបស់ថៃកំពុងរងការគំរាមកំហែងជាថ្មី ក្រោយទាហានថៃ ៤នាក់ដើរជាន់មីនត្រង់ចំណុចភូមិសាស្ត្រក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារកម្ពុជា។ អ្នកវិភាគនយោបាយខ្លះយល់ថា នេះជាលេសរបស់ថៃដើម្បីពន្យារពេលដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង១៨នាក់ និងថា ថៃនៅមានមហិច្ឆតាចង់វាទីដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។ តែអ្នកខ្លះទៀតកត់ សម្គាល់ឃើញថា នេះជាល្បែងនយោបាយក្នុងស្រុកថៃដើម្បីទាក់ចិត្ត និងទទួលបានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋថៃ។

ក្នុងអំឡុងពិធីបុណ្យអុំទូកកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ មានករណីឈ្លោះប្រកែកគ្នារវាងអាជីករ និងភ្ញៀវទេសចរជុំវិញការដំឡើងតម្លៃម្ហូបអាហារ និងជួលកន្លែងអង្គុយនៅក្នុងខេត្តកែប។ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមមួយចំនួនប្រតិកម្មរិះគន់នឹងការបន្តមានករណីលក់ដូរក្នុងតម្លៃហួសហេតុ ពិសេសក្នុងពេលមានបុណ្យទានម្តងៗ។ ចំពោះអ្នកតាមសង្គមកម្ពុជា ករណីនេះមិនមែនជាលើកទី១ និងចង់ឃើញអាជ្ញាធរខេត្តចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹង តាមរយៈការហៅអ្នកលក់ដូរមកណែនាំ និងអប់រំ។ ហេតុអ្វីខេត្តកែបបន្តមានករណីអាជីវករលក់ដូរក្នុងតម្លៃថ្លៃហួសហេតុក្នុងពេលបុណ្យទាន?

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិថៃ លោកណាត់ថាផុល ណាក់ផានីត (Nattapol Nakphanit) នៅថ្ងៃទី៧វិច្ឆិកា បានចេញមកអះអាងពីលក្ខខណ្ឌនៃការដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង១៨រូប ដោយភាគីកម្ពុជាត្រូវដោះមីនតាមបណ្តោយព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរឲ្យអស់។ ភាគីថៃបានអះអាងថា ខ្លួននឹងប្រគល់ទាហានខ្មែរទាំង១៨រូបឲ្យមកកម្ពុជាវិញ នៅថ្ងៃទី១២វិច្ឆិកាខាងមុខនេះ បើសិនកម្ពុជាធ្វើតាមសំណើនេះ។ តើកម្ពុជាគួរដោះមីនតាមលក្ខខណ្ឌរបស់ថៃ ជាថ្នូរនឹងមាតុភូមិនិវ​ត្តន៍នៃទាហានខ្មែរទាំង១៨រូប?

សំណុំរឿងលោក ចេន ហ្ស៊ី កំពុងបន្តក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការវាយប្រហារមកលើកម្ពុជាតាមរយៈការរឹបអូស និងការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មហាសេដ្ឋីខ្មែរដើមកំណើត​ចិនពីសំណាក់ប្រទេសមួយចំនួន។ លោក ចេន ហ្ស៊ី ដែលជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សា​ភិបាល​នៃក្រុមហ៊ុន ព្រីនស៍ ហូលឌីងគ្រុប (Prince Holding Group) និងជាទីប្រឹក្សារបស់មេដឹកនាំខ្មែរមួយចំនួន ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស សិង្ហបុរី ហុងកុង និងតៃវ៉ាន់ បង្កក និងរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិរាប់ពាន់លានដុល្លារ ក្រោម​បទចោទពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឆបោក និងលាងលុយកខ្វក់។ តែរហូតមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជានៅមិនទាន់បានបញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីទាំងអស់លើសំណុំរឿងលោក ចេន ហ្ស៊ី។ តើកម្ពុជាគួរចេញមុខបំភ្លឺ ឬបន្តនៅស្ងៀមស្ងាត់?

ថ្មីៗនេះ មានករណីអ្នកបង្កើតមាតិកាលើបណ្តាញសង្គមមួយរូបបានផលិតវីដេអូបែបកំប្លែងពាក់ព័ន្ធនឹងខេត្តតាកែវ។ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមមួយចំនួនបានប្រតិកម្មនឹងខ្លឹមសារក្នុងវីដេអូនោះដោយយល់ថាជារឿងមិនសមរម្យប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់ខេត្តតាកែវ និងនាំឱ្យមានការរើសអើងស្អប់ខ្ពើម។ អ្នកតាមដានសង្គម និងអ្នកជំនាញប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយលើកឡើងថា មាតិកាក្នុងបណ្តាញសង្គមមានទាំងល្អ និងអាក្រក់ដែលតម្រូវឲ្យអ្នកផលិតមាតិកាគ្រប់រូបមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះរាល់មាតិកាដែលខ្លួនបានផលិត ក្នុងនោះ គឺត្រូវជៀសវាងការផលិតមាតិកាដែលនាំឱ្យមានការរើសអើង និងប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍មិនសមរម្យជាដើម។ តើអ្នកបង្កើតមាតិកាតាមបណ្តាញសង្គមគួរត្រូវមានក្រមសីលធម៌បែបណាខ្លះ?។

កម្ពុជា-ថៃចាប់ផ្តើមការដកអាវុធធុនធ្ងន់ចេញពីតំបន់ជម្លោះព្រំដែន ទៅតាមការចែងរបស់សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដែលកម្ពុជា និងថៃ បានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងគួឡាឡាំពួ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី២៦ខែតុលា។ អាវុធធុនធ្ងន់ដែលត្រូវដកចេញមានជាអាទិ៍ ប្រព័ន្ធកាំជ្រួចហ្វូង កាំភ្លើងធំគ្រប់ប្រភេទ និងរថពាសដែក។ អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គលមើលឃើញថា​ កម្ពុជាបានអនុវត្តការដកអាវុធធុនធ្ងន់នេះ យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន តែពួកគេ​បារម្ភថា ភាគីថៃមិនមានឆន្ទៈធ្វើដូចកម្ពុជាទេ​។ តើការកែសម្រួលទីតាំងអាវុធធុនធ្ងន់អាចឲ្យថៃយល់ព្រមដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង ១៨រូបដែលភាគីថៃកំពុងឃុំឃាំងដែរឬទេ?

នៅក្នុងរបត់ដែលកម្ពុជាកំពុងបិទការនាំចូលទំនិញមួយចំនួនពីប្រទេសថៃ អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមើលឃើញថា ចរន្តនៃការវិនិយោគនៅក្នុងស្រុកមានសន្ទុះកើនឡើង។ បើទោះជាមានការកើនឡើង អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៅកត់សម្គាល់ឃើញថា ចរន្តនៃការបណ្តាក់ទុនរបស់អ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកនៅមានកម្រិត។ នៅមានកម្រិត ក៏ព្រោះតែ មានឧបសគ្គមួយចំនួនដែលអ្នកជំនួញក្នុងស្រុកបន្តជួបប្រទះ គឺកង្វះផ្នែកបច្ចេកទេស តម្លៃដើមនៃការផលិតនៅស្ថិតក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ការខ្វះខាតការគាំពារ និងការទ្រទ្រង់បន្ថែមពីរដ្ឋាភិបាល។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣០​ ខែ​តុលា ​ឆ្នាំ​២០២៥​អគ្គ​នាយកដ្ឋាន​ពន្ធ​ដារ​បាន​ចេញ​សេច​ក្តី​ប្រកាស​ថា​ ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ​ខែ​មករា​ ឆ្នាំ ​២០២៦​ខាង​មុខ​ទៅ ​រដ្ឋា​ភិបាល​នឹង​អនុ​វត្ត​ការ​យក​ពន្ធ​លើប្រាក់​ចំណេញ​មូល​ធន​ ២០​ភាគ​រយ​ពី​ពល​រដ្ឋ​បន្ទាប់​ពី​បាន​ពន្យារ​ពេល​អនុវត្ត​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ចាប់​តាំង​ពី​មាន​វិបត្តិ​កូវីដ​១៩​ ។​ អ្នក​រក​ស៊ី​ខាង​អចលន​ទ្រព្យ​បារម្ភ​ថា​ បើការ​យក​ពន្ធ​នេះ​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​មែន ​វិស័យ​អចលន​ទ្រព្យ​នឹង​ជួប​វិបត្តិ​បន្ត​ទៀត​។​ តើ​ឆ្នាំ​២០២៦​ ជា​ពេល​វេលា​សម​ស្រប​ដើម្បី​យក​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់​ចំណេញ​មូល​ធន​ ឬ​យ៉ាង​ណា​?​