នៅ​ថ្ងៃទី១៨ និង​ទី១៩ ឧសភា​ខាង​មុខ ចិន​នឹង​បើក​កិច្ចប្រជុំកំពូល​ចិន -អាស៊ីកណ្តាល​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ស៊ីអាន។ កម្មវត្ថុ​នៃ​កិច្ចប្រជុំកំពូល​មួយ​នេះ គឺ​ផ្តល់​សន្ទុះ​បន្ថែម​នូវ​គម្រោង​ខ្សែក្រវ៉ាត់ និង​ផ្លូវ​ដែល​ផ្តួចផ្តើម​ដោយ​ប្រធានាធិបតី​ចិន​លោក​ស៊ី ជីនពីង​កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០១៣។ កិច្ចប្រជុំកំពូល​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ក្នុង​បរិបទ​នៃ​សង្រ្គាម​រុស្ស៊ី​ឈ្លានពាន​អ៊ុយក្រែន ហើយ​សង្រ្គាម​មួយ​នេះ​ជា​ឱកាស​ដ៏​ល្អ​ខ្លាំង​ដើម្បី​ឲ្យ​ចិន​អាច​បន្ថែម​មន្តស្នេហ៍​លើ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅ​អាស៊ីកណ្តាល​ដែល​ជា​អតីត​សាធារណរដ្ឋ​សហភាពសូវៀត។ តើ​មន្តស្នេហ៍​របស់​ចិន​មាន​អ្វី​ខ្លះ និង​ថា តើ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅ​អាស៊ីកណ្តាល​គិត​យ៉ាង​ម៉េច​រវាង​ជម្រើស​នៅ​ជាមួយ​ចិន និង​នៅ​ជាមួយ​រុស្ស៊ី?

លទ្ធផលបោះឆ្នោត​ថៃ​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាងជាក់ច្បាស់​ថា គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទទួល​បាន​សំឡេង​នាំមុខ​យ៉ាងដាច់ឆ្ងាយ ធៀបទៅនឹង​គណបក្ស​កាន់អំណាច ដែល​ស្និទ្ធ​នឹង​កងទ័ព។ លទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះ គូសបញ្ជាក់​អំពី​ចលនាប្រជាពលរដ្ឋថៃ ដែលច្រានចោល​ការដឹកនាំ​ដោយ​កងទ័ព​ ហើយ​ចង់​បាន​នូវការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ថ្មី ក៏ប៉ុន្តែ សំណួរនៅតែ​ចោទឡើង​ថា គណបក្ស​ប្រឆាំង​ពិតជា​អាច​រួមគ្នា​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាល​ចម្រុះ ហើយ​បិទបញ្ចប់​សករាជ​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​ស្និទ្ធ​នឹង​កងទ័ព​បាន​ដែរ​ឬទេ?

នៅប្រទេស​ថៃ ថ្ងៃបោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​សមាជិក​សភាថ្មី​កាន់តែខិតជិតមកដល់ នៅថ្ងៃអាទិត្យ​ទី ១៤​ឧសភាខាងមុខ។ ខណៈពេល​ដែល​គណបក្ស​ភឿថៃ របស់​លោកស្រី ភែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ ជាកូនស្រី​កំពុង​មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំង និងសង្ឃឹម​ឈ្នះសន្លឹកឆ្នោត​ភ្លូកទឹកភ្លូកដី នៅថ្ងៃ​អាទិត្យ អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី លោកថាក់ស៊ីន ដែលកំពុង​និរទេសខ្លួន នៅក្រោយ​រដ្ឋប្រហារឆ្នាំ ២០០៦ ​បាន​បង្ហោះសារធ្វីតធ័រ កាលពីថ្ងៃ​អង្គារ​ម្សិលមិញថា លោក​មានគម្រោង​ចង់វិលត្រលប់​ចូលប្រទេសថៃវិញ នៅខែ​កក្កដា​ខាងមុខ។ តើការវិលត្រលប់​របស់​លោកថាក់ស៊ីន​ជាលាភ ឬ​ជាគ្រោះ សម្រាប់​អនាគត​គណបក្ស​ភឿថៃ?

សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនបានអូសបន្លាយពេលច្រើនជាងមួយឆ្នាំរួចទៅហើយ គិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ សង្គ្រាមនេះបានធ្វើឱ្យទីផ្សារទំនិញកសិកម្ម និងតម្លៃម្ហូបអាហារសកល កើនឡើងក្នុងកម្រិតខ្ពស់បំផុត នៅដើមឆ្នាំ២០២២ ប៉ុន្តែបានធ្លាក់ចុះសន្សឹមៗរហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា មានប្រជាជនប្រមាណ១ពាន់លាននាក់ នៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសយ៉ាងច្រើនដែលត្រូវរងគ្រោះ និងមានភាពផុយស្រួយនៅឡើយ។

​តាំង​ពី​ពេល​ដែល អង្គការសហប្រជាជាតិ​ ចេញផ្សាយ​របាយការណ៍​ពី​ចំនួនកំណើន​ប្រជាជនឥណ្ឌានឹងកើនឡើងច្រើន​លើសប្រជាជនចិន​មក គឺ ធ្វើឲ្យ ប្រជាជន​ឥណ្ឌា​កាន់សាសនាហិណ្ឌូ ​ និង​ អ្ន​កកាន់​សាសនា​អ៊ីស្លាមនៅក្នុងស្រុក​ កាន់តែ​បញ្ឆេះ​កំហឹង​ដាក់​គ្នា​ខ្លាំងឡើង​ៗដែរ​។ នៅផ្ទៃក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា  បណ្តាអ្នកកាន់សាសនាហិណ្ឌូ ជាតិនិយមជ្រុល បានអង្អុលមុខពួកអ្នកកាន់សានាអ៊ីស្លាម ថាបង្កើតកូនច្រើនដើម្បីចង់គ្រប់គ្រងប្រទេសឥណ្ឌា​​។​ ចំណែកឯ អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ចោទវិញថា អ្នកកាន់សាសនាហិណ្ឌូកំពុងតែបំប៉ោងបំភ្លៃ ហើយនិង រើសអើងជនជាតិភាគតិច។ ​ ​

ថ្មីៗ​នេះ ចិន​បានបង្ហាញវត្តមានកាន់តែច្បាស់ ដើម្បីចង់ចូលខ្លួនដោះស្រាយ​វិបត្តិសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន​។ បន្ទាប់ពីត្រូវបាន​ក្រុម​ប្រទេសលោកខាងលិច ចោទថាមានទំនោរគាំទ្ររុស្ស៊ី នៅ​ទីបំផុត​​ទៅ លោក​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង បាន​សន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាលើកទី១ ជាមួយ​លោក​ប្រធានាធិបតី​អ៊ុយក្រែន វ្លូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី​ កាលពីថ្ងៃទី​២៦មេសាកន្លងទៅ។ ការសន្ទនាដែលថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរ អះអាងថាបាន​ផ្តោតទៅលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគី និងជាពិសេសនោះ គឺការប្រឹងប្រែងឈានទៅរៀបចំការ​ចរចាសន្តិភាព​។ តើចិន ពិតជាអាចជួយនាំសន្តិភាពមកឲ្យ​អ៊ុយក្រែនដែរឬទេ? ហើយអ្វីទៅជា​ហេតុផល ដែលញ៉ាំងឲ្យចិន ចូលខ្លួន​មកអន្តរាគមន៍​ដោះស្រាយ​វិបត្តិនេះ​ ក្នុងពេលនេះ?

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ទី២៧ មេសា រដ្ឋមន្រ្តី​ការពារជាតិ​ចិន និង​ឥណ្ឌា​បាន​ជួប​គ្នា​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ញូដែលី។ កម្មវត្ថុ​នៃ​ជំនួប គឺ​ដើម្បី​ជជែក​គ្នា​ពី​ជម្លោះ​ដែនដី​នៅ​ភ្នំហេមពាន្ត។ តែ​ជា​ជំនួប​មួយ​ដែល​មាន​បង្កប់​ដោយ​ភាព​តានតឹង​ខ្លាំង។ គួរ​រម្លឹក​ថា ជម្លោះ​ដែនដី​មួយ​នេះ​ធ្លាប់​បាន​រុញ​ចិន និង​ឥណ្ឌា​ឲ្យ​ធ្វើ​សង្រ្គាម​នឹង​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៦២ និង​មាន​ការ​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​ធ្ងន់ធ្ងរ​កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០២០។ តើ​ជម្លោះ​ដែនដី​នៅ​ភ្នំហេមពាន្ត​មាន​ដំណើរ​ដើមទង​យ៉ាង​ម៉េច និង​ថា ហេតុអ្វី​បាន​ជា​ចិន និង​ឥណ្ឌា​ពិបាក​និយាយ​ចុះ​សម្រុង​គ្នា​ខ្លាំង​ម្ល៉េះ?

កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះបំផុតពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ព្រោះដោយសារកត្តាទីតាំងភូមិសាស្ត្រ អភិបាលកិច្ចនៅទន់ខ្សោយ និងការងាយរងផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗពីគ្រោះមហន្ដរាយធម្មជាតិ។ ទៅថ្ងៃខាងមុខ ការរវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលធន់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនឹងមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ក្នុងការលើកកម្ពស់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការធានានូវនិរន្តរភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ សម្រាប់រយៈពេលវែង។

ប្រមាណ​១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ​ ចិនបាន​ធ្វើ​ទំនើបកម្មយ៉ាងខ្លាំង លើ​វិស័យ​យោធា ទាំងផ្នែកសមត្ថភាពកងទាហាន ទាំងគ្រឿងសព្វាវុធរបស់ខ្លួន។ ស្ថិតក្នុងបរិបទ​ប្រឈមមុខដាក់គ្នាកាន់តែខ្លាំងឡើង ជាមួយអាមេរិក ជុំវិញសំណុំរឿងកោះតៃវ៉ាន់ ចិន​ហាក់ដូចជាបាន​និងកំពុង តែបង្កើនទំហំ​ចំនួន​ក្បាលគ្រាប់​នុយក្លេអ៊ែរផងដែរ។ នេះបើ​ផ្អែកតាម​ការវិភាគរបស់​អ្នកជំនាញ​ក្នុងវិស័យនេះ​។ ផ្អែកតាម​ប៉ាន់ស្មានរបស់​ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក នៅរវាងឆ្នាំ​២០៣៤ ចំនួន​ក្បាលគ្រាប់​នុយក្លេអ៊ែររបស់ចិន នឹងកើនសរុប​ចំនួន​១៥០០គ្រាប់។

ប្រលាយ​គ្មាន​ទឹក ទន្លេ​ហួត ដីដាំដុះ​ឡើងបែក​ក្រហែង ... ផលវិបាក​នៃ​ភាព​រាំងស្ងួត មាន​ច្រើន​អនេក។ ភាព​រាំងស្ងួត កំពុង​រំខាន​ជីវិត​សត្វ​ព្រៃ​យ៉ាង​ខ្លាំង។ បើ​តាម​សម្ព័ន្ធការពារ​សត្វ​បក្សាបក្សីបារាំង បន្ថែម​ពី​លើការ​​ស្រេក​ទឹក ភាព​រាំងស្ងួត​ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ជីវិត​បន្ត​ពូជ និង​ដំណើរ​ផ្លាស់​​ទី​តាម​រដូវរបស់​សត្វ​ ក្រឡាប់​ចាក់​យ៉ាង​ខ្លាំង។