Seachtain

Ag deireadh na seascaidí, bhí meath ollmhór tagtha ar an Ghaeltacht de bharr eisimirce, dífhostaíochta agus bochtanais, le daoine óg ag imeacht ar mhaithe le saol níos fearr a bheith acu. Labhraíonn Ciarán Dunbar le Rónán Mac Con Iomaire faoina leabhar úr ‘An Ghluaiseacht, Scéal Chearta Sibhialta na Gaeltachta’, agus faoin ghluaiseacht chonspóideach agus radacach as iarthar na tíre a sheas an fhód in aghaidh an chórais. Foclóir - Glúin : Generation - Gríosaithe : Incited - Comharthaí bóthair : Road signs - Anonn is anall : Back and forth - Dioscúrsa : Discourse - Éileamh : Demand - Imirce : Emigration - Déan talamh slán de : Presume - Stáisiún raidió bradach : Pirate radio station - An Clochán : Clifden - Cloch na Rón : Roundstone - Imeallach : Peripheral - In éag : expired - Agóid : Protest - Aighneas : Disagreement - Claonadh : Bias - Dul chun cinn : Advancement - Dualgas : Obligation.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

I 2020, tháinig deireadh leis an iomaíocht idir Fianna Fáil agus Fine Gael a bhí i gcroílár na polaitíochta in Éirinn le beagnach 100 bliana, agus chuaigh said i mbun comhrialtas lena chéile agus an Comhaontas Glas. Ag deireadh na míosa caithfidh an phobal vóta in olltoghchán 2024 leis an chéad rialtas eile a togha. Tá iomaíocht ghéar ann agus labhair Tessa Fleming leis na hiriseoirí Cathal MacCoille agus Áine Ní Bhreisleáin faoi na gealltanais, na ceisteanna agus na conspóidí is mó le linn an fheachtais seo. Foclóir: Airí rialtais – Government ministers Tírdhreach – Landscape Neamhaird – Ignore Iarrthóir – Candidate Lochtach - Faulty Cúiteamh – Compensation Feachtas – Campaign Gealltanais – Promises Tairiscint – Proposition Ag brath ar – Depending on Beart a dhéanamh de réir briathar - To practise what one preaches Fuinneamh – Energy Tofa – Elected Amhras – Doubt Cláraithe – Registered Tarraingteach – Attractive Pobalbhreitheanna – Polls Éacht - Feat

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sheoladh feachtas nua uile-Éireann TINTEÁN le béim a chur ar an easpa tithíochta atá ar fáil in sna ceantracha Gaeltachta. Agus olltoghchán ag teannadh linn, tá sé i gceist ag TINTEÁN cur ina luí ar pholaiteoirí gur gá todhchaí na nGaeltachtaí a chosaint agus tithíocht a chur ar fáil sna ceantair éagsúla. Labhraíonn Tessa Fleming le Maitiú de Hál, ball de TINTEÁN/BANÚ, faoin troid ar son na Gaeltachta. Foclóir: Fréamhaithe - Rooted: Éileamh - Demand: Camchuairt - Tour: Stocaireacht – Campaigning: Ar leaic na dorais – on the doorstep: Forleathan – Widespread: Córasach - Systemic: Sain riachtanais – Specific requirements: Béal Átha na Sluaighe - Ballinasloe: Misneach – Encouragement: Iarratas – Application: Bánaithe - Abandoned: Toil – Will: Tá sé ar na bacáin - In course of preparation: Titim leanúnach - Continual fall: Daonáireamh – Census: Treocht - Trend

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá an rás anois rite agus ba bhua suntasach a bhí ann don Donald Trump. Feachtas thar a bheith neamhghnách a bhí ann le roinnt míonna anuas agus ba léir an scoilt idir tacadóirí Donald Trump agus tacadóirí Kamala Harris. Labhraíonn Ciaran Dunbar le Siobhán Ní Chiobháin agus Niall Ó Muilleoir faoi thoghchán na huachtaránachta 2024 agus cad é atá in ann do Meiriceá anois? Foclóir: Deighilte – Divided Faoi ghruaim – dejected Buanna – Attributes Cur i gcrích - to execute In ainneoin – despite Aicme – Class or echelon Tréig - abandon Ginmhilleadh - Abortion Pobalbhreitheanna – Polls Foinse - Source Teacht i dtír ar dhaoine – To engage with people Miotas – Myth Geilleagar - Economy Muinín - Confidence Ceadúnas - License Ciníochas - Racism Coireanna - Crimes Díoltas - Revenge

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deirtear gurb ar oíche Shamhna is gaire a thagann an dá shaol dá chéile - saol na mbeo agus saol na marbh. Agus de réir an tseanchais, seo an t-aon oíche sa bhliain ina shiúlann iad siúd a d’imigh romhainn inár measc arís. Cén dóigh gur chóir dúinn ceiliúradh a dhéanamh ar an bhféile ársa seo? Ar Seachtain, labhraíonn an saineolaí béaloidis Aedín Ní Thiarnaigh faoi na nósanna agus na carachtair a bhaineann le Oíche Shamhna. Foclóir: Chomh sean leis an gceo - As-old-as-the-hills Flúirse an fhómhair - The abundance of the harvest Tráth - Once Osnádúrtha - Supernatural Piseoga – Superstitution Rógaireacht - Divilment Lofa – Spoiled Cleas – Trick Iarlais – Changelings Béaloideas - Folklore Cuach – Cuckoo Dallamullóg - To hoodwink Leochaileach – Vulnerable Cráite - Distressed Ruaig – To banish Tlú - Tongs Iarann – Iron Cliabhán - Cot Tairseach - Threshold

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rinneadh tuairisc oifigiúil go raibh Kyran Durnin ar iarraidh ar 30ú Lúnasa, ach creideann na Gardaí go raibh sé ar iarraidh i bhfad roimhe sin. Creideann siad nach maireann Kyran a thuilleadh agus tá fiosrúchán dúnmharaithe tosaithe acu. Tá iarrachtaí ar bun le teacht ar a chorp – cad é mar is féidir le gasúr óg a bheith ar iarraidh gan duine ar bith sin a thabhairt faoi deara? Labhair Ciaran Dunbar le Tessa Fleming, léiritheoir Seachtain, agus le Helena Mullins, úinéir Glen Gat House B&B i nDún Dealgan maidir leis an chás seo.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Fuair Deirdre Jennings ardmholadh ina dhiaidh di labhairt amach go hoscailte faoina streachailt lena cuid meabhairshláinte ní ba luaithe na bliana seo. Bhí Deirdre, ar as Gaillimh di, ar dhuine de na 32 Rósanna a chuaigh chun stáitse mar chuid de Fhéile Rós Thrá Lí. Mar chuid de Mhí Dhomhanda na Meabhairshláinte, labhair Róisín Ní Mhaoláin le Rós na Gaillimhe, Deirdre Jennings. Foclóir: Féinmhuinín: Self-confidence - Diúltach: Negative - Meabhairshláinte: Mental health - Cúnamh: Help - Dúlagar: Depression - Ag streachailt: Struggling - De nós: Customary - Ailse: Cancer - Comhrá: Conversation - Ní hamháin: Not only - I dtosach: At first - Tacaíocht: Support - Ceiliúradh: Celebrate - Aisteach: Strange - Ocáidí: Events - Fuinneamh: Energy.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

D’oscail Diarmuid Ó Mathúna doirse POTA Café i 2021 agus ó shín tá neart aitheantas bainte amach ag an ghnó. Ach deir sé go bhfuil sé ar buile ina dhiaidh Bhuiséad 2024 de bharr an easpa tacaíochta atá ar fáil ón rialtas, in ainneoin na n-arduithe costais a bhaineann leis an earnáil. Labhair Diarmuid le Ciarán Dunbar ar Seachtain le géarchéim na hearnála a phlé. Aistear – [Journey] Aineolach - [Ignorant] Earcaíocht - [Recruitment] Cuí - [Appropriate] Saothar – [Labour] Slabhraí - [Chains] Comhábhair - [Ingredients] Ganntanas – [Insufficient] Portán - [Crab] Luach – [Value] Agóidíocht - [Protesting] Geilleagar – [Economy] Ar buile – [Mad] Bodhar – [Deaf] Beag beann - [Regardless of] Cáinaisnéis - [Budget] Deontas – [Grant] I bhfaiteadh na súl - [In the blink of an eye]

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá Sinn Féin gnóthach ag iarraidh an scannal is déanaí a láimhseáil. Tá sé admhaithe ag an iar Sheanadóir Niall Ó Donnghaile gur eisean atá taobh thiar de na líomhaintí a bhaineann le téascanna míchuí a sheoladh chuig deagóir. D’éirigh Niall Ó Donnghaile as a ról mar Sheanadóir anuraidh. Labhair Seachtain le Ciarán Dunbar, iriseoir leis an Belfast Telegraph faoin scannal is deanaí seo.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá an cuma ar Shinn Féin go bhfuil an páirtí trína chéile. I measc roinnt scannal eile , d'éirigh an TD Brian Stanley as Sinn Féin ag an deireadh seachtain. Bhí fiosrúchán ar bun ag an Pháirtí maidir le líomhaintí a bhí curtha ina leith. Pléann Tessa Fleming an titim amach seo leis an iriseoir Gráinne Ní hAodha agus le Clár Reachtaire Raidió na Life, Conchúr Ó Faoláin.

See omnystudio.com/listener for privacy information.