Maður sem í dag var dæmdur í sex ára fangelsi fyrir kynferðisbrot gegn stúlkum á grunnskólaaldri, var handtekinn eftir tálbeituaðgerð í nóvember. Bjarni Pétur Jónsson sagði frá.

Land hefur risið á Reykjanesskaga um fjóra sentimetra síðan í lok apríl. Þetta sýna nýjar gervihnattamyndir.

Byggja þarf 4.000 íbúðir á ári næstu fimm árin til að mæta húsnæðisskorti að mati starfshóps ráðherra sem kynnti tillögur sínar í dag. Anna Guðmunda Ingvarsdóttir, formaður hópsins segir svo hraða uppbyggingu vel mögulega.

Ný met í lykiláhættuþáttum loftslagsbreytinga voru slegin á síðasta ári, að því er fram kemur í skýrslu Alþjóðaveðurstofnunarinnar sem birt var í dag. Þórdís Arnljótsdóttir sagði frá og talaði við Elínu Björk Jónasdóttur, veðurfræðing.

Kórónuveiran getur enn reynst skæð, sérstaklega í eldri aldurshópunum, segir Þórólfur Guðnason, sóttvarnarlæknir. Daglega greinast um 150 tilfelli. Sigurður Kaiser talaði við Þórólf.

------

Klak hnúðlaxa hefur verið staðfest hér í fyrsta sinn. Vísindamenn hafa fengið hnúðlaxseiði sem eru á leið til sjávar í gildrur í Hvalfirði. Ólöf Rún Skúladóttir ræddi við Guðna Guðbergsson sviðsstjóra á Hafrannsóknastofnun við Botnsá.

Aðgengi að húsnæði á viðráðanlegu verði, hvort heldur sem er til eignar eða leigu, er grundvöllur húsnæðisöryggis og jafnréttis í húsnæðismálum, þetta segir í inngangi skýrslu þar sem niðurstöður og 28 tillögur um úrbætur og aðgerðir voru kynntar. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Drífu Snædal forseta Alþýðusambands Íslands um húsnæðismálin og horfur fyrir kjarasamninga.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar fréttahluta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Töluvert meiri þensla og kvikusöfnun mælist skammt norðvestan við fjallið Þorbjörn en í byrjun mánaðar og hátt í fjögur þúsund jarðskjálftar hafa mælst síðustu daga á þessum slóðum.

Bjarni Benediktsson (D) fjármálaráðherra segir að nú eigi ríkisfjármál ekki að vera örvandi fyrir hagkerfið. Stjórnarandstaðan gagnrýnir hann fyrir þensluhvetjandi aðgerðir. Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, þingmaður Viðreisnar, segir stöðuna flókna en ráðherra megi ekki fara fram úr sér.

Forseti Hvíta-Rússlands hefur undirritað nýja löggjöf sem heimilar dauðarefsingu hryðjuverkamanna. Fjöldi stjórnarandstæðinga í landinu hefur verið sakaður um og dæmdur fyrir hryðjuverk. Þórgnýr Einar Albertsson sagði frá.

Síðustu daga hafa fleiri dauðar súlur sést á vefmyndavélum í Eldey en áður. Sigurður Harðarson sem heldur úti myndavélinni óttast er að fuglaflensan hafi breiðst út í eynni. Pétur Magnússon talaði við hann.

Mennta- og barnamálaráðherra hefur tekið fram fyrir hendur skólanefndar Menntaskólans á Akureyri og skipað utanaðkomandi hæfninefnd við ráðningu skólameistara.

Tilkynningum hefur fjölgað um óþekkta fljúgandi hluti á undanförnum tuttugu árum. Þetta kemur fram í máli Scotts Brays, háttsetts embættismanns bandaríska varnarmálaráðuneytisins frammi fyrir þingnefnd. Hann segir þó fátt benda til að farartækin séu frá fjarlægum hnöttum. Markús Þórhallsson tók saman.

---------

Kynntar hafa verið tillögur að fæðuöryggisstefnu þar sem megináhersla er á öryggi fæðuframboðs en jafnframt að neyðarbirgðir geti skipt sköpum í öryggisviðbúnaði. Jóhannes Sveinbjörnsson, dósent við Landbúnaðarháskóla Íslands samdi tillögurnar. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hann.

Að minnsta kosti þrjú hundruð þúsund aðgerðir með bótox eða fylliefnum eru gerðar á ári hverju í Svíþjóð. Eftirlitið var hverfandi og litlar kröfur gerðar til þeirra sem framkvæmdu - þar til í fyrra, að ný lög voru sett. Síðan þá hafa meira en þúsund tilkynningar eða kvartanir borist til yfirvalda. Kári Gylfason sagði frá.

Erlingur Sigurður Jóhannsson, prófessor á menntavísindasviði HÍ vill að hugað verði að fræðslu um skaðsemi skjánotkunar strax í ungbarnavernd. Sífellt fleiri börn leita á barna- og unglingageðdeild Landspítalans vegna skjáfíknar en fíkn þarf ekki að vera til staðar til að skjánotkun hafi neikvæð áhrif á heilsu barna og unglinga.

Þrjár kærur bárust úrskurðarnefnd vegna nýafstaðinna sveitarstjórnarkosninga. Úrskurðarnefnd kosningamála hefur synjað tveimur þeirra og vísað einni frá. Alma Ómarsdóttir sagði frá.

Alþjóðlegi sakamáladómstóllinn sendi teymi til Úkraínu í dag til að rannsaka meinta stríðsglæpi Rússa. Teymið er það fjölmennasta í sögu dómsins. Þórgnýr Einar Albertsson sagði frá.

Þingmaður breska Íhaldsflokksins hefur verið handtekinn vegna gruns um kynferðisbrot sem hafa verið til rannsóknar frá því í janúar 2020.

Leggja þarf í mikinn kostnað á Seyðisfirði við að koma húshitunarmálum þar í lag eftir að RARIK lokar fjarvarmaveitu staðarins. Engin ódýr lausn virðist í sjónmáli og stefnir í að hitunarkostnaður heimila og fyrirtækja eigi eftir að stóraukast. Rúnar Snær Reynisson sagði frá.

Lengri umfjöllun:

Finnar og Svíar standa á sögulegum krossgötum og sækja nú um aðild að Atlantshafsbandalaginu eftir að hlutleysi hefur verið kjarninn í utanríkisstefnu beggja ríkja um langa hríð. Formlegri umsókn beggja ríkja um aðild verður skilað á morgun. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við Baldur Þórhallson um málið.

Þúsund flóttamenn hafa komið hingað frá Úkraínu það sem af er ári. Stærsta áskorunin virðist vera að útvega húsnæði fyrir fólkið. Hafdís Helga Helgadóttir talaði við Gylfa Þór Þorsteinsson og Svein Rúnar Sigurðsson um það.

Spegillinn 16.maí 2022

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Óformleg samtöl milli oddvita stjórnmálaflokkanna í Reykjavík um hugsanlegt meirihlutasamstarf hafa farið fram í dag. Óvíst er hvort Framsókn hallar sér til hægri eða vinstri í formlegum viðræðum.

Utanríkisráðherra ætlar að leggja fyrir Alþingi síðar í vikunni þingsályktunartillögu um að ísland samþykki væntanlegar umsóknir Finna og Svía um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Ríkisstjórnin samþykkti þetta á aukafundi í morgun.

Recep Tayyip Erdogan forseti Tyrklands ætlar ekki að samþykkja umsóknir Finna og Svía um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Hann sagði skömmu fyrir fréttir ótækt að samþykkja umsóknina þar sem ríkin hefðu ekki beitt sér af nægri hörku gegn hryðjuverkasamtökum. Þau hefðu skotið rótum í Finnlandi og Svíþjóð.

Öll bandalagsríkin, Tyrkland þar með talið, þurfa að samþykkja nýjar aðildarumsóknir og því ljóst að afstaða Tyrkja þarf að breytast ef Finnland og Svíþjóð eiga að fá inngöngu í bandalagið.

Læknir sem sætir lögreglurannsókn, grunaður um að hafa valdið ótímabæru andláti níu sjúklinga, er farinn í leyfi frá störfum á Landspítalanum.

Rúm milljón hefur smitast af kórónuveirunni í Norður Kóreu. Kim Jong-un einræðisherra landsins kennir embættismönnum og stjórnendum innan heilbrigðiskerfisins um misheppnuð viðbrögð við veirunni.

Lengri umfjöllun:

Það fylgir lýðræðislegum kosningum, hvort sem er til þings eða sveitarstjórna, að sumir vinna, aðrir tapa og einhverjir standa í stað. Frambjóðendur, flokkar og stuðningsmenn túlka síðan úrslitn eftir sínu höfði og oft snýst tap upp í sigur og sigur í tap eftir því hver talar og skrifar. Það er þó tæplega hægt að deila um að tveir af sigurvegurum sveitarstjórnarkosninganna á laugardag eru þau Halla Karen Kristjánsdóttir oddviti Framsóknarflokksins í Mosfellsbæ og Guðmundur Árni Stefánsson sem leiddi lista Samfylkingarinnar í Hafnarfirði. Framsóknarmenn voru með engan bæjarfulltrúa í Mosfellsbæ og fengu 2,9 prósent atkvæða í kosningunum fyrir fjórum árum. Núnar fékk flokkurinn 32,2 prósent atkvæða og fjóra bæjarfulltrúa undir forystu Höllu Karenar. Samfylkinging í Hafnarfirði með Guðmund Árna efstan jók fylgi sitt úr 20,1 prósenti í 29 prósent og fékk fjóra bæjarfulltrúa en var með tvo áður. Halla Karen Kristjánsdóttir og Guðmundur Árni Stefánsson ræða við Kristján Sigurjónsson.

Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra hefur lýst yfir óvissustigi vegna jarðskjálftahrinu á Reykjanesskaga. Þar hafa orðið 16 skjálftar yfir þremur að stærð síðustu tvo só

Þyrlustjóri hjá Landhelgisgæslunni er kominn í leyfi frá störfum vegna máls sem er til rannsóknar hjá lögreglu. Þórgnýr Einar Albertsson sagði frá.

Sjálfkjörið verður í tveimur sveitarfélögum í sveitarstjórnarkosningunum á morgun, þar sem aðeins einn framboðslisti barst. Þetta er í Tjörneshreppi og Sveitarfélaginu Skagaströnd. Ágúst Ólafsson talaði við Halldór Gunnar Ólafsson.

Nýskipaður forsætisráðherra Sri Lanka segir að efnahagur landsins eigi enn eftir að versna áður en hann tekur að batna að nýju. Hann reynir að mynda þjóðstjórn til að taka á vandanum. Ásgeir Tómasson sagði frá.

Rafmyntir hafa verið í frjálsu falli í vikunni og ástandið á markaðnum er sagt líkjast hruninu 2008. Virði Bitcoin hefur minnkað um þriðjung.

------------------------

Meirihluti borgarstjórnar í Reykjavík er fallinn samkvæmt nýjum Þjóðarpúlsi Gallups. Framsókn sækir verulega í sig veðrið og bætir fjórum mönnum við sig en sjálfstæðisflokkur missir tæp níu prósentustig. Eva Heiða Önnudóttir stjórnmálafræðingur fór yfir niðurstöður.

Við höldum áfram að velta fyrir okkur sveitarstjórnarkosningunum og kosningabaráttunni. Spennan magnast, ekki síst hjá þeim þúsundum sem eru í framboði og eiga mikið undir í því að fanga athygli og atkvæði kjósenda. Hvernig hefur það gengið þetta vorið? Jón Gunnar Ólafsson er doktor í fjölmiðlafræði við Háskóla Íslands. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hann.

Undirskrift sem fylgdi yfirlýsingu um að Birgitta Jónsdóttir tæki sæti á framboðslista Reykjavíkur; bestu borgarinnar er gjörólík undirritun Birgittu við drengskaparheit að stjórnarskrá þegar hún tók sæti á Alþingi. Brynjólfur Þór Guðmundsson ræddi við Inga Vífil um málið.

Íslensk stjórnvöld munu styðja umsókn Finna um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Finnar staðfestu í morgun að þeir sæki um og segja ástæðuna vera innrás Rússlands í Úkraínu.

Laxeldið Arnarlax hyggst reisa nýtt laxasláturhús á Patreksfirði. Ekki er ljóst hvað verður um sláturhús fyrirtækisins á Bíldudal. Elsa María Guðlaugs Drífudóttir tók saman og talaið við Jörund Garðarsson.

Yfirmaður sjúkraflutninga í víðfeðmasta umdæmi landsins segir nauðsynlegt að geta stólað á sjúkraflug með þyrlu. Útkallstíminn skipti sköpum. Alma Ómarsdóttir talaði við Hermann Marínó Maggýjarson.

Ríkissaksóknari í Danmörku leggur til að fyrrverandi varnarmálaráðherra landsins verði ákærður fyrir að hafa ljóstrað upp um ríkisleyndarmál. Ásgeir Tómsson tók saman.

Mikið hefur verið deilt um auglýsingaskilti í aðdraganda sveitarstjórnarkosninganna um helgina. Kærur og kvartanir vegna kosningaauglýsinga hafa hrannast inn á borð yfirvalda á síðustu dögum.

Framboð og frambjóðendur verða sjálf að fanga athygli kjósenda segir prófessor í stjórnmálafræði, þó að athygli fjölmiðla hafi framan af verið meiri á landsmálunum en sveitarstjórnarkosningunum. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Stefaníu Óskarsdóttur.

Við ræðum við Þórólf Guðnason sóttvarnalækni sem hættir í haust.

Hópstjóri náttúruvár á Veðurstofunni segir að ekki ætti að koma á óvart að aftur gysi á Reykjanesskaga á næstu árum. Mikil skjálftavirkni hefur verið þar síðustu daga. Arnar Björnsson talaði við Kristínu Jónsdóttur.

Tilraunaverkefni um sjúkraþyrlu á Suðurlandi, sem ríkisstjórnin samþykkti fyrir rúmum tveimur árum, hefur ekki orðið að veruleika. Um 350 kílómetrar eru á milli starfhæfra sjúkraflugvalla á svæðinu. Alma Ómarsdóttir sagði frá.

Í samgönguáætlun fyrir næsta einn og hálfa áratuginn eru aðeins tvö verkefni í nýframkvæmdum á Norðurlandi vestra. Tæplega fimmtíu prósent af vegakerfi í landshlutanum eru malarvegir. Ágúst Ólafsson talaði við Unni Valborgu Hilmarsdóttur.

Samgöngumálin brenna á íbúum Vestmannaeyja í aðdraganda sveitarstjórnarkosninga á laugardag enda tengist velferð þeirra samgöngum með einum eða öðrum hætti og niðurgreiða þarf flugið. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir ræddi við Einar Björn Árnason.

Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra vill fjölga þyrluflugmönnum hjá Landhelgisgæslunni. Það sé óboðlegt að ekki sé hægt að manna áhöfn vegna veikinda starfsmanns. Alma Ómarsdóttir ræddi við hann.

Herinn á Sri Lanka hefur fengið fyrirmæli um að skjóta alla sem staðnir eru að verki við lögbrot. Skálmöld er í landinu og útgöngubann, sem stjórnarandstæðingar virða að vettugi. Ásgeir Tómasson tók saman.

Kristinn Þorsteinsson, formaður Skólameistarafélags Íslands telur að skólayfirvöld í Flensborgarskóla hafi brugðist eðlilega við líkamsárás á árshátíð skólans í mars. Möguleikar til að reka nemendur séu takmarkaðir. Urður Örlygsdóttir talaði við hann.

Maður sem hafði benslað fjöldann allan af rafhlaupahjólum í Reykjavík gaf sig fram við fyrirtækið Hopp í dag og kvaðst hafa gert þetta í mótmælaskyni. Sunna Karen Sigurþórsdóttir talaði við Sæunni Ósk Unnsteinsdóttur, framkvæmdastjóra Hopps.

Á Íslandi hafa um þrjú hundruð manns greinst með lupus. Alþjóðlegum degi sjúkdómsins er ætlað að vekja á honum athygli og vonir standa til að það geti flýtt fyrir greiningum og auðvelda líf þeirra sem af honum þjást. Rebekka Líf Ingadóttir talaði við Hrönn Stefánsdóttur, formann Lupus-hóps Gigtarfélags Íslands.

Systur freista þess að komast áfram í Júróvisjón í kvöld. Urður Örlygsdóttir tók saman og talaði við Ellen Kristjánsdóttur og Eyþór Gunnarsson foreldra Systra.

----

Hlutabréf féllu í kauphöllum víða um heim og líka á Íslandi í gær. Stýrivextir voru hækkaðir í síðustu viku um eitt prósentustig og litlar horfur á að þeir lækki í bráð. Seðlabankinn spáir því að verðbólgan sem var 7,2% í síðasta mánuði gæti farið í 8% í haust og líkur á að enn þurfi að herða tökin til að hemja verðbólgu. Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur Íslandsbanka, játar því bæði og neitar að við stöndum á tímamótum í efnahagsmálum. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hann.

Vísindamenn Íslenskrar erfðagreiningar hafa fundið tengsl áður óþekktra erfðabreytileika við iktsýki í stærstu erfðarannsókn sem gerð hefur verið á sjúkdómnum. Hafdís Helga Helgadóttir settist niður með Sædísi Sævarsdóttur og Ingileif Jónsdóttur.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Gísli Kjaran Kristjánsdóttir.

Forseti Úkraínu ávarpar Alþingi og íslensku þjóðina á morgun um fjarfundabúnað. Hann hefur þegar talað til hátt í þrjátíu þjóðþinga og beðið ráðamenn um aðstoð vegna stríðsins í Úkraínu. Anna Lilja Þórisdottir sagði frá og talaði við Birgi Ármannsson forseta Alþingis og Rögnu Árnadóttur, skrifstofustjóra þess.

Benedikt Gíslason, bankastjóri Arion banka býst við að vanskil aukist nú þegar stýrivextir hafa verið hækkaðir og verðbólga er í hæstu hæðum. Sunna Karen Sigurþórsdóttir sagði frá.

Englandsbanki varar við að verðbólga í Bretlandi fari í tveggja stafa tölu síðar á árinu og að efnahagslægð kunni að vera yfirvofandi. Stýrivextir bankans voru hækkaðir í eitt prósent í dag. Ásgeir Tómasson tók saman.

Íbúum í sveitarfélaginu Árborg hefur fjölgað mjög á undanförnum árum og innviðir eru víða komnir að þolmörkum. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir talaði við Díönu Óskarsdóttir forstjóra Heilbrigðisstofnunar Suðurlands.

Fiðringur, hæfileikakeppni ungmenna á Akureyri og nágrenni, fer fram í fyrsta skipti í Hofi í kvöld.

Óðinn Svan Óðinsson talaði við Heru Jónsdóttur og Maríu Pálsdóttur.

-----------

200 ára hlutleysisstefna Svía virðist senn á enda og allt stefnir í að Svíar og Finnar gangi Atlantshafsbandalagið á næstunni. Kári Gylfason tók saman og heyrist í Peter Hultquist varnarmálaráðherra Svíþjóðar, Joe Biden, forseta Bandaríkjanna og Tomas Ramberg, stjórnmálaskýranda sænska ríkisútvarpsins.

Jarðskjálftavirkni og kvikuheyfingar á Reykjanesskaga eru merki um við séum komin inn í eldgosatímabil segir Þorvaldur Þórðarson, eldfjallafræðingur. Jarðskjálftar við Krýsuvík í nótt og skjálftavirkni undanfarið benda þó ekkert sérstaklega til þess að gos sé vændum. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hann.

Umsjónarmaður: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar fréttahluta: Valgerður Þorsteinsdóttir.

Spegillinn 3. maí 2022

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Jökull Karlsson

Staðfest var nú síðdegis að fuglaflensuveira sem greinst hefur hér á landi er af tegundinni H5N1 sem er skætt afbrigði sem geisað hefur í Evrópu. Brigitte Brugge, sérgreinalæknir alifuglasjúkdóma, segir málið grafalvarlegt. Smithætta fyrir alifugla er mikil og brýnt að fuglaeigendur gæti ýtrustu sóttvarna, segir í tilkynningu á vef Matvælastofnunar.

Formaður Náttúruverndarsamtaka Íslands segir það skref í rétta átt að ráðherra loftslagsmála tali hreint út um að frekari aðgerða sé þörf í málaflokknum. Hann man ekki eftir svo afdráttarlausri afstöðu ráðherra.

Íslenska þjóðin gæti þurft að kljást við verðbólgu næstu 10 árin, segir Katrín Ólafsdóttir hagfræðingur. Ársverðbólgan mælist nú 7,2 prósent, sú mesta í 12 ár. Hagstjórn peninga- og ríkisfjármála verður vandasöm næstu árin.

Erdogan forseti Tyrklands tilkynnti í dag að stjórnvöld þar ætluðu að byggja íbúðir og nauðsynlega innviði í Sýrlandi í von um að geta hvatt milljón sýrlenskra flóttamanna til þess að flytja aftur heim.

Fjörgamalt fólk situr lasið heima og fær ekki þá aðhlynningu sem það þarfnast. Þetta segir Landssamband eldri borgara og krefst skjótra viðbragða við uppbyggingu nýrra hjúkrunarheimila.

Mikilvægt er að huga sérstaklega að stöðu kvenna og stúlkna á flótta segir Ingibjörg Sólrún Gísladóttir fyrrverandi utanríkisráðherra sem er nýsest í stjórn UN Women á Íslandi. Samtökin hrintu úr vör nýrri herferð í gær.

Sjö þúsund manns hafa þegar tekið kosningapróf RÚV sem birtist á vefnum ruv.is í hádeginu í dag. Prófið er sambærilegt þeim sem lagt hefur verið fyrir kjósendur og frambjóðendur í þing- og sveitarstjórnarkosningum áður.

Lengri umfjöllun:

Verðbólga síðustu tólf mánaða mælist nú 7,2 prósent hér á landi. Það er mesta verðbólga í 12 ár. Og útlitið er ekki gott, hvorki til skemmri eða lengri tíma. Íslendingar eru ekki einir um að kljást við verðbólgudrauginn, flest nágrannalönd standa í svipuðum sporum. Stríðið í Úkraínu og Covid faraldurinn eiga stóran þátt í verðbólgunni, en fleira kemur til. Spegillinn fékk Katrínu Ólafsdóttur hagfræðing og dósent við Háskólann í Reykjavík til þess að greina stöðuna. Kristján Sigurjónsson ræðir við hana.

Kolefnisbinding vegna skógræktar hefur sautjánfaldast á síðustu þrjátíu árum. Þrátt fyrir það er skógrækt enn mjög umfangslítil á Íslandi miðað við nágrannalönd. Flatarmál ræktaðra skóga hefur aukist um 38 þúsund hektara frá árinu 1990 og flatarmál náttúrulegs birkiskógar hefur aukist um 11 þúsund hektara. Þessi aukn