Cách nay đúng 80 năm, hai thành phố của Nhật là Hiroshima (06/08/1945) và Nagasaki (09/08/1945) bị Mỹ ném bom nguyên tử, gây nhiều tang thương và những hệ lụy thảm khốc. Điều đáng nói là trong bối cảnh phức tạp hiện nay, nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới vẫn thường xuyên đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.

Trên đài RFI ngày 06/08, ông Jean-Marie Collin, giám đốc ICAN France, Chiến dịch quốc tế xóa bỏ vũ khí hạt nhân, chi nhánh Pháp, lấy làm tiếc về tình hình hiện nay :

« Các hoạt động tưởng niệm được tổ chức để tưởng nhớ 220.000 người đã thiệt mạng trong hai ngày 06 và 09/08/1945 cũng như trong những tuần tiếp sau đó. Và hoạt động tưởng niệm này cũng cần phải được duy trì. Tưởng niệm cũng là để hành động. Nói cách khác, việc tưởng niệm đơn thuần chỉ kiểu quan sát mà thiếu vắng hành động sẽ chỉ là điều vô nghĩa. Chính vì thế, đây còn là một lời kêu gọi người dân hành động, đặc biệt là kêu gọi các quốc gia hành động để tuân thủ các cam kết của họ về giải trừ vũ khí hạt nhân.

(…) Xin nhắc lại là hiện giờ chúng ta đang ở năm 2025 nhưng ngay từ năm 2023 chiến dịch của chúng tôi (tức ICAN France), cũng như các tổ chức khác, đã báo động về sự trở lại của cuộc đua vũ khí hạt nhân. Trên thực tế, các quốc gia đã trở lại cuộc đua này từ khoảng 15 năm nay, cả các nước dân chủ và phi dân chủ.

Họ đã chuẩn bị cho sự trở lại cuộc đua này, bởi vì việc sử dụng vũ khí hạt nhân đòi hỏi phải có các quyết định chính trị, thiết lập ngân sách và có một lịch trình để chuẩn bị cho việc sản xuất, đổi mới và hiện đại hóa các hệ thống vũ khí hạt nhân. Và đó chính xác là những gì chúng ta giờ đây đang bước vào. (…) các quốc gia này chưa bao giờ thực sự có thiện chí hướng tới giải trừ vũ khí hạt nhân ».

Kế hoạch kiểm soát Gaza của Netanyahu thúc đẩy sự trỗi dậy của chủ nghĩa bài Do Thái và thành lập một nhà nước Palestine ?

Đúng như dự đoán, nội các an ninh của Israel sau cuộc họp kéo dài nhiều giờ từ tối 07 đến rạng sáng 08/08/2025 đã thông qua kế hoạch của thủ tướng Benyamin Netanyahu về việc kiểm soát thành phố Gaza thuộc dải Gaza và các trại tị nạn của người Palestine ở miền trung dải đất này.

Quốc tế ngay lập tức có phản ứng. Liên Hiệp Quốc kêu gọi Israel chấm dứt ngay lập tức kế hoạch chiếm đóng Gaza. Thủ tướng Đức thông báo đình chỉ xuất khẩu những vũ khí mà Israel có thể dùng ở Gaza. Thủ tướng Anh xem kế hoạch của Tel Aviv là một sai lầm có thể gây thêm nhiều cuộc thảm sát và cần điều chỉnh lại ngay lập tức. Tây Ban Nha cho rằng kế hoạch của Netanyahu chỉ gây thêm sự hủy diệt và nỗi đau đớn. Trung Quốc cũng kêu gọi Israel ngừng ngay lập tức các hành vi nguy hiểm và khẳng định Gaza là của nhân dân Palestine và là một phần không thể tách rời khỏi lãnh thổ của người Palestine …

Còn ngay tại Israel, công luận nhìn nhận thế nào về quyết định « kiểm soát » Gaza ? Từ Jerusalem, thông tín viên Michel Paul ngày 08/08 điểm lại báo chí :

« Một quyết định đã được dự đoán trước », theo nhận định của một số cây bút xã luận. Nhật báo đối lập Haaretz cho rằng « Israel đang đâm đầu vào tường » và giải thích theo kiểu mỉa mai chế giễu : « Đất nước bị cô lập vì cuộc tấn công ở Gaza, và Netanyahu đã tìm ra giải pháp ». Báo Yediot Aharonot thì nhấn mạnh về sự thiếu vắng quyết định.

Từ « chiếm đóng » đã được thay thế bằng từ « kiểm soát », điều này truyền tải sắc thái pháp lý quan trọng. Cũng không có bất kỳ đề cập nào đến việc di dời người dân Gaza theo đề xuất ban đầu của tổng thống Mỹ Donald Trump.

Có rất nhiều điểm đã khiến các bộ trưởng của phe cực hữu bất mãn, ví dụ Smotrich và Ben Gvir cuối cùng đã không bỏ phiếu theo đa số trong nội các. Chánh văn phòng nội các nói với các bộ trưởng : « Chúng ta sẽ rơi vào cái bẫy của Hamas ». Thế nhưng, họ đã phớt lờ lời cảnh báo của ông.

Và theo nhật báo Maariv, 46% người Israel đứng về phía tướng Zamir. Chỉ 22% đồng tình với thủ tướng Israel Netanyahu. Theo một nhà báo chuyên viết thời luận, tư duy cứng rắn của Israel sẽ dẫn đến hai hệ quả : đó là sự trỗi dậy của chủ nghĩa bài Do Thái trên thế giới và việc thành lập một nhà nước Palestine! »

Thượng đỉnh Putin - Trump : Kremlin muốn chứng tỏ không bị cô lập trên trường quốc tế ?

Sau cuộc tiếp xúc tại Điện Kremlin hôm thứ Tư 06/08 giữa tổng thống Nga Vladimir Putin và đặc phái viên của tổng thống Hoa Kỳ, Steve Witkoff, ông Donald Trump tuyên bố sẵn sàng gặp nguyên thủ Nga. 08/08 là hạn chót tổng thống Mỹ đề ra cho Matxcơva để đạt thỏa thuận đình chiến với Kiev, nếu không ông sẽ trừng phạt mạnh nước Nga. Thế nhưng cho đến chiều thứ Sáu 08/08, giờ châu Âu, vẫn chưa biết nội dung chính trong cuộc gặp tới đây của hai nguyên thủ Nga - Mỹ là gì.

Từ Matxcơva, thông tín viên Anissa El Jabri ngày 07/08 gửi về bài tường trình :

Cuộc gặp thượng đỉnh Putin - Trump sẽ diễn ra « trong những ngày tới đây », điện Kremlin sáng thứ Năm tuyên bố như trên. Địa điểm đã được quyết định nhưng công luận chưa biết là ở đâu.

Tổng thống Vladimir Putin chiều thứ Năm đã gợi ý địa điểm là tại Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất. Xin nhắc lại là cuộc tiếp xúc chính thức giữa các đại diện Nga và Mỹ, lần đầu tiên kể từ đầu cuộc chiến, đã diễn ra hồi mùa đông vừa qua ở Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, còn các cuộc thương lượng trực tiếp giữa Nga và Ukraina thì được tổ chức tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Và cuối cùng, mọi người cũng chưa biết gì về nội dung cuộc gặp. Còn về khả năng cuộc gặp ba bên với tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky, cơ hội diễn ra chỉ rất ít ỏi. Rất khó để Vladimir Putin thay đổi quyết định. Nguyên thủ Nga cho rằng « các điều kiện chưa hội đủ ».

Nga chỉ quan tâm đến một cuộc gặp thượng đỉnh song phương nhằm mục tiêu chứng minh được rằng họ không bị cô lập trên trường quốc tế và Nga đóng một vai trong sân chơi của các nước lớn. Ở Nga, quý vị không thể nghe thấy thông tin gì, dù là nhỏ nhất, về cuộc gặp giữa Donald Trump và Kim Jong Un vào tháng 06/2018, một cuộc gặp đáng ngạc nhiên, nhưng hoàn toàn không mang lại kết quả cụ thể nào ».

Thuế quan có giúp Donald Trump tái công nghiệp hóa nước Mỹ?

Ngày 07/08/2025, các mức thuế quan mới của tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu có hiệu lực với nhiều nước, thay cho mức thuế 10% được áp dụng từ đầu tháng 04/2025 đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ, ngoài ra là, ví dụ, thuế suất 50% nhắm vào nhôm và thép. Donald Trump còn dọa đánh thuế 100% đối với hàng bán dẫn nhập khẩu vào Mỹ.

Chính sách bảo hộ của tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm mục tiêu tái công nghiệp hóa Hoa Kỳ. Thế nhưng, theo giải thích trên đài RFI ngày 07/08/2025 của kinh tế gia Benjamin Bürbaumer, giảng viên Đại học Sciences Po Bordeaux, tác giả cuốn sách « Trung Quốc/Hoa Kỳ, chủ nghĩa tư bản chống toàn cầu hóa », trong một nền kinh tế toàn cầu hóa, các sắc thuế của Nhà Trắng ít có cơ hội thực sự đạt được mục tiêu kể trên :

« Quả thực, với mức thuế quan mà Trump đặt ra, các nhà sản xuất của Mỹ phải trả thuế cứ mỗi lần hàng hóa xuất qua cửa khẩu. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chính sách của Trump sẽ thúc đẩy quá trình tái công nghiệp hóa ở Hoa Kỳ, bởi vì thuế quan chỉ là một trong số các điều kiện để một nền kinh tế như Hoa Kỳ có thể tái công nghiệp hóa. Ngoài ra, còn cần hai yếu tố khác để thực sự tái công nghiệp hóa.

Yếu tố thứ hai là chính sách công nghiệp. Cần phải xây dựng một cơ sở hạ tầng đào tạo nhân công. Và trụ cột thứ ba là sức mua của các hộ gia đình Mỹ phải tăng lên. Có như vậy họ mới có thể tiêu thụ những hàng hóa được sản xuất ngay tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, chúng ta thấy là tiền lương theo giờ ở Hoa Kỳ thì lại không tăng.

Như vậy, xét theo cách nhìn này thì chỉ riêng thuế quan sẽ không cho phép nước Mỹ tái công nghiệp hóa và không tạo thêm nhiều công ăn việc làm trong lĩnh vực công nghiệp ».

Trung Quốc : Nỗ lực khuyến khích người dân sinh con  

Để khuyến khích tỉ lệ sinh, sau khi thông báo hồi tuần trước khoản trợ cấp tương đương 420 euro/năm cho mỗi trẻ dưới 3 tuổi, đến tuần này chính phủ Trung Quốc lại quyết định miễn giảm chi phí giáo dục cho trẻ ở bậc mẫu giáo từ năm học 2025-2026.

Trung Quốc, nước đông dân thứ hai thế giới, đang phải đối phó với một cuộc khủng hoảng dân số. Năm 2024, chỉ có khoảng 9,54 triệu ca sinh được ghi nhận tại Trung Quốc, bằng một nửa so với năm 2016, khi Bắc Kinh chấm dứt hơn 30 năm áp dụng chính sách mỗi gia đình chỉ được phép sinh một con.

Năm nay là năm thứ 3 liên tiếp dân số Trung Quốc giảm. Theo mô hình dự báo dân số của Liên Hiệp Quốc, dân số 1,4 tỉ dân hiện nay của Trung Quốc đến năm 2100 có thể giảm xuống còn 800 triệu người.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên Clea Broadhurst ngày 05/08 cho biết thêm :

« Quyết định này được Quốc Vụ Viện công bố, đánh dấu việc khởi động một chính sách miễn giảm dần chi phí giáo dục bậc mẫu giáo trên phạm vi toàn quốc, dự kiến sẽ được mở rộng trong những năm tới.

Việc miễn giảm chi phí sẽ không áp dụng cho các khoản như tiền ăn, ở hoặc chi phí phát sinh, nhưng sẽ hỗ trợ tài chính cho một số lượng lớn các hộ gia đình ở cả thành thị và nông thôn.

Tại các trường tư thục được Nhà nước công nhận, việc miễn giảm tương tự cũng được dự kiến : học phí sẽ được giảm xuống mức tương đương như ở trường công lập. Nếu học phí của các trường đó vượt quá ngưỡng này, thì các gia đình sẽ phải tiếp tục trả phần chênh lệch.

Chính quyền các địa phương sẽ nhận được các khoản trợ cấp đặc biệt để bù đắp cho phần thu thiếu hụt của các trường, dựa trên số liệu chính xác về số trẻ em được hưởng chế độ miễn giảm và mức chi phí được áp dụng trên thực tế.

Cải cách này là một phần của chiến lược rộng lớn hơn nhằm khuyến khích các gia đình sinh con, trong bối cảnh năm nay là năm thứ 3 liên tiếp Trung Quốc ghi nhận dân số giảm. Để khuyến khích các cặp đôi trẻ lập gia đình, chính phủ Trung Quốc đang đặt cược vào việc giảm chi phí nuôi con và tháo dỡ một trong những rào cản lớn mà các bậc phụ huynh phải đối phó : đó là chi phí giáo dục con nhỏ ».