Sigurður Hjartarson er ungur sagnamaður frá Stóra-Kambi í Breiðuvík. Foreldrar hans reka hestaleigu á bænum og undanfarin tvö sumur hefur Sigurður boðið ferðafólki upp á söguferðir. Þá er riðið niður á fjöruna og Sigurður segir frá Íslendingasögunum og þá sérstaklega sögu Björns Breiðvíkingakappa, sem er talinn hafa verið fyrsti Evrópumaðurinn í Ameríku samkvæmt heimildum Eyrbyggju. Við hringdum í Sigurð og fengum hann til að segja okkur frá þessum kappa.

Hagstofan hefur starfað í rúm hundrað ár við að safna tölulegum upplýsingum um íslenska þjóð. Á vefsíðu Hagstofunnar er hægt að nálgast megnið af þeim upplýsingum sem Hagstofan hefur safnað og þar geta menn nú aldeilis fengið útrás fyrir tölfræðinördinn í sér. Þeir Þorsteinn Þorsteinsson og Ólafur Arnar Þórðarson komu í þáttinn og sögðu frá hinni umfangsmiklu starfsemi Hagstofunnar og þeim miklu breytingum sem hefur orðið á starfseminni sérstaklega með tilkomu internetsins.

Anna Björg Þórarinsdóttir er nýráðinn framkvæmdastjori Galdrasýningarinnar á Ströndum eftir sviplegt fráfall hins mikla frumkvöðuls Sigurðar Atlasonar sem verið hafði framkvæmastjóri sýningarinnar frá upphafi. Anna Björg kemur þó ekki ókunnug til safnsins - hún hafði unnið þar áður og þeim Sigurði hafði orðið vel til vina. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, hitti Önnu Björg á hinni merku galdrasýningu.

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG MAGNÚS R. EINARSSON

Ágústa Margrét Arnardóttir er fimm barna móðir á Djúpavogi, hún rak hönnunarfyrirtæki þangað til fyrir tveimur árum. Þá ákvað hún að hvíla fyrirtækið og settist í 3. bekk með syni sínum auk þess að eignast fimmta barnið. Eftir tæpa fjóra mánuði með syni sínum í skólanum segir hún að hugsanaháttur hennar gagnvart fjölskyldunni og uppeldi barna hennar hafi gjörbreyst. Nú undirbýr Ágústa útgáfu barna- og ungmennatímarits. Við hringdum í Ágústu og heyrðum þeirra sögu og af barnatímaritinu Hvar sem hún hyggur á að gefa út á næstunni.

Það hefur kyngt niður snjó fyrir austan og Magnús Már Þorvaldsson okkar maður þar, var á línunni í þættinum í dag. Við töluðum við hann um fannfergi, heimildarmyndina 690 Vopnafjörður sem er tilnefnd til Edduverðlaunanna, loðnuleysi og Cabarett.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Þórdís Helgadóttir rithöfundur og leikskáld. Fyrsta bókin hennar, smásagnasafnið Keisaramörgæsir, kom út hjá Bjarti fyrir síðustu jól og leikrit hennar Þensla var nýverið sýnt í Borgarleikhúsinu. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu, hvað hún hefur verið að lesa og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hana í gegnum tíðina.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var ævintýramaðurinn Magne Kvam. Hann starfaði sem grafískur hönnuður og hreyfimyndasmiður í 18 ár en kúvendi svo ásamt eiginkonu sinni, sem hafði unnið við kvikmyndagerð, og fóru þau á fullum krafti útí hjólamennsku. Þau bjóða nú upp á hjólaferðir um Ísland, hafa unnið að uppbyggingu hjólaleiða með sveitarfélögum og leiða Íslendinga og ferðamenn upp um allt, í hvers kyns veðri, á hjólum. Við forvitnuðumst um hvar hann er fæddur og uppalinn, æskuna og ferðalagið í gegnum lífið og svo auðvitað hjólamennskuna.

Í matarspjallinu okkar í dag með Sigurlaugu Margréti Jónasdóttur leitaði hugurinn eins og svo oft áður til Ítalíu. Við slógum á þráðinn þangað til Svavars Halldórssonar fyrrverandi fréttamanns. Hann er þar í þeim dásamlega tilgangi að kynna sér ítalska matarmenningu frá a-ö.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Samtök um söguferðaþjónustu á Íslandi taka á móti alþjóðlegri sýningu í Portinu í Listasafni Reykjavíkur sem er hluti af Evrópuverkefninu Follow the Vikings þar sem sett verða upp víkingatjöld í Portinu. Gengið verður, með logandi kyndla, í fullum víkingaskrúða frá Hallgrímskirkju niður í Tryggvagötu við opnun Vetrarhátíðar í kvöld kl.19:30. Rögnvaldur Guðmundsson, formaður samtakanna kom í þáttinn og sagði frá starfi samtakanna, þessu verkefni og sýningunni.

Kuldinn undanfarið hefur væntanlega ekki farið framhjá neinum hér á landi og í framhaldi af honum fórum við að velta fyrir okkur hvernig útivist fólk stundar á veturna. Við fengum hjónin Brynhildi Ólafsdóttur og Róbert Marshall, sem reka útivistarsíðuna www.vertuuti.is og fengum þau til að fara með okkur yfir vetrarútivist af ýmsu tagi.

Kontóristinn er ný pistlaröð sem Steinar Þór Ólafsson hefur unnið fyrir Mannlega þáttinn þar sem hann skoða vinnumenningu af ýmsu tagi. Í fyrsta pistlinum fjallaði hann um þróun vinnurýmis í gegnum tíðina, t.d. opin vinnurými og ýmsar útgáfur af því og hvernig það hefur reynst. Í öðrum pistlinum fjallar hann um vinnutíma og hvernig hann hefur þróast og af hverju, en mikið hefur til dæmis verið rætt um styttingu vinnuvikunnar undanfarið. Við heyrðum 2. pistil Kontóristans í þættinum í dag.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Rannsóknir sýna að ungabörn eru ótrúlega fær í að greina mállýskur, tónfall og laglínur. Rétt um eins árs aldur eru börn þegar farin að útiloka málhljóð sem þau hafa aldrei heyrt. Helga Rut Guðmundsdóttir dósent í menntunarfræði tónlistar segir það gríðarlega mikilvægt að syngja með börnum og halda uppi samræðum við þau frá fyrsta degi. Helga kom í þáttinn og útskýrði vægi söngþroska fyrir máltöku barna.l

Það er óhætt að segja að veðurfræði sé mikil ástríða hjá hjónunum Kristínu Jónsdóttur og Pálma Erlendssyni. Kristín er jarðskjálftafræðingur og vinnur hjá Veðurstofu Íslands og Pálmi vann þar, en hann er jarðfræðingur. Á heimili þeirra hafa þau sett upp sinn eigin jarðskjálfamæli og voru nú fyrir skemmstu að setja upp eldingarmæli sem þau hafa gefið nafnið John Travolta. Við kíktum í heimsókn til þeirra og fengum að sjá hvernig þessar græjur virka og fengum smá kennslu í jarðskjálfrafræði og eldingum í leiðinni. Hægt er að skoða eldingarkortið sem tala er um í viðtalinu hér: http://en.blitzortung.org/live_lightning_maps.php

og jarðskjálftakortið hér: https://raspberryshake.org/community/eq-view/

Við fengum pistil frá Magnúss R. Einarssyni í dag en hann hélt áfram umfjöllun sinni frá því í síðasta pistli um hamingjuleitina sem bandaríski sálfræðingurinn Daniel Kahneman segir að sé að mestu á misskilningi byggð því að það sem við séum í raun að leita er ánægja. Ánægja með sjálf okkur og lífið. Hamingjan er hverful og í rauntíma, ánægjan er viðvarandi og byggir á langtímamarkmiðum.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Steinar Gunnarsson lögreglufulltrúi á Sauðárkróki hefur þjálfað leitarhunda og hunda fyrir fíkniefnaleit í yfir tvo áratugi, en hann lærði hundaþjálfun í Noregi og Bretlandi. Nú fyrir skemmstu var hann kosinn er Austfirðingur ársins að mati lesenda Austurgluggans/Austurfréttar, en hann gaf lögreglunni á Austurlandi fíkniefnaleitarhundinn Byl í fyrra. Steinar sagði frá hundaþjálfun í þættinum í dag.

Það hefur kyngt niður snjó víðast hvar á landinu og skíðafólk hefur notað snjóinn til skíðaiðkunar af ýmsu tagi. Hlíðarfjall og Bláfjöllin standa fyrir sínu en það er kannski minna talað um minni skíðasvæði landsins eins og til dæmis svæðið í Tindastól við Sauðárkrók, hver er staðan þar nú? Viggó Jónsson, forstöðumaður skíðasvæðisins var á línunni í dag.

Skúli Gautason er Menningarfulltrúi Vestfjarða og Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, spjallaði við hann um starfið og útivistarmöguleika á Ströndum sem vissulega eru margbreytilegir.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Heilsan er í fyrirrúmi í janúar í Mannlega þættinum. Heiða Björk Sturludóttir kom í þáttinn og fór yfir hvernig hægt er að létta lundina í skammdeginu með ýmsum ráðum í næringu ofl. Heiða er næringarþerapisti, umhverfisfræðingur, leiðsögumaður, jógakennari, sagnfræðingur og með meira próf.

Hvað gerist eftir að áfall á sér stað? Áföll geta verið mismunandi, allt frá því að einhver segir eitthvað sem brýtur þig niður og alveg yfir í slys, dauðsföll og hamfarir. Auðveldasta leiðin til að þekkja áföll, er að maður man slæma atburðinn eins og hann hefði gerst í gær. Þetta kallast spennuhlaðnar minningar, sem mikilvægt er að vinna úr. Sigurbjörg Sara Bergs, áfallasérfræðingur hjá Lausninni, kom í þáttinn

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Gunnur Vilborg, viðskiptafræðingur og skrifstofustjóri útgáfunnar Bjarts og Veraldar. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hjá henni, hvað hún er að lesa þessa dagana og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hana í gegnum tíðina.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

MANNLEGI ÞÁTTURINN FÖSTUDAGUR 1.FEBRÚAR 2019

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Þuríður Sigurðardóttir söngkona fagnaði tímamótum 23.janúar sl.en þá varð hún sjötug og í tilefni dagsins var hún stödd á Grænhöfðaeyjum með eiginmanninum. Ekki átti hún von á því að fá bónorð í ferðinni en við fáum að vita meir um það hér á eftir og einnig ætlar hún að rifja upp minningar frá skemmtistaðnum Röðli þar sem hún steig fyrstu sporin sem dægurlagasöngkona og söng þar 6 kvöld í viku. Sú sem þar stjórnaði öllu var 74 ára kona á peysufötum.

Þráinn Árni Baldursson er ungur maður og hann er gítarleikari í Skálmöld er gestur Sigurlaugar Margrétar í matarspjallinu en hann hefur einstakan áhuga á þorramat og leggur sjálfur í súr og er að eigin sögn aldrei hamingjusamari en á Þorranum. Hvað er það sem hann elskar við þennan tíma og hvað finnst honum best að borða af þorramatnum.

Hvernig líður manneskju sem hefur vakað í 48 klukkustundir? Hálfdán Steinþórsson prófaði nokkurs konar vökumaraþon á sjálfum sér og vakti í 48 stundir. Eiginkona hans, Erla, vinnur við svefnrannsóknir og fékk hann í þessa tilraun, þar sem þau meðal annars skoðuðu hvaða áhrif vakan hafði á sársaukaþröskuldinn og viðbrögðin. Hálfdán sagði nánar frá þessari tilraun í þættinum.

Mægðurnar Sólveig Eiríksdóttir og Hildur Ársælsdóttir komu í þáttinn og sögðu frá matarblogg síðunni maedgurnar.is þar sem þær gefa upp margvíslegar uppskriftir að grænmetisréttum. Þær eru báðar aldar upp á grænmetisfæði og þekkja nánast ekkert annað, Sólveig er auðvitað löngu orðin landsþekkt enda hefur hún rekið grænmetisveitingastaði í meira en tvo áratugi, fyrst Grænan kost og nú Gló. Þær leggja mikið uppúr lífrænu fæði í sinni matargerð.

Við rákumst á skemmtilega frétt á bb.is, fréttamiðlinum um málefni Vestfjarða, þar sem gerð var skemmtileg auglýsing frá leikskólanum á Flateyri þar sem auglýst er eftir deildarstjóra í leikskólanum. Börnin í leikskólanum eru í aðalhlutverki í myndbandinu þar sem í lokin er sagt að nú sé rétti tíminn til að flytja til Flateyrar og taka alla fjölskylduna með. Við fáum þann sem gerði myndbandið, Eyþór Jóvinsson, sem er fæddur og uppalinn á Flateyri en hann nam kvikmyndagerð við Kvikmyndaskóla Íslands, vinnur í Gömlu bókabúðinni og stendur fyrir Gamanmyndahátíðinni í fjórða sinn á Flateyri nú í haust. Eyþór kom í þáttinn. Hér er hægt að sjá auglýsinguna frá leikskólanum: http://www.bb.is/2019/01/skemmtileg-og-ohefdbundin-auglysing-leikskolans-a-flateyri/

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Notkun á gagnvirkum tæknibúnaði fyrir fólk sem hefur fengið heilablóðfall varð því hvatning til að reyna að skúra gólf og vinna ýmis verk sem það hafði ekki reynt eftir áfallið. Á Heilsuvaktinni í dag ræðir Bergljót Baldursdóttir við Steinunni Ólafsdóttur sjúkraþjálfara sem kannað hefur áhrif gagnvirks búnaðar á líðan fólks sem fengið hefur heilablóðfall.

Daði Guðbjörnsson, listmálari, er búnn að stunda Sahajayoga í 14 ár og hefur það hjálpað honum að losna við óþægindi í daglega lífinu eins og kvíða, en svo virkar hún einnig á blóðþrýsting, gigt o.fl. Líkamlega og andlega sjúkdóma. En hvað er Sahajayoga? Daði segir okkur frá þessari óvenjulegu hugleiðsluaðferð í dag.

Þessa dagana stendur yfir geðheilbrigðisvika í Háskólanum í Reykjavík þar sem boðið er upp á fræðslu í hádeginu um ýmis viðfangsefni, svo sem svefn, kvíða, koffín og lyfjanotkun. Meðal annars verða kynntar niðurstöður rannsóknar á algengi kvíðavandamála og þunglyndis á meðal nemenda í Háskólanum í Reykjavík. Meira um þetta hér á eftir.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON