Tạp chí âm nhạc

Nhạc Pháp lời Việt: Patricia Carli, tác giả của "Mưa trên biển vắng" và "Muôn đời thiết tha"


Listen Later

Cho dù tên tuổi của Patricia Carli có lẽ vẫn chưa quen thuộc lắm với công chúng, nhưng giới yêu nhạc Pháp chắc hẳn đã từng nghe qua những bản nhạc của tác giả này qua nhiều giọng ca nổi tiếng như Dalida hay Mireille Mathieu. Một số bài hát do Patricia Carli đồng sáng tác cũng đã được đặt thêm lời Việt chẳng hạn như những giai điệu « Tất cả cho anh » hay « Muôn đời thiết tha ».

Tên thật là Rosetta Ardito, Patricia Carli sinh (năm 1938) tại thành phố Taranto, thuộc vùng Puglia miền nam nước Ý. Khi lớn lên, cô theo gia đình sang Bỉ định cư, nơi cha cô được tuyển làm thợ mỏ. Đến tuổi trưởng thành, Patricia bắt đầu đi hát, tham gia các liên hoan địa phương nhưng không cho bố mẹ hay biết. Bất chấp lời khuyên can của gia đình, cô quyết định rời nước Bỉ đến Pháp lập nghiệp.

Thời gian đầu ở Paris tương đối khó khăn. Ban ngày, Patricia làm công việc rửa chén phụ bếp trong các quán ăn. Buổi tối, cô tham gia các buổi casting, ghi tên vào các cuộc thi hát với hy vọng ký được hợp đồng ghi âm điã nhạc. Dip may đến với Patricia Carli khi cô ngẫu nhiên gặp Nicole Barclay, vợ của nhà sản xuất nổi tiếng Eddie Barclay. Nhờ vào sự gửi gấm của hai vợ chồng Barclay, Patricia được giới thiệu với nhóm sáng tác của nhà sản xuất Léo Missir vào đầu những năm 1960. Sau vài lần ghi âm không thành công, ca sĩ Patricia Carli thành danh vào năm 1963 với nhạc phẩm « Demain tu te marries » (Ngày mai anh lên xe hoa) từng được ca sĩ Lê Thu Imbert Nguyễn phóng tác sang lời Việt.

Trên đà thành công, Patricia Carli ghi âm bản nhạc Je suis à toi (Em thuộc về Anh). Đây là phiên bản  phóng tác tiếng Pháp của nhạc phẩm tiếng Ý Non ho l’eta per amarti, từng đoạt giải nhất vào đầu năm 1964 nhân kỳ liên hoan ca nhạc thành phố San Remo. Đĩa hát thứ ba cũng ăn khách không kém mang tựa đề « Ce que tu es pour moi ». Bài này thường được ghi chép sai thành « Tout ce que tu peux être pour moi ». Đây cũng là một phiên bản tiếng Pháp từ tình khúc tiếng Ý « Tu si na cosa grande » của Domenico Modugno. Có lẽ cũng vì Patricia là người gốc Ý cho nên trong giai đoạn đầu sự nghiệp, cô thường hay chọn phóng tác những lời ca gần gũi nhất với mình.

Bài này từng đặt thêm nhiều lời Việt. Lời đầu tiên của Julie Quang có tựa đề « Anh là tất cả » do Minh Xuân ghi âm. Lời thứ nhì là của tác giả Vũ Xuân Hùng, phóng tác thành nhạc phẩm « Muôn đời thiết tha » do ca sĩ Ngọc Lan trình bày.  Đang trên đỉnh thành công, bất đồng lại nảy sinh giữa Patricia Carli với nhà sản xuất Léo Missir. Hai người đã sống chung với nhau trong nhiều năm, quan hệ tình cảm khi xấu đi ảnh hưởng đến sự hợp tác của họ. Vào đầu những năm 1970, Patricia Carli mới chuyển qua sáng tác cho các nghệ sĩ cùng thời, kể cả Dalida (Comme tu dois avoir froid), Mireille Mathieu (Donne ton coeur, donne ta vie), Christian Delagrange (Sans toi je suis seul) hay Daniel Guichard (La tendresse) …. Sau khi ly hôn, Patricia Carli ít còn gặp ông Léo Missir và chủ yếu hợp tác với các tác giả như Eddy Marnay hay Gérard Gustin. Cô thành công với những nhạc phẩm như « Pour la vie, l’éternité » hay « Vivre pour toi, mourir pour toi » (1974). Nhạc phẩm này từng được dịch sang tiếng Việt thành nhạc phẩm « Tất cả cho anh » do Kiều Nga trình bày.

Tuy thành công nhờ soạn nhạc và đặt lời cho nhiều bài hát ăn khách, nhưng vào giữa những năm 1970, Patricia Carli lâm bệnh năng và buộc phải ngừng hẳn mọi công việc trong vòng 4 năm. Đến năm 1978, căn bệnh có dấu hiệu thuyên giảm nên Patricia cho phát hành ca khúc « L'homme sur la plage » (Cô đơn trên bãi biển) và một cách bất ngờ đĩa hát này lại gặt hái được nhiều thành công lớn.

Nhưng niềm vui không được bao lâu. Chỉ vài năm sau, căn bệnh ung thư tái phát và kể từ đó, các sáng tác của nghệ sĩ này trở nên khan hiếm.  Patricia Carli xa lánh hẳn ánh đèn sân khấu và ống kính truyền hình. Album cuối cùng của Patricia Carli được phát hành vào năm 2000, xen kẽ những bản nhạc nổi tiếng với một số bài hát mới. Nhân dịp này, cô đã nhận được giải thưởng dành cho những ngòi bút sáng tác xuất sắc của hiệp hội các tác giả Pháp Sacem. Patricia Carli nay đã về hưu và sống tại miền nam nước Pháp, ở vùng Roquebrune Cap Martin, gần Monte Carlo.

Trong số các bài hát rất nổi tiếng của Patricia Carli có nhạc phẩm « Je n’pourrai jamais t'oublier ». Patricia đồng sáng tác bài này với tác giả trẻ tuổi người Bulgary Emil Dimitrov cho nữ danh ca Nicoletta vào năm 1970. Giai điệu này sau đó được tác giả Nhật Ngân phóng tác sang tiếng Việt thành nhạc phẩm « Mưa trên biển vắng », từng được nhiều nghệ sĩ ghi âm trong đó có Ngọc Lan, Như Quỳnh, Thùy Dung ..... Gương mặt của Patricia Carli có lẽ vẫn còn  xa lạ với công chúng, nhưng các giai điệu lại rất quen thuộc với giới yêu nhạc Pháp. Cho dù người phải đi xa, nhưng tim vẫn còn tất cả, chỉ nghe một lần thoáng qua, muôn đời bỗng dưng thiết tha.

...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

Tạp chí âm nhạcBy RFI Tiếng Việt

  • 3.5
  • 3.5
  • 3.5
  • 3.5
  • 3.5

3.5

2 ratings


More shows like Tạp chí âm nhạc

View all
Tri Kỷ Cảm Xúc by Web5ngay

Tri Kỷ Cảm Xúc

222 Listeners

Tạp chí văn hóa by RFI Tiếng Việt

Tạp chí văn hóa

0 Listeners

Tạp chí khoa học by RFI Tiếng Việt

Tạp chí khoa học

0 Listeners

Tạp chí tiêu điểm by RFI Tiếng Việt

Tạp chí tiêu điểm

0 Listeners

Thuần Podcast by Thuần

Thuần Podcast

36 Listeners

Chương trình 60' by RFI Tiếng Việt

Chương trình 60'

8 Listeners

Trò chuyện âm nhạc by Hoang Dao

Trò chuyện âm nhạc

0 Listeners

Tạp chí đặc biệt by RFI Tiếng Việt

Tạp chí đặc biệt

0 Listeners

Tạp chí kinh tế by RFI Tiếng Việt

Tạp chí kinh tế

0 Listeners

Tạp chí thể thao by RFI Tiếng Việt

Tạp chí thể thao

0 Listeners

Tạp chí Việt Nam by RFI Tiếng Việt

Tạp chí Việt Nam

0 Listeners

Tạp chí xã hội by RFI Tiếng Việt

Tạp chí xã hội

0 Listeners

Sunhuyn Podcast by Sunhuyn

Sunhuyn Podcast

57 Listeners

Better Version by Better Version

Better Version

48 Listeners

Truyện Ma Bẻ Lái by Ma Truyện

Truyện Ma Bẻ Lái

17 Listeners

Dế Mèn Du Ký by Đào Minh Tiến

Dế Mèn Du Ký

7 Listeners

Vì sao thế nhỉ! by Vì sao thế nhỉ!

Vì sao thế nhỉ!

48 Listeners

5 Phút Chuyện Thị Trường by 5 Phút Chuyện Thị Trường cùng Vũ Kim Hạnh

5 Phút Chuyện Thị Trường

0 Listeners

Âm nhạc Trong Suốt by Trong Suốt

Âm nhạc Trong Suốt

0 Listeners