ตอนนี้เป็นประจำทุกปีที่คนไทยส่วนใหญ่มีปัญหาสุขภาพจากมลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะโรคมะเร็งปอด ที่พบมากขึ้น "PM 2.5" เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้พบผู้ป่วยระบบทางเดินหายใจมากขึ้นเช่นกัน โดยพบมากในช่วงต้นปีของทุก ๆ ปี 

ไม่เพียงแค่คนที่มีอาการของทางเดินหายใจเท่านั้น กลุ่มผู้สูงอายุเป็นระบบการทำงานของร่างกายไม่ได้มีประสิทธิภาพดีเหมือนตอนหนุ่มสาวได้รับผลกระทบจากภาวะนี้เต็ม ๆ อาการบางอย่างกำเริบจนยากต่อการรักษาหรือหายขาด รวมถึงก่อโรคระบบทางเดินหายใจ ผู้สูงอายุเสี่ยงต่ออาการหรือโรคอะไรบ้าง และควรทำอย่างไรเมื่อเผชิญกับฝุ่น PM 2.5 ผู้เชี่ยวชาญด้านการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค เล่าให้ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ

ตลอดช่วงชีวิตของเราที่ใช้ชีวิตกันมา ไม่ว่าจะผ่านมากี่ฤดูกี่ปีต่างก็มีเรื่องราวให้พบเจอเป็นประสบการณ์ชีวิตทั้งเรื่องดีและเรื่องร้าย หากเจอเรื่องดีก็คงไม่มีอะไรมาก แต่ในช่วงที่เจอแต่เรื่องร้ายที่ทำให้ชีวิตต้องสะดุด หลายคนคงเจอทางตันจนแก้ปัญหาไม่ได้ สิ่งหนึ่งที่สามารถทำได้ก็คือ "การตั้งหลักให้กับชีวิต" เพื่อเริ่มต้นทำหรือแก้ปัญหาสิ่งต่าง ๆ แต่เราจะเริ่มต้นตั้งหลักอย่างไร นักจิตวิทยาการปรึกษา เล่าให้ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ

นก กำลังกลายเป็นสัตว์เลี้ยงอีกชนิดที่ได้รับความนิยมอยู่ในขณะนี้ รูปแบบการเลี้ยงจะมีความแตกต่างจากการเลี้ยงสุนัขหรือแมว ทั้งเรื่องพื้นที่ที่จะใช้เลี้ยง น้ำ อาหาร อุปกรณ์การเลี้ยง การทำความสะอาด ฯลฯ ซึ่งเป็นเรื่องที่คนอยากเลี้ยงต้องทำความเข้าใจ สัตวแพทย์ จากคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีคำแนะนำสำหรับคนที่อยากเลี้ยงนก ต้องเตรียมตัวอะไรบ้าง ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ

ต้นเหตุของ โรงสมองเสื่อม และ โรคอัลไซเมอร์ ซึ่งเป็นโรคที่เกี่ยวกับสมองกับความจำ ปัจจุบันยังไม่มียามารักษาโดยตรงและให้หายขาด แต่เราสามารถทราบสาเหตุหรือปัจจัยที่ทำให้เกิด รวมถึงคนที่มีความเสี่ยงก็มีวิธีชะลอการเกิดโรคนี้ได้

หนึ่งในสาเหตุนั่นคือ ภาวะรู้คิดบกพร่องเล็กน้อย หรือเรียกว่า เอ็มซีไอ (Mild Cognitive Impairment (MCI)) เป็นภาวะตรงกลางระหว่างคนปกติที่สมองดี ความจำดี กับคนที่เป็นสมองเสื่อม โดยอาการจะคล้ายกับคนที่เป็นสมองเสื่องเพียงแต่อาการจะน้อยกว่า โดยอาการที่แพทย์มักพบบ่อยคือ มีความจำไม่ค่อยดีประเภทอาการหลงลืม เช่น ลืมกุญแจ ลืมว่าคุยอะไรกันไปก่อนหน้านี้ ลืมว่าจอดรถไว้ชั้นไหน โดยมักจะลืมบ่อยกว่าคนปกติทั่วไป ซึ่งภาวะนี้เป็นปัจจัยเสี่ยงที่แพทย์ต้องคอยติดตามอาการเพราะเป็นภาวะนำของการเป็นโรคสมองเสื่อมหรือโรคอัลไซเมอร์ในอนาคต

พฤติกรรมการกินยาของคนไข้ที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการรักษาหรือควบคุมอาการของโรคชนิดต่าง ๆ ที่แพทยมักจะพบอยู่บ่อย ๆ ก็คือ ลืมกินยา โดยพบว่าช่วงเวลาที่มักจะลืมกินยาบ่อยที่สุดคือ ยากลางวัน ไม่เพียงเท่านี้ยังพบการลืมกินยาก่อนอาหารมากที่สุดอีกด้วย ทำให้ร่างกายไม่สามารถดูดซึมยาได้อย่างเต็มที่เมื่อเอาไปกินหลังอาหาร

อีกพฤติกรรมที่คนเรามักคิดไปเองว่าจะเกิดโรคนั้นอาการนี้ ทั้ง ๆ ที่ยังไม่เกิดแต่กลัวจะเกิดจึง กินยาดัก ไว้ก่อนโดยเฉพาะกลุ่มยาแก้ปวดลดไข้อย่าง #ยาพาราเซตามอล ซึ่งจะส่งผลเสียกับร่างกายได้ในอนาคตหากทำบ่อย ๆ ดักบ่อย ๆ รวมถึงพฤติกรรมการปรับยาด้วยตัวเองซึ่งเป็นความเสี่ยงอย่างมากต่อการรักษาและร่างกาย

การกินยาเยอะ ๆ ส่งผลให้ต่อตับได้ แต่จะส่งผลต่อการเป็นมะเร็งตับได้หรือไม่ แพทย์จาก ศูนย์การแพทย์มหิดลบำรุงรักษ์ มหาวิทยาลัยมหิดล (นครสวรรค์) เล่าให้ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ

การใจดีกับตัวเอง ไม่ใช่เรื่องยากเลยที่จะทำ แต่ทำไมคนเรามักจะเลือกทำเป็นตัวเลือกสุดท้ายในเวลาที่เจอกับเหตุการณ์บางอย่าง หรือเลือกที่จะไม่ทำเลย ใจดีกับตัวเองจะช่วยให้สุขภาจิตดีขึ้น ลดภาวะซึมเศร้า กระตุ้นอารมณ์เชิงบวกในเรื่องต่าง ๆ แต่สิ่งที่ควรระวังและควรแยกให้ออกคือ การใจดีกับตัวเองและการเห็นแก่ตัว เป็นเส้นบาง ๆ ที่กั้นไว้เท่านั้น ทำไมเราจะต้องใจดีกับตัวเองบ้าง นักจิตวิทยาการปรึกษา เล่าให้ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ

ซีเซียม-137 (Caesium-137 (Cs-137)) มีลักษณะคล้ายกับผงเกลือที่สามารถฟุ้งกระจายในอากาศได้ โดยจะแผ่รังสีออกมาอยู่ 2 ชนิดคือ รังสีแกรมมา และรังสีบีตา ซึ่งมีผลต่อร่างกายมนุษย์ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว ผลกระทบที่มีต่อร่างกายส่วนใหญ่แล้วจะเกิดกับคนทำงาน สัมผัสหรือใกล้ชิดกับซีเซียม-137 ส่วนประชาชนทั่วไปที่จะมีความเสี่ยงคือ คนในครอบครัวของผู้ปฏิบัติงาน เพราะซีเซียม-137 สามารถติดไปกับเนื้อตัวหรือเสื้อผ้าของผู้ปฏิบัติงานได้ ดังนั้นผู้ปฏิบัติงานต้องเปลี่ยนชุดและอาบน้ำชำระร่างกายก่อนซึ่งช่วยกำจัดได้ถึง 80-90% 

ในมุมของแพทย์ ความเสี่ยง อาการ โรค และการปฏิบัติตัวจากกรณีซีเซียม-137 ต้องทำอย่างไร แพทย์จากโรงพยาบาลนพรัตนราชธานี เล่าให้ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ
 

วิธีการทำนายแนวโน้มในอนาคตว่าเราจะเป็นอัลไซเมอร์หรือไม่ คือ การตรวจผ่านยีน หากตรจพบยีนอะโปอีโฟร์ (ApoE4) ก็มีความเสี่ยงเป็นอัลไซเมอร์ในอนาคตมากกว่าคนปกติหลายเท่าตัว แต่การทำให้สมองแข็งแรงก็สามารถยืดเวลาการเกิดโรคนี้ออกไปได้ด้วยการเลือกกินอาหารที่มีคุณค่าหรือสารอาหารที่ดีต่อสมองในกลุ่มมายด์ไดเอท (Mind Diet) ซึ่งช่วยลดการเกิดอาการสมองเสื่อมได้สูงถึง 40% ไม่เพียงเท่านั้นการออกกำลังกายและการนอนหลับพักผ่อนที่เพียงพอ ก็ช่วยฟื้นฟูสมองให้แข็งแรงได้ ก่อนที่สมองจะเสื่อมจนจำใครไม่ได้ ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการมีคำแนะนำอาหารที่ช่วยให้สมองแข็งแรงมาเล่าให้ฟังในรายการ #โรงหมอ ค่ะ

การสังเกตคนที่มีอาการ ซึมเศร้า กับ ไบโพลาร์ หากมองเพียงภายนอกไม่อาจจะบอกได้ว่าเป็นหรือไม่ เพราะทั้ง 2 โรคนี้สามารถใช้ชีวิตและทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตามปกติ เพียงแต่เมื่อใดก็ตามคนที่เป็นโรคกลุ่มนี้หากถูกกระตุ้นด้วยสารบางชนิดในสมองหรือเจอกับเหตุการณ์บางอย่างที่กระทบกับใจ จึงจะแสดงปฏิกิริยาบางอย่างออกมาให้เห็น แต่เราจะรู้ได้อย่างไรว่าอาการแบบไหนเป็นซึมเศร้า แบบไหนเป็นไบโพลาร์ นักจิตวิทยาการปรึกษา เล่าให้ฟังในรายการ โรงหมอ ค่ะ

"ลืม" เป็นอาการที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน เครื่องมือที่ป้องกันอาการลืมได้ดีที่สุดคือการจดแทนการจำเพียงอย่างเดียว ยิ่งปัจจุบันนี้มีเครื่องมือที่ช่วยเตือนความจำของเราได้เป็นอย่างดีนั่นคือ "สมาร์ตโฟน" แม้จะเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ แต่สำหรับคนที่มีอาการขี้ลืมอยู่บ่อย ๆ ย่อมส่งผลกระทบรอบด้านแน่นอน

สำหรับคนที่มีอาการขี้ลืมหรือหลงลืม มีสาเหตุเกิดจากอะไรได้บ้าง แก้ไขหรือปรับปรุงอะไรได้บ้าง และที่สำคัญมีโอกาสพัฒนาไปสู่การเป็นอัลไซเมอร์ ในอนาคตได้หรือไม่ รายการ โรงหมอ เล่าให้ฟังค่ะ