WiDS (Women in Data Science) er árleg ráðstefna haldin á vegum Stanford-háskóla í Bandaríkjunum með það að markmiði að styrkja og efla konur í tölvunarfræði og skyldum greinum. Samhliða ráðstefnunni í Stanford er hún haldin á yfir 50 stöðum víða um heim og verður nú haldin í þriðja sinn hér á landi, í Háskólanum í Reykjavík, á eftir kl. 14:00. Við ræddum við Önnu Sigríði Íslind lektor í tölvunarfræðum hjá HR en hún mun á ráðstefnunni fjalla um gagnadrifna heilbrigðisþjónusta og lýðheilsu. Og við ræddum líka við Margréti Hrönn Þóroddsdóttur verkefnastjóra sem sagði okkur nánar frá ráðstefnunni og stöðu kvenna í tölvunarfræðum.

Saga Ólafsdóttir sagnfræðingur tók saman í lokaritgerð sinni sögu átta kvenna sem voru giftar eða mæður manna sem voru við vinnu hjá Landhelgisgæslu Íslands í þorskastríðunum og tóku þátt í átökum við Breska flotann fyrir Íslands hönd. Hún dró fram fram þátt þeirra í sögu þorskastríðanna og hvaða áhrif atburðirnir höfðu á líf þeirra. Einnig verður farið yfir baráttu kvenna sem börðust fyrir bættu öryggi og vinnuaðstæðum fyrir hönd sinna manna í lok þorskastríðanna. Saga kom í þáttinn í dag, en fyrirlestur hennar fer fram að Grandagarði 18 kl.20 á miðvikudaginn.

Lesandi vikunnar í þetta sinn er nýráðinn útvarpsstjóri Stefán Eiríksson. Hann hóf störf hér í Efstaleitinu í gær, 1.mars og því ekki seinna vænna en að fá hann til okkar að segja frá því hvaða bækur eru á náttborðinu, hvað hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hann í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Úrslitakvöld söngvakeppni Sjónvarpsins er á morgun, þá veljum við lagið sem keppir fyrir Íslands hönd í Eurovison keppninni í maí en sú keppni verður haldin í Rotterdam. Margir nýjir flytjendur hafa komið fram í bland við þekktari nöfn og við heyrðum í nokkrum reynsluboltum söngsins og keppninnar í þættinum. Eva Ásrún Albertsdóttir hin eðal ríkisrödd en Eva tók þátt í óteljandi undankeppnum hér heima og fór einnig út sem bakrödd. Bjarni Arason sem söng Karen Karen svo ógleymanlega um árið og svo var það Eyfi, Eyjólfur Kristjánsson á línunni frá Þýskalandi, hann samdi Drauminn um Nínu , lag sem hefur aldrei dalað í vinsældum frá því hún var fyrst flutt árið 1991. Eyfi var staddur í Þýskalandi en undanfarna daga hefur hann verið að skíða niður brekkurnar í Madonna di Campiglio á Norður Ítalíu. Við spjölluðum við þau Bjarna, Evu Ásrúnu og Eyjólf um úrslitakvöld söngvakeppninnar og þau minntust líka góðra stunda með Ragga Bjarna í upphafi spjallsins.

Það styttist í fermingarnar og ómissandi á veisluborðinu er brauðtertan gamla og góða og hún nýtur enn mikilla vinsælda og á facebook hafa sprottið upp nokkrar síður henni til heiðurs auk þess sem sérstakar keppnir eru haldnar um hönnun brauðterta. Í matarspjallinu í dag töluðum við um brauðtertur og til okkar kom góður gestur, Jón Kristinn Snæhólm sem ræddi um brauðtertumenningu landans, en hann segir sjálfur að hann búi til eina allra bestu brauðtertu, ekki í heiminum, heldur hreinlega í alheiminum.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Ný rannsókn bendir til þess að svefnleysi og svefntruflanir séu arfgengar. Þeir sem eiga erfitt með svefn eru sem sagt líklegri en aðrir til að eiga foreldra sem hafa glímt við sömu svefntruflanir. Meðal tólf höfunda greinar sem birt var í fagtímaritinu Sleep Medicine eru tveir íslenskir læknar, hjónin Þórarinn Gísalson og Bryndís Benediktsdóttir. Þau hafa um árabil veið í forystu í svefnrannsóknum hér á landi og hafa tekið þátt í fjölda alþjóðlegra rannsókna. Bryndís kom í þáttinn í dag og segir okkur frekar frá arfgengi svefntruflana og þessum niðurstöðum.

Freyr Eyjólfsson, sem var lengi vel útvarpsmaður hér á RÚV, hefur hafið störf sem samskiptastjóri hjá Terra umhverfisþjónustu hf. Terra hefur starfað við flokkun og endurvinnslu efna frá árinu 1984 og vinnur með fyrirtækjum, sveitarfélögum og einstaklingum í endurvinnslu og umhverfisvænni úrgangsstjórnun með áherslu á að skilja ekkert eftir, að koma öllum þeim efnum sem falla til í viðeigandi farveg og aftur inn í hringrásarhagkerfið. Við fengum Frey til að segja okkur frekar frá þessu nýja starfi sínu og hringrásarhagkerfinu í þættinum.

Þegar við eldumst minnkar dagleg þörf okkar fyrir hitaeiningar. Á hverjum áratug eftir miðjan aldur minnkar orkuþörf karla um 160 hitaeiningar, en kvenna um 100 hitaeiningar. Hundrað hitaeiningar er kannski ekki mikið, en ef fólk heldur áfram að borða jafn mikið og áður þyngist það smátt og smátt. Fólk um sjötugt hefur svipaða orkuþörf og 7-11 ára barn. Þetta segir Ingibjörg Gunnarsdóttir næringarfræðingur á LSH, en hún flutti nýlega fyrirlestur um næringu eldra fólks á starfslokanámskeiði spítalans. Ingibjörg kom í þáttinn í dag.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Þær Berglind Berndsen og Stefanía Dögg Jóhannesdóttir uppeldisfræðingar og Helga Theódóra Jónasdóttir sálfræðingur, hafa sett á laggirnar vefinn Viðja - uppeldisfærni. Þar svara þær fyrirspurnum, veita þær foreldrum uppeldisráð í gegnum greinar, fróðleik, hlaðvarp og myndskeið og aðstoða foreldra við að takast á við margþættan og flókinn vanda barna. Þær kynntust við störf sín á BUGL, Barna og unglinga geðdeild Landspítalans. Berglind og Helga komu í þáttinn og sögðu frá.

Heimsmeistaramót kvenna í íshokkí stendur yfir þessa dagana í Skautahöllinni á Akureyri en mótið hófst sl. sunnudag. Þátttökuþjóðirnar auk Íslands eru Ástralía, Króatía, Úkranía, Nýja Sjáland og Tyrkland. Í kvöld mætir Ísland Tyrklandi og við slógum á þráðinn til Guðrúnar Kristínar Blöndal sem er fyrrverandi íshokkíleikmaður,leikstjóri og á nú dóttur í landsliðinu en Guðrún er varaformaður Íshokkísambands Íslands.

Boðið er upp á falskar stofnfrumumeðferðir víða erlendis þar sem lofað er bata við ýmsum sjúkdómum. Erna Magnúsdóttir, dósent við Háskóla Íslands segir að vísindamenn hafi áhyggjur af því hvað aðferðir við að blekkja fólk séu orðnar þróaðar. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Ernu á Heilsuvaktinni.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Námskeiðið „Konur á besta aldri - fæða og flóra skipta máli“ verður haldið á vegum Endurmenntunar Háskóla Íslands á fimmtudaginn. Á námskeiðinu er fjallað um fæðu og þarmaflóru í tengslum við breytingaskeið kvenna. Fæðuval hefur áhrif á örveruflóru meltingarfæranna. Farið er yfir hvernig röskun á þessari mikilvægu flóru getur stuðlað að hitakófum og svitaköstum og haft áhrif á svefn og andlega líðan. Við fengum Birnu G. Ásbjörnsdóttur, MSc í næringarlæknisfræði til að koma í þáttinn og segja okkur meira frá þessu.

Fyrir nokkrum árum kom upp hugmynd á Hólmavík að halda hátíð sem bæri nafnið Hörmungardagar til mótvægis við sumarhátíðina sem heitir Hamingjudagar. Hörmungardagarnir verða um næstu helgi og Kristín Einarsdóttir fékk Jón Jónsson þjóðfræðing og aðalhvatamann hátíðarinnar til að segja sér frá.

Hildur Jónsdóttir heilsuráðgjafi, stofnandi og ritstjóri Heilsubankans, þjáðist af fjölda sjálfsónæmissjúkdóma og öðrum krónískum kvillum, sem bæði voru meðfæddir og áunnir. Hún var meðal annars með alvarlega vefjagigt, mjög slæmt mígreni, stoðkerfisverki, gífurlegt orkuleysi, slitgigt, liðagigt margt fleira sem hægt væri að telja upp.Þær raddir sem mættu henni í heilbrigðiskerfinu sögðu henni að hún yrði að sætta sig við stöðu sína og finna leiðir til að lifa með vandanum. Hildur átti erfitt með að kyngja þessum skilaboðum og vildi ekki gefast upp. Hún sagði okkur frá leiðinni sem færði henni bata í þættinum í dag.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í dag ætlar Sigurgeir Guðjónsson sagnfræðingur að fjalla í Borgarbókasafninu í Spönginni að fjalla um frásagnir af geðveiku fólki í Reykjavík á árum áður og aðbúnað geðveiks fólks í Reykjavík frá miðri nítjándu öld og fram á þá tuttugustu. Hann reifar málið almennt, segir frá völdum einstaklingum og talar um umbótahugmyndir einstakra lækna í málefnum geðveiks fólks. Sigurgeir kom í þáttinn í dag.

Þorsteinn Guðmundsson kom til okkar með liðinn Breyskleikar Þorsteins Guðmundssonar. Þar hefur hann leitast við að svara stórum spurningum sem snúa að því að mannlegu eðli og í dag velti hann fyrir sér aldri og hversu gömul við getum orðið. Tækninni fleygir fram og heilbrigðisvísindum líka. Getur verið að við getum bráðum lifað að eilífu? Hlustendur geta sent spurningar, hugleiðingar eða ábendingar til Þorsteins á [email protected].

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Íris Tanja Flygenring leikkona. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hjá henni, hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hana í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Föstudagsgesturinn í þetta sinn var söngkonan Sigríður Thorlacius. Hún hefur sungið sig inn í hjört landsmanna, bæði bara sem hún sjálf og svo með hljómsveit sinni Hjaltalín, með Sigurði Guðmundssyni, hljómsveitinni GÓSS og fleirum. Það var gaman að spjalla við hana um lífið og tilveruna í þættinum í dag.

Svo er það matarspjallið. Í dag heyrðum við í Huldu Hrönn Ingadóttur á Akureyri. Hún og maðurinn hennar Pétur Guðjónsson gerðu matarinnkaup fyrir 37 dögum og ákváðu að kaupa ekki meira í matinn fyrr en eftir 40 daga. Þau hafa sem sagt bara borðað það sem þau keyptu þá og svo t.d. úr frystinum. Það var áhugavert að heyra um þetta verkefni hjá þeim, hvernig hefur gengið, af hverju þau tóku þessa ákvörðun og hver staðan er núna undir lok tímabilsins.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR

Heilbrigði barna og unglinga í Bústaðahverfi er meginþema verkefnisins Betri Bústaðir. Formenn foreldrafélaga grunnskóla Bústaðahverfis halda fund um forvarnir í hverfinu í kvöld undir yfirskriftinni, Hvaðan fær þitt barn orkuna sína? Fjallað verður um svefn ungmenna, neyslu gos- og orkudrykkja og rafrettureykingar. Þessir þættir eru teknir fyrir í þessu forvarnarverkefni sem kallast Betri Bústaðir þar sem megináherslu er lögð á góðan nætursvefn barna og unglinga. Við fengum þau Dr. Ernu Sif Arnardóttur, svefnsérfræðing og Harald Sigurðsson, framkvæmdastjóra Krinlgumýrar, Frístundamiðstöðvar í hverfinu, í þáttinn til að fræða okkur um þetta verkefni.

Steinn Kárason garðyrkjufræðingur kom í þáttinn í dag, en nú er tíminn til að huga að ýmsu sem kemur að garðrækt. En hann mun halda nokkra fyrirlestra og námskeið á næstunni, til dæmis námskeiðið „Sáning og ræktun krydd- og matjurta“ og„Orsakir og afleiðingar myglusveppa“. Við fræddumst um þessi mál hjá Steini.

Á söfnum landsins er starfrækt viðamikið fræðslustarf fyrir allan almenning. Á Gerðarsafni í Kópavogi, sem stofnað var til heiður listakonunni Gerði Helgadóttur, er starfrækt fræðslurými þar sem sköpunarkraftur og tilraunastarfsemi listakonunnar er höfð að leiðarljósi, en fræðslurýmið heitir einfaldlega Studio Gerðar. Brynja Sveinsdóttir, verkefnastjóri Gerðarsafns, kom í þáttinn og sagði frá starfinu.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GÍGJA HÓLMGEIRSDÓTTIR

Félagsráðgjafaþing Félagsráðgjafafélags íslands verður heldið á föstudaginn þar sem rædd verða fjölmörg áhugaverð málefni undir kjörorðinu Skiljum engan eftir: Virðing - Virkni - Velferð. Við fengum þau Steinunni Bergmann, formann félagsráðgjafafélagsins og Halldór S. Guðmundsson félagsráðgjafa, sem verður með erindið Lyklar vellíðunar - matsaðferðir og sveigjanleg þjónusta á þinginu. Þau sögðu okkur frekar frá því sem þarna fer fram.

Þórdís Nadia Semichat er dansari, uppistandari og handritshöfundur dvaldist við nám og störf í New York í tvö ár, þar sem hún sótti ótal mismunandi danstíma í frítma sínum, þar sem hún lærði m.a. að kynnast mjöðmunum á sér á alveg nýjan hátt. Hún er nýlega flutt aftur til Íslands með nýtt og ferskt dansnámskeið í farteskinu, sem hún kallar Hips Don?t Lie, eða Mjaðmirnar ljúga ekki. Við fengum Þórdísi Nadiu til okkar í dag.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag og í því segir af óvenjulegri hitabylgju í febrúar og óttanum við að hitamet verði slegin á komandi sumri. Það segir líka frá eitruðum lirfum sem er verið að vara við þessa dagana. Ennfremur segir af viðvörun Bandaríska sendiráðsins í Madrid til ferðamanna vegna vaxandi tíðni kynferðisglæpa á Spáni. Og í var sagt frá auknu gæludýrahaldi Spánverja, en þeir virðast í auknum mæli kjósa að halda hund en að eignast börn.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GÍGJA HÓLMGEIRSDÓTTIR

Foreldrahlutverkið hefur breyst talsvert á síðustu hálfu öld, eða frá þeim tíma að faðirinn vann fyrir fjölskyldunni, móðirin sá um heimilið og börnin, hafði kvöldmatinn tilbúinn á háréttum tíma, milli þess að sjá um þvottinn og þrif. Sýningin Er ég mamma mín? í Borgarleikhúsinu skoðar þessa þróun sem varð á heimilum okkar og breytingarnar sem kollvörpuðu „hefðbundnu“ fjölskyldulífi. María Reyndal, leikstjóri og höfundur sýningarinnar kom í þáttinn og fór með okkur yfir þessar áhugaverðu breytingar sem snerta okkur öll.

Nýverið hóf göngu sína hlaðvarpið Vaknaðu á fjölmiðlinum N4 þar sem fjallað verður um kynjajafnrétti og femínisma. Það eru þær Ásthildur Ómarsdóttir og Stefanía Sigurdís Jóhönnudóttir sem sjá um hlaðvarpið. Þær komu til okkar í hljóðverið á Akureyri.

Nú eru mörg ár liðin frá síðustu landhelgisdeilu okkar Íslendinga og einu stríðin okkar við Breta fara fram á fótboltavellinum sem betur fer. En mögulega var landhelgisdeilan harkalegri en hægt er að lesa um sögubókum a.m.k. lenti einn lítill handfærabátur í kröppum dansi við togarann Norden queen frá Grimsby. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, hitti einn úr áhöfn bátsins Jón Hörð Elíasson og fékk hann til að rifja upp þennan eftirminnilega dag á miðunum.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GÍGJA HÓLMGEIRSDÓTTIR