Héðinn Svarfdal tók aldeilis u-beygju í lífi sínu ásamt konu sinni Elvu Sturludóttur og börnum fyrir einu og hálfu ári. Þau fluttu saman til Costa Rica. Þau völdu Costa Rica eftir að hafa skoðað landakortið vel og velt fyrir sér loftslagi, menningu, skólamálum, heilbrigðiskerfi o.s.frv. sem er þýðingarmikið þegar maður tekur svona stórar ákvarðanir. Þau seldu húsið og bílinn, losuðu sig við eiginlega allt sem þau áttu og lögðu af stað. Héðinn var staddur á landinu fyrir stuttu og við tókum hann tali.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Óskar Þór Þráinsson upplýsingafræðingur og stofnandi rafbókaveitunnar emma.is. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hjá honum, hvað hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hann í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Föstudagsgestir Mannlega þáttarins í þetta sinn voru söngvararnir Hallveig Rúnarsdóttir og Gissur Páll Gissurarson.

Þau Hallveig og Gissur tóku líka þátt í matarspjalli dagsins ásamt Sigurlaugu, besta vini bragðlaukanna.

Svo hringdu Guðrún og Sigurlaug í Gunnar Hansson, sem var erlendis, en hann var viðstaddur frumsýningu dönsku kvikmyndarinnar Klovn the Final í Kaupmannahöfn og fór svo daginn eftir á tónleika í Berlín þar sem Hildur Guðnadóttir flutti tónlist sína úr sjónvarpsþáttunum Chernobyl.

UMSJÓN Í DAG: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR

Kvenfélagasamband Íslands er 90 ára um þessar mundir. Við fengum Guðrúnu Þórðardóttur, forseta sambandsins og Jenný Jóakimsdóttur, starfsmaður sambandsins, til þess að koma í þáttinn og segja okkur frá starfi þess og sögu. Við forvitnuðumst um hver þróun kvenfélaganna hefur verið í gegnum tíðina og hvað stendur til að gera í tilefni 90 ára afmælisins. Söfnunarreikningur í tilefni 90 ára afmælisins er: 0513-26-200000, kt. 710169-6759

Við erum að skoða nytjamarkaði þessa dagana, hvað er að seljast af notuðum húsgögnum, hvað selur Antiksalinn helst í dag og hvað er vinsælast hjá Góða Hirðinum og hvað vill hann fá í sitt hús. Þessi markaður notaðra húsgagna og hluta, gengur í gegnum tískubylgjur og misgóð tímabil. Núna virðist unga fólkið koma í meiri mæli til að velja notað og það er partur af lífsstíl sem gengur út á að velja notað og stuðla að umhverfisvernd. Við heimsóttum Góða Hirðinn í gær og í dag skoðuðum við verslun með notuð húsgögn, Notað og nýtt á Smiðjuveginum og töluðum við Arnar Laufdal Aðalsteinsson.

Við fengum fimmta innslag Daníels Ólasonar um flughræðslu í þættinum í dag. Hann hélt áfram að spyrja fagfólk spurninga sem hafa brunnið á honum tengdar hans eigin flughræðslu sem hann hefur glímt við í gegnum tíðina. Í síðasta þætti talaði hann við flugvirkja, en í pistli dagsins ætlar vildi hann vita hvernig flughræðsla horfir við verkfræðingunum sem hanna flugvélarnar. Til að svara þeim spurningum hringdi hann til Bandaríkjanna og talaði við Snorra Guðmundsson, doktor í flugverkfræði sem starfar sem prófessor við Embrey-riddle flugháskólann á Flórída.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Hanna Arnórsdóttir dýralæknir hjá dýraspítalanum í Garðabæ kom í þáttinn í dag. En mikið heyrist í kringum áramótin um hræðslu og streitu í gæludýrum tengdum flugeldum og svo hefur verið fjallað um í fjölmiðlum undanfarið að það geti verið sniðugt að spila rólega tónlist, eða jafnvel að hafa útvarpið í gangi fyrir dýr sem þurfa að vera langtímum ein heima. Hanna sagði frá aðskilnaðarkvíða gæludýra, hvað sé ráðlagt að gera við honum, sem getur verið mismunandi eftir því hvaða dýr um ræðir og hún er nýkomin af alþjóðlegri dýralæknaráðstefnu, því kom hún með glóðvolgar upplýsingar úr nýjustu rannsóknum á þessu sviði.

Við skoðum nytjamarkaði næstu daga, hvað er að seljast af notuðum húsgögnum, hvað selur Antiksalinn helst í dag og hvað er vinsælast hjá Góða Hirðinum og hvaða vörur vilja þau fá í sitt hús. Þessi markaður notaðra húsgagna og hluta, gengur í gegnum tískubylgjur og misgóð tímabil. Núna virðist unga fólkið koma í meiri mæli til að velja notað og það er partur af lífsstíl sem gengur út á að velja notað og stuðla að umhverfisvernd. Við byrjuðum á því að heimsækja Góða Hirðinn í dag.

Lyfjastofnun Íslands er eina lyfjastofnunin í Evrópu sem gefur almenningi möguleika á því að tilkynna um lyfjaskort. Stofnunin birtir líka hlaðvarp þar sem almenningur getur sótt upplýsingar um ýmis lyfjatengd mál. Bergljót Baldursdóttir heimsótti Rúnu Hauksdóttur Hvannberg forstjóra Lyfjastofnunar á Heilsuvaktinni í dag.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Við höfum mikið fjallað um streitu og afleiðingar streitu í þættinum og nú kom Ólafur Þór Ævarsson geðlæknir í þáttinn og fræddi okkur enn frekar um streitu og stress. Hann fékk áhuga á forvörnum og hvernig væri mögulegt að koma í veg fyrir andleg veikindi, hindra þau eða öllu heldur draga úr hindrunum þeirra vegna. Hann stofnaði fyrirtækið Forvarnir og í kjölfarið Streituskólann. Síðan eru liðin tæp 20 ár. En í Streituskólanum er meðal annars veitt fræðsla um eðli streitu og eftirfylgni, þar sem sérfræðingar Forvarna fylgjast með starfsmönnum fyrirtækja og stofnanna. Ólafur kom í þáttinn í dag.

Eins og hlustendur hafa tekið eftir hugum við sérstaklega að andlegu heilsunni í Janúar. Núvitund þýðir það að upplifa lífið þegar það er að gerast. Að vera andlega til staðar og auka meðvitund sína um það sem er að gerast innra með þér og í kringum þig. Núvitund þjálfar okkur í því að taka því sem lífið færir okkur með forvitni, opnum huga og án þess að dæma það. Við erum í raun að þjálfa athygli okkar. Bryndís Jóna Jónsdóttir er aðjúnkt við Menntavísindasvið Háskóla Íslands í jákvæðri sálfræði og Núvitund, hún kom í þáttinn í dag.

Á þjóðfræðistofu á Hólmavík eru unnin margvísleg verkefni og í mörgu að snúast. Eitt einkar athyglisvert verkefni er skráning dagbókar sem Eiríkur Valdimarsson þjóðfræðingur vinnur að. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, hitti hann og Jón Jónsson forstöðumann þjóðfræðistofu og fékk að skyggnast í heim dagbókarinnar og önnur verkefni þjóðfræðistofu.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Samkvæmt nýlegum upplýsingum frá Hagstofu Íslands lýkur tæplega 40 prósent hjónabanda á Íslandi með lögskilnaði. Í mörgum tilfellum er um að ræða skilnað fólks sem á börn saman. Er þá ótalinn sá hópur fólks sem á börn og slítur sambúð. Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, skrifaði í byrjun janúar undir samning við danska fyrirtækið SES (Samarbejde efter Skilsmisse) vegna tilraunaverkefnis um innleiðingu sérhæfðrar skilnaðarráðgjafar til foreldra á Íslandi. „Hægt er að lágmarka áhrif skilnaðar á börn ef foreldrar fá aðstoð við að vinna úr tilfinningalegri togstreitu og ná að vinna saman í skilnaðarferlinu allt frá upphafi.“ Ásmundur Einar Daðason var gestur þáttarins og sagði betur frá þessu verkefni.

Þorsteinn Guðmundsson, leikari, grínari, meistaranámsnemi í klínískri sálfræði og skólastjóri Bataskólans kom í þáttinn í dag með þennan nýjan lið sem hóf göngu sína í þættinum eftir áramót og verður héðan í frá á mánudögum, Breyskleikar Þorsteins Guðmundssonar. Í síðustu viku fór hann yfir hver væru líkindi mannsheilans við tölvu og fékk senda inn áhugaverða punkta um það frá hlustendum. Í þetta sinn ætlar hann að velta fyrir sér spurningunni, getum við breyst? Fyrir næsta pistil varpar Þorsteinn fram spurningunni hvers vegna gerum við ekki alltaf það sem við ætlum að gera? Hann biður hlustendur um að senda inn fyrirspurnir eða ábendingar í sambandi við hana á [email protected].

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Júlíana Kristín Jónsdóttir leikkona. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hjá henni, hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hana í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Hilmar Örn Hilmarsson, tónskáld og allsherjargoði. Við ætlum að spjalla við hann um lífið og tilveruna og vinskap hans við Terry Jones, einn meðlima Monty Python, goðsagnakennda grínhópsins sem hefur haft áhrif á grín og gamanefni í yfir hálfa öld. Terry lést í vikunni. Þeir Hilmar voru miklir vinir og umgengust talsvert, auk þess sem Hilmar kynntist fleiri meðlimum Monty Python í gegnum vinskapinn.

Svo var auðvitað matarspjallið á sínum stað í dag. Sigurlaug Margrét Jónasdóttir, besti vinur bragðlaukanna,er nýkomin frá ítölsku ölpunum, þar sem hún dvaldi við matarrannsóknir og ætlar að segja okkur frá því sem fyrir augu bar og oní maga fór. Til dæmis sagði hún frá hinum rómaða miðevrópska rétti Knödel sem er til dæmis talsvert borðaður í Ölpunum.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Íslendingar hafa gaman af því að gefa smáfuglunum yfir vetrartímann og sumir hverjir leggja sig mikið fram um að þetta sé vel gert. Sérstakt námskeið er haldið til að fræða fólk um garðfugla, fæði og aðbúnað, er haldið hjá Endurmenntun Háskóla Íslands og þar er fjallað í máli og myndum um helstu tegundir garðfugla sem búast má við á Íslandi, einnig þær sjaldgæfari, og mismunandi fæði sem hentar hverri tegund. Einnig er fjallað um tré, blóm og runna sem laða að fjölbreyttar tegundir garðfugla en rúmlega 50 fuglategundir hafa sést í einstökum görðum á Íslandi. Við töluðum við Örn Óskarsson fuglaáhugamann sem stjórnar námskeiðinu.

Í næstu viku fara fram Ólympíuleikar ungkokka í Indlandi og mun Ísland eiga keppanda þar. Alls taka 32 þjóðir þátt í keppninni hvaðanæva frá í heiminum. Síðast þegar Ísland keppti hreppti Ísland 6. sætið. Keppnin fer fram í 6 borgum víðsvegar um Indland og mun Ísland keppa í Deli, Goa og Kolkata. Anton Elí Ingason frá Akranesi keppir fyrir Íslands hönd. Við heyrðum í þjálfara hans í keppninni Hinriki Carli Ellertssyni í þættinum.

Undanfarna þrjá fimmtudaga höfum við heyrt innslög sem Daníel Ólason hefur gert fyrir okkur um flughræðslu. Hann hefur sjálfur þjáðst af mikilli flughræðslu í gegnum tíðina og fékk þá góðu hugmynd að kynna sér málin almennilega og spyrja fagfólk þeirra spurninga sem vakna hjá honum þegar hann fer í flug, með þá von í brjósti að sigrast á flughræðslunni. Í fyrstu þremur innslögunum talaði Daníel við flugmannn og þjálfunarstjóra flugliða. Í 4.innslaginu, sem við heyrðum í dag hitti Daníel einn þeirra sem tryggir að flugvélarnar séu í lagi og geti yfir höfuð flogið, Hörð Má Harðarson, yfirflugvirkja hjá Icelandair,í starfstöð þeirra á Keflavíkurflugvelli.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Á Læknadögum verður málþing um sjúkdóminn ME eða síþreytu.ME er langvarandi sjúkdómur sem lýsir sér m.a. með stöðugri þreytu og vöðvaverkjum ásamt skertu ónæmiskerfi. Orsakir ME eru óþekktar. ME hefur verið flokkaður sem taugafræðilegur sjúkdómur hjá Alþjóða heilbrigðisstofnuninni (WHO) síðan árið 1969. Reikna má með að alla vega 1000 manns séu með ME á Íslandi. Í reynd höfum við þó litla hugmynd um umfang vandans hérlendis frekar en annars staðar. Aðalfyrirlesari á málþinginu er Dr. James Baraniuak frá Georgetown háskóla í Bandaríkjunum sem hefur verið í framvarðasveit í þessum sjúkdómi. Við hittum Guðrúnu Sæmundsdóttur, formann ME félags Íslands og Friðbjörn Sigurðsson lækni og fræddumst um sjúkdóminn og málþingið.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Við Costa Blanca, Hvítu ströndina suðaustur Spáni er ekki um neitt talað meira en veðrið. Sem er óvenjulegt því þar tala menn um pólitík, eða hvað var í matinn frekar en veður. Þar geysaði bylur sem fékk hið ábúðarfulla nafn Gloria. Magnús sagði frá Gloríu í póstkorti dagsins. Einnig segir hann frá langþreyttum íbúum Mallorca og Barcelona á fyllerísferðum, aðallega breskra ungmenna og ráðstafanir heimamanna til að sporna við þeirri afleitu menningu. Og undir lok pistilsins verður jú pínulítið sagt frá pólitíkinni á Spáni.

Gunna Stella, heilsumarkþjálfi og kennari sérhæfir sig í því að hjálpa einstaklingum að minnka hraðann, njóta lífsins og finna leiðir til að einfalda lífið, heilsuna og heimilið. Gunna Stella er fjögurra barna móðir sem er búsett á Selfossi. Hún miðlar eigin reynslu og aðstoðar einstaklinga við breyta hugarfari sínu, auka sjálfstraust, einblína á nærandi mataræði, læra tímastjórnun, auka jafnvægi og einfaldara líf. Gunna Stella kom í þáttinn í dag.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON