Í tilefni af 100 ára fullveldisafmæli Íslands á laugardaginn verður opið hús að Aðalstræti 10, þar sem gestum verður boðið uppá aðstoð við að klæðast eigin þjóðbúningum fyrir fullveldishátíðahöldin sem verða við Stjórnarráðið klukkan eitt. Félagar í Heimilisiðnarfélaginu verða í sínu fínasta pússi og aðstoða gesti við til dæmis, að festa höfuðbúnað og skotthúfur og hnýta peysufataslifsi, og Heimilisiðnaðarfélagið hvetur alla sem vettlingi geta valdið til að mæta við þessa athöfn við Stjórnarráðið, í þjóðbúningum. Guðrún fór og spjallaði við Margréti Valdimarsdóttur, formann félagsins.

Teikning er ekki aðeins áhrifaríkari en skrift við að efla langtímaminni heldur er hún einnig gagnleg við úrvinnslu tilfinninga, segir Unnur Óttarsdóttir listmeðferðarfræðingur. Í rannsókn sem birtist nýlega í tímaritinu Art Therapy OnLine kemur fram að þáttakendur mundu teikningar mun betur en skrifuð orð, eða fimm sinnum betur. Unnur kom í þáttinn og sagði frá þessu og listmeðferð.

Magnús R. Einarsson var með pistil í þættinum í dag. Í þetta sinn sagði hann frá þeirri umræðu sem er í gangi í Evrópu um hnignun lýðræðisins. Hann sagði frá greinum og bókum sem hafa verið ritaðar um málefnið og eru áhugaverðar fyrir alla þá sem láta sig lýðræði varða.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Svona fólk er ný heimildamynd og þáttaröð fyrir sjónvarp sem fjallar um líf og reynslu homma og lesbía á Íslandi og spannar frásögnin fjóra áratugi, allt frá því að fyrsti vísir að hreyfingu þeirra kviknaði um miðjan áttunda áratuginn og þar til mikilvægar réttarbætur til handa samkynhneigðum voru í höfn á nýrri öld. Fyrri hluti myndarinnar verður frumsýndur á hátíðarforsýningu í Bíó Paradís í kvöld. Við fengum Hrafnhildi Gunnarsdóttur leikstjóra myndarinnar og Höllu Kristínu Einarsdóttur kvikmyndagerðakonu til að segja okkur frekar frá henni.

Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, tók sér ferð á hendur yfir í Gilsfjörð og hitti þar þjóðfræðinginn og heimasætuna á Gróustöðum Guðlaugu Guðmundu Ingibjörgu Bergsveinsdóttur - og ræddi við hana meðal annars um forystufé við undirleik sex fagurlitaðra hana.

Í ár fagnar Landssamband blandaðra kóra 80 ára afmæli. Það var stofnað 1938 af 7 kórum og enn er einn stofnkóra starfandi - Sunnukórinn á Ísafirði. 1. desember n.k. fagnar sambandið afmælinu með söng í opnum rýmum Hörpu þar sem 12 aðildarkórar munu syngja fyrir alla sem heyra vilja og án aðgangseyris. Helgi Bragason, stjórnandi Kammerkórs Hafnarfjarðar og varaformaður Landssambands blandaðra kóra og Margrét Bóasdóttir, kórstjóri kvennakórs HÍ og formaður sambandsins komu í þáttinn í dag.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Á næstu 10 árum munu þrjátíu þúsund Íslendingar láta af störfum og fara á eftirlaun. Hvað geta einstaklingar reiknað með að fá í eftirlaun? Hvað geta þeir gert ef þeir vilja stuðla að hærri eftirlaunum og hvað á að gera þegar taka eftirlauna hefst? Hvaða sparnaðarleiðir eru bestar osfrv. Gunnar Baldvinsson er höfundur nýrrar bókar “ Lífið á efstu hæð“, allt sem þú þarft að vita til að stuðla að góðum eftirlaunum. Gunnar var í þættinum í dag.

Við hringdum í Valgerði Bjarnadóttur, en hún stendur fyrir svokallaðri draumaferð til Lanzarote á Kanaríeyjum í janúar. Eins og segir í kynningartexta þá verður flogið suður á bóginn með hóp kvenna, þar sem unnið verður með drauma dags og nætur í sól og sælu. Þar munu þær dvelja saman í draumahúsinu, læra á draumana sína og dekra við sig og næra tengslin.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Sigrún Sif Jóelsdóttir, hún flutti hugvekju í gær á ljósagöngu UN Women, þar sem vakin var athygli á kynbundnu ofbeldi í samfélaginu. Við spurðum hana út í hvaða bækur eru á náttborðinu, hvað hún er að lesa þessa dagana og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hana í gegnum tíðina. Hún talaði um jógabækur, sjálfshjálparbækur og Ástrík og Kleópötru.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var söngvarinn Magni Ásgeirsson. Hann var í hljóðveri RÚV fyrir norðan og sagði frá uppvextinum á Borgarfirði Eystra, skólagöngunni og hvenær og hvernig tónlistin kom inn í hans líf og söngvarinn Magni varð til. Magni á von á sínu fjórða barni eftir nokkrar vikur, um það leyti sem hann fagnar fertugsafmælinu sínu svo það eru sannarlega tímamót framundan í hans lífi.

Sigurlaug Margrét Jónasdóttir, besti vinur bragðlaukanna, var hjá okkur í dag með sitt vikulega matarspjall. Í þetta sinn talaði hún um að nýta afganga og að borða það sem til er í ísskápnum og svo gaf hún hlustendum uppskrift af tómata- og jarðaberjapasta.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Íslenski leikarinn Tómas Lemarqui hefur undanfarin ár leikið í stórmyndum um allan heim, þar á meðal Blade Runner 2049, ofurhetjumyndinni X-Men Apocalypse og kvikmyndinni Touch me not, sem hlaut gullbjörninn á síðustu Berlínarhátíðinni. Flestir tóku fyrst eftir Tómasi í titihlutverkinu í fyrstu mynd Dags Kára Péturssonar, Nóa Albínóa. Tómas kom í Mannlega þáttinn í dag og við forvitnuðumst um hvernig það er að vera íslenskur leikari í stórum erlendum verkefnum.

Hvað er innri úttekt og hverjir framkvæma slíkar úttektir? Í ljósi frétta af til dæmis málefnum OR og ON er vert að skoða það. Lísa Páls talaði við Svein V. Ólafsson verkfræðing í þættinum og fór yfir innri úttektir með honum.

Rannsóknir í jákvæðri sálfræði hafa sýnt að fólk upplifir oft mestu hamingjuna eftir að það hættir að vinna. Þessi staðreynd skapaði löngun hjá Ingrid Kuhlman til að ræða við eldri borgara um það hvernig eigi að lifa hamingjuríku og ánægjulegu lífi. Í meistararitgerðinni sem hún lagði lokahönd á í september sl. er leitað í viskubrunn eldri borgara og athugað hvort niðurstöður rannsókna á vellíðan eigi tengingu við raunveruleikann. Við ræddum við Ingridi í þættinum í dag.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Kvæðamannafélagið Iðunn stendur fyrir rímnatónleikum þar sem fluttir verða mansöngvar úr Segulböndum Iðunnar, og 12. ríma úr Íslandssögu fyrir byrjendur. En það er ekki víst að allir viti hvað þetta er, því ætla þau Pétur Húni Björnsson og Bára Grímsdóttir að komu í þáttinn og sögðu frá og Pétur kvað rímur í beinni.

Hjónin María Hjálmarsdóttir og Jesper Sand Poulsen settu auglýsingu á Facebook þar sem þau óskuðu eftir aupair og báðu vini sína í Danmörku að deila henni. Þau vissu ekki hverjar undirtektirnar yrðu, en það er skemmst frá því að segja að þau hafa ekki undan við að fara yfir umsóknirnar því auglýsingunni hefur nú verið deilt yfir 7000 sinnum og þau hjónin enduðu meira að segja í viðtali á dönsku útvarpsstöðinni DR P4 vegna málsins. Við hringdum í Maríu í þættinum.

Á Heilsuvaktinni í dag segir frá sumarbúðum fyrir börn sem hafa misst foreldri, sem Heiðrún Jensdóttir hefur haldið ásamt Jónu Hrönn Bolladóttur, sóknarpresti í Garðabæ. Heiðrún hefur persónulega reynslu af sorg og hvernig hún hefur áhrif á börn. Bergljót Baldursdóttir ræddi við hana á Heilsuvaktinni í dag.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Í dag er alþjóðadagur barna og mánudag sendi ungmennaráð UNICEF tölvupóst til allra þingmanna, sveitastjórna og fjölmiðla með „Hagnýtum ráðum“ svo að ráðamenn bæði kalli eftir auknu samráði við börn og ungmenni og skapi góðar aðstæður sem hentar ungmennum betur til að geta tekið þátt. Sömuleiðis hafa ungmennin upplifað að hafa tekið þátt í umræðum, lagt fram tillögur og komið skoðunum sínum á framfæri en aldrei fengið endurgjöf á hvað hefur gerst í kjölfarið né hvernig og hvort tillit hefur verið tekið til þeirra framlags. Lilja Hrund Ava Lúðvíksdóttir, formaður ungmennaráðsins og Jökull Ingi Þorvaldsson úr ráðinu komu í þáttinn í dag.

Hjarta Íslands er heiti nýrrar bókar um hálendi Íslands og í henni birtist hálendið í allri sinni dýrð í samspili fróðleiks og mynda. Hér fléttast saman jarðfræði, náttúrufræði, þjóðtrú og bókmenntir. Fjallað er um allar helstu perlur hálendisins frá Eiríksjökli í vestri til Lónsöræfa í austri; frá Jökulsárgljúfrum í norðri til Eyjafjallajökuls í suðri - svæðið sem gjarnan er kallað hjarta Íslands. Höfundar bókarinnar þeir Gunnsteinn Ólafsson og Páll Stefánsson komu í.

Nýverið hélt Ólafía Jónsdóttir ljósmóðir eða Lóa eins og hún er jafnan kölluð upp á níutíu ára afmæli sitt. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, heimsótti Lóu og fékk meðal annars að heyra breytingunum sem Ólafía hefur upplifað.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Háskóli Íslands stendur fyrir nýrri fundaröð, sem ber heitið „Nýsköpun - hagnýtum hugvitið“. Ætlunin með fundaröðinni er að undirstrika mikilvægi nýsköpunar sem er undirstaða framfara og treysta samkeppnisstöðu Íslendinga til langframa. Í röðinni verður fjallað um ferðalag hugmynda yfir í fullmótuð fyrirtæki eða afurðir og hvernig íslenskt samfélag og stjórnvöld geta betur stutt við nýsköpunarstarf. Við fengum Einar Stefánsson frumkvöðull og prófessor í augnlækningum og Steinunni Gestsdóttur, aðstoðarrektor í HÍ í þáttinn til að segja frá.

Fjölmenningarþing Reykjavíkurborgar var haldið í Ráðhúsi Reykjavíkur á laugardag. Þingið var nú haldið í fimmta sinn. Markmiðið með þinginu er að stofna til samtals um málefni íbúa af erlendum uppruna og stuðla þannig að bættri þjónustu Reykjavíkurborgar, en alls búa um það bil 18.000 íbúar af erlendum uppruna í borginni. Í þáttinn komu þær Irina Ogurtsova, sérfræðingur á mannauðsskrifstofu velferðarsviðs Reykjavíkur og Joanna Marcinkowska frá mannréttindaskrifstofu Reykjavíkurborgar og verkefnastjóri Fjölmenningarþingsins og sögðu frekar frá.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var sagnfræðingurinn Stefán Pálsson. Við forvitnuðumst um hvaða bækur eru á náttborðinu hjá honum, hvað hann er að lesa þessa dagana og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hann í gegnum tíðina.

Umsjón Lísa Pálsdóttir og Gunnar Hansson

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var kvikmyndaleikstjórinn Grímur Hákonarson. Við forvitnuðumst um hvar hann fæddist og ólst upp, skólagönguna og hvenær hann ákvað að leggja kvikmyndagerðina fyrir sig. Grímur var að frumsýna í vikunni nýja heimildarmynd, Litlu Moskvu auk þess hefur hann lokið tökum á nýrri kvikmynd í fullri lengd, Héraðið, en hann síðasta mynd, Hrútar, fékk virkilega góða dóma og sópaði að sér verðlaunum um allan heim.

Það ætti ekki að hafa farið fram hjá neinum að í dag er dagur íslenskrar tungu, Guðrún fór af því tilefni í leikskóla og grunnskóla og spurði 5 - 15 ára börn út í ýmis íslensk orð, hvort þau vissu hvað þau þýddu. Það var allur gangur á því en svörin voru mjög skemmtileg og áhugaverð.

Sigurlaug Margrét Jónasdóttir, besti vinur bragðlaukanna, var svo með sitt vikulega matarspjall í þættinum í dag. Auðvitað var hún á íslenskum nótum á degi íslenskrar tungu, íslenskur matur og íslensk gestrisni og fleira úr bók Helgu Sigurðardóttur, Matur og drykkur.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Borgarbókasafnið Kringlunni býður upp á fjölskyldustundir fyrir verðandi foreldra og foreldra með ungabörn og börn á leikskólaaldri. Sálgreinirinn Sæunn Kjartansdóttir fjallar um mikilvægi fyrstu áranna, hlutskipti foreldra, og svarar spurningum foreldra um það sem brennur á þeim, í safninu á morgun. Hún er höfundur bókanna Árin sem enginn man og Fyrstu 1000 dagarnir. Sæunn kom í þáttinn í dag.

Eitt af verkefnum Íslenskrar málnefndar er að álykta árlega um stöðu íslenskrar tungu. Nú hefur málnefndin sent frá sér sína 13. ályktun og að þessu sinni er yfirskriftin ,,Íslenska á ferðaöld.“ Á Íslandi fer þeim óðum fjölgandi sem ekki hafa íslensku að móðurmáli. Málnefndin bendir á að Íslendingar verði að velta fyrir sér hvaða áhrif þessar nýju aðstæður kunna að hafa á íslenska tungu og kallar eftir vitundarvakningu í samfélaginu um mikilvægi íslensku. Auk þess stendur Íslensk málnefnd fyrir málræktarþingi í Þjóðminjasafninu í dag um þetta efni. Ármann Jakobsson, varaformaður Íslenskrar málnefndar kom í þáttinn.

Tímarnir breytast og mennirnir með. Margt sem var alvanalegt fyrir ekki svo mörgum árum, er gjörsamlega horfið, eða svo til, úr samtímanum. Lísa Páls fór í leiðangur í bæinn að leita að ákveðinni vöru, öskubökkum, sem fást nánast ekki í verlsunum í dag. Þóra Sigurðardóttir í Kúnígúnd varð fyrst fyrir svörum.

Umsjón Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson