Opium

Brecht van Hulten praat met schrijver en journalist Joris van Casteren over zijn boek De mensheid zal nog van mij horen.

Bij toeval stuit Joris van Casteren op een merkwaardig archief, gevuld met dagboeken van honderden onbekende mensen. Het blijkt vele stemmen te bevatten van ‘gewone’ Nederlanders die onvoorstelbare dingen meemaken. Het dagboek is voor hen een schuilplaats waarin ze zich terugtrekken en vervreemden van de wereld. Ze hopen op een lezer in de verre toekomst, die hun ongehoorde verhalen verder zal vertellen.

Vijf jaar lang stort Van Casteren zich op de enorme hoeveelheid geschriften. Zo wordt hij meegesleurd in het waanzinnige leven van een mevrouw uit Hoofddorp die overvallen pleegt, en door een homoseksuele storingsmonteur uit Limburg die in spiegelschrift verslag doet van zijn uitspattingen. Hij maakt kennis met een KLM-purser die in Thailand kunstvoorwerpen steelt, een overspelige vrouw van een VVD-politicus, een kunstenares uit Delden die bij de Jeugdstorm zat, een vrome bouwvakker uit Zwolle die zijn buren begluurt, en talloze anderen.

Annemieke Bosman in gesprek met schrijfster Mariken Heitman.

In haar nieuwe roman De mierenkaravaan schrijft Mariken Heitman over het leven van Kiek. Kiek beheert een tuinderij. De komst van een haas en een chronische ziekte bedreigen haar leven. De mierenkaravaan gaat vooral over het leven in een groentetuin, waarin alles met elkaar verbonden is: mens, dier en plant. 

Mariken Heitmann (1983) groeide op tussen de Veluwe en de IJssel. Zij studeerde biologie in Utrecht en was als tuinder een aantal jaar werkzaam in de biologische groenteteelt. In 2019 verscheen haar alom bejubelde debuut De wateraap, dat genomineerd werd voor de Jan Wolkers Prijs en de Bronzen Uil en op de shortlist stond van de Anton Wachterprijs. Haar roman Wormmaan (2021) werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs.

Annemieke Bosman in gesprek met Merijn de Boer. Zijn nieuwe boek Lieve Hannibal komt deze week uit.

Merijn de Boer werkte als redacteur voor een uitgeverij, tot zijn vrouw als diplomaat werd uitgezonden naar New York. De Boer zegde zijn baan op en ging zich helemaal op het schrijven richten. Met hun dochter van zes maanden belandt de familie in een appartement op de 38ste verdieping van een flatgebouw op Manhattan. Na New York verhuisden ze naar Jeruzalem en een paar jaar later naar Tunesië.

In de verhalen in Lieve Hannibal beschrijft De Boer hoe het is om als schrijver in het buitenland te wonen. Net als in zijn geliefde romans De Saamhorigheidsgroep en Het Surinamedagboek weet hij als geen ander tragiek aan humor te koppelen en valt er naast veel te ontdekken ook veel te glimlachen om zijn belevenissen.

Na De Bourgondiërs maakt Bart Van Loo een tijdreis naar het decor van ons ontstaansverhaal. Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt hij door de Lage Landen. Tussen Brugge en Bergen op Zoom, Gent en Gouda, Namen en Nijmegen componeert Van Loo een alternatieve oergeschiedenis van onze gewesten, die meer is dan het verhaal van Holland en Vlaanderen alleen. Vervolgens trekt hij door Frankrijk, Zwitserland en natuurlijk de Bourgogne zelf en wordt duidelijk dat dit epos ook Europese geschiedenis van de bovenste plank is. Dit alles omschrijft hij in zijn nieuwe boek Stoute Schoenen. Annemieke Bosman gaat met Bart van Loo in gesprek.

Brecht van Hulten praat met theatermaker Gienke Deuten over de voorstelling Herinner ons van Gouden Haas - het gezelschap waar Deuten artistiek leider van is.

Herinner Ons is een muzikale samenkomst in de openlucht waar een commissie van ecologen, ritueel begeleiders, kunstenaars en een groep pissebedden manieren zoekt uitstervende dieren, planten en natuurlijke fenomenen zoals smeltende gletsjers te gedenken. Een poging tot stilstaan bij wat onopgemerkt verdwijnt. Maar ook bij het wonder van het leven, de (veer)kracht van de natuur en alles wat er nog wél is.

Met Herinner ons maakt Gouden Haas opnieuw een muzikale poëtische voorstelling over de klimaatcrisis. Via radicale verbeelding, vanuit oprechte betrokkenheid en met wrange humor. De voorstelling is nog tot 4 oktober 2024 te zien, in Almere en Amsterdam. Bekijk de speellijst op https://goudenhaas.nl/herinner-ons.

Annemieke Bosman in gesprek met theatermaker Marte Boneschansker.

Vorige week ging tijdens Bosfest in het Amsterdamse Bostheater de nieuwe voorstelling van Boneschansker in premiere: SCHADUW.

Met SCHADUW onderzoekt theatermaker Marte Boneschansker de donkere kanten en rafelranden van de mens. Hoe zit het met jouw schaduw? Ben jij een dief? Wanneer was de laatste keer dat je loog? Droom je soms over gruweldaden? Wat in jou mag het daglicht niet zien en wat brengt de duisternis ons? SCHADUW is een collectieve oefening in het delen van je donkere kant. Een anonieme biecht in de schemering. 

Annemieke Bosman in gesprek met jurist Winnie Sorgdrager.

In haar nieuwe boek Zuurstof van de samenleving laat voormalig voorzitter van de Raad voor Cul­tuur Winnie Sorgdrager zien welke historische wortels er ten grondslag liggen aan het huidige ongemak, en welke gevolgen dat door de jaren heen heeft ge­had op het Nederlandse cultuurbeleid.
Want Nederland en cultuur, dat is geen gemakkelijk huwelijk. Dankzij een vastgelopen subsidiesysteem, de drastische bezuinigingen uit 2011 en anti-elitaire sentimenten in de samenleving geeft de overheid momenteel weinig geld uit aan deze zogenaamde linkse hobby.
In haar boek doet Sorgdrager voorstellen voor een beter cultuurbeleid in een veranderend Nederland. Want cultuur is juist van groot belang voor de identiteit van een samenleving, en daarom is het even­eens van groot belang dat iedereen aan cultuur kan deelnemen.

Winnie Sorgdrager was minister van Justitie, Eerste Kamerlid en lid van de Raad van State, maar ook voorzitter van de Raad voor Cultuur. Ze is bestuurder en toezichthouder (geweest) van een flink aantal culturele organisaties. Van jongs af aan is zij, hoewel niet opgegroeid in een cultureel milieu, geïnteresseerd geweest in cultuur.
 

Annemieke Bosman praat met regisseur Oeke Hoogendijk over haar documentaire Made in Holland, die 3 september om 22:40 uur te zien was op NPO 2 en die daarna op NPO Start staat.

Het echtpaar De Mol van Otterloo bezit de belangrijkste en grootste privéverzameling 17de-eeuwse Hollandse en Vlaamse meesters ter wereld. Ze verzamelden onder meer Van Ruisdael, Steen, Dou, Cuyp, Potter, Lievens, Hals en ja, ook een Rembrandt. Aan de muren van hun villa in Massachusetts hangt voor miljoenen aan topstukken. Maar wat doe je vervolgens met zo’n collectie? Samen met het bevriende echtpaar Weatherbie, die ook een bijzondere kunstverzameling hebben opgebouwd, besluiten ze dat hun collecties ook na hun dood bij elkaar moeten blijven. Het resultaat is een kunstgift die zijn weerga niet kent. Regisseur Oeke Hoogendijk (Het Nieuwe Rijksmuseum, Mijn Rembrandt) geeft een spannende kijk achter de schermen bij particuliere verzamelaars in de internationale kunstwereld.

De documentaire Made in Holland onderzoekt de wereld van het mecenaat; kopen en verkopen, en uiteindelijk liefde en fascinatie voor de 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst.

Annemieke Bosman praat met filosoof Miriam Rasch over haar nieuwe boek Luisteroefeningen. 

Meningen, politieke statements en selfies domineren onze feeds. De druk om mee te doen met deze zelfprofilering kan groot zijn, niet alleen online maar ook thuis en op het werk. Hebben we enkel de keuze tussen luidkeels zenden en je terugtrekken in stilte, of bestaat er ook een alternatief?

In Luisteroefeningen gaat Miriam Rasch op zoek naar de ethiek van het luisteren. Wat gebeurt er als je je oren opent en begint te luisteren? In een constante stroom van beelden en prikkels legt Rasch de focus steeds terug bij het horen, bij geluid en bij de ontvangende kant.

Als we luisteren ontstaat meteen een relatie tot het gehoorde: van aandacht en ontvankelijkheid, van geven en binnenlaten. Oefenend met een ‘open oor’ ontdekt Rasch hoe een luisterende houding tegelijk standvastigheid en openheid met zich meebrengt. Een krachtig instrument in tijden van overprikkeling en polarisatie, dat voor iedereen binnen handbereik ligt.

Filosoof en essayist Miriam Rasch is verbonden aan de Willem de Kooning Academie en schrijft voor onder meer NRC Handelsblad, De Nederlandse Boekengids en Filosofie Magazine. In 2015 won ze de Jan Hanlo Essayprijs Klein, en in 2021 werd haar boek Frictie (2020) bekroond met de Socratesbeker voor het beste filosofieboek. Haar andere boeken, de essaybundel Zwemmen in de oceaan (2017) en het pamflet Autonomie (2022), werden ook voor deze prijs genomineerd.

Brecht van Hulten in gesprek met filmregisseur Stijn Bouma. Bouma maakte de film DE JACHT OP MERAL Ö.

DE JACHT OP MERAL Ö. is gebaseerd op aangrijpende, waargebeurde gebeurtenissen rondom het
Toeslagenschandaal. Meral Öztürk wordt wanhopig als de Belastingdienst onterecht een enorme terugbetaling van €34.000 aan kinderopvangtoeslag eist. Ondanks haar protesten, wordt er van de een op de andere dag beslag gelegd op haar gehele salaris van de thuiszorg. Terwijl haar leven uit elkaar valt, ontdekt ze dat er een sociaal rechercheur in haar leven infiltreert en zich steeds indringender met haar privéleven bemoeit.

Stijn Bouma maakte eerder de documentaire Alleen tegen de staat.