Alþjóðlegur dagur líknarmeðferðar er árviss viðburður sem verður haldinn nú á laugardaginn. Við fræddumst um þennan dag, líknarmeðferðir og þema dagsins í ár, en þær Arna Dögg Einarsdóttir, sérfræðilæknir í lyf- og líknarlækningum og Ólöf Ásdís Ólafsdóttir, hjúkrunarfræðingur, komu í þáttinn, en þær eru báðar frá Lífinu - Samtökum um líknarmeðferð og starfa báðar á líknardeild Landspítalans í Kópavogi.

Lára G. Sigurðardóttir, læknir og doktor í lýðheilsuvísindum skrifaði áhugaverða grein í Fréttablaðið um mikilvægi svefns þar sem hún talar meðal annars um sjúkdóminn Fatal Familial Insomnia, sem dregur fólk til dauða. Þótt sjúkdómurinn sé afar fátíður gefur hann mikilvæga innsýn í áhrif svefnleysis. Hún talar í greininni sérstaklega um mikilvægi nægs svefns hjá ungu fólki og hvernig hægt er að aðstoða þau við að fá nægan svefn. Lára fræddi okkur um þetta í þættinum.

Við héldum áfram umfjöllun okkar um forsjármál og forræðisdeilur, þegar foreldrar barna lenda í deilum og ná ekki samkomulagi um umgengni og forsjá barna sinna. Þessi mál eru gríðarlega viðkvæm og margslungin. Við leituðum til Gunnars Hrafns Birgissonar, doktors í klínískri sálfræði hjá Háskóla Íslands, sem hefur mikla reynslu í því að koma að sáttum í slíkum málum sem hann deildi með okkur í þættinum.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

MANNLEGI ÞÁTTURINN FIMMTUDAGUR 09.okt 2019

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Bjartmar Guðlaugsson þarf vart að kynna en hann hefur samið þjóðþekkt lög og er frábær textasmiður auk þess að vera myndlistarmaður. Hann ætlar að koma fram á Sagnakaffi í Borgarbókasafninu í Gerðubergi í kvöld. Bjartmar verður hjá okkur í þættinum og við fáum forsmekkinn að sagnakaffinu og því sem þar fer fram í kvöld.

Alþjóða Geðheilbrigðisdagurinn hefur verið haldinn víðsvegar í heiminum 10. október ár hvert síðan 1992. Markmiðið er að vekja athygli á geðheilbrigðismálum, fræða almenning um geðrækt og geðsjúkdóma og sporna gegn fordómum í garð geðsjúkra. Í ár er markmið dagsins að vekja athygli á mikilvægi sjálfsvígsforvarna og gildi forvarnastarfs. Við fræðumst í þættinum um þennan dag og hvað stendur til í því sambandi.

(Orri Hilmarsson og Kristinn Heiðar Fjölnisson frá stjórn Alþjóða geðheilbrigðisdagsins og Hildur Guðný Ásgeirsdóttir frá Landlæknisembættinu koma í þáttinn.)

Í póstkortinu frá Spáni segir Magnús R. Einarsson frá stéttskiptingunni sem ríkir hjá betlurum, strætissölumönnum og trúbadorum í Alicante. Einnig segir hann frá því hvernig hann var rændur í þessari annars friðsælu borg og þeirri þrautagöngu sem tekur við til að fá aftur kort og síma, þessa tvo lífsnauðsynlegu hluti hverjum manni á erlendri grund.

Þar sem vegurinn endar lengst norður á Ströndum stendur bærinn Krossnes. Þar hefur fjárbúskapur verið stundaður kynslóð fram af kynslóð í hundruð ára. Úlfar bóndi er jafn mikill hluti af landslaginu eins og Krossnesfjallið sjálft. Í heimildamyndinni Síðasta haustið sem frumsýnd var á RIFF, er fylgst með Úlfari og Oddnýju konu hans smala fé sínu í réttir í síðasta sinn og þar með enda búskap í Krossnesi. Við fengum Yrsu Roca Fannberg og Elínu Öglu Briem til að segja okkur frá myndinni og þessum tímamótum hjá hjónunum.

Hin saklausa skemmtun er heiti á bókmenntahátíð sem haldin verður á Hótel Laugarhóli í Bjarnarfirði laugardaginn 12. október og hefst kl.9:30. Þar verða ýmsir góðir gestir en Vigdís Esradóttir á hugmyndina og heiðurinn af hátíðinni. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, hitti Vigdísi og Mörtu Guðrúnu Jóhannesdóttur á heimili Vigdísar Steinholi í Bjarnarfirði. Vigdís sagði frá tilurð hátíðarinnar og bókmenntafræðingurinn Marta Guðrún ræddi um mikilvægi slíkrar samkomu.

Við ræddum við Dofra Hermannsson sem er formaður nýrra samtaka sem berjast fyrir foreldrajafnrétti. Hann telur kerfið sem tryggja eigi jafna þátttöku, foreldra sem hafa skilið, í uppeldi barna þeirra vera úrelt og þarfnist endurskoðunar. Hann sagði okkur frá muninum á umgengnisforeldrum og lögheimilisforeldrum og því óréttlæti sem felist í gamaldags kerfi sem var fundið upp fyrir tíma kvenréttindabaráttunnar.

UMSJÓN DAGUR GUNNARSSON OG GUNNAR HANSSON

í þessum öðrum þætti af Hnotskurn rýnum við í langlífustu leiknu sjónvarpseríu Bandaríkjanna, Law & Order: Special Victims Unit. Við förum líka yfir bótakröfurnar sýknaðra og aðstandenda í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu.

Vísindaskáldverk, bækur og kvikmyndir, segja til um hvernig framtíð sagnalistamenn sáu fyrir sér í ljósi þeirrar vísindaþekkingar sem þeirra samtími bjó yfir. Mörg þessara verka hafa reynst furðu sannspá. Vísindafélag Íslands efnir til málþings um vísindaskáldskap og vísindaþekkingu þar sem raunvísindamenn og hugvísindamenn ræða vísindaskáldskap og þær samfélagsáskoranir sem vísindaskáldskapurinn sá fyrir og eru nú raunveruleiki sem þarf að bregðast við. Við fengum Ernu Magnúsdóttur, lífeindafræðing og formann Vísindafélagsins til að segja okkur frá því sem þarna fer fram.

Lesandi vikunar var Inga Ósk Ásgeirsdóttir íslenskukennari í Borgarholtsskóla í Reykjavík. Vinnu sinnar vegna les hún mikið og hefur sterka skoðun á bókmenntum og í spjalli við hana kemur til dæmis fram hver skoðun hennar er á svokölluðum skvísubókmenntum. Inga ólst upp í Kópavogi og telur vanta tilfinnanlega fleiri skáldsögur sem sviðsettar eru í því bæjarfélagi. Við ræddum við Ingu um bóklestur og hvernig það gengur að kveikja áhuga á sígildum bókmenntum hjá ungum nemendum hennar í Borgarholtsskóla.

UMSJÓN DAGUR GUNNARSSON OG GUNNAR HANSSON

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var leikarinn og kvikmyndagerðamaðurinn Jörundur Ragnarsson. Hann hefur leikið í sjónvarpsþáttum, kvikmyndum og leikhúsi. Hann nam kvikmyndagerð í New York og leikur í gamanleiknum Sex í sveit, sem verður frumsýndur annað kvöld í Borgarleikhúsinu. Við ræddum við hann um æskuna, uppvöxtinn og ferðalagið í gegnum lífið til dagsins í dag.

Alþjóðasamtök Barnaheilla - Save the Children eru 100 ára á þessu ári. Í tilefni af því blása samtökin til alþjóðlegs afmælisátaks undir yfirskriftinni „Stöðvum stríð gegn börnum“ en aldrei hafa fleiri börn búið á stríðshrjáðum svæðum en síðustu 20 ár. Við fræddumst um átakið í þættinum í dag hjá þeim Ernu Reynisdóttur framkvæmdastjóra Barnaheilla - Save the Children á Íslandi og Guðrúnu Helgu Jóhannsdóttur verkefnastjóri erlendra verkefn)

Sigurlaug Margrét kom með sitt vikulega matarspjall í þáttinn í dag. Hún sagði frá ferð sinni til Rómar og spaghetti carbonara.

UMSJÓN SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Stjúpforeldrahlutverkið vefst fyrir mörgum, á sumum sviðum gengur vel en á öðrum reynir verulega á. Óvissa um hvað "eigi eða megi" t.d. þegar kemur að börnunum og fyrrverandi maka makans, veldur oft streitu og kvíða í annars góðu sambandi. Við fengum í þáttinn Valgerði Halldórsdóttur félagsráðgjafa sem hefur sérhæft sig í stjúptenglsum og rekur síðuna stjuptengsl.is

Guðmundur Karl Einarsson flugumferðastjóri hefur ferðast um landið undanfarin ár og skráð upplýsingar um kirkjuklukkur Íslands og tekið upp hljóm þeirra. Hann heldur úti síðunni kirkjuklukkur.is. Kirkjuklukkur landsins hljóma mismunandi, eru misstórar og misgamlar, sú elsta sem hann hefur fundið er frá því um 1200. Guðmundur kom í þáttinn og fræddi okkur um kirkjuklukkur og leyfði okkur að heyra hljóminn í nokkrum þeirra.

List án landamæra er listahátíð sem leggur áherslu á list fatlaðs fólks hátíðin hefst á laugardaginn og stendur í tvær vikur í Gerðubergi. Tilgangur hátíðarinnar er að auka menningarlegt jafnrétti og fjölbreytni með því að skapa faglegan vettvang og tækifæri fyrir fatlaða listamenn. Við fræddumst um List án landamæra í þættinum í dag.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON

Háskólinn í Reykjavík stendur fyrir andlegum heilsudegi í dag. Hugmyndin með deginum er búa til vettvang þar sem einstaklingar, sem eru að takast á við ýmsar áskoranir í lífinu, geta kynnt sér hvaða bjargráð eru í boði. Dagurinn er ætlaður bæði nemendum HR og almenningi. Þær Þórunn Hilda Jónasdóttir, viðburðastjóri HR og Stella Ólafsdóttir, starfs- og námsráðgjafi í HR komu í þáttinn og sögðu frá andlega heilsudeginum í þættinum.

Það eru engi töfrar - Virkni foreldra skiptir máli er heiti á forvarnarmyndböndum sem SAMFOK, samtök foreldra grunnskólabarna í Reykjavík og Heimili og skóli - landssamtök foreldra gerðu í sumar og er ætlað að vera hvetjandi skilaboð til foreldra um mikilvægi þess að þeir séu virkir í lífi barna sinna. Við ræddum við Sigríði Björk Einarsdóttur framkvæmdastjóra Samfoks.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Í þetta sinn lét Magnús hugann reika og reyndi að gera sér grein fyrir spænskum raunveruleika. Það eru fjórðu þingkosningarnar á jafnmörgum árum framundan á Spáni. Borgarastyrjöldin, sem lauk fyrir áttatíu árum, varpar enn skugga inn í daglegan veruleika, en Spánverjar eru ólíkt Bretum búnir að losa sig við heimsveldiskomplexinn, eins og Magnús orðar það.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

MANNLEGI ÞÁTTURINN ÞRIÐJUDAGUR 01.okt 2019

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG DAGUR GUNNARSSON

Allur ágóði af sölu Bleiku slaufunnar rennur til Krabbameinsfélagsins sem býður upp á fjölþætta þjónustu án endurgjalds, svo sem einstaklingsviðtöl, sálfræðiráðgjöf, stuðningshópa, námskeið, fræðslu og ráðgjöf um réttindi og styrki. Og föstudaginn 11. október á að mála bæinn bleikan því þá er ætlunin að sýna þeim konum sem takast á við krabbamein samhug og stuðning. Halla Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagsins kemur til okkar hér á eftir.

Við förum í smá leiðangur, bregðum okkur út úr hljóðverinu, út í hinn stóra heim og tökum hús á manni sem rekur verslun á Laugavegi í hjarta Reykjavíkur en það er líka nafnið á versluninni, Hjarta Reykjavíkur. Þar stendur Jóhann Ludwig Torfason vaktina í verslun og hönnunarverkstæði sem býður upp á ýmsan listrænan varning sem hann býr til á staðnum. Við ræðum um hitt og þetta, listina, lífið og umferð. Umferð bílanna upp og niður Laugaveginn, í samkeppni við gangandi vegfarendur, ferðamenn og lunda. Það er ýmislegt sem ber á góma í þessu viðtali við hann Jóhann Ludwig.

Anna Björg Ingadóttir tók í haust við skólastjórastöðu í Reykhólaskóla -

þar var áður heimavist sem nú er aflögð. Kristín okkar Einarsdóttir hitti Önnu Björgu og ræddi

við hana um skólastjórastarfið en líka um andaglas sem stundað var af

miklum áhuga á gömlu heimavistinni.