Halldór Armand hefur verið að horfa á nýjustu þáttaröð breska heimildarmyndagerðarmannsins Adam Curtis, sem nefnist Can?t Get you out of my head. Þessi 8 klukktutíma vídjóesseyja Curtis gerir tilraun til að greina tilurð samtímans í gegnum tilfinningar og persónulegar sögur fólks. Halldór Armand tengir hana við klassísk þemu um sjálfið og farsæld

Við pælum í borgaralegri óhlýðni og réttinum til að mótmæla. Hópur aðgerðasinna vill nú vekja athygli á því sem þau vilja meina að sé misnotkun íslenskra yfirvalda á 19. Grein lögregluyfirvalda, það er greinin sem segir að hlýða beri fyrirmælum lögreglu. Þau vilja meina að með víðri túlkun á greininni, handtökum, ákærum og dómum á grundvelli hennar, sé í raun búið að glæpavæða friðsöm mótmæli.

Kvikmyndargerðarmaðurinn Kristín Andrea Þórðardóttir tekur sér far með Lestinni í dag. Hún segir okkur frá heimildarmyndinni Er ást, sem hlaut áhorfendaverðlaunin Einarinn á Skjaldborgarhátíðinni í fyrra en verður loks tekin til almenna sýninga í Bíó Paradís á fimmtudag. Er ást segir söguna af sambandi tveggja listamanna, þeirra Þorvaldar Þorsteinssonar og Helenu Jónsdóttur, og staðsetur sig í sorginni sem fylgdi fráfalli Þorvaldar.

Kvikmyndabálkurinn Small Axe, eða lítil þúfa, eftir Steve McQueen hefur verið sýndur undafarin sunnudagskvöld hér á Rúv. Fimm kvikmyndir sem fjalla um líf, samfélag og reynslu Breta af karabískum uppruna. Síðasta myndin í bálkinum var sýnd í sjónvarpi í gærkvöldi og í tilefni af því ræðir Chanel Björk við plötusnúðinn Cörlu Rose, sem er búsett á Íslandi en hún er afkomandi fólks af windrush-kynslóðinni, fyrstu kynslóð innflytjenda frá vestur-indíum.

Smjörávöxtur, Avokadó, lárpera, . Allt er þetta nafn yfir sama græna gómsæta ávöxtinn sem hefur skipað sér menningarlegan sess sem uppáhaldsfæða aldamótakynslóðarinnar. Ávöxturinn er einna helst fluttur hingað til lands frá suður-ameríku, mexíkó, kaliforníu en nú hyggja tveir meðlimir hennar, Hafsteinn Helgi Halldórsson og Guðrún Agla Egilsdóttir á innflutning á þeirra eigin avókadó uppskeru á Kanaríeyjum.

Og við heyrum um Einstök stafræn skírteini, non-fungible tokens eða NFT, en það er spánýtt fyrirbæri byggt á bálkakeðjutækninni sem á að gera fólki kleift að eiga í viðskiptum með stafræn listaverk jafnt sem gamlar twitterfærslur og internetmím eins og þetta

Við skilum inn 14 ára gömlum heimabrenndum geisladisk í hljóð- og myndsafn Landsbókasafns Ísland. Við hittum þar Bryndísi Vilbergsdóttur sem starfar við það að leita uppi alla tónlist sem kemur út á landinu, bæði á efnislegu og stafrænu formi, og skrásetja í hljóðsafnið.

Og talandi um nýja íslenska tónlist. Davíð Roach Gunnarsson rýnir í sjöundu plötu Konsúlat, en hann segir þessa síkadelísku rafsveit vera eitt best geymda leyndarmál íslenskrar raftónlistar.

Julius Pollux flytur okkur pistil í Lestinni á fimmtudegi um hljóðmenningu heimsins og að þessu sinni veltir hann fyrir sér hvernig fólk tengist í gegnum hljóð, hvort sem það eru ASMR-hljóðupptökur, fagnaðarlæti eða klósettferðir nágranna í hljóðbærum fjölbýlishúsum.

Og við heyrum af nýjustu vandræðinum í galdraheimi Harry Potter þar sem skoðanir höfundar á transfólki þvælast nú fyrir tölvuleikjaframleiðendum.

Sýningin Skýjaborgir opnar í Gerðasafni nú um helgina og inniheldurá verkum fjögurra samtímalistamanna sem spretta úr sameiginlegum grunni: Kópavogi. Listamennirnir eru þau Eirún Sigurðardóttir, Berglind Jóna Hlynsdóttir, Bjarki Bragason og Unnar Örn Auðarson.

En áður en við höldum upp í skýjaborgirnar sökkvum við okkur ofan í jarðskorpuna, við byrjum á nötrandi jörð í goðsögum, bókmenntum, bíó og myndlist.

Erlingur Óttar Thoroddsen, kvikmyndagerðarmaður og handritshöfundur hefur lengi gengið með mynd í maganum sem byggir að hluta til á sögunni af rottufangaranum í Hamel og nú er hún að verða að veruleika, frá því greinir Hollywood Reporter. Heimsfaraldur settu samninga úr skorðum í fyrstu en þegar upp var staðið gat hann valið úr samstarfsaðilum.

Við ræðum við svo Jón B.K. Ransú myndlistarmann um bók hans Hreinn hryllingur, bók sem kom út fyrir þar síðustu jól en hvarf algjörlega í bókaflóðinu þá. Við gröfum upp þessa athyglisverðu bók og ræðum við Ransú um hrylling í kvikmyndum og myndlist, spyrjum hann meðal annars hvað það er sem laðar okkur að hinu hræðilega.

Una Björk Kjerúlf er hins vegar fyrst á mælendaskrá, og hún er með hugan við nýliðinn öskudag, menningarnám og próf á lesskilningi íslenskra ungmenna.

Hún er kölluð Roller Derby á frummálinu, íþróttin sem á íslensku hefur verið þýdd sem hjólaskauta-at. Hjólaskautabanarnir Forynjur hafa verið á vergangi síðastliðin tíu ár, en eru nú loks komnar með eigið húsnæði. Við kíkjum í heimsókn og fræðumst um atið og atarana.

Við heimsækjum Gúlagið, æfingahúsnæði sem er heimili akureysku plötuútgáfunnar MBS Skífur. Við ræðum við tvo liðsmenn útgáfuhópsins um grasrótartónlistarsenuna fyrir norðan.

Tómas Ævar Ólafsson lýkur rannsókn sinni á leiðinlegasta húsverkinu, uppvaskinu. Hann veltir því fyrir sér hvort uppþvottavélin leysi vandamálið.

Og við ætlum að fara yfir helstu sigurvegara Golden Globe verðlaunanna sem voru afhent í gær.

Rakel Leifsdóttir hefur verið búsett á Grandavegi síðustu mánuði hjá ömmu sinni, Guðrúnu Ásmundsdóttur leikkonu. Rakel er söngkona bresku indie-pop sveitarinnar Dream Wife, en sökum heimsfaraldursins er lítið um að vera í tónlistinni. Neyðin kennir naktri konu að spinna, og í stað þess að láta sér leiðast hefur Rakel tekið upp saumavélina. Undir nálina setur hún silki, innblásin af ömmu sinni, sem hefur sterkar skoðanir á tísku og klæðaburði.

Katrín Guðmundsdóttir sjónvarpsrýnir Lestarinnar hefur verið að horfa á veiruhryllinginn The Stand á sjónvarpi Símans en þeir byggja á skáldsögu Stephens Kings.

En við ætlum að byrja á átökum tveggja kynslóða á tik-tok. Z-kynslóðin og aldamótakynslóðin heyja þar stríð um tísku og fagurfræði.

Þær fréttur bárust í vikunni að grímuklæddi franski danstónlistardúettinn Daft Punk væri hættur eftir 28 ár samstarf. Gríðarlega vinsæl og áhrifamikil sveit, sem hefur sent frá sér nokkra af vinsælli dansslögurum síðustu áratuga. Davíð Roach Gunnarsson flytur minningarorð um sveitina í Lest dagsins.

Við ræðum við pólska tónlistarfræðinginn Kössju Palúch en undanfarið ár hefur hún ferðast um Ísland og tekið upp hljóðmyndir af Íslandi og sett inn á gagnvirkt landakort á netinu þar sem má heyra hljóðin í landinu.

Og við kynnum okkur deilur um spillingu á Golden Globe verðlaununum sem verða veitt í á sunnudag.

Halldór Armand Ásgeirsson flytur okkur pistil í Lestinni í dag og að þessu sinni fjallar hann þá undarlegu trú mannsins að heilbrigð skynsemi sé gagnlegt leiðarljós í tilverunni. Hann segir þetta bábylju, þvert á móti eigum við að reyna að fylgja óheilbrigðri skynsemi.

Í afmælisveislum hér landi er oftar en ekki sunginn söngur fyrir afmælisbarnið. Ólíkt hinum norðurlöndunum, sem eiga sína eigin sérþjóðlegu söngva, þá notast íslendingar fyrst og fremst við hinn ameríska afmælissöng Happy Birthday to you - með íslenskum texta. Í Lestinni í dag heyrum við um sögu afmælislagsins og ræðum við Sigurð Ámundason myndlistarmann sem hefur samið söng sem hann vonast til að geti breiðst út og orðið að hinu nýja afmælislagi.

Og við kynnum okkur falsfrétt sem hefur angrað íslenskar konur í nokkurn tíma, kjaftasögu um að íslensk stjórnvöld borgi erlendum mönnum fyrir að giftast íslenskum piparmeyjum.

Magnús Jóhann Ragnarsson, píanóleikari og tónskáld, er á mikilli siglingu um þessar mundir. Önnur sólóplata hans, Without Listening, kom út undir lok síðasta árs. Ásamt því að vera virkur í djasssenunni hefur hann tekið þátt í að skapa margar vinsælustu plötur undanfarinna ára í íslensku poppi. Í Lestinni í dag heimsækjum við Magnús Jóhann í hljóðverið hans og spjölluðum um nýju plötuna.

Leirtauið hrúast nú upp á heimili Tómasar Ævars Ólafssonar. Uppvaskið er leiðinlegasta húsverkið að hans mati og í stað þess að ráðast á hrúguna með burstann á lofti hefur hann ákveðið að vinna þrjú innslög fyrir lestina um uppvask. Í síðustu viku fjallaði hann um uppvask sem hluta af kynjaðri vinnu á heimilinu. En nú er komið að aðferðafræðinni, Margrét Dórótea Sigfúsdóttir, skólameistari hússtjórnarskólans, gefur Tómasi leiðbeiningar um hvernig best er að bera sig að við uppvaskið.

Og við heyrum um sambandsslit í stjörnuheimum, ein frægustu hjónakorn heims virðast hafa gefist upp á hvoru öðru. Raunveruleikastjarnan Kim Kardashian hefur sótt um skilnað frá rapparnum Kanye West. Meira um það á eftir. En við ætlum að byrja Lestina þessa vikuna á smá hlýju í hjartað, við byrjum á tónlist.