MANNLEGI ÞÁTTURINN ÞRIÐJUDAG 12.nóv 2019

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUÐFINNUR SIGURVINSSON

Ljósafoss Ljóssins upp Esjuna verður gengin núna 16.nóvember og nú eru 10 ár frá því gengið var fyrst. Guðný Ragnarsdóttir hjúkrunarfræðingur og tveggja barna móðir hefur gengið fyrir Ljósið 550 kílómetra á samtals 19 dögum og byrjaði stuttu eftir að hún kláraði endurhæfingu hjá Ljósinu og með göngunni vill hún vekja athygli á mikilvægi starfsseminnar. Guðný tók þátt í Ljósafossinum í fyrra og segir hann vera mjög táknrænan fyrir endurhæfingu en með því að ganga upp á Esjuna sé mikilvægt að hver og einn fari á sínum hraða. Guðný segir að það að greinast með krabbamein sé mikið áfall og maður óski þess heitast að komast aftur inn í sitt hversdagslíf og verða virkur samfélagsþegn.

Hvernig komumst við út í lífið á ný eftir áfall? Hafa öll áföll sömu áhrif á okkur og getur gamalt áfall tekið sig upp með nýju? Sigurbjörg Bergsdóttir ráðgjafi hjá Lausninni er gestur Mannlega þáttarins í dag og við ætlum að ræða áföll í mismunandi myndum og læra að þekkja einkennin, því stundum gerir fólk sér ekki grein fyrir að það hafi í reynd orðið fyrir áfalli.

MANNLEGI ÞÁTTURINN MÁNUDAG 11.nóv 2019

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUÐFINNUR SIGURVINSSON

Geislameðferð krabbameina á Íslandi hófst fyrir 100 árum eða árið 1919 eftir kaup á geislavirku Radíni til landsins. Gunnlaugur Classen prófessor kynnti sér árin 1916-17 notkun Radíns til lækninga, einkum í Kaupmannahöfn og Stokkhólmi. Grein eftir hann birtist í Ísafold 2. mars 1918 og í apríl það ár flutti hann, að tilhlutan Oddfellowreglunnar, tvo fyrirlestra um geislameðferð með Radíni. Jakob Jóhannson Yfirlæknir geislameðferðar krabbameina en hann flutti erindi á sérstöku málþingi til að minnast þessara tímamóta, Geislameðferð - staðan í dag og litið til framtíðar. Við tölum við Jakob hér á eftir.

Ástráður Eysteinsson um Þorstein frá Hamri

Sigurlaug Halldórsdóttir, Dillý, er flugfreyja hjá Icelandair og hefur verið í háloftunum óslitið frá því herrans ári 1982. Ósennilegt er að hún hafi mikinn tíma til lesturs rétt á meðan hún passar upp á farþegana en þegar hún er í vaktafríi eru meiri líkur en minni á að hún finnist annað hvort á heimili sínu í Reykjavík eða í Bolungarvík þar sem hún á sitt annað heimili, Hjara, með bók í hönd.

MANNLEGI ÞÁTTURINN FÖSTU DAG 08.nóv 2019

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUÐFINNUR SIGURVINSSON

Föstudagsgesturinn okkar í dag er Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir dósent við stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands. Hún söðlaði um á miðri starfsævi eftir þungt áfall, sagði skilið við starf sitt sem yfirmaður öldrunarmála hjá Reykjavíkurborg og hélt til Lundúna. Þar stundaði hún doktorsnám í stjórnsýslufræðum við London School of Economics. Fræðimanninn Sigurbjörgu þekkjum við úr fjölmiðlum, hún er oft spurð þegar álitamál koma upp í stjórnsýslunni, sérstaklega í kjölfar hrunsins. Við sáum hana í nýju ljósi í þáttum Hrafnhildar Gunnarsóttur Svona Fólk en þar ræddi hún örlög bróður síns Sigurgeirs Þórðarsonar sem var einn af fyrstu hommunum sem lést úr alnæmi hér á landi.

Matarspjallið er á sínum stað, Sigurlaug Margrét fær til sín matgæðinginn og tónlistarmanninn Tómas R Einarsson. Kúba og Kontrabassinn eru aldrei langt undan þegar Tómas er annars vegar, og núna er komin út ný plata, gangandi bassi heitir hún. En hvað eldar Tómas heima fyrir og hvað er í uppáhaldi? Fáum að vita það hér á eftir.

MANNLEGI ÞÁTTURINN FIMMTUDAG 07.nóv 2019

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Á mánudag fór fram ráðstefna á vegum Kennarasambands Íslands sem bar yfirskrftina Byrgjum brunninn - bjargráð og forvarnir. Þar var til dæmis fjallað um viðamiklar rannsóknir á orsökum og afleiðingum streitu. Með ráðstefnunni vildu Kennarasambandið leggja áherslu á þau bjargráð og forvarnir sem nýta má til að auka velferð þeirra sem starfa í skólum landsins og varpa ljósi á mikilvægi sálfélagslegs vinnuumhverfis. Það var löngu uppselt á ráðstefnuna og fjölmargir fylgdust með í gegnum streymi á netinu. Við fáum Sigrúnu Birnu Björnsdóttur, sérfræðing í vinnuumhverfis- og jafnréttismálum hjá Kennarasambandinu til að segja okkur hvað þar kom fram.

Tendraðu ljósið sem er jafnframt sjötta bók Hildar Þórðardóttur. Bókin fjallar um orkustöðvarnar, hvaða tilfinningar og viðhorf við geymum í hverri stöð og hvernig við getum unnið með það. Allt á jákvæðum og uppbyggjandi máta. Hildur hefur verið á ferðalagi síðustu 3 árin í fjórum heimshlutum, aðallega í sjálfboðavinnu.

Í nýjum matreiðsluþáttum sem hófu göngu sína á RUV síðasta fimmtudag ferðast Kristinn Guðmundsson um heimaslóðir sínar á Reykjanesinu með vini sínum Janusi Braga og eldar fyrir hann mat undir berum himni. Soð er heiti þáttarins og hér er á ferðinni matreiðsluþáttur þar sem eldaðir eru þjóðlegir réttir af alúð og stundum klaufaskap en með fullri virðingu fyrir náttúrunni á svæðinu.

Gylfi Geirsson, loftskeytamaður stundaði nám í skóla Danska sjó- og landhersins auk skóla Breska hersins og er einnig með diploma í hafrétti frá Ródos. Gylfi gjörþekkir öll störf Landhelgisgæslunnar eftir 42 ára starfsferil. Hann hóf störf hjá gæslunni sem loftskeytamaður vorið 1971 eftir að hafa starfað 4 ár sem loftskeytamaður hjá Eimskip. Í kvöld mun Gylfi ræða um Landhelgisgæsluna stofnun og sögu , á fræðslufundi Vitafélagsins-íslensk strandmenning en fyrst kom hann í þáttinnn og sagði frá.

Lortur í lauginni er nýtt íslenskt spil eftir Ingva Þór Georgsson. Leikurinn gengur út á það að ná lorti, eða kúk, sem óprúttnir aðilar hafi komið fyrir í sundlauginni á Egilsstöðum. Spilið er svokallað blekkingarspil, sem eru til í margvíslegri mynd. Í þeim þurfa spilarar að leysa gátu og einhverjir í hópnum eru að reyna að villa fyrir um fyrir hinum. Við heyrðum í Ingva Þór í þættinum og hann sagði okkur frá þessu spili sem hefur þetta sérkennnilega markmið.

Við fengumum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Næsta sunnudag verða fjórðu þingkosningar á Spáni á fjórum árum. Póstkortið fjallaði að mestu um pólitík en líka um það hvað það er þægilegt að búa þar syðra þrátt fyrir lætin í stjórnmálunum sem virðast fæla fólk í auknum mæli út á jaðarinn bæði til hægri og vinstri.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Úr Vör er nýtt vefrit sem fjallar um hvernig fólk á landsbyggðinni notar skapandi aðferðir til að leita lausna. Nýsköpun, list, menningu og frumkvöðlastarf. Greinar og pistlar af öllu landinu, og á síðunni er svokallað greinakort, þar gefur að líta Íslandskort og eru umfjallanir og efni síðunnar merktar inn á kortið. Við fengum Aron Inga Guðmundsson ritstjóra í þáttinn.

Íslandsmeistaramótið í málmsuðu fór fram á Akureyri um þarsíðustu helgi og það vakti athygli að allir ellefu keppendurnir starfa við málmsuðu á Akureyri. Við heimsóttum Íslandsmeistarann André Sandö í stálsmiðjuna Útrás ehf og þangað kom einnig formaður Félags málmiðnaðarmanna á Akureyri Jóhann Rúnar Sigurðsson en hann segir afar mikilvægt að hlúa að málmsuðu með því að halda svona mót því það vekji athygli á greininni og tækifærin séu mörg.

Á næstum dögum eru að koma út tvær bækur hjá Hinu íslenska bókmenntafélagi, þær heita Send í sveit, þetta var í þjóðarsálinni og Send í sveit, súrt, saltað og heimabakað. Eins og nöfn bókanna gefa til kynna fjalla þær um sama efni en með ólíkum hætti. Hér er á ferðinni afurð stórrar rannsóknar á siðnum að senda börn í sveit og fór hluti rannsóknarinnar fram á Ströndum. Ritstjórar bókanna hjónin Jónína Einarsdóttir og Geir Gunnlaugsson komu á Strandir til að kynna efni bókanna og Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, settist niður með Jónínu og ræddi við hana um rannsóknina og bækurnar.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í Hnotskurn vikunnar skoðum við CrossFit og lyfjanotkunarumræðu síðustu daga og rýnum í nýjustu plötu tónlistarmannsins Kanye West.

Hvað veldur því að kvikmyndagerðarmenn, meira að segja þeir sem búa hinum megin á hnettinum, líta til Vestfjarðakjálkans í leit að erki-þorpinu, þorpinu sem heldur fólki föngnu í klóm örvæntingar? Er skýringarinnar ef til vill að leita í þeirri mynd sem íslenskir kvikmyndagerðarmenn hafa dregið upp af íslenskum þorpum í gegnum tíðina? Hvernig hafa sveit, þorp, bæir og borg(ir) birst á hvíta tjaldinu og hvaða breytingum hefur birtingarmynd slíkra byggða hefur tekið í gegnum tíðina. Brynhildur Þórarinsdóttir rithöfundur á Akureyri staldrar við þorpið sem sögusvið í verkefni sem hún nefnir: Sami gamli þorparinn. Brynhildur kom í þáttinn.

Kynjaþing 2019 fór fram á laugardaginn í Norræna húsinu. Á þinginu komu saman félög og fólk sem starfa að jafnrétti, kvenréttindum, hinsegin réttindum, mannréttindum og stjórnmálum. Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir, framkvæmdastýra Kvenréttindafélags Íslands og Sigrún Bragadóttir hannyrðapönkari komu í þáttinn og sögðu frá því sem þar fór fram.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Björn Halldórsson rithöfundur og bóksali. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hjá honum, hvað hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hann í gegnum tíðina.

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Þátturinn í dag var í beinni útsendingu frá Háskólatorgi HÍ í tilefni Þjóðarspegilsins, Ráðstefnu í félagsvísindum, sem haldinn er í tuttugasta sinn í ár. Við fræddumst um málþing sem fram fer í dag og er hluti af Þjóðarspeglinum. Málþingið ber yfirskriftina Einelti. Þar verða haldin nokkur erindi og við fengum þær Sólveigu Ólafsdóttur, sem heldur erindið „Hædd og spottuð? Sagan á bak við sögurnar“ og Tinnu Laufey Ásgeirsdóttur sem er málstofustjóri í viðtal.

Við forvitnuðumst um tvö verkefni háskólanema á Akureyri. Í hinu fyrra eru Íslendingar spurðir út í viðhorf sitt til innflytjenda og fjölmenningar á Íslandi. Í því síðara er sagt frá því að erfitt er fyrir erlendar fagkonur að fá störf við hæfi og/eða fá menntun og réttindi frá heimalandinu metin á Íslandi. Þau Ómar Hjalti Sölvason og Sveinbjörg Smáradóttir komu í þáttinn.

Við tókum nokkra háskólanema á Háskólatorginu tali og spurðum útí mataræði háskólanema. Svo settust hjá okkur í viðtal þau Rebekka Karlsdóttir, Thelma Rut Jóhannsdóttir og Sigurhjörtur Pálmasondaglegt og gáfu okkur innsýn inn í líf og amstur háskólanemans.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON