Cold Therapy eða kuldaþjálfun hefur verið notuð um aldaraðir, allt frá munkunum í Himalaya fjöllunum til leikskólabarnanna í Rússlandi, í þeim tilgangi að viðhalda hollum og heilbrigðum lífsstíl. Vilhjálmur Andri Einarsson segir að kuldaþjálfun sé tilvalin fyrir alla þá sem vilja komast út úr þægindarammanum sínum og getur líka verið öflugt tól til að vinna með streitulosun, langvinna verki o.fl. Vilhjálmur heldur námskeið í þessum fræðum sem hann nefnir: Kuldaþjálfun,öndun og gleði, hann kom í þáttinn í dag.

Íslensku fuglarnir og þjóðtrúin er bók sem sr. Sigurður Ægisson, sóknarprestur á Siglufirði, sendir frá sér nú fyrir jólin. Þar fjallar Sigurður um fugla landsins, t.d. vorboðann hrjúfa, sem við fáum hann til að segja okkur hver er. Eins er í bókinn fjöldi sagna, því sögur af fuglum landsins eru tengdar þjóðtrúnni, hjátrú, veðurspeki og fleiru. Við hringdum norður á Siglufjörð og fengum sr. Sigurð til að segja okkur nokkrar fuglasögur í þættinum.

Ein af okkar uppáhaldskonum, Kristín Einarsdóttir, sendi okkur pistil af Ströndum og að þessu sinni talaði hún við Mörtu Guðrúnu Jóhannesdóttur sem á sér þann draum að gera Kaldrananeshrepp ætan og segir í því tilliti að t.d. sé upplagt að borða stjúpur.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Reykjavíkurborg hefur aðstoðað ungt fólk á aldrinum 18-24 ára til náms sem sérstakri fjárhagsaðstoð en nú hafa verið samþykktar breytingar í velferðarráði sem snúa að því að nú er þessi aðstoð ekki bundin við aldur. Rannveig Ernudóttir varaborgarfulltrúi Pírata bauð sig fram fyrir Pírata fyrir tveimur árum aðallega til að berjast fyrir því að afnema þessi aldurstakmörk, en hún fékk sjálf fjárhagsaðstoð til að ljúka stúdentsprófi þá 23ja ára einstæð móðir. Hún segir að þessi hjálp hafi skipt sköpum fyrir líf sitt og barnanna sinna. Við ræddum við Rannveigu í þættinum í dag.

Við fengum einnig í heimsókn Ólaf Schram sem ætlar að gefa út sérstaka barnabarnabók ef hann fær nægan stuðning á Karolina fund. Hugmyndin er að afi og amma svari fjölmörgum spurningum barnabarnanna um ýmislegt sem snýr að fortíðinni, búskap á fyrri tíð, áhugamál þegar þau voru ung og í raun allt milli himins og jarðar sem gaman er að barnabörnin viti um líf forfeðra og formæðra sinna. Við töluðum við Ólaf um Barnabarnabókina í dag.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Tótla I. Sæmundsdóttir, fræðslustýra Samtakanna ?78. Við fengum að vita hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hana í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Föstudagsgesturinn Mannlega þáttarins í dag var tónlistarmaðurinn og fjölmiðlamaðurinn Jón Ólafsson. Hann er fæddur 25.febrúar árið 1963 og átti þ.a.l. afmæli í gær. Jón varð stúdent frá Verslunarskóla Íslands árið 1982. Frá árinu 1990 hefur Jón verið meðlimur í hljómsveitinni Nýdönsk. Auk þess er hann einn stofnenda Bítlavinafélagsins, Sálarinnar hans Jóns míns og Possibillies. Jón hefur verið starfandi tónlistarmaður frá árinu 1986 og var auk þess var einn af frumherjum Rásar 2 þegar hún fór í loftið 1.des. 1983 og stjórnaði nokkrum vinsælum útvarpsþáttum. Má þar nefna Létta spretti og Létta ketti. Þættir hans; Af fingrum fram, voru á dagskrá RUV í þrjá vetur og hlaut Jón Edduverðlaunin eftir fyrsta veturinn. Þættir fengu framhaldslíf á sviði Salarins í Kópavogi, því hann hefur haldið áfram með þá þar sem lifandi viðburð. Eins og við mátti búast spjölluðum við um heima og geima, æskuna og uppvöxtinn og ferðalagið í gegnum lífið í þættinum í dag.

Matarspjallið með Sigurlaugu Margréti var á sínum stað og við veltum fyrir okkur hvaða matur flokkast sem ?jarðskjálftamatur?? Hvað getum við gert ef rafmagnið fer til dæmis?

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Sérfræðingur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Egill Þorsteinsson kírópraktor, hann hefur verið meðlimur í Kírópraktorafélagi Íslands frá 2012 og formaður félagsins frá 2014. Egill ákvað að verða kírópraktor eftir að hafa átt í erfiðum og langvarandi íþróttameiðslum sem unglingur. Egill lærði kírópraktík í Bandaríkjunum þar sem hann bjó í fimm ár og hefur svo starfað hér á landi frá 1998 auk þess að fara reglulega erlendis til þess að bæta við menntun sína. Hann fræddi okkur um sitt fag, kírópraktíkina, eða hnykklækningar og svo í seinni hluta þáttar þá svaraði hann spurningum frá hlustendum þáttarins.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Í kvöld verður heimildamyndin ?Einstök börn - fullorðnir; Sjaldgæfir sjúkdómar á Íslandi? sýnd í sjónvarpinu hér á RÚV. Myndin fjallar um stöðu fjölskyldna sem eiga börn með sjaldgæfa sjúkdóma á Íslandi. Hefur staðan breyst á 20 árum? Frásagnir þriggja foreldra varpa ljósi á þá þungu ábyrgð og litlu þjónustu sem foreldrar búa við á Íslandi, með tilheyrandi þunga og álagi fyrir foreldra og fjölskyldur einstakra barna. Myndin er hluti af árveknisátaki Einstakra barna sem ætlað að auka samfélagslegan skilning á stöðu mála og er kastaranum beint að foreldrum og fjölskyldum þessara barna. Guðrún Helga Harðardóttir, framkvæmdastjóri Einstakra barna kom í þáttinn og sagði okkur frekar frá myndinni og átakinu.

Nú eru 18 ár síðan fyrstu frisbígolfvellirnir voru settir upp hér á landi og Íslendingar kynntust þessari íþrótt. Í nýrri Gallup könnun kemur í ljós að 15% landsmanna (18 ára og eldri) spiluðu frisbígolf árið 2020 sem gerir um 45.000 manns. Keppendum hefur fjölgað mikið og þarf orðið að takmarka fjölda á mörgum mótum. Sem dæmi var þátttakan á síðasta Íslandsmóti tvöfalt meiri en árið á undan og allt útlit fyrir að áframhald verði á þessari aukningu. Í dag eru 70 folfvellir hér á landi og þúsundir spilara nýta þessa velli allt árið. Við ræddum við Birgi Ómarsson formann frisbígolfsambandsins í dag um íþróttina og nýjan alþjóðlegan keppnisvöll sem er á teikniborðinu.

Margrét Blöndal hélt áfram að flakka um Suðurland og að þessu sinni heyrðum við af verkefni sem nemendur í 5. bekk Flóaskóla eru að vinna að með tónmenntakennaranum sínum Eyjólfi Eyjólfssyni. Verkefnið kallast Langspilssmíðaverkefnið og gengur út á það í stuttu máli að nemendurnir smíða sér langspil og læra svo að leika á það. Eyjólfur sem er klassískur söngvari að mennt heillaðist af langspilinu fyrir nokkrum árum og árið 2018 hófst hann handa að smíða langspil með grunnskólanemendum í Flóaskóla. Þessi smíði sameinar margar kennslugreinar eins og handverk, stærðfræði, eðlisfræði, sögu, íslensku og tónmennt og þegar Margrét hitti Eyjólf og nemendurnar á dögunum voru þau í Fab-labinu á Selfossi að gera hljómgöt fyrir langspilin sín.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Handritin til barnanna er verkefni á vegum Árnastofnunar í tilefni þess að hálf öld er liðin frá því að fyrstu handritin komu heim árið 1971. Þeir Snorri Másson og Jakob Birgisson heimsóttu á fimmta tug skóla um allt land og sögðu börnum á miðstigi grunnskólanna frá íslensku skinnhandritunum og ævintýralegri varðveislusögu þeirra. Börnin voru forvitin og spurðu margra spurninga, sumar sem gætu í fljótu bragði talist aukaatriði, eins og til dæmis, ?Hvað kostar eitt svona handrit?? Þeir Snorri og Jakob komu í þáttinn og sögðu okkur meira frá þessu verkefni og handritunum.

Á stríðsárunum voru reistir hér á landi þúsundir bragga sem eftir stríð fengu hin ýmsu hlutverk. Einn slíkur braggi er á Hólmavík og hann gegndi hlutverki samkomuhúss og gerir enn þó að á Hólmavík hafi nú risið annað og stærra félagsheimili. Bára Karlsdóttir er annar eigandi braggans í dag og Kristín Einarsdóttir hitti Báru í Bragganum, ásamt Gunnari Jóhannssyni, en bæði eiga þau miklar minningar tengdar þessu merkilega húsi.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Út er komin hljómplatan Söngur vesturfarans sem er í raun síðasta plata Halla Reynis. Hann lagði grunninn að plötunni með meistaraverkefninu sínu árið 2015, hann gerði prufuupptökur árið 2017 og ætlaði að byrja aðalupptökur haustið 2019 en Halli lést í september 2019. Fjölskylda Halla og nokkrir vinir úr tónlistinni tóku upp þráðinn s.l. haust, og nú er afrakstur þeirrar vinnu komin út. Halla dreymdi alltaf um að gera eitthvað meira úr þessu verkefni eftir að platan kæmi út. Hann sá fyrir sér leikhús og tengingu við Íslendingaslóðirnar í vesturheimi og kennsluefni. Tvíburabróðir Halla, Gunnlaugur Reynisson kom í þáttinn og sagði frá þessu verkefni og hvernig það hjálpaði honum í sorgarferlinu eftir að bróðir hans dó.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Ásdís Óladóttir ljóðskáld. Við fengum að vita hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur eru á náttborðinu hennar.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var leikkona sem heldur uppá 40 ára leikafmæli sitt um þessar mundir með því að leika í einu frægasta leikriti síðustu aldar. Hún hefur sem sagt leikið gríðarlega mörg og fjölbreytt hlutverk á ferlinum og svo er hún rithöfundur að auki og var að fá Fálkaorðuna nú í janúar. Við erum auðvitað að tala um Sigrúnu Eddu Björnsdóttur. Hún sat hjá okkur og sagði okkur frá æskunni og uppvextinum og ferðalaginu í gegnum lífið til dagsins í dag og auðvitað frá frumsýningunni annað kvöld í Borgarleikhúsinu, þar sem hún leikur annað aðalhlutverkið í Sölumaður deyr eftir Arthur Miller, á móti Jóhanni Sigurðarsyni, bekkjabróður sínum, nú þegar fjörtíu ára útskriftarafmæli þeirra er á næsta leyti.

Sigrún Edda sat svo áfram hjá okkur Sigurlaugu Margréti í matarspjalli dagsins. Við fengum að vita hver er hennar uppáhaldsmatur og hvað henni þykir skemmtilegast að elda og.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR

Við erum alltaf með sérfræðing í þættinum á fimmtudögum. Í dag var það tannlæknirinn Vilhelm Grétar Ólafsson, en hann lagði stund á sérfræðinám í tannfyllingum og tannsjúkdómafræði í Bandaríkjunum og sinnir í dag ýmsum sérverkefnum eftir tilvísunum, svo sem meðhöndlun á erfiðum tannvandamálum vegna undirliggjandi sjúkdóma, meðhöndlun á glerungseyðingu, tannasliti o.fl.

Vilhelm er jafnframt lektor í Tannfyllingum og Tannsjúkdómafræði við Háskóla Íslands, er virkur í rannsóknarstarfi, hefur í samstarfi við aðra vísindamenn birt fjölda faggreina í innlendum og erlendum fagtímaritum og heldur reglulega fyrirlestra, innanlands og erlendis.

Hlustendur sendu inn spurningar í vikunni og við höfðum þetta eins og venjulega, töluðum almennt um tannheilsu í fyrri hluta þáttarins og lögðum svo spurningar hlustenda fyrir Vilhelm í seinni hlutanum.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Klúbbur matreiðslumeistara sem á og rekur kokkalandsliðið hefur valið Ara Þór Gunnarsson sem nýjan þjálfara liðsins. Ara er falið það verkefni að fylgja eftir frábærum árangri liðsins á síðasta stórmóti, þegar kokkalandsliðið kom heim með bronsverðlaun frá Ólympíuleikunum í matreiðslu sem haldnir voru í Stuttgart. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Ari tekur að sér þjálfun en hann var aðstoðarþjálfari fyrir Norrænu nemakeppnina 2011 og 2012 og var svo aðalþjálfari 2013 og 2014 með góðum árangri.

Við hringdum austur í land í Rán Freysdóttur. Hún rekur veitingastaðinn Við Voginn á Djúpavogi þar sem hún er fædd og uppalin. Hún lærði innanhúsarkitektúr í Bandaríkjunum, Ítalíu og Þýskalandi, flutti heim eftir 10 ár erlendis og stofnaði hönnunarfyrirtæki fyrir austan sem hefur unnið fjölmörg verkefni en endaði svo með því að kaupa veitingastað, sem hún rekur í dag, sem býður nær eingöngu upp á mat úr héraði og nú er hún ein af þeim sem tengist verkefninu Matarauður Austurlands. Við fengum hana til að segja okkur sína sögu og frá matarkistu og matarmenningu Austurlands í þættinum í dag.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni og í póstkorti dagsins fjallaði hann eins og oft áður um ástandið í landinu vegna kórónuveirunnar, en góðu fréttirnar þaðan eru þær að dregið hefur verulega úr smiti sem bendir til þess að aðgerðir yfirvalda eru að skila góðum árangri. Nú binda Spánverjar vonir við að sumarið verði miklu betra en í fyrra og ferðamenn skili sér í auknum mæli. Það var líka sagt frá þeim mikla vanda sem er að skapast vegna farandfólks og flóttamanna, en straumur þeirra hefur til að mynda hvorki meira né minna en tífaldast til Kanaríeyja á aðeins tveim árum. Í lokin sagði af nafnahefð Spánverja, en þar heitir fólk yfirleitt mörgum nöfnum og tveim eftirnöfnum.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR